27
Jutəs təmarin aru in
(Mak 15:1; Luk 23:1-2; Jon 18:28-32)
Ləplapɨn agɨn, pris asoli mɨn rəfin mɨne nətəmi asoli mɨn rəha nətəmimi kəmotuhapumɨn mɨn motətei nəuə məmə okotohtəu=pən suaru nak o nohamuiən Iesu. Kəmotəlis in, kəni motələs məhuvən motəhlman=pən lan e nəhlmɨ Pailət, kəpmən rəha Rom.
Nian Jutəs u iətəm təmegəhan=pən e Iesu e nəhlmɨ rəhan mɨn tɨkɨmɨr, təmafu məmə kəmotiuvi pətɨgəm Iesu məmə otɨmɨs, nɨkin tɨnahmə pɨk o nati iətəm təmol, kəni təmki məni əha kəmol e silfə ilah tate, məmə otəfən kəm pris asoli mɨn mɨne nətəmimi asoli mɨn rəha nətəm Isrel. Kəni məni=pən məmə, “Inol təfagə tərah mətəu-inu iəmegəhan=pən e nəhlmɨ tɨkɨmɨr mɨn iətəmi kəti iətəm təsoliən nati kəti tərah.”
Kəni kotəni=pən məmə, “Inu nati əpnapɨn əmə o tɨmah. !In nati kəti rəham əmə!”
Tol lanəha, Jutəs təməmki məni morin=pən əpəha e Nimə Rəha Uhgɨn, kəni in miet magɨm muvən marin aru in. Mat 26:14-15; Uək 1:18-19
Kəni pris asoli mɨn kəməhuvən motəuəri-əuəri məni, kəni motəni məmə, “Təsəhruahru-pəniən e rəhatah Lou məmə okotələhu=pən məni u ilah məni rəha Nimə Rəha Uhgɨn, mətəu-inu kəmotos nəhmtɨ nɨra iətəmimi lan.” Kəni kautəni məmə okotos məni kəha məhuvən motos nəhmtɨ nɨftəni kəti u aupən kətəni məmə, “nɨftəni rəha iətəmi kəti iətəm tatol sospən e nɨftəni,” kəni kautəni məmə okatɨtənɨm napɨspɨs mɨn ikɨn. Tol lanəha, muva mətəuarus=pa u rəueiu, nətəmimi kəutauɨn e nɨftəni əha məmə, “Nɨftəni E Nɨrə.” Kəni nəghatiən nak iətəm iəni Jerɨmaiə təməni aupən, təmuva mol nɨpəhriəniən lan. Təməni məmə, “Kəmotos məni tate əha iətəm kəmol e silfə, inu nəhmtɨn iətəm nətəm Isrel kəmotəni o iətəmi u, 10 kəni kautos məni əha məmə okotos nəhmtɨn ‘nɨftəni o noliən sospən,’ təhmen əmə məmə Iərmənɨg təməni kəm iəu.” Sek 11:12-13
Iesu təməhtul e nəhmtɨ Pailət
(Mak 15:2-15; Luk 23:3-5,13-25; Jon 18:33–19:6)
11 Kəni Iesu təmuvən məhtul e nəhmtɨ Pailət, kəni Pailət təmətapuəh ohni məmə, “Ik kig rəha nətəm Isrel?”
Kəni Iesu təməni=pən məmə, “Əuəh, tol əmə məmə inu nəməni mɨne.”
12 Nian pris asoli mɨn mɨne nətəmi asoli mɨn rəha Isrel kautəni pətɨgəm nəghatiən mɨn e Iesu, mətəu Iesu təsuhalpɨniən rəhalah nəghatiən. Aes 53:7 13 Kəni Pailət təməni=pən kəm in məmə, “?Natətəu nəghatiən mɨn iətəm kəutəni tatələs pɨkɨn ik, uə kəpə?” 14 Mətəu Iesu təpnapɨn əmə məsəghatiən, kəni məsuhalpɨn mɨniən nəghatiən kəti ilah kəutəni, kəni Pailət, narmɨn təmiuvɨg pɨk.
15 Kəni e nian rəha lafet rəha Pasova, in noliən rəha kəpmən məmə otahli pətɨgəm iətəmimi kəti e kaləpus iətəm nɨmənin nətəmimi kəmotəni. 16 E nian əha, iətəmi kəti tətəməhli e kaləpus, nərgɨn u Parəpəs. Kəni nətəmimi rəfin kotəhrun məmə in təmol tərah pɨk agɨn. 17 Kəni nian nɨmənin nətəmimi kɨnəhuva, kəni Pailət təmətapuəh o lah məmə, “?Nəkotolkeikei məmə iəkahli pətɨgəm pəh e kaləpus tiet matuvən, Parəpəs, uə Iesu, kətauɨn lan məmə Krɨsto?” 18 Təməni lanəha mətəu-inu in təhrun məmə kəmotegəhan=pən e Iesu e nəhlmɨn mətəu-inu kautetet Iesu. Jon 11:47-48; 12:19
19 Nian Pailət tətəharəg e jeə rəha nakiliən nəghatiən, rəhan pətan tahli=pən nəghatiən kəm in məmə, “Suah konu təsoliən nati tərah kəti. Soliən nati kəti lan, mətəu iəməməhlair lan, kəni rəueiu iətətəu tərah agɨn ohni.”
20 Mətəu pris asoli mɨn mɨne nətəmi asoli rəha nətəm Isrel kəmotəghati kəm nɨmənin nətəmimi məmə okotəuhlin nətəlɨgiən rəhalah. Kəni ilah kəmotətapuəh o Pailət məmə otahli pətɨgəm Parəpəs, kəni kotohamu Iesu.
21 Kəni Pailət təmətapuəh o lah məmə, “?Suah mil u, in pəhruvən lan iəkahli pətɨgəm?”
Mətəu nɨmənin nətəmimi kəmotəni=pən məmə, “Parəpəs.”
22 Kəni Pailət təməni=pən məmə, “?Kəni oiəkəhro Iesu u kətəni məmə Krɨsto?”
Kəni nɨmənin nətəmimi rəfin kəmotəni=pən məmə, “!Okətu-pəri e nɨgi kəməluau otɨmɨs!” 23 Kəni Pailət təməni=pən kəm lah məmə, “?O nak? ?Təmol nati tərah nak?”
Mətəu nɨmənin nətəmimi kəmotagət əfəməh, motəni məmə, “!Okətu-pəri in e nɨgi kəməluau otɨmɨs!”
24 Kəni nian Pailət təmeruh məmə ko təsələhuiən nəghatiən rəhalah, kəni ilah kɨnəutəhtul maru o norgəhuiən, kəni tos nəhu meikuas e nəhlmɨn e nəhmtɨ nɨmənin nətəmimi, kəni məni=pən kəm lah məmə, “Nəghatiən kəti rəhak tɨkə o suah u, məmə nɨran otəməhli=pa lak. !Nɨmɨsiən rəhan tətəməhli=pɨnə e nəhlmɨtəmah!” Dut 21:6-9
25 Kəni nətəmimi rəfin kəmotəni məmə, “!Pəh nɨran təməhli=pa o tɨmah mɨne kəlkələh mɨn rəhatɨmah mɨn!” Uək 5:28
26 Kəni Pailət təmahli pətɨgəm megəhan=pən e Parəpəs kəm lah. Mətəu təməni məmə okalis Iesu, kəni təmegəhan=pən lan məmə okətu-pəri e nɨgi kəməluau məmə otɨmɨs.
Soldiə mɨn kəməutəuvsan e Iesu
27 Kəni soldiə mɨn rəha Pailət kotələs Iesu məhuvən əpəha imə e nimə asoli rəha kəpmən, kətəni məmə Praetoriəm. Kəni kəmotauɨn rəfin e soldiə mɨn kəhuva mohtəlau lan. 28 Kəni motəmkirəkɨs rəhan natimnati, məhuvən=pən e kot ərarəuv kəti kəm in, təhmen e kot rəha kig kəti. Luk 23:11 29 Kəni motol nɨləuɨs iətəm nihlɨn əha ikɨn motol kəfəfau lan, motəfəfau=pən e rəhn-kapə Iesu motaləh əuvsan lan məmə in hat rəha kig kəti. Kəni motələhu=pən nəuanɨgi kəti e nəhlmɨn maru məmə in nɨgi rəha kig, kəni motɨsin nəulɨlah aupən lan, motaləh əuvsan, motəni=pən kəm in məmə, “!Iəkotɨsiai ik, kig rəha nətəm Isrel!” 30 Kəni motagəh lan, kəni motələs nəuanɨgi motoh rəhn-kapə lan motau tepət. Aes 50:6 31 Nian kɨnotol əuvsan rəkɨs lan, kəni motəpeg rəkɨs kot ərarəuv, məhuvən=pən mɨn e rəhan natimnati. Kəni motələs məhuvən məmə okotətu-pəri e nɨgi kəməluau məmə otɨmɨs.
Kəmətu-pəri Iesu
e nɨgi kəməluau
(Mak 15:21-32; Luk 23:26-43; Jon 19:17-27)
32 Nian kəmautəhuvən, motafu iətəm Sairəni kəti, nərgɨn u Saimon, kəni kəmotəni=pən əskasɨk ohni məmə otələs nɨgi kəməluau.* Iesu tɨnəpəou rəkɨs mətəu kəmotalis pɨk kəni motoh pɨk. 33 Kəməhuva ikɨn kəti kətəni məmə, Kolkotə, u nɨpətɨn tətəni məmə Louipɨl-uipɨl. 34 Ikɨn əha kəmotəfən wain kəm Iesu iətəm kəmalkin ilau nati tarfu. Mətəu nian Iesu təməmnɨm askəuvɨn, kəni məpəh nəmnɨmiən. Məta nati tarfu u in nati kəti təhmen e mərsɨn məmə otol təsətəu pɨkiən nahməiən, məmə otol iətəmimi təsətəlɨg viviən. Mətəu Iesu in təsolkeikeiən məmə otəsətəuiən nahməiən, kəni molkeikei məmə rəhan nətəlɨgiən otətəuvɨr əmə. Tol lanəha in təməsəmnɨmiən mərsɨn u. Sam 69:21 35 Nian kəmətu-pəri e nɨgi kəməluau, kəni moturin tais o rəhan napən. Sam 22:18 36 Kəni məutəharəg mauteruh Iesu ikɨn əha məmə otɨmɨs agɨn. 37 Ilɨs e rəhn-kapə, kəmətei=pən nɨpəgnəmtɨ nəniən tətəni məmə,
Inu Iesu,
kig rəha nətəm Isrel.
38 Kəni iətəmimi keiu iətəm katuoh nətəmimi mətuakləh e rəhalah natimnati, kəmətu-pəri ilau e nɨgi kəməluau, kəti e nɨkalɨn maru, kəti e nɨkalɨn məuɨl. Aes 53:12 39 Kəni nətəmimi mɨn u kəməutaliuək məutəhuva mautəhuvən, məutəni=pən nəghatiən tərah kəm Iesu, mauturin-urin rəhn-kapə lah, Sam 22:7; 109:25 40 mautəni məmə, “Nəmətəni məmə onəkərəkɨn Nimə Rəha Uhgɨn kəni ik pɨsɨn əmə muvləkɨn o nian kɨsɨl. !Osmiəgəh aru ik! !Kəni eiuaiu e nɨgi kəməluau nəmə ik Nətɨ Uhgɨn pəhriən!” Mat 26:61; Jon 2:19
41 E noliən əhmen mɨn əmə, pris asoli mɨn, mɨne iəgətun asoli mɨn rəha Lou, mɨne nətəmimi asoli mɨn rəha nətəm Isrel kotol əuvsan, 42 motəni məmə, “Təmosmiəgəh nətəmimi, mətəu ko təruru nosmiəgəh aruiən in. In kig rəha Isrel. Nəmə teiuaiu aru e nɨgi kəməluau, kəni okotəni nɨpəhriəniən lan. 43 Tətəhatətə e Uhgɨn. Təməni məmə in Nətɨ Uhgɨn, kəni pəh Uhgɨn tos rəkɨs in əha rəueiu nəmə in tolkeikei.” Sam 22:8 44 E noliən əhmen mɨn əmə, iakləh mil iətəm kəmətu-pəri ilau ilahal min e nɨgi kəməluau, kətuəni=pən nəghatiən tərah tepət kəm in.
Iesu tɨnɨmɨs
(Mak 15:33-41; Luk 23:44-49; Jon 19:28-30)
45 Kəni e tueləf klok mətəuarus=pən tri klok, napinəpuiən təmeiuaiu mɨrəuei rəfin natimnati. 46 Kəni iuəkɨr e tri klok ləhnaiuv, Iesu təmasək əfəməh e rəhan nəghatiən məni məmə, “!Eli, Eli! ?Lema sapaktəni?” Nɨpətɨ rəhan nəghatiən təni məmə, “!Uhgɨn rəhak, Uhgɨn rəhak! ?Təhro nətəpəh iəu?” Sam 22:1 “Eli, Eli” in nəghatiən Hipru, kəni “lema sapaktəni” in nəghatiən Aramaik (nəghatiən u in iuəkɨr əmə o nəghatiən Hipru). Iesu mɨne rəhan mɨn nətəmimi kəutəghati pɨk e nəghatiən mil u mɨne nəghatiən Kris.
47 Nian nətəmimi nəuvein nətəm kəmautəhtul əha ikɨn kəmotətəu təmasək əfəməh lanəha, kəni kotəni məmə, “In tətauɨn e Elaijə.”
48 Kəni rəueiu agɨn mɨn, kəti təmaiu muvən mələs nati kəti təhmen e kotɨn,§ Nati u təhmen nɨpɨspɨsɨ matrɨs. kəni məueiu wain u tarfu, məu e nɨgi, kəni məfən məmə Iesu otəmnɨm. Sam 69:21 49 Kəni ilah mɨn nəuvein kotəni=pən məmə, “Əpəh əmə. Pəh kauteh-to nəmə Elaijə otuva mosmiəgəh in, uə kəpə.”
50 Kəni Iesu təmasək əfəməh mɨn, megəhan aru lan məmə otɨmɨs, kəni rəhan nehagiən tiet.
51 E nian əhruahru əha, napən iətəm tətəhkul e Nimə Rəha Uhgɨn təməhapu mol nəuvetɨn keiu, təmətuəuin əpəha ilɨs muva mol naunun əpəha ləhtəni. Nəmig təməlauəl, kəni kəpiel mɨn kəmotəhapu. Eks 26:31-33; Hip 10:19-20 52 Kəni suvət mɨn u kəmol e nɨpəg kəpiel kəmotəuag, kəni nətəmimi nətəm kotəhruahru tepət nətəm kəmohmɨs rəkɨs, kəmotəmiəgəh mɨn. 53 Kəmohiet e suvət mɨn, kəni uərisɨg Iesu təmanəmiəgəh mɨn e nɨmɨsiən, kəni ilah kəməhuvən əpəha Jerusɨləm mohiet=pən o nətəmimi tepət.
54 Kəni iətəmi asoli rəha soldiə mɨn rəha nətəm Rom ilah rəhan soldiə mɨn nətəm kəmoteruh Iesu, kəmotafu nəmig mɨne natimnati mɨn əha. Kəni kəmotəgɨn pɨk, kəni motəni əfəməh məmə, “!Nɨpəhriəniən, inu Nətɨ Uhgɨn pəhriən!”
55 Nɨpətan tepət kəmautəhtul isəu məutarfu. Ilah kəmotsɨpən ikɨn Kaləli mautohtəu=pən Iesu məutasiru lan e nati pɨsɨn pɨsɨn mɨn.* Nɨpətan mɨn əha kəmotasiru e Iesu e nati pɨsɨn təhmen e nauəniən, mɨne nəhu, mɨne ikɨn rəha napɨliən. Luk 8:2-3 56 Ilah mɨn nəuvein u Meri Maktələ, kəni Meri u mamə rəha Jemɨs mɨne Josɨs, kəni mamə rəha nətɨ Səpəti mil.
Kəmɨtənim Iesu
(Mak 15:42-47; Luk 23:50-56; Jon 19:38-42)
57 Iətəm Aramatiə u rəhan nautə tepət, nərgɨn u Josɨp, in iətəmimi kəti rəha Iesu. Nian tɨnətuva iuəkɨr o napinəpuiən, 58 təmuvən meruh Pailət, kəni mətapuəh o nɨpətɨ Iesu, kəni Pailət təmegəhan e nɨpətɨ Iesu kəm in. Dut 21:22-23 59 Kəni Josɨp təmos nɨpətɨ Iesu muvən məuveg e napən ruən vi kəti, nərgɨn u linən, 60 kəni mələs muvən mələhu=pən e suvət vi kəmol e nɨpəg kəpiel. Suvət u rəha Josɨp. Kəni mɨsuə=pən e kəpiel asoli kəti mahtɨpəsɨg e nɨpəg kəpiel lan, kəni matuvən. Kəpiel u kətahtɨpəsɨg=pən lan e nɨpəg suvət lan, kəmətei təharəg əharəg təhmen e whil rəha loto asoli kəti, təhmen e uan mitə mɨne e nəharəg əharəgiən rəhan. Aes 53:9 61 Meri Maktələ, mɨne Meri kəti mɨn kətuəharəg əha iuəkɨr o suvət.
Soldiə mɨn nətəm kəmoteh nɨpəg kəpiel
62 Nian əha, in nian katol əpenə-penə o Sapət lan, kəni kəməni lauɨg lan e Sapət, pris asoli mɨn mɨne Farəsi mɨn kəməhuvən moteruh Pailət. 63 Motəni=pən məmə, “Iətəmi asoli. Nɨkitɨmah tɨnəhti məmə, nian suah kəha, iətəmi rəha neiuəiən, təmətəmiəgəh əhanəh, mətəni məmə, ‘Nian kɨsɨl otuva muvən, kəni Uhgɨn otosmiəgəh mɨn iəu e nɨmɨsiən.’ Mat 12:40; 16:21; Mak 9:31; 10:33-34; Luk 9:22; 18:31-33; Jon 2:19-21 64 Tol lanəha, ahli=pən rəham nəuvein soldiə okəhuvən məuteh nɨpəg kəpiel suvət motətəuarus=pən nian kɨsɨl tuva muvən. Məta rəhan mɨn okəhuva motakləh e nɨpətɨn, kəni motəni=pən kəm nətəmimi məmə təməmiəgəh mɨn e nɨmɨsiən. Kəni neiuəiən u, in otərah tapirəkɨs iətəm aupən.”
65 Kəni Pailət təməni=pən məmə “Otos soldiə mɨn, kəni məhuvən motol natimnati rəfin iətəm nəkotolkeikei məmə okotol e neh viviən suvət e nɨpəg kəpiel.” 66 Kəni soldiə mɨn kəməhuvən mauteh vivi nɨpəg kəpiel, motələhu=pən nəmtətiən kəti e kəpiel. Rəueiu, kitah kəsotəhrun əhruahruiən məmə kəmol nəmtətiən əha e noliən nak. Kəmə təhro kəməlis nɨləuɨs kəti iətəm təmol mak lan, uə kəmə təhro, kəmol plastə. Mətəu nətəmimi rəfin kotəhrun məmə iətəmi kəti otəsekiən nati əha məsələs rəkɨsiən. Kəni nəmə kauteruh nəmtətiən kəti məmə təməhapu=pən, uə təmiet rəkɨs, kəni soldiə mɨn okotəhrun məmə iətəmi kəti təmahuvihin rəkɨs kəpiel. Kəni kəmotələhu soldiə mɨn məmə okauteh ikɨn əha.

27:5 Mat 26:14-15; Uək 1:18-19

27:10 Sek 11:12-13

27:12 Aes 53:7

27:18 Jon 11:47-48; 12:19

27:24 Dut 21:6-9

27:25 Uək 5:28

27:28 Luk 23:11

27:30 Aes 50:6

*27:32 Iesu tɨnəpəou rəkɨs mətəu kəmotalis pɨk kəni motoh pɨk.

27:34 Məta nati tarfu u in nati kəti təhmen e mərsɨn məmə otol təsətəu pɨkiən nahməiən, məmə otol iətəmimi təsətəlɨg viviən. Mətəu Iesu in təsolkeikeiən məmə otəsətəuiən nahməiən, kəni molkeikei məmə rəhan nətəlɨgiən otətəuvɨr əmə. Tol lanəha in təməsəmnɨmiən mərsɨn u.

27:34 Sam 69:21

27:35 Sam 22:18

27:38 Aes 53:12

27:39 Sam 22:7; 109:25

27:40 Mat 26:61; Jon 2:19

27:43 Sam 22:8

27:46 Sam 22:1

27:46 “Eli, Eli” in nəghatiən Hipru, kəni “lema sapaktəni” in nəghatiən Aramaik (nəghatiən u in iuəkɨr əmə o nəghatiən Hipru). Iesu mɨne rəhan mɨn nətəmimi kəutəghati pɨk e nəghatiən mil u mɨne nəghatiən Kris.

§27:48 Nati u təhmen nɨpɨspɨsɨ matrɨs.

27:48 Sam 69:21

27:51 Eks 26:31-33; Hip 10:19-20

*27:55 Nɨpətan mɨn əha kəmotasiru e Iesu e nati pɨsɨn təhmen e nauəniən, mɨne nəhu, mɨne ikɨn rəha napɨliən.

27:55 Luk 8:2-3

27:58 Dut 21:22-23

27:60 Kəpiel u kətahtɨpəsɨg=pən lan e nɨpəg suvət lan, kəmətei təharəg əharəg təhmen e whil rəha loto asoli kəti, təhmen e uan mitə mɨne e nəharəg əharəgiən rəhan.

27:60 Aes 53:9

27:63 Mat 12:40; 16:21; Mak 9:31; 10:33-34; Luk 9:22; 18:31-33; Jon 2:19-21

27:66 Rəueiu, kitah kəsotəhrun əhruahruiən məmə kəmol nəmtətiən əha e noliən nak. Kəmə təhro kəməlis nɨləuɨs kəti iətəm təmol mak lan, uə kəmə təhro, kəmol plastə. Mətəu nətəmimi rəfin kotəhrun məmə iətəmi kəti otəsekiən nati əha məsələs rəkɨsiən. Kəni nəmə kauteruh nəmtətiən kəti məmə təməhapu=pən, uə təmiet rəkɨs, kəni soldiə mɨn okotəhrun məmə iətəmi kəti təmahuvihin rəkɨs kəpiel.