«Ⱨalidin hǝwǝr elinip turidu» — pǝⱪǝt saⱪlanƣanla ǝmǝs, bǝlki Hudaning ƣǝmhorluⱪining obyekti bolidu. ■ Zǝb. 102:25-26; Yǝx. 51:6; 2Tes. 1:8; Ibr. 1:11; 2Pet. 3:10.
«Uningdiki pütkül nǝrsilǝrmu» degǝnning baxⱪa hil tǝrjimisi: «uningdiki pütkül ixlarmu» yaki «uningdiki barliⱪ ⱪilƣan ixlarmu».
«zemin wǝ uningdiki pütkül nǝrsilǝrmu kɵyüp ketidu» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «zemin wǝ üstidiki barliⱪ ixlar yalingaq axkarilinidu» deyilidu. ■ Mat. 24:43,44; 1Tes. 5:2; Wǝⱨ. 3:3; 16:15. 11 Ⱨǝmmǝ nǝrsǝ mana xundaⱪ erip yoⱪilidiƣan yǝrdǝ, silǝr ⱪandaⱪ adǝmlǝrdin boluxunglar kerǝk? — ⱨayatinglarni pak-muⱪǝddǝsliktǝ wǝ ihlasmǝnliktǝ ɵtküzüp, 12 Hudaning künini tǝlmürüp kütüp, u künning tezrǝk kelixi üqün intilixinglar kerǝk ǝmǝsmu? U künning kelixi bilǝn pütün asmanlar otta yoⱪap tügǝydu wǝ kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri xiddǝtlik otta erip tügǝydu. □ «Hudaning künini tǝlmürüp kütüp, u künning tezrǝk kelixi üqün intilixinglar kerǝk ǝmǝsmu? U künning kelixi bilǝn pütün asmanlar otta yoⱪap tügǝydu wǝ kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri xiddǝtlik otta erip tügǝydu» — «Hudaning küni» degǝn ibarǝ toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz.
«Kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri» degǝnning baxⱪa hil tǝrjimisi: «barliⱪ asman jisimliri». ■ Zǝb. 50:3; 2Tes. 1:8. 13 Lekin biz bolsaⱪ Uning wǝdisi boyiqǝ, yengi asman-zeminni intizarliⱪ bilǝn kütmǝktimiz. U yǝr ⱨǝⱪⱪaniyliⱪning makanidur.□ «Lekin biz bolsaⱪ Uning wǝdisi boyiqǝ, yengi asman-zeminni intizarliⱪ bilǝn kütmǝktimiz. U yǝr ⱨǝⱪⱪaniyliⱪning makanidur» — «u yǝr» ⱨǝm yengi asman wǝ yengi zeminnimu kɵrsitidu. ■ Yǝx. 65:17; 66:22; Wǝⱨ. 21:1.
Baxⱪa birhil tǝrjimisi «Rǝbbimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨning meⱨir-xǝpⱪitidǝ ⱨǝm Uningƣa bolƣan tonuxta dawamliⱪ ɵsünglar».
■3:3 1Tim. 4:1; 2Tim. 3:1; Yǝⱨ. 18.
□3:5 «Ⱨalbuki, ular ǝng ⱪǝdimki zamanda Hudaning sɵzi bilǝn asmanlarning yaritilƣanliⱪini wǝ xuningdǝk yǝrning sudin qiⱪⱪan ⱨǝm suning wasitisi bilǝn barliⱪⱪa kǝlgǝnlikini ǝtǝy untuydu» — «ǝtǝy untuydu» degǝnning baxⱪa birhil tǝrjimisi: «ɵz bǝngbaxliⱪidin untuydu».
□3:6 «xu amillarning wasitiliri bilǝn xu zamandiki dunya kǝlkündin ƣǝrⱪ bolup yoⱪaldi» — «...xu amillarning wasitiliri bilǝn» degǝn ibarǝ pǝⱪǝt suning ɵzini yaki sular wǝ Hudaning sɵzini tǝng kɵrsitidu. Bizningqǝ sular wǝ Hudaning sɵzini tǝng kɵrsitidu; qünki (grek tilida) aldinⱪi jümlidǝ bu ikki ix ǝng ahirida tilƣa elinƣan, xundaⱪla 7-ayǝttǝ Hudaning sɵzining ikkinqi ⱪetim wasitǝ bolidiƣanliⱪi kɵrsitilidu.
□3:7 «Əmma ⱨazirⱪi asmanlar bilǝn zemin ohxaxla xu sɵz bilǝn ihlassiz adǝmlǝr soraⱪⱪa tartilip ⱨalak ⱪilinidiƣan axu kündǝ otta kɵydürülüxkǝ saⱪlinip, ta xu künigiqǝ ⱨalidin hǝwǝr elinip turidu» — «ohxaxla xu sɵz» degǝn ibarining baxⱪa hil tǝrjimisi: «Uning (yǝni, Hudaning) sɵzi». «Ⱨalidin hǝwǝr elinip turidu» — pǝⱪǝt saⱪlanƣanla ǝmǝs, bǝlki Hudaning ƣǝmhorluⱪining obyekti bolidu.
■3:7 Zǝb. 102:25-26; Yǝx. 51:6; 2Tes. 1:8; Ibr. 1:11; 2Pet. 3:10.
□3:8 «Rǝbgǝ nisbǝtǝn bir kün ming yildǝk wǝ ming yil bir kündǝktur» — Rǝb waⱪitning qǝklimisigǝ uqrimaydu, ǝlwǝttǝ.
□3:9 «Rǝb Ɵz wǝdisini orundaxni (bǝzilǝrning «keqiktürdi» dǝp oyliƣinidǝk) keqiktürgini yoⱪ, bǝlki ⱨeqkimning ⱨalak boluxini halimay, ⱨǝmmǝ insanning towa ⱪilixiƣa kirixini arzulap, silǝrgǝ kǝngqilik ⱪilip waⱪitni sozmaⱪta» — Rǝb ⱪaytip kǝlgǝndǝ yǝr yüzidikilǝrgǝ towa ⱪilix pursiti ⱪalmaydu, ǝlwǝttǝ.
■3:9 Əz. 18:32; 33:11; Yǝx. 30:18; Ⱨab. 2:3; Rim. 2:4; 1Tim. 2:4; 1Pet. 3:20; 2Pet. 3:15.
□3:10 «lekin rǝbning küni huddi oƣrining kelixidǝk kütülmigǝn waⱪitta bolidu» — «rǝbning küni» (Mǝsiⱨning kelidiƣan küni) Tǝwrattiki kɵp yǝrlǝrdǝ «Pǝrwǝrdigarning küni» dǝp kɵrsitilidu. «Ⱪoxumqǝ sɵz»diki «Hudaning küni» toƣruluⱪ izaⱨatlirimizni kɵrüng. «Oƣrining kelixidǝk» — demǝk, kütülmigǝn waⱪitta. «U küni asmanlar xiddǝtlik güldürligǝn awaz bilǝn ƣayib bolup, kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri xiddǝtlik otta erip tügǝydu; zemin wǝ uningdiki pütkül nǝrsilǝrmu kɵyüp ketidu» — «kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri» yaki «barliⱪ asman jisimliri». «Uningdiki pütkül nǝrsilǝrmu» degǝnning baxⱪa hil tǝrjimisi: «uningdiki pütkül ixlarmu» yaki «uningdiki barliⱪ ⱪilƣan ixlarmu». «zemin wǝ uningdiki pütkül nǝrsilǝrmu kɵyüp ketidu» — bǝzi kona kɵqürmilǝrdǝ «zemin wǝ üstidiki barliⱪ ixlar yalingaq axkarilinidu» deyilidu.
■3:10 Mat. 24:43,44; 1Tes. 5:2; Wǝⱨ. 3:3; 16:15.
□3:12 «Hudaning künini tǝlmürüp kütüp, u künning tezrǝk kelixi üqün intilixinglar kerǝk ǝmǝsmu? U künning kelixi bilǝn pütün asmanlar otta yoⱪap tügǝydu wǝ kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri xiddǝtlik otta erip tügǝydu» — «Hudaning küni» degǝn ibarǝ toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizdǝ azraⱪ tohtilimiz. «Kainatning barliⱪ ⱪurulmiliri» degǝnning baxⱪa hil tǝrjimisi: «barliⱪ asman jisimliri».
□3:13 «Lekin biz bolsaⱪ Uning wǝdisi boyiqǝ, yengi asman-zeminni intizarliⱪ bilǝn kütmǝktimiz. U yǝr ⱨǝⱪⱪaniyliⱪning makanidur» — «u yǝr» ⱨǝm yengi asman wǝ yengi zeminnimu kɵrsitidu.
■3:13 Yǝx. 65:17; 66:22; Wǝⱨ. 21:1.
□3:15 «Rǝbbimizning sǝwr-taⱪiti» — yaki «Rǝbbimizning kǝngqilik ⱪilixi». «wǝ Rǝbbimizning sǝwr-taⱪitini nijat dǝp bilinglar» — bu intayin ihqam jümlǝ bolup, bǝlkim: «Hudaning sǝwr-taⱪiti tehimu kɵp adǝmlǝrgǝ gunaⱨidin ⱪutⱪuzulux pursiti yaritip bǝrmǝktǝ, dǝp bilinglar» degǝndǝk mǝnidǝ boluxi mumkin. Yǝnǝ mumkinqiliki barki, «nijat» muxu yǝrdǝ «bu dunyaning saⱪlinip ⱪelixi» degǝn mǝnidǝ ixlitilgǝn boluxi mumkin; nemila bolmisun ayǝtning asasiy mǝnisi ohxax; biz pǝⱪǝt bu dunyada bolsaⱪla, bügün towa ⱪilip gunaⱨlirimizdin ⱪutulux yoli oquⱪ turidu, dǝp biliximiz lazim. «dǝl sɵyümlük ⱪerindiximiz Pawlusmu ɵzigǝ ata ⱪilinƣan danaliⱪ bilǝn bu ixlar toƣruluⱪ silǝrgǝ yazƣan» — «ⱪerindiximiz Pawlusmu... silǝrgǝ yazƣan» — Pawlusning kɵp hizmiti «yat ǝllǝr», yǝni Yǝⱨudiy ǝmǝslǝr arisida bolƣaqⱪa, Petrusning bu hetimu bǝlkim Yǝⱨudiy bolmiƣan etiⱪadqilarƣa yezilƣan bolsa kerǝk.
■3:16 Rim. 8:19; 1Kor. 15:24; 1Tes. 4:15.
□3:17 «Xuning bilǝn, i sɵyümlüklirim, mǝn eytⱪan bu ixlarni aldin’ala bilgǝnikǝnsilǝr...» — «mǝn eytⱪan bu ixlar» bǝlkim rosul Petrusning yuⱪirida sahta tǝlim bǝrgüqilǝr toƣruluⱪ agaⱨlandürüxlirini kɵrsitidu. «bu ǝhlaⱪsizlarning sǝpsǝtliri bilǝn azdurulup, mustǝⱨkǝm turuxunglarni yoⱪitip ⱪoyuxtin ⱨoxyar bolunglar» — «bu ǝhlaⱪsizlar» grek tili nushisida 2:7dimu ohxax sɵz ixlitilidu; demǝk, «bu ǝhlaⱪsizlar» dǝl sahta tǝlim bǝrgüqilǝrni kɵrsitidu.
□3:18 «Əksiqǝ, Hudaning meⱨir-xǝpⱪitidǝ ⱨǝm Rǝbbimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨgǝ bolƣan bilixtǝ dawamliⱪ ɵsünglar» — «ɵsünglar» bolsa roⱨiy ⱨayatta, iman-etiⱪad jǝⱨǝttǝ bolidu. Muxu roⱨiy ɵskǝn adǝm Hudaning meⱨir-xǝpⱪiti wǝ Rǝb Əysa Mǝsiⱨni qongⱪur tonuxⱪa kɵprǝk nesip bolidu. Demǝk, «Hudaning meⱨir-xǝpⱪiti wǝ Rǝb Əysa Mǝsiⱨni qongⱪur tonux» ⱨǝm roⱨiy ɵsüxning wasitisi ⱨǝm nǝtijisidur. Baxⱪa birhil tǝrjimisi «Rǝbbimiz wǝ Ⱪutⱪuzƣuqimiz Əysa Mǝsiⱨning meⱨir-xǝpⱪitidǝ ⱨǝm Uningƣa bolƣan tonuxta dawamliⱪ ɵsünglar».