26
Nəlpəkauiən
o nohamuiən Iesu
o nohamuiən Iesu
(Mak 14:1-2; Luk 21:1-2; Jon 11:45-53)
1 Nian Iesu təmol naunun e nəghatiən mɨn əha kəm rəhan nətəmimi, kəni məni=pən kəm lah məmə, 2 “Nəkotəhrun məmə lafet rəha Pasova otuva, nian keiu əmə əha ikɨn. Kəni iəu, Nətɨ Iətəmimi, okegəhan=pən lak məmə okətu-pəri iəu e nɨgi kəməluau.” Eks 12:1-27; Mat 20:18
3 Kəni pris asoli mɨn mɨne nətəmi asoli rəha nəuanɨləuɨs rəha Isrel kəmotuhapumɨn ilah mɨn e nimə rəha pris asoli agɨn u nərgɨn u Kaiəfəs. 4 Kəni motəlpəkau məmə okotaskəlɨm Iesu e noliən ekəu-ekəu, məmə okotohamu in. 5 Mətəu kəmotəni məmə, “Səniəmə e nian rəha lafet rəha Pasova, okotol məta nətəmimi kotoh ilah mɨn motoh mɨn itah.”
Pətan kəti təməueiu Iesu
e nati pien-pien mɨn
e nati pien-pien mɨn
(Mak 14:3-9; Jon 12:1-8)
6 Nian Iesu əpəha Petəni e nimə rəha iətəmi əha, nərgɨn u Saimon u aupən leprosi təmol, 7 kəni pətan kəti təmuva ohni mos səntə kəti u nəhmtɨn tiəkɨs, kəmiuvi=pən e pətəl kəmol e kəpiel iətəm nəhmtɨn tiəkɨs, kətəni məmə alapastə. Nian Iesu tətəharəg e tepɨl mətauən, kəni pətan u təməueiu rəhn-kapə e səntə əha. Luk 7:37-38
8 Nian nətəmimi rəha Iesu kəmotafu nati əha, niəməha təmol ilah, kotəni məmə, “?Təhro katərəkɨn nati u? 9 Səntə u, kəhrun noliən səlɨm lan, kəni kos məni asoli lan, kəfən kəm nanrah mɨn.”
10 Mətəu Iesu tɨnəhrun nəghatiən iətəm kəutəni, kəni təni=pən kəm lah məmə, “?Təhro nəutəni rah pətan u? In təmol nati təuvɨr agɨn kəm iəu. 11 Nanrah mɨn nian rəfin kəutatɨg itəmah min ilah. Mətəu iəu, iəsatɨgiən kitah min itəmah nian rəfin. Dut 15:11 12 Nian təməueiu nɨpətɨk, təmol məmə otol əpenə-penə o nɨtənɨmiən iəu. 13 Iətəni pəhriən kəm təmah məmə, ikɨn mɨn rəfin e nəhue nɨftəni iətəm okəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr u, kəni okəkeikei kəni pətɨgəm mɨn nati nak iətəm pətan u təmol, kəni nɨkilah otətəhti mɨn in.”
Pris asoli mɨn kəmotətəou Jutəs
məmə otegəhanpən e Iesu
e nəhlmɨ rəhan tɨkɨmɨr mɨn
məmə otegəhanpən e Iesu
e nəhlmɨ rəhan tɨkɨmɨr mɨn
(Mak 14:10-11; Luk 22:3-6)
14 Kəni iətəmimi tueləf u kəti rəha Iesu, nərgɨn u Jutəs Iskariot, təmuvən meruh pris asoli mɨn, 15 kəni məni=pən məmə, “?Onəkotəfa nak kəm iəu nəmə iəkegəhan=pɨnə e Iesu kəm təmah?” Kəni kəmotafin məni ilah rəfin tate iətəm kəmol e sɨlfə. Sek 11:12; Jon 11:57 16 Kəni tətuəuin e nian əha, Jutəs təmətəsal e suaru məmə otegəhan=pən Iesu e nəhlmɨ rəhan mɨn tɨkɨmɨr mɨn.
Naunun nauəniən
(Mak 14:12-25; Luk 22:7-23; Jon 13:21-30; 1Kor 11:23-26)
17 E nian əha e nətuəuiniən nian iətəm lafet rəha Pɨret u Is Tɨkə Lan, nətəmimi rəha Iesu kəməhuva motəni=pən kəm in məmə, “?Nəkolkeikei məmə itɨmah iəkotol əpenə-penə iə rəham nauəniən rəha lafet rəha Pasova məmə nəkauən ikɨn?”* Lafet rəha Pasova katol pəti ilau lafet rəha Pɨret u Is Tɨkə Lan. Eks 12:14-20
18 Kəni Iesu təməni=pən məmə, “Əhuvən əpəha e taun. Iətəmi kəti əha ikɨn inɨtəpɨn rəkɨs, kəni onəkoteruh in. Kəni nəkotəni=pən kəm in məmə, ‘Iəgətun tətəni məmə: Nian iətəm Uhgɨn təmɨtəpɨn rəkɨs məmə rəhak, tɨnuva iuəkɨr. Kəni iəkol lafet rəha Pasova kitah min itɨmah rəhak mɨn nətəmimi e rəham nimə.’ ” 19 Tol lanəha rəhan nətəmimi kəmotol nati nak iətəm Iesu təməni məmə okotol o nol əpenə-penəiən o nauəniən rəha lafet rəha Pasova.
20 Nian tɨnapinəpu, Iesu tətəharəg ilah rəham nətəmimi tueləf əpəha e tepɨl. 21 Kəni nian kəməutauən, kəni təməni=pən kəm lah məmə, “Iatəni pəhriən kəm təmah məmə itəmah kəti otegəhan=pən lak e nəhlmɨ tɨkɨmɨr mɨn rəhak.”
22 Kəni nɨkilah tɨnəpəou, kəni ilah rəfin kətiəh kətiəh kəmotəni=pən kəm Iesu məmə, “?Eh, Iərmənɨg, pəh u? ?Iəu?”
23 Kəni Iesu təməni=pən məmə, “Iətəmimi iətəm otegəhan=pən lak e nəhlmɨ tɨkɨmɨr mɨn rəhak, in rəhak kəti iətəm tatos nɨgɨn pɨret məfən məuveri e pɨlet pəti əmə itɨmlau min.† E nian rəha Iesu, nian nətəmimi kotauən pəti, in nəmtətiən məmə rəhalah niəli in təuvɨr. Sam 41:9 24 Kəni iəu Nətɨ Iətəmimi oiəkəkeikei mɨmɨs məmə inu Nauəuə Rəha Uhgɨn təməni lak mɨne. !Mətəu kəsi, nərahiən asoli o iətəmi u iətəm otegəhan=pən e Nətɨ Iətəmimi e nəhlmɨ rəhan tɨkɨmɨr mɨn! Təuvɨr pɨk agɨn nəmə təməsair əməiən.”
25 Kəni Jutəs u iətəmi otegəhan=pən e Iesu e nəhlmɨ rəhan tɨkɨmɨr mɨn təməni=pən məmə, “Iəgətun. ?Pəh kəha? ?Iəu?”
Mətəu Iesu təməni=pən kəm in məmə, “Əuəh, ik. Ik aru nəməni.”
26 Nian kəməutauən, Iesu təmos pɨret, məfaki məni tagkiu ohni, məhapu, məfən kəm rəhan mɨn nətəmimi, məni=pən məmə, “Otos motun, inu nɨpətɨk.”
27 Kəni mos kap wain, məfaki məni tagkiu ohni, məfən kəm rəhan mɨn nətəmimi, məni=pən məmə, “Otəmnɨm, itəmah rəfin. 28 Inu nɨrak iətəm tatol məmə nəniəskasɨkiən rəha nasiruiən in tətəhtul mətəmiəgəh. Nɨrak u otaiu o nɨmənin nətəmimi tepət məmə otafəl rəkɨs rəhalah noliən tərah mɨn. Eks 24:8; Jer 31:31-34; Sek 9:11; 1Kor 10:16 29 Iətəni pəhriən kəm təmah məmə iəsəmnɨm mɨniən wain u mətəuarus=pən nian iətəm iəkəmnɨm wain vi kitah min itəmah əpəha e negəu rəha Tatə rəhak.”
30 Kəni kəmotani nəpuən əfaki kəti, uərisɨg kohiet məhuvən əpəha e Nɨtəuət Rəha Nɨgi U Olif. Luk 22:39; Jon 18:1
Iesu təməni pətɨgəm məmə Pitə otəpəh in
(Mak 14:26-31; Luk 22:31-34; Jon 13:36-38)
31 Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “O lapɨn əmə u, nəkotəhlman e rəhatəmah nəhatətəiən lak o nati iətəm okol lak. Nauəuə Rəha Uhgɨn iətəm təkeikei mol nɨpəhriəniən, təməni məmə,
‘Iəu iəkohamu iətəmimi iətəm tətəsal o sipsip mɨn,
kəni sipsip mɨn okotaiu kətiəh kətiəh.’ Sek 13:7; Jon 16:32
32 Mətəu nian iəkəmiəgəh mɨn e nɨmɨsiən, iəkaupən muvən əpəha Kaləli, kəni itəmah nəmanəhuərisɨg.” Mat 28:7,16
33 Kəni Pitə təməni=pən məmə, “Məta, ilah rəfin okotəpəh rəhalah nəhatətəiən lam, mətəu iəu, kəpə, iəsəpəhiən rəhak nəhatətəiən lam nian kəti mɨne.”
34 Kəni Iesu təməni=pən kəm Pitə məmə, “Iətəni=pɨnə pəhriən kəm ik məmə, lapɨn əmə u, mənɨg otəsəkakə əhanəhiən, onəkəni mau kɨsɨl məmə nəkəruru iəu.” Mat 26:69-75
35 Mətəu Pitə təməni məmə, “!Nati əpnapɨn iəkəkeikei mɨmɨs kilau mɨn ik, ko iəsəniən məmə iəkəruru ik!” Kəni rəhan mɨn rəfin nətəmimi kəmotəni mɨn təhmen e Pitə.
Iesu təməfaki
əpəha Ketsəməni
əpəha Ketsəməni
(Mak 14:32-42; Luk 22:39-46)
36 Kəni Iesu mɨne rəhan mɨn nətəmimi kəməhuvən ikɨn kəti kətəni kəmə Ketsəməni, kəni təməni=pən kəm lah məmə, “Əutəharəg u ikɨn u, pəh iəu iəkuvən ikɨn əha məfaki=pən kəm Uhgɨn.” 37 Kəni təmit Pitə mɨne nətɨ Səpəti mil ilah min, nɨkin tɨnahmə pɨk, kəni tɨnətəu tərah. 38 Kəni təməni=pən kəm lahal məmə, “Iəkətəu nɨkik tɨnahmə pɨk, iuəkɨr iəkɨmɨs lan. Itəmahal ələharəg u ikɨn u, məhlair kitah min iəu.” Jon 12:27
39 Kəni muvən nəuan nəuvetɨn əmə, meiuaiu mɨsin=pən rəhan kapə e nɨftəni mətəfaki, mətəni məmə, “Rəhak Tatə, nəmə suaru kəti mɨn əha ikɨn o rəham nəlpəkauiən, pəh nəkoh rəkɨs ohniəu nərahiən iətəm tətuva.” Matəkeikei məmə, “Mətəu səniəmə nəkol nəuiak, mətəu nəkol nəuiam.”
40 Kəni təmɨtəlɨg=pa meruh ilahal kəhlapɨli. Kəni təməni=pən kəm Pitə məmə, “!?Təhro nəslairiən kitah min iəu o auə kətiəh əmə mɨne!? 41 Ɨhlair kəni mɨhləfaki məmə nəhləhtul əskasɨk nian nəfən-əfəniən tuva o təmahal. Nɨkitəmahal tolkeikei, mətəu nɨpətɨtəmahal təpəou.”‡ Iesu tolkeikei məmə ilahal okəhləhtul əskasɨk məsləhlmaniən e rəhalahal nəhatətəiən lan. Afin mɨn fes 31-35.
42 Kəni mɨtəlɨg=pən mɨn mətəfaki mau keiu, mətəni məmə, “Rəhak Tatə, nəmə iəkəkeikei mos nərahiən iətəm tətuva, kəni pəh nəkol nəuiam.”
43 Kəni nian təmɨtəlɨg=pa, təmeruh ilahal kɨnlapɨli mətəu napɨliən təmos ilahal. 44 Kəni təpəh ilahal mɨtəlɨg=pən mɨn mətəfaki mau kɨsɨl, mətəni əmə nəghatiən kətiəh əmə.
45 Kəni mɨtəlɨg=pa məni=pən kəm lahal məmə, “?Nəhlapɨli əhanəh məhləmeig? Lahfu-to, nian tɨnuva iuəkɨr əha rəueiu, kəni iəu Nətɨ Iətəmimi, okegəhan=pən lak e nəhlmɨ nətəm nol təfagə tərah. 46 !Ɨhləhtul-tə, kautəhuvən! Lahfu-to, iətəmimi u tətegəhan=pən lak e nəhlmɨ tɨkɨmɨr mɨn, əpəha tətuva.” Jon 14:31
Tɨkɨmɨr mɨn
kəmotaskəlɨm Iesu
kəmotaskəlɨm Iesu
(Mak 14:43-50; Luk 22:47-53; Jon 18:2-11)
47 Nian Iesu təmətəghati əhanəh, Jutəs, in iətəmi tueləf kəti rəha Iesu, təmietɨgəm=pa ilah nɨmənin nətəmimi nətəm kautəmki nau asoli rəha nəluagɨniən mɨne neim. Pris asoli mɨn mɨne nətəmi asoli rəha nəuanɨləuɨs mɨn rəha Isrel kəmotahli=pa ilah. 48 Jutəs təməni=pən rəkɨs nəghatiən kəm lah məmə, “Pəh u iətəm iəkol nəmtətiən kəti rəha nolkeikeiən lan, kəni nəkotaskəlɨm.”§ E nəghatiən Kris əhruahru, Jutəs təməni məmə “Iətəmi u iətəm iəkəpah nɨkapɨn, kəni nəkotaskəlɨm.” E noliən rəha nətəm Isrel aupən, nəpahiən in nəmtətiən rəha nolkeikeiən. 49 Kəni rəueiu agɨn, Jutəs təmaliuək muvən o Iesu məni=pən kəm in məmə, “!Təuvɨr, Iəgətun!” Kəni təmol nəmtətiən rəha nolkeikeiən kəm in.
50 Kəni Iesu təməni=pən kəm in məmə, “Iəu kəti, ol nati nak iətəm nəmuva ohni.”
Kəni nətəmimi kəməhuva motaskəlɨm Iesu məmə okotləfən e kaləpus. 51 Kəni iətəmimi kəti rəha Iesu təmeapən meuvi rəkɨs nau rəha nəluagɨniən, kəni mauəh lan mohatuv rəkɨs matəlgɨ ioluək rəha pris asoli agɨn. Jon 18:26
52 Kəni Iesu təməni=pən kəm in məmə, “Əfən rəham nau e nɨmein, mətəu nətəmi mɨn kəutauəh e nau, okohmɨs e nau. Jen 9:6; Nəh 13:10 53 ?Nəkəhrun uə kəpə məmə iəkəhrun nauɨniən e rəhak Tatə, kəni rəueiu agɨn mɨn otahli=pa nagelo mɨn tausɨn tepət tepət* Nəghatiən Kris əhruahru tətəni məmə, “Kəmpəni rəha nagelo tueləf,” iətəm təhmen e nagelo səpɨnte-tu-tausɨn. məmə okotasiru lak? 54 Mətəu nəmə iəkol lanəha, ko Nauəuə Rəha Uhgɨn otəsuvaiən mol nɨpəhriəniən lan, iətəm tətəni məmə otuva tol lanu lan.”
55 E nian əha, Iesu təməni=pən kəm nɨmənin nətəmimi məmə, “?Təhro nəməhuva motəmki nau asoli mɨn mɨne neim mɨn? ?Nɨkitəmah təhti məmə iəu iohamu itəmi kəti matol nəluagɨniən o nələs iahuiən kəpmən, uə? !Kəpə! Nian rəfin iətəharəg əpəha e Nimə Rəha Uhgɨn mətəgətun nətəmimi, kəni nəsəhuvaiən motaskəlɨm iəu. Luk 19:47; 21:37 56 Mətəu natimnati rəfin mɨn u tɨnuva mɨnol nɨpəhriəniən lan məmə Nauəuə Rəha Uhgɨn iətəm iəni mɨn aupən kəmotətei otuva mol nɨpəhriəniən lan.” Kəni rəhan mɨn nətəmimi kəmotəpəh in motagɨm.
Iesu təməhtul e nəhmtɨ kaunsɨl
(Mak 14:53-65; Luk 22:54-55,63-71; Jon 18:12-14,19-24)
57 Nətəmimi mɨn u kəmotaskəlɨm Iesu, kəmotələs məhuvən o Kaiəfəs u in pris asoli agɨn. Ikɨn əha, iəgətun mɨn rəha Lou mɨne nətəmi asoli rəha nəuanɨləuɨs rəha Isrel, kəutəhuva motohapumɨn ikɨn. 58 Mətəu Pitə tətan təlɨg-təlɨg matuərisɨg e Iesu, muvən əpəha lahuənu rəha pris asoli agɨn. Kəni təmuvən əpəha e iat mətəharəg ilah soldiə mɨn məmə oteruh-to məmə okol nak e Iesu.
59 Pris asoli mɨn mɨne nətəmimi rəfin rəha kaunsɨl kəutəsal e nəghatiən eiuə mɨn e Iesu məmə okohamu o nəghatiən mɨn əha. 60 Mətəu kəsoteruhiən noliən tərah kəti rəhan e nəghatiən eiuə mɨn rəha nətəmimi, nati əpnapɨn nəghatiən eiuə mɨn tepət kəmohiet.
Kəni əmeiko, iətəmimi keiu kiəuva aupən, 61 kəni muəni pətɨgəm məmə, “Suah u təmətəni məmə təhrun nərəkɨniən Nimə Rəha Uhgɨn, kəni muvləkɨn mɨn e nian kɨsɨl əmə.” Jon 2:19-21
62 Kəni pris asoli agɨn təhtul məni=pən kəm Iesu məmə, “?Təhro nəsəghatiən? ?Təhro e nəghatiən mɨn əha iətəm kətəni pətɨgəm tətələs pɨkɨn ik?” 63 Mətəu Iesu təpnapɨn əmə məsəghatiən.
Kəni pris asoli agɨn təməni=pən kəm in məmə, “Onəkəkeikei mos nonauvɨl kəti e Uhgɨn iətəm tətəmiəgəh, kəni məni pətɨgəm nɨpəhriəniən kəm tɨmah məmə ik Nətɨ Uhgɨn mɨne Krɨsto iətəm Uhgɨn təməni məmə otahli=pa, uə kəpə.” Aes 53:7; Mat 27:12
64 Kəni Iesu təməni=pən məmə, “Əuəh, tol əmə məmə inu nəməni mɨne. Mətəu iəkəni=pɨnə kəm təmah rəfin məmə, e nian iətəm otuva, onəkoteruh iəu Nətɨ Iətəmimi iəkəharəg e nɨkalɨn maru e Uhgɨn u iətəm rəhan nəsanəniən iahgin, kəni məteiuaiu=pa e neai e nəpuə.” Sam 110:1; Dan 7:13; Mat 24:30
65 Kəni pris asoli agɨn tearɨs rəhan napən mətəu-inu niəməha təmol o nəghatiən rəha Iesu,† Nətəmimi rəha kaunsɨl, kəsotəniən nɨpəhriəniən məmə Iesu in Məsaiə, nətɨ Uhgɨn. Iətəmi asoli rəha pris mɨn təməhapu rəhan napən mətəu-inu niəməha təmol o nəghatiən rəha Iesu. Lou rəha Mosɨs e Lev 10:6 mɨne 21:10 tətəni məmə iətəmi asoli rəha pris mɨn otəsəhapuiən napən rəhan. kəni məni məmə, “!Tətəghati rah e Uhgɨn!‡ Iətəmi asoli rəha pris mɨn təməni məmə Iesu təməni rah Uhgɨn mətəu-inu Iesu tətəni məmə in təhmen əmə e Uhgɨn. ?Təhro məmə suah kəti mɨn təkeikei məghati mɨn lan? Otətəlɨg-to, nəmotətəu nəghatiən tərah kəha. Mat 9:3; Jon 10:33 66 ?Nɨkitəmah təhti məmə nak?”
Kəni kəmotəni=pən məmə, “Otəkeikei mɨmɨs.” Lev 24:16; Jon 19:7
67 Kəni kəmotagəh əpnapɨn əmə nəhmtɨn, kəni motəhti e nəhlmɨlah. Nəuvein kotem e nəhlmɨlah, Aes 50:6; 53:5 68 kəni motəni=pən məmə, “Ei, Krɨsto. ?Əni pətɨgəm e nəsanəniən rəha Uhgɨn məmə pəh təmoh ik?”
Pitə təməni məmə təruru Iesu
(Mak 14:66-72; Luk 22:56-62; Jon 18:15-18,25-27)
69 E nian əha, Pitə tətəharəg ihluə e iat rəha nimə, kəni pətan mɨtə kəti u in ioluək tuva ohni məni=pən kəm in məmə, “Ik mɨn u, nəmatuərisɨg e Iesu, iətəm Kaləli.”
70 Mətəu Pitə təmeiuə e lah rəfin məmə, “Iəkəruru nati ko iətəm nətəni.”
71 Kəni maliuək muvən e ket rəha iat, kəni ikɨn əha pətan mɨtə kəti mɨn təmeruh in, kəni təməni=pən kəm nətəmimi ikɨn əha məmə, “suah u kəti u təmatuərisɨg e Iesu Iətəm Nasərɨt.”
72 Mətəu Pitə təmeiuə əskasɨk mɨn mos nonauvɨl məmə, “!Iəkəruru suah kəha!”
73 Təsuvəhiən, nətəmimi mɨn u kautəhtul ikɨn əha kəməhuvən o Pitə motəni=pən məmə, “Pəhriən məmə ik kəti əha, mətəu-inu noliən rəha nəghatiən rəham təhmen əmə e lah.”§ Pitə in iətəm Kaləli, kəni nəghatiən rəhan tol pɨsɨn nəuan nəuvetɨn e nətəm Jerusɨləm.
74 Kəni təni məmə nəmə təteiuə pəh nərahiən rəha Uhgɨn otuva ohni. Kəni təmos nonauvɨl məmə, “!Iəkəruru suah kəha!”
Kəni rəueiu agɨn, mənɨg təkakə. 75 Kəni Pitə nɨkin təhti nəghatiən iətəm Iesu təməni kəm in məmə, “Uərisɨg mənɨg təkakə, onəkəni mau kɨsɨl məmə nəkəruru iəu.” Kəni Pitə təmiet muvən ihluə, nɨkin tɨtəgɨt kəni təmasək pɨk. Mat 26:34
26:11 Dut 15:11
*26:17 Lafet rəha Pasova katol pəti ilau lafet rəha Pɨret u Is Tɨkə Lan.
26:17 Eks 12:14-20
†26:23 E nian rəha Iesu, nian nətəmimi kotauən pəti, in nəmtətiən məmə rəhalah niəli in təuvɨr.
26:23 Sam 41:9
26:28 Eks 24:8; Jer 31:31-34; Sek 9:11; 1Kor 10:16
‡26:41 Iesu tolkeikei məmə ilahal okəhləhtul əskasɨk məsləhlmaniən e rəhalahal nəhatətəiən lan. Afin mɨn fes 31-35.
§26:48 E nəghatiən Kris əhruahru, Jutəs təməni məmə “Iətəmi u iətəm iəkəpah nɨkapɨn, kəni nəkotaskəlɨm.” E noliən rəha nətəm Isrel aupən, nəpahiən in nəmtətiən rəha nolkeikeiən.
*26:53 Nəghatiən Kris əhruahru tətəni məmə, “Kəmpəni rəha nagelo tueləf,” iətəm təhmen e nagelo səpɨnte-tu-tausɨn.
26:64 Sam 110:1; Dan 7:13; Mat 24:30
†26:65 Nətəmimi rəha kaunsɨl, kəsotəniən nɨpəhriəniən məmə Iesu in Məsaiə, nətɨ Uhgɨn. Iətəmi asoli rəha pris mɨn təməhapu rəhan napən mətəu-inu niəməha təmol o nəghatiən rəha Iesu. Lou rəha Mosɨs e Lev 10:6 mɨne 21:10 tətəni məmə iətəmi asoli rəha pris mɨn otəsəhapuiən napən rəhan.
‡26:65 Iətəmi asoli rəha pris mɨn təməni məmə Iesu təməni rah Uhgɨn mətəu-inu Iesu tətəni məmə in təhmen əmə e Uhgɨn.
26:67 Aes 50:6; 53:5
§26:73 Pitə in iətəm Kaləli, kəni nəghatiən rəhan tol pɨsɨn nəuan nəuvetɨn e nətəm Jerusɨləm.