1 Kaimer mana Yesu ilup zin naŋgaŋ kini laamuru mi ru, mi iur zin pa uraata, mi ikam len mburan be tiziiri bubuŋana sananŋan ta boozomen mi tiurpe zin tomtom pa mete kizin. 2 Mi iŋgo zin ma tila be tisoyaara sua pizin tomtom pa peeze ki Anutu, mibe tiurpe zin meteŋan ma nin ndabok. ✡ Mt 28:19+; Mk 16:15+

3 Mi iso pizin ta kembei: “Kala, na kapa raama mburu boozo pepe. Tana koroŋ kembei tete, pelpeele, kini, pat, mi mburu keeneŋana na, kakam pepe. ✡ Lu 10:4

4 Mi sombe kala pa kar sa mi tiur yom pa ruumu tasa, na kombotmbot ruumu tina men ma irao kezem kar tana. 5 Mi sombe kar sa tikam yom som, mi titit yom, na kitirke ululu kizin pa kumbuyom ma isu lene, mi kezem zin ma kala leyom. Naso iwe kilalan pizin pa sanaana kizin.” ✡ Lu 10:4+; Ŋgo 13:51

6 Iso pizin makiŋ, to tila ma tiwwa pa kar ta boozomen, mi tizzoyaryaara uruunu ambaiŋana pizin tomtom, mi tiurpewe zin pa mete kizin.

7 Erot, biibi ta imboro lele pakaana ki Galilea na, ileŋ Yesu uruunu pa uraata ta ni ikamam na, to ikam ŋgar boozo pa. Pa tomtom pakan tiso ta kembei: “Iŋga Yoan ta imeete ma ila, ta ko burup ma imaŋga mini a.” 8 Mi pakan tiso: “Soom. Iŋga Anutu kwoono Ilia ta ipet mini a.” Mi pakan tisombe: “E-e. Iŋga ko Anutu kwoono toro sa ta imeete muŋgu kek mi imaŋga mini a.” 9 Tamen Erot itunu iso: “Yoan na, nio aŋyembut ŋgureene ma put kek. Mi iŋgi asiŋ toro mini ta aŋleŋleŋ uruunu i?” Tabe irru zaala be ire i. ✡ Lu 23:8

10 Kaimer to Yesu ŋgoŋana kini timiili ma ziŋan Yesu tilup mini, mi tiwidit mbol pa uraata boozomen ta tikamam na. Tona ni ikam zin ma ziŋan tiko ma tila pa lele pakaana ki kar Betsaida bekena zin men timbotmbot. 11 Tamen iwal biibi tileŋ urun, to tito zin. Mi Yesu, ni leleene ambai pizin iwal biibi tana, mi izzo zin pa peeze ki Anutu, mi iurpe zin meteŋan kizin ma nin ndabok.

12 Timbotmbot ma lele ikamam be rou, to naŋgaŋ kini tila kini mi tiso pini. Tiso: “Biibi o, so pizin iwal ti be tila pizin kar ta koloulouŋan ti, ma tiru kan kini mi tiru murin be tikeene. Pa re. Iŋgi tombot lele ta ka kini somŋana i.”

13 Mi Yesu iso pizin. Iso: “Soom. Niom ituyom kakam kan kini ma tikan.”

To tiso: “Wai, niam ti amrao be amputu zin iwal tiŋgi? Wal ti sorok? Niam iŋgi narabu tiam zaraaba lamata men, raama ye luluunu ta. Parei, nu sombe amla mi amgiimi kan kini?” 14 Tiso ta kembei paso, wal tana, tinin zin tomooto men ma irao kembei munŋaana lamata (5,000).

Tona Yesu iso pizin: “Kuur zin tomtom ma irao tomtooru laamuruŋa pa uunu uunu.”

15 Tana tila ma tiur zin makiŋ, tona tiso pizin iwal biibi tana ma mbulen su. 16 To Yesu ikam ye luluunu ta mi narabu zaraaba lamata tana, mi mataana isala kor, mi isuŋ. To itete mi izarra la kizin naŋgaŋ kini, mi tila ma tirai pizin tomtom. 17 Mi zin iwal tikan ma kopon isaana. Mi surunsurun ta imbotmbot na, naŋgaŋ kini tiyo sula kiri laamuru mi ru ma bokbok.

18 Aigule ta na, Yesu itutamen ikamam suŋŋana kini. Mi naŋgaŋ kini na, timbotmbot raami. To isu na iwi zin: “Lak, nio ti, tomtom tikam ŋgar pio be parei?”

19 Naŋgaŋ kini tipekel kalŋaana ma tiso: “Wal pakan tisombe nu Yoan ta muŋgu ikamam yok pizin tomtom na. Mi pakan tisombe nu Anutu kwoono Ilia. Mi pakan tisombe nu Anutu kwoono toro sa ta muŋgu imeete ma ila kek, mi iŋgi imaŋga mini.” ✡ Lu 9:7+

20 To Yesu iwi zin mini mi iso: “Mi niom na, koso nio asiŋ?” Petrus imaŋga ma ipekel kalŋaana ma iso: “Nu Mesia tau. Anutu iŋgo u ta mar.” ✡ Yo 6:68+, 11:27

21 Tana Yesu isu to kwoono imbol pizin be tiswe i la ki tomtom toro sa pepe.

22 Tona Yesu iso: “Tomtom Lutuunu, ni bela ibaada pataŋana boozo mi ire yoyouŋana biibi. Pa zin peeze kan, ziŋan zin bibip kizin patoronŋana kan, mi zin ŋgarŋan ki tutu, ko tititi. Mi ko tipuni ma imeete. Tamen mbeŋ iwe tel pa, to Anutu ipei i ma burup ma imaŋga mini.”

23 Mi Yesu iso pizin iwal ta kembei. Iso: “Tomtom sa isombe igaaba yo ma iwe leŋ, na bela ikoto itunu, mi ikwaara ke pambaaraŋana kini pa aigule ta boozomen, mi ito yo. ✡ Mt 10:38; Lu 14:27

24 Pa tomtom sa isombe ikam ŋgar biibi pa itunu kuliini men, inako ikam mbotŋana ŋonoono ta ki Anutu i som. Mi tomtom sa isombe izem kat itunu pio, inako ikam mbotŋana ŋonoono ta ki Anutu i. ✡ Mt 10:39; Lu 17:33; Yo 12:24+

25 Mi parei? Sombe tomtom sa ikam koroŋ toono kana ta munŋaana men ma imap, mi tamen itunu kunuunu ila lene, ko ambai? Som.

26 “Tomtom sa sombe imoto, mi iwatkaala nio zoŋ mi sua tio ila tomtom matan, na indeeŋe ta so Tomtom Lutuunu ziŋan zin aŋela mburanŋan timiili, mi iswe itunu mburaana mi azuŋka kini biibi, ramaki Tamaana mburaana ma ipet mat, na ni ko iwatkaala tomtom tana zaana tomini. ✡ Mt 10:33; Lu 12:9; 2Tim 2:12

27 “Mi keleŋ. Nio aŋso kat piom: Tomtom tiom pakan ta itiŋan tombotmbot i, ko kemeete zen, mi kere Anutu peeze kini ipet mat.”

28 Yesu iso sua tana ma imap, mi aigule lamata mi tel ilae, to ikam Petrus, Yoan, mi Yems ma ziŋan tisala pa abal be tisuŋ. 29 Yesu izuŋzuŋ ma ilala, mi ruŋguunu itooro mi mburu kini iwe kokouŋana mi imilmil kat. 30-31 To molo som mi tomtom ru, Mose mi Ilia, tipet kini raama azuŋka. Mi ziŋan tizzo pa uraata ta Anutu iur pini be ikam su Yerusalem mi zaala tabe izem toono ma isala mini pa saamba i. ✡ Lu 9:22, 13:33

32 Mi Petrus ziŋan waene bizin na, matan ikam sanaana zin ma tikeenemeete. To timaŋga ma matan ikam pak na, tire azuŋka ki Yesu, mi wal ru ta ziŋan Yesu timendernder na. ✡ Kam 34:29; Yo 1:14; 2Pe 1:16+

33 Timbotmbot mi wal ru tana tikamam be tizem Yesu to, Petrus imaŋga mi iso la pa Yesu. Iso: “Wai mos katuunu, iŋgi ambai kat. Pa itiŋan ta tombotmbot i. Mi parei, ko ampo beeze tel sa? Ta pu, ta pa Mose, mi ta pa Ilia?” Sua ti ni iso sorok.

34 Petrus izzo sua, mi miiri tieene isu ma izukkaala zin. Tabe motoŋana biibi ikam zin. ✡ Kam 40:34+

35 To tileŋ kalŋaana ta imbot lela miiri tieene mi imar ma iso ta kembei. Iso: “Lutuŋ tamen ŋonoono ta aŋroogi mi aŋuri pa uraata ta tina. Keleŋ la kalŋaana!” ✡ Mbo 2:7; Yesa 42:1; Lu 3:22

36 Sua tana imap, mi zin naŋgaŋ matan ila na, tire Yesu itutamen imbotmbot. Mi uraata biibi ta tire na, loŋa mi tiso uruunu pa tomtom sa som. Timbotmbot ma kaimer mana tiso.

37 Timbotmbot ma aigule toro, to tizem abal mi timiili mini ma tisula. Mi tise kizin iwal biibi ta timar be tire i. 38 To tomtom ta, ta imbotmbot la iwal biibi tina lelen na, ni itaŋroro Yesu ma iso: “Mos katuunu, re. Iŋgi lutuŋ tamen ŋonoono ta ti. 39 Ni, bubuŋana sananŋana ikamami. Re beso koroŋ tana imaŋga pini, to ipalkeeti su toono, mi iyakyak ma biibi. Mi ikadat mi ka toptoobo izzu. Tana ipasaana kati. Mi izemzemi som. 40 Tana aŋtaŋroro zin naŋgaŋ ku be tiziiri bubuŋana tana ma ila ne. Tamen titoombo ma tirao som.”

41 To Yesu iso: “Aiss, niom wal ta koozi kombotmbot i, ko som kat! Leyom urlaŋana sa som. Niom zorzooroŋoyom kat. Itiŋan tembel mbotŋana kek. Tana aŋso ko ŋgar tiom ipet risa? Mi iŋgi som. Ambai. Kam lutum ma niomru kamar.”

42 Naŋgaŋ tana iwwa ma imar, mi bubuŋana sananŋana tana imaŋga pini mini ma ipalkeeti su toono mi ikadat. Mi Yesu iŋasaara bubuŋana sananŋana tana, to izem naŋgaŋ tana mi iyooto. Mi ni iurpe i ma niini ndabok, mi iuri la ki tamaana mini. 43 Tabe ikam ma zin iwal sua kizin imap. Pa timurur pa Anutu mburaana tau.

Zin iwal tikamam ŋgar boozo pa uraata ta Yesu ikamam na, mi Yesu iso pizin naŋgaŋ kini ta kembei. Iso: 44 “Kozo kopo sua tio ti ise ndomoyom. Tomtom Lutuunu, ni ko tikami ma tiuri la tomtom pakan naman be tipuni ma imeete.” ✡ Lu 9:22

45 Tamen naŋgaŋ kini, tikilaala sua kini tana ka uunu som. Pa ike pizin. Mi lelen be tiwi i som. Pa timoto. ✡ Lu 18:34

46 Timbotmbot mi naŋgaŋ kini timaŋga na, tiparzooro pa kizin asiŋ ta ko zaana biibi ma ilip. ✡ Mk 10:35+; Lu 22:24+

47 Mi Yesu ikam la pa ŋgar kizin kek. Tana ikam naŋgaŋ musaana ta ma imar imender su zilŋaana uunu, 48 mi iso pizin: “Tomtom sa isombe ikam pikin tiŋgi mi imbeeze pini pa nio zoŋ, na ni imbeeze pio tau. Mi tomtom ta sombe imbeeze pio, na ni imbeeze pa Ni ta iŋgo yo ma aŋmar i tomini. Tana tiom tasa isombe ikoto itunu ma iwe kembei mbesooŋo sorok, ina ni ta zaana biibi kat.” ✡ Mt 10:40; Lu 10:16; Yo 13:20

49 Yoan ileŋ sua tana to iso: “Biibi, niam amre tomtom ta, ni izirziiri bubuŋana sananŋan pa nu zom. Mi ni igabgaaba iti som. Tana ampeteke i.”

50 Tamen Yesu iso pini: “E-e, kepeteke i pepe. Pa tomtom ta sombe iwe koyom koi som, na ni gaabaŋoyom.” ✡ Mt 12:30; Lu 11:23; 1Kor 3:1-9

51 Yesu ka nol igarau kek be Anutu ikami ma isala pa kar saamba. Tabe leleene imet kat be isala pa Yerusalem. ✡ Ŋgo 21:12+

52 Mi iŋgo zin tomtom pakan ma timuuŋgu ma tila kar ta ki Samaria be tiurpe koroŋ pini. 53 Tamen zin tomtom ki kar tana lelen be tikami som. Paso, ni isombe isala pa Yerusalem. ✡ Yo 4:9

54 Mi naŋgaŋ kini ru, Yems mi Yoan tileŋ, to timaŋga mi tiso: “Merere, parei? Ko amso pa you ma isu pa saamba mi ikan wal tana?” ✡ 2Kin 1:10+; Mk 3:17

55 Tamen Yesu itoori mi iyaamba lae pizin. 56 Tona ziŋan naŋgaŋ kini timaŋga mi tipa ma tila pa kar toro.

57 Tiwwa pa zaala, mi tomtom ta isu na iso pa Yesu. Iso: “Biibi, lele sa ta nu so la pa i, na nio ko aŋto u men.”

58 Mi Yesu iso pini: “Me saŋsaŋŋan na, len murin ta toono sumbuunu. Mi man na, len ŋgini. Tamen Tomtom Lutuunu, ni le muriini sa be imbot pa mi keteene su na som.” ✡ 2Kor 8:9; Pil 2:6+

59 Mi tomtom toro imar, to Yesu iso pini. Iso: “To yo.”

Tamen ni iso: “Biibi, parei? Ko irao aŋmiili, ma aŋturke tamaŋ mataana muŋgu, mana aŋto u?”

60 Tamen Yesu iso pini: “Na som. Zin wal ta timbot la zaala ki meeteŋana na, zin irao titwi zin meeteŋan. Mi nu la, mi soyaara sua pizin tomtom pa peeze ki Anutu.”

61 To tomtom toro imar kini mi iso: “Biibi, nio leleŋ be aŋto u. Tamen aŋso aŋla ma aŋsotaara zin wal tio, mi niamŋan amparteege nomoyam muŋgu, tonabe aŋmar aŋto u.”

62 Tamen Yesu iso pini: “Som. Tomtom sa isombe iteege peeze pa wooŋgo, mi mataana imilmiili, inako wooŋgo irao iko kat som. Tomtom ta kembei, ni irao be ikam uraata pa peeze ki Anutu na som.” ✡ Lu 17:32; Pil 3:13+