Muqeddes Kalam (latin yéziq) Markus 10

Talaq toghrisidiki telim

Mat. 19:1-12

1 U u yerdin qozghilip, Yehudiye ölkisi terepliridin ötüp, Iordan deryasining u qétidiki rayonlarghimu bardi. Top-top ademler yene uning etrapigha olishiwalghanidi. U aditi boyiche ulargha telim bérishke bashlidi.■ 2 Bezi Perisiyler uning yénigha kélip uni qiltaqqa chüshürüsh meqsitide uningdin:

— Bir ademning ayalini talaq qilishi Tewrat qanunigha uyghunmu? — dep soridi.□

3 Lékin u jawaben: — Musa peyghember silerge néme dep buyrughan? — dédi. 4 Ular: — Musa peyghember kishining ayalini bir parche talaq xéti yézipla talaq qilishigha ruxset qilghan, — déyishti.□ ■

5 Eysa ulargha:

— Tash yüreklikinglardin u silerge bu emrni pütken; 6 lékin Xuda alem apiride bolghinida insanlarni «Er we ayal qilip yaratti».■ 7 «Shu sewebtin er kishi ata-anisidin ayrilidu, ayali bilen birliship■ 8 ikkilisi bir ten bolidu». Shundaq iken, er-ayal emdi ikki ten emes, belki bir ten bolidu.□ ■ 9 Shuning üchün, Xuda qoshqanni insan ayrimisun, — dédi.■

10 Ular öyge qaytip kélip kirgende, muxlisliri uningdin bu heqte soridi. 11 U ulargha:

— Ayalini talaq qilip, bashqa birini emrige alghan kishi ayaligha gunah qilip zina qilghan bolidu. ■ 12 Érini qoyuwétip, bashqa erge tegken ayalmu zina qilghan bolidu, — dédi.□

Eysaning kichik balilargha bext tilishi

Mat. 19:13-15; Luqa 18:15-17

13 Qolungni tegküzgeysen dep, kishiler kichik balilirini uning aldigha élip kéliwatatti. Biraq muxlislar élip kelgenlerni eyiblidi. ■ 14 Buni körgen Eysa achchiqlinip, muxlislirigha:

Balilar aldimgha kelsun, ularni tosmanglar. Chünki Xudaning padishahliqi del mushundaqlargha tewedur. □ ■ 15 Men silerge shuni berheq éytip qoyayki, Xudaning padishahliqini sebiy balidek qobul qilmisa, uninggha hergiz kirelmeydu, — dédi. 16 Shuning bilen u balilarni quchiqigha élip, ulargha qollirini tegküzüp bext tilidi.□ ■

Puldarlar Xudaning padishahliqigha kirelemdu?

Mat. 19:16-30; Luqa 18:18-30

17 U yolgha chiqqanda, birsi uning aldigha yügürüp kélip, uning aldida tizlinip uningdin:

— I yaxshi ustaz, men qandaq qilsam menggülük hayatqa mirasliq qilimen? — dep soridi.■

18 Lékin Eysa uninggha:

— Méni némishqa yaxshi deysen? Peqet biridin, yeni Xudadin bashqa héchkim yaxshi emestur. 19 Sen Tewrattiki «Zina qilma, qatilliq qilma, oghriliq qilma, yalghan guwahliq berme, xiyanet qilma, ata-anangni hörmet qil» dégen perhiz-perzlerni bilisen, — dédi.□ ■

20 U adem jawaben: — Ustaz, bularning hemmisige kichikimdin tartip emel qilip kéliwatimen, — dédi.

21 Eysaning uninggha qarap muhebbiti qozghaldi we uninggha:

— Sende yene bir ish kem. Bérip pütün mal-mülkingni sétip, pulini yoqsullargha bergin we shundaq qilsang, ershte xezineng bolidu; andin kélip kréstni kötürüp manga egeshkin! — dédi.□ ■

22 Lékin mushu sözni anglap, uning chirayi tutulup, qayghugha chömüp u yerdin ketti. Chünki uning mal-dunyasi nahayiti köp idi.

23 Andin Eysa chörisige sepsélip qarap, muxlislirigha:

— Mal-dunyasi köplerning Xudaning padishahliqigha kirishi némidégen teslikte bolidu-he! — dédi.■

24 Muxlislar uning sözlirige intayin heyran bolushti, lékin Eysa ulargha yene jawaben:

— Balilirim, mal-mülükke tayan’ghanlar üchün Xudaning padishahliqigha kirish némidégen tes-he! □ 25 Tögining yingnining közidin ötüshi bay ademning Xudaning padishahliqigha kirishidin asandur! — dédi.

26 Ular buni anglap intayin bek heyran bolushup, bir-biridin:

Undaqta, kim nijatqa érisheleydu? — dep sorashti. 27 Eysa ulargha qarap:

— Bu ish insan bilen wujudqa chiqishi mumkin emes, lékin Xuda üchün mumkin emes bolmaydu; chünki Xudagha nisbeten hemme ish mumkin bolidu, — dédi.□ ■

28 Buning bilen Pétrus uninggha:

— Mana, biz bolsaq, hemmini tashlap sanga egeshtuq!? — dégili turdi.■

29 Eysa uninggha jawaben mundaq dédi:

— Men silerge berheq shuni éytip qoyayki, men üchün we xush xewer üchün öyi, aka-ukiliri, acha-singilliri, atisi, anisi, ayali, baliliri yaki yer-zéminliridin waz kechkenlerning hemmisi 30 bu zamanda bularning yüz hessisige, yeni öy, aka-uka, acha-singil, ana, balilar we yer-zéminlargha (ziyankeshlikler qoshulghan halda) muyesser bolmay qalmaydu we kélidighan zamandimu menggülük hayatqa érishmey qalmaydu. 31 Lékin shu chaghda nurghun aldida turghanlar arqigha ötidu, nurghun arqida turghanlar aldigha ötidu.■

Eysaning ölüp tirilidighanliqini yene aldin éytishi

Mat. 20:17-19; Luqa 18:31-34

32 Ular Yérusalémgha chiqidighan yolda idi, Eysa hemmining aldida kétiwatatti. Muxlisliri bek heyran idi hemde uninggha egeshkenlermu qorqunch ichide kétiwatatti. Eysa on ikkeylenni yene öz yénigha tartip, ulargha öz béshigha chüshidighanlirini uqturushqa bashlap:□ ■

33 — Mana biz hazir Yérusalémgha chiqip kétiwatimiz. Insan’oghli bash kahinlar we Tewrat ustazlirigha tapshurulidu. Ular uni ölümge mehkum qilidu we yat elliklerge tapshuridu. 34 Ular bolsa uni mesxire qilip, qamchilap, uning üstige töküridu we uni öltüridu. Lékin üch kündin kéyin u qayta tirilidu, — dédi.□

Yaqup bilen Yuhannaning telipi

Mat. 20:20-28

35 Zebediyning oghulliri Yaqup bilen Yuhanna uning aldigha kélip:

— Ustaz, sendin néme tilisek orundap berseng, dep ötünimiz, — déyishti.■

36 U ulargha: — Silerge néme qilip bérishimni xalaysiler? — dédi.

37 — Sen shan-sheripingde bolghiningda, birimizni ong yéningda, birimizni sol yéningda olturghuzghaysen, — déyishti ular.

38 Eysa ulargha jawaben: — Néme telep qilghanliqinglarni bilmeywatisiler. Men ichidighan qedehni ichelemsiler? Men qobul qilidighan chömüldürüshni silermu qobul qilalamsiler?□ ■

39 — Qilalaymiz, — déyishti ular.

Eysa ulargha:

— Derweqe, men ichidighan qedehimni silermu ichisiler we men qobul qilidighan chömüldürülüsh bilen chömüldürülisiler. 40 Biraq ong yaki sol yénimda olturushqa nésip bolush méning ilikimde emes; belki kimlerge teyyarlan’ghan bolsa, shulargha bérilidu, — dédi.■

41 Buningdin xewer tapqan qalghan on muxlis Yaqup bilen Yuhannadin xapa bolushqa bashlidi. ■ 42 Lékin Eysa ularni yénigha chaqirip, mundaq dédi:

— Silerge melumki, yat eller üstidiki hökümran dep hésablan’ghanlar qol astidiki xelq üstidin buyruqwazliq qilip hakimiyet yürgüzidu, we hoquqdarliri ularni xojayinlarche idare qilidu. □ ■ 43 Biraq silerning aranglarda bundaq ish bolmaydu; belki silerdin kim mertiwilik bolushni xalisa, u silerning xizmitinglarda bolsun; ■ 44 we kim aranglarda birinchi bolushni istise, u hemme ademning quli bolsun. 45 Chünki Insan’oghlimu derweqe shu yolda köpchilik méning xizmitimde bolsun démey, belki köpchilikning xizmitide bolay we jénimni pida qilish bedilige nurghun ademlerni hörlükke chiqiray dep keldi.□ ■

Qarighu Bartimayning közining saqaytilishi

Mat. 20:29-34; Luqa 18:35-43

46 Ular Yérixo shehirige keldi. Eysa muxlisliri we zor bir top ademler bilen bille Yérixodin chiqqan waqitta, Timayning Bartimay isimlik qarighu oghli yol boyida olturup, tilemchilik qiliwatatti. □ ■ 47 U «Nasaretlik Eysa»ning u yerde ikenlikini anglap:

— I Dawutning oghli Eysa, manga rehim qilghaysen! — dep towlashqa bashlidi.□

48 Nurghun ademler uni «Ün chiqarma» dep eyiblidi. Lékin u:

— I Dawutning oghli, manga rehim qilghaysen, — dep téximu ünlük towlidi.

49 Eysa toxtap:

Uni chaqiringlar, — dédi. Shuning bilen ular qarighuni chaqirip uninggha:

— Yüreklik bol! Ornungdin tur, u séni chaqiriwatidu! — déyishti. 50 U adem chapinini sélip tashlap, ornidin des turup Eysaning aldigha keldi.

51 Eysa jawaben uningdin:

— Sen méni néme qil deysen? — dep soridi.

Qarighu:

— I igem, qayta köridighan bolsam’idi! — dédi.□

52 Eysa uninggha:

— Yolunggha qaytsang bolidu, étiqading séni saqaytti, — déwidi, u shuan köreleydighan boldi we yol boyi Eysagha egiship mangdi.■

■10:1 Mat. 19:1.

□10:2 «qiltaqqa chüshürüsh meqsitide» — eslide Yehya peyghember Hérod padishahqa «talaq qilsang bolmaydu» dep tenbih bérip, uning chishigha tégip öltürülgenidi. Shübhisizki, Persiylerning meqsetlirining biri: — Eysamu «talaq qilishqa bolmaydu» dése, Hérod padishah uni Yehyagha oxshash öltürüwétetti.

□10:4 «Musa peyghember kishining ayalini bir parche talaq xéti yézipla talaq qilishigha ruxset qilghan» — mushu emrning toghrisi «Qan.» 24:1de tépilidu. Yene «qoyup bérish» («talaq qilish») toghrisidiki bir yekün üchün «1Kor.»diki «qoxumche söz»nimu (7-bab toghruluq) körüng.

■10:4 Qan. 24:1, 3; Yer. 3:1; Mat. 5:31.

■10:6 Yar. 1:27, 2:24, 5:2; Mat. 19:4.

■10:7 Yar. 2:24; 1Kor. 6:16; Ef. 5:31.

□10:8 «shu sewebtin er kishi ata-anisidin ayrilidu, ayali bilen birliship ikkilisi bir ten bolidu» — «Yar.» 2:24.

■10:8 Yar. 2:24

■10:9 1Kor. 7:10.

■10:11 Mat. 5:32; 19:9; Luqa 16:18; 1Kor. 7:10.

□10:12 «Ayal .... érini qoyuwétip... » — Yehudiy jemiyitide bu intayin az körülidighan ehwal. Lékin Yehudiy emesler arisida daim yüz béretti. Shunga shübhisizki, Mesihning mushu yerde közde tutqini Yehudiy emeslernimu öz ichige alidu. Yene «qoyup bérish» («talaq qilish») toghrisidiki bir yekün üchün «1Kor.»diki «qoshumche söz»nimu (7-bab toghruluq) körüng.

■10:13 Mat. 19:13; Luqa 18:15.

□10:14 «Xudaning padishahliqi del mushundaqlargha tewedur» — yaki «Xudaning padishahliqi del mushundaqlardin terkib tapqandur».

■10:14 Mat. 18:3; 19:14; 1Kor. 14:20; 1Pét. 2:2.

□10:16 «Shuning bilen u balilarni quchiqigha élip, ulargha qollirini tegküzüp bext tilidi» — bu ayettiki grék tiligha qarighanda, mumkinchiliki barki, u bir-birlep quchaqlap, balilargha ayrim-ayrim bext tilidi.

■10:16 Mat. 19:15; Mar. 9:36.

■10:17 Mat. 19:16; Luqa 18:18.

□10:19 «Zina qilma, qatilliq qilma, oghriliq qilma, yalghan guwahliq berme, xiyanet qilma, ata-anangni hörmet qil» — mushu emrler «Mis.» 20:12-16, «Qan.» 5:16-20 we 24:14de tépilidu.

■10:19 Mis. 20:12-16; 21:12; Qan. 5:16-20; Qan. 24:14; Rim. 13:9.

□10:21 «...Andin kélip kréstni kötürüp manga egeshkin!» — bezi kona köchürmilerde mushu yerde «krést kötürüp» dégen söz tépilmaydu. «Krést kötürüsh» dégen uqum toghrisida «Mat.» 10:38diki izahat we bashqa izahatlarni körüng. «Eysaning uninggha qarap muhebbiti qozghaldi» dégen sözige qarighanda, mumkinchiliki barki, menggülük hayatni izdigen yash bay yigit del Markusning özi idi. Bu yigit Markus bolmisa, «Eysaning muhebbiti» toghruluq qandaqmu xewer tapalaydu?

■10:21 Mat. 6:19; Luqa 12:33; 1Tim. 6:17.

■10:23 Pend. 11:28; Mat. 19:23; Luqa 18:24.

□10:24 «mal-mülükke tayan’ghanlar üchün Xudaning padishahliqigha kirish némidégen tes-he!» — bezi kona köchürmilerde mushu yerde «mal-mülüklerge tayan’ghanlar üchün» dégen söz tépilmaydu.

□10:27 «chünki Xudagha nisbeten hemme ish mumkin bolidu» — grék tilida: «chünki Xuda bilen hemme ish mumkin bolidu».

■10:27 Ayup 42:2; Yer. 32:17; Zek. 8:6; Luqa 1:37.

■10:28 Mat. 4:20; 19:27; Luqa 5:11; 18:28.

■10:31 Mat. 19:30; 20:16; Luqa 13:30.

□10:32 «muxlisliri» —Mushu yerde grék tilida «ular» bilen bildürülidu. «Muxlisliri bek heyran idi hemde uninggha egeshkenlermu qorqunch ichide kétiwatatti» — ularning heyran qélish yaki qorqunchta bolushning sewebi: (1) u adettikidek ular bilen bille mangmay, belkim namelum sewebtin aldida yalghuz mangatti; (2) u xeter yüz bérish mumkinchiliki bolghan shu sheherge aldirap kétiwatidu.

■10:32 Mat. 16:21; 17:22; 20:18; Mar. 8:31; 9:31; Luqa 9:22; 18:31; 24:7.

□10:34 «ular bolsa uni mesxire qilip, qamchilap...» — Rim impériyeside jaza qamchiliri birnechche tasmiliq bolup, herbir tasmigha qoghushun we ustixan parchiliri baghlan’ghan bolidu. Qamchilighan waqtida jazalan’ghuchi yalingachlinip, yerge tizlandurulup, ikki yénida turghan leshker uni qamchilaytti. Jazalan’ghuchi bezi waqitlarda hetta mushu qamchilashtin öletti.

■10:35 Mat. 20:20.

□10:38 «Men ichidighan qedehni ichelemsiler?» — bu ayettiki «qedeh» dégen söz, Eysaning tartidighan azab-oqubiti we krésttiki ölümini közde tutidu. «Men qobul qilidighan chömüldürüshni silermu qobul qilalamsiler?» — Mesih körsetken bu «chömüldürüsh» shübhisizki, öz ölümidur. «Efesusluqlargha»diki «qoshumche söz»imizde yazghan «chömüldürüsh» toghruluq izahatlirimizni körüng.

■10:38 Mat. 20:22; Luqa 12:49,50.

■10:40 Mat. 25:34.

■10:41 Mat. 20:24.

□10:42 «yat eller üstidiki hökümran dep hésablan’ghanlar qol astidiki xelq üstidin buyruqwazliq qilip hakimiyet yürgüzidu, we hoquqdarliri ularni xojayinlarche idare qilidu» — «yat eller» mushu söz adette Yehudiy emeslerni körsitidu. Lékin mushu yerde étiqadsiz, Xudani tonumaydighan dunyadiki ellerni tekitleydu.

■10:42 Mat. 20:25; Luqa 22:25.

■10:43 1Pét. 5:3.

□10:45 «Insan’oghlimu... jénimni pida qilish bedilige nurghun ademlerni hörlükke chiqiray dep keldi» — némidin «azad qilish»? — gunahtin azad qilishtur.

■10:45 Yuh. 13:14; Ef. 1:7; Fil. 2:7; Kol. 1:14; 1Tim. 2:6; Tit. 2:14.

□10:46 «Timayning Bartimay isimlik qarighu oghli» — «qarighu» grék tilida «héliqi qarighu» déyilidu — démek, Bartimay jamaetler ichide köp ademlerge tonush idi.

■10:46 Mat. 20:29; Luqa 18:35.

□10:47 «i Dawutning oghli Eysa...!» — Tewrattiki peyghemberlerning bésharetlik yazmiliri boyiche Mesih Dawut padishahning ewladliridin bolushi kérek idi. Shunga «Dawutning oghli» Mesihning yene bir atilishi idi.

□10:51 «I igem, qayta köridighan bolsam’idi!» — «igem» mushu yerde grék tilida intayin chongqur hörmetni ipadileydighan «Rabboni» dégen söz bilen ipadilinidu.

■10:52 Mat. 9:22; Mar. 5:34.