Muqeddes Kalam (latin yéziq) Luqa 17

Gunah, kechürüm, étiqad we xizmet toghrisida

Mat. 18:6-7, 21-22; Mar. 9:42

1 U muxlislirigha mundaq dédi:

— Insanni putlashturidighan ishlar bolmay qalmaydu; lékin shu putlashturush wasitichisi bolghan ademning haligha way!□ ■ 2 Bundaq ademning bu kichik balilardin birini gunahqa putlashturghan bolsa, boynigha tügmen téshi ésilghan halda déngizgha tashliwétilgini ewzel bolatti.□

3 Özünglargha agah bolunglar! Eger qérindishing gunah qilghan bolsa, uninggha tenbih-nesihet qilghin. U towa qilsa uni epu qilghin.■ 4 Mubada u bir kün ichide sanga yette mertiwe gunah qilsa we yette mertiwe yéninggha kélip: Towa qildim, dése, uni yenila epu qilghin. ■

5 Shuning bilen rosullar Rebge: Ishench-étiqadimizni ashurghin, — déyishti.□

6 We Reb ulargha mundaq dédi:

— Silerde qicha uruqidek zerriche ishench bolsa idi, siler awu üjme derixige: «Yiltizingdin qomurulup, déngizgha köchüp tikil!» désenglar, u sözünglarni anglap köchetti.■

Heqiqiy qulning wezipisi

7 Lékin aranglardin kimning yer heydeydighan yaki mal baqidighan bir quli bolsa we u étizliqtin qaytip kelgende, uninggha: «Tézrek kélip dastixanda olturghin», deydighanlar barmu? 8 U belki uninggha: «Méning tamiqimni teyyar qil, men yep-ichip bolghuche bélingni baghlap méni kütkin, andin özüng yep-ichkin, démesmu? 9 Qul emr qilin’ghinidek qilghini üchün xojayin uninggha rehmet éytamdu? Méningche, éytmaydu. 10 Shuninggha oxshash, silermu özünglargha emr qilin’ghanning hemmisini ada qilghininglardin kéyin: Biz erzimes qullarmiz; biz peqet tégishlik burjimizni ada qilduq, xalas», deydighan bolisiler.

Eysaning on maxaw késilini saqaytishi

11 We shundaq boldiki, u Yérusalémgha chiqip kétiwatqanda, Samariye bilen Galiliyening otturisidin ötüp, 12 bir kentke kirginide maxaw késilige giriptar bolghan on adem uninggha uchrap, yiraqta toxtap, □ 13 awazlirini kötürüp: Ey Eysa, ustaz, bizge rehim qilghaysen, dep ötündi. 14 Ularni körgende u ulargha: Bérip özünglarni kahinlargha körsitinglar, dédi. We shundaq boldiki, ular yolda kétiwatqanda, maxawdin paklandi.□ ■

15 Ulardin bireylen özining saqayghinini körgende yuqiri awaz bilen Xudani ulughlap, keynige burulup, qaytti. 16 U kélip Eysaning ayighigha yiqilip düm yétip teshekkür éytti. U Samariyelik idi. □ 17 Eysa bu ishqa qarap: Pak qilin’ghanlar on kishi emesmidi? Qalghan toqquzeylen qéni? 18 Bu yat ellik musapirdin bashqa, Xudagha hemdusana oqughili héchkim qaytip kelmeptighu?! — dédi. □ 19 Andin u héliqi ademge: — «Ornungdin tur, yolunggha mangghin! Étiqading séni saqaytti!» — dédi.□

Xudaning padishahliqining namayan bolushi

Mat. 24:23-28, 37-41

20 Bir küni Perisiyler uningdin: «Xudaning padishahliqi qachan kélidu?» dep sorighanda u ulargha jawab bérip mundaq dédi: — Xudaning padishahliqining kélishini köz bilen körgili bolmas; □ 21 kishiler: «Qaranglar, u mana bu yerde!» yaki «U yerde!» déyelmeydu. Chünki mana, Xudaning padishahliqi aranglardidur.□ ■

Insan’oghlining qaytip kélishi

22 Kéyin u muxlislirigha yene mundaq dédi: — «Shundaq künler kéliduki, siler Insan’oghlining künliridin birer künini bolsimu körüshke teshna bolisiler, lékin körelmeysiler. □ 23 Shu chaghda kishiler silerge: «Mana u bu yerde!» we yaki «Mana u u yerde!» deydu; siler ne barmanglar ne ularning keynidin yügürmenglar. □ ■ 24 Chünki goya asmanning bir chétidin chaqmaq chéqip yene bir chétigiche yorutidighandek, Insan’oghlining öz künide hem shundaq bolidu. □ 25 Lékin u awwal köp azab-oqubetlerni tartishi bu dewrdikiler teripidin chetke qéqilishi muqerrerdur.□ ■

26 We Nuh peyghemberning künliride qandaq bolghan bolsa, Insan’oghlining künliride hem shundaq bolidu. ■ 27 Taki Nuh kémige kirip olturghan kün’giche, kishiler yep-ichip, öylinip we yatliq bolup kéliwatqanidi; andin topan kélip hemmisini halak qildi. 28 Hem yene, Lutning künliride qandaq bolghan bolsa shundaq bolidu — kishiler yep-ichip, soda-sétiq qilip, tériqchiliq qilatti we öylerni salatti. □ 29 Lékin Lut Sodom shehiridin chiqqan küni, asmandin ot bilen günggürt yéghip, bu sheherdikilerning hemmisini halak qildi. ■ 30 Emdi Insan’oghli ashkara bolidighan künde ene shundaq bolidu.

31 Shu küni, herkim ögzide turup, nerse-kérekliri öyide bolsimu, alghili chüshmisun; we shuninggha oxshash kimki étizliqta bolsa öyige héch yanmisun. □ 32 Lutning ayalini yadinglargha keltürünglar! □ ■ 33 Kimki öz hayatini qutquzmaqchi bolsa, uningdin mehrum bolidu, lékin öz hayatidin mehrum bolghan kishi uninggha érishidu.■

34 Silerge shuni éytayki, u kéchide ikki adem bir orunda yatidu; ulardin biri élip kétilidu, yene biri qaldurulidu. ■ 35-36 Ikki ayal yarghunchaq béshida turup un tartiwatqan bolidu; ulardin biri élip kétilidu, yene biri qaldurulidu».□

37 We ular uninggha jawaben: Ey Reb, bu ishlar qeyerde yüz béridu? — dep soridi. U ulargha: Jeset qaysi yerde bolsa, quzghunlar shu yerge toplishidu!□ ■

Luqa
<
17
>

□17:1 «Insanni putlashturidighan ishlar bolmay qalmaydu; lékin shu putlashturush wasitichisi bolghan ademning haligha way!» — bu muhim ayet üstide «Matta»diki «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz.

■17:1 Mat. 18:7; Mar. 9:42.

□17:2 «bundaq ademning bu kichik balilardin birini gunahqa putlashturghan bolsa...» — «bu kichik balilardin biri» (grék tilida «bu kichiklerdin biri») — démek, öz etrapidiki özige étiqad qilghan addiy xalayiqni körsitidu.

■17:3 Law. 19:17; Pend. 17:10; Mat. 18:15; Yaq. 5:19.

■17:4 Mat. 18:21.

□17:5 «Shuning bilen rosullar Rebge: Ishench-étiqadimizni ashurghin, — déyishti» — buradirini herkünde yette qétim oxshash gunah üchün kechürüm qilish küchlük bolghan étiqadni telep qilidu, elwette!

■17:6 Mat. 17:20; 21:21; Mar. 11:23.

□17:12 «bir kentke kirginide maxaw késilige giriptar bolghan on adem uninggha uchrap, yiraqta toxtap...» — némishqa «yiraqta toxtap...»? Maxaw késilige griptar bolghanlar Tewrat qanuni boyiche ademlerge yéqinlishishqa bolmaytti («Law.» 13:45-46, «Chöl.» 5:2-3ni körüng).

□17:14 «...özünglarni kahinlargha körsitinglar» — Tewrat qanuni boyiche birsi maxaw késilidin saqayghan bolsa, muqeddes ibadetxanidiki mes’ul kahinning aldigha bérip özini «saq, yaki saq emes» dep tekshürtüp qurbanliq qilishi kérek idi; andin qaytidin jemiyet bilen arilishalaytti («Law.» 13:19, 14:1-11, «Luqa» 5:14ni körüng). Démisekmu, Mesih kelgüche bundaq murasim bir qétimmu ötküzülüp baqmighan.

■17:14 Law. 13:2; 14:2; Mat. 8:4; Luqa 5:14.

□17:16 «U kélip Eysaning ayighigha yiqilip düm yétip teshekkür éytti. U Samariyelik idi» — Yehudiylar Samariyeliklerni «yérim kapir» dep yaman köretti.

□17:18 «Bu yat ellik musapirdin bashqa, Xudagha hemdusana oqughili héchkim qaytip kelmeptighu?!» — démek, Xudaning xelqi bolghan Yehudiylardin héchkim rehmet éytishqa qaytmidi.

□17:19 «Étiqading séni saqaytti!» — biz shuni bayqaymizki, (1) u (bashqa toqquzigha oxshash) Mesihning sözige kirip yolgha chiqqanidi; bu öz ishenchini ipadiligen herikettur; (2) gerche késelni saqaytquchi Mesihning özi bolghini bilen, u daim ademlerning özige baghlighan étiqadini (bar bolsa) maxtap ularni shu yol bilen righbetlendüretti — «séning étiqading séni saqaytti!».

□17:20 «Xudaning padishahliqining kélishini köz bilen körgili bolmas» — menisi, belkim, uning yer yüzide namayan bolushi köz bilen körgili bolidighan alametler bilen bolmaydu. Mesih dunyagha qaytip kelgende padishahliq hemme ademge roshen bolidu (24-ayetni körüng); lékin shu waqitqiche «köz bilen körgili bolmas» — peqet étiqad uning qeyerde ikenlikini köreleydu. «qoshumche söz»imizde bu téma üstide azraq toxtilimiz.

□17:21 «Mana, Xudaning padishahliqi aranglardidur» — «aranglardidur» dégenning bashqa bir terjimisi «ichinglardidur» yaki «dilinglardidur». Lékin bizningche Mesih pulperes, tekebbur Perisiylerge «Xudaning padishahliqi silerde» dep hergiz démeytti. Bu toghruluq «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz.

■17:21 Mat. 24:23; Mar. 13:21; Luqa 21:7, 8.

□17:22 «Insan’oghlining künliridin birer küni» — démek, Insan’oghli (Mesih) dunyagha qaytip kélip höküm süridighan künlerning biri.

□17:23 «Shu chaghda kishiler silerge: «Mana u bu yerde!» we yaki «Mana u u yerde!» deydu» — «u» mushu yerde Mesihning özi, elwette.

■17:23 Mat. 24:23; Mar. 13:21.

□17:24 «goya asmanning bir chétidin chaqmaq chéqip yene bir chétigiche yorutidighandek» — yaki «goya chaqmaq chéqip asmanning bir chétidin yene bir chétigiche yorutidighandek».

□17:25 « Insan’oghli awwal köp azab-oqubetlerni tartishi bu dewrdikiler teripidin chetke qéqilishi muqerrerdur» — bu dewr bolsa öz xelqining shu dewri.

■17:25 Mat. 16:21; 17:22; 20:18; Mar. 8:31; 9:31; 10:33; Luqa 9:22; 18:31; 24:6, 7

■17:26 Yar. 6:2; 7:7; Mat. 24:37,38; 1Pét. 3:20.

□17:28 «Insan’oghlining künliride ... Lutning künliride qandaq bolghan bolsa shundaq bolidu» — «Lut» — Ibrahim peyghemberning jiyeni. Bu weqeler toghrisida «Yar.» 18-19-bablarni körüng.

■17:29 Yar. 19:24; Qan. 29:22; Yesh. 13:19; Yer. 50:40; Hosh. 11:8; Am. 4:11; Yeh. 7.

□17:31 «Shu küni, herkim ögzide turup, nerse-kérekliri öyide bolsimu, alghili chüshmisun» — bügün’ge qeder Qanaan (Pelestin)diki öylerning ögzisining sirtqi pelempéyi bar, öyige chüshmey qachqili bolidu. «we shuninggha oxshash kimki étizliqta bolsa öyige héch yanmisun» — démek, shu künide Xudaning jazasi shunche téz kéliduki, étiqadi bar herbiri keynige héch qarimayla, beder qéchishi kérek bolidu. 32-ayetni körüng.

□17:32 «Lutning ayalini yadinglargha keltürünglar!» — oqurmenlerning éside barki, Xuda Sodom shehirini jazalighan künide, Lut we ailisidikiler qachqanda, uning ayali ötkenki rahetlik turmushini we mal-mülkini tashlashqa közi qiymay keynige qarighanidi, tuz tüwrükke aylinip qalghan.

■17:32 Yar. 19:15-17, 26.

■17:33 Mat. 10:39; 16:25; Mar. 8:35; Luqa 9:24; Yuh. 12:25.

■17:34 Mat. 24:40,41; 1Tés. 4:17.

□17:35-36 «Ikki ayal yarghunchaq béshida turup un tartiwatqan bolidu; ulardin biri élip kétilidu, yene biri qaldurulidu» — pikrimizche «élip kétilidighanlar» heqqaniylardur; étiqadsizlar «qaldurulidu». Mesilen, «Mat.» 24:31, «1Tés.» 4:1-11ni körüng. Nuh peyghember we ailisidikiler we shuningdek Lutning ailisidikiler Xudaning jazasi aldidin «élip kétilip» qutulghan, biraq qaldurulghanlar asmandin chüshürülgen jazagha uchrighan. Bezi kona köchürmilerdiki «étizda ikki kishi bolidu; ulardin biri élip kétilidu, yene biri qaldurulidu» dégen sözmu mushu yerde tépilidu. «Mat.» 24:40ni körüng.

□17:37 «jeset qaysi yerde bolsa, quzghunlar shu yerge toplishidu!» — bu sirliq sözning menisi belkim: Quzghunlarning toplinishi jesetning shu yerde ikenlikini körsetkendek, bu alametler men tilgha alghan ishlarning téz arida yüz bérishining muqerrer ikenlikini körsitidu» dégenlik bolushi mumkin. Eysaning bu sözi yene Tewrat, «Ayup» 39:26-30 we «Yesh.» 34:1-8, 15-17 qatarliq ayetlerde körsitilgen, «Perwerdigarning küni»de bolghan zor qirghinchiliq bilenmu munasiwetlik bolushi kérek.

■17:37 Ayup 39:30; Mat. 24:28.