1  * Eks 12:1-27Wɨ epei man menep kerek mɨt ne Isrel han tewenɨn wɨ kerek nɨpaa God kari maamrer nɨr nɨnaaiwɨr wit Isip, hɨrak ken kenep mɨt newiyen. Wɨ im hɨr nekinaam Pasova, hɨr ap newis yis mekre bret au. 2  * Lu 20:19Mɨt iuwe pris netike mɨt ne Skraip kerek natɨp mɨt miyapɨr hɨm me God kerek Moses kewisɨm mau tɨwei, hɨr han kitet mamɨrkeik te hɨr nanɨnep Jisas nanɨntar hɨr nɨnapen nanriyaak kakɨt wit yaain te mɨt kerek nises hɨm mɨrak hɨr nanɨnɨp.

3  * Jo 13:2, 27Te Seten kan kari han ke Judas kerek mɨt nenewek “Mɨtɨk ke wit Keriot,” kerek hak kiutɨp ke mɨt disaipel hiswiyen wik (12). 4 Seten kari han kɨrak te Judas ken katɨp mɨt iuwe pris netike mɨt iuwe naanmɨpre polis ne wɨnak iuwe ke God, hɨrak ketpor ekɨrkeik te hɨrak ekwetɨr Jisas kakno his mɨr. 5 Hɨr nemtewem, te hɨr han yaaik natɨp nanwetɨwek pewek. 6 Judas kewenhi pewek te hɨrak han kitet ekɨrkeik te hɨrak kakwepyapɨr Jisas kakwet mɨt iuwe rek, te mɨt yapɨrwe nepu au hɨr nanɨtariyek.

7  * Eks 12:1-27Wɨ epei man te mɨt ne Isrel nanɨm bret yis mekrerem au. Me wɨ ik hɨr mɨt enɨnep sipsip enɨr ke hɨm me Moses mau tɨwei metpim, hɨr nanɨm me wɨ Pasova han tewenɨn God kɨkaap maamrer nɨr nɨpaa nɨnaaiwɨr Isip. 8 Me wɨ im Jisas keriuwet Pita ketike Jon ten ketpɨwekɨt, “Yi eino eiraimani menmen eirɨakem me wɨ Pasova te haiu mamɨm.” 9 Hɨrakɨt titɨwekhi, “Ti hanhan hawɨr waumani menmen wawɨt nein?” 10 Jisas ketpɨwekɨt, “Eiyɨmtau. Yi eino wit iuwe ek yi yayɨr mɨtɨk keremɨme mɨn tɨpar mekrerem. Yi eisesik einɨk eino wɨnak kerek hɨrak kaknɨk kakno kakɨkrerek. 11 Te yi eitɨp mɨtɨk hɨrekes ke wɨnak kar ik: ‘Mɨtɨk iuwe kawɨr ketput, Ti eweto haau meiyam em te hi etike mɨt disaipel nai mamɨm menmen me Pasova mamwi.’ 12 Hɨrak kakteikni haau yaaim mau niu ein epei newis menmen mekrerem. Yi eiyɨt menmen eiwisɨm emwaai haau im e.” 13  * Lu 19:32Hɨrak katɨp epei au, hɨrakɨt ten tɨnapɨn menmen kerek epei Jisas ketpɨwekɨt em, te hɨrakɨt tɨrɨak menmen mɨwaai werek werek te hɨr nanɨm menmen me Pasova.

14 Hɨrakɨt temani menmen epei werek, Jisas ketike mɨt aposel nɨrak nar hiswiyen wik (12), hɨr nan nau neweikɨnan nanɨm menmen. 15 Hɨr nau en, Jisas ketpor, “Hi hanhan iuwe me hi hahɨm menmen im me Pasova etikewi maminɨn te maain hi hahi. 16  * Lu 13:29Hi hanhan ehɨm menmen im entar hi etpi, hi ap te ehɨm menmen meiyam mar im ere maain God kaknen naanmamri yi mɨt nai.”

17 Jisas ketpor epei au, hɨrak kekin wa hesnu keriuwe tɨpar wain, hɨrak kitehi God ketpɨwek kar ik: “Ti yaaik.” Epei au, hɨrak katɨp, “Yi eiyɨt tɨpar mekre wa hesnu ik ek, eiwenem emrer yi mɨt. 18 Hi hetpi ap te hi pɨke ehɨm tɨpar wain im me wɨ im ere maain God kakinɨn kaknen naanmamri yi mɨt.” 19  * Lu 24:30Epei au, hɨrak kekin bret kerek ek, hɨrak kitehi God ketpɨwek, “Ti yaaik,” te hɨrak kewepik kewetɨrek katɨp, “Ik ek hɨrak kɨre yɨnk kai. [Hi hahi te akepi. Yi yaitɨwem yayɨm han etwenɨn menmen hi arɨakem.” 20 Hɨr naam epei au, mar keremem hɨrak kewetɨr wa hesnu tɨpar wain mekrerem, hɨrak ketpor, “Mar im tɨpar wain hi ewenem mekre wa hesnu ik e, hɨram hemkre mai mamwen mamkepi yi mɨt te God kakweti hɨm kontrak ham mɨrak yaaim me yi eitikerek eikiyan eiyu han kiutɨp.] 21  * Sam 41:9; Jo 13:21-22Yi eiyɨmtau! Hɨrak mɨtɨk kerek maain kakwepayapɨr epei kau ketikewai kaam menmen. 22 Hi Mɨtɨk ke wit ke Mɨtɨk Iuwe hi hahi ahɨr ke nɨpaa God epei katɨp, te mɨtɨk kerek kakwepayapɨrek, hɨrak kakɨwaank hɨrekes.” 23 Hɨr nemtewek epei au, hɨr nekrit nitehiyan ne hɨr hɨras keimɨnak maain kakrɨak menmen im e.

24  * Lu 9:46Maain mɨt disaipel natɨp nenehan me hɨr keimɨn hɨrak kakinɨni ne hɨr hɨras. 25  * Mt 20:25-27; Mk 10:42-45Hɨr nenehan menmen im te Jisas ketpor, “Mɨt iuwe ne mɨt ap ne weiwɨk me Isrel, hɨr naanmɨpre mɨt en, hanhan mɨt nenewor nɨr yinan. 26  * Mt 23:11; Mk 9:35Te yi au. Keimɨn ke yi mɨt hɨrak kakinɨn, hɨrak han ekitet hɨrak kɨre mɨtɨk weinɨk, hɨrak han ekitet hɨrak kɨre mɨt nitet yayiwe hɨrak kɨkaru. 27  * Jo 13:12-15Yi han kitet keimɨn wɨsenuk kinɨn. Mɨtɨk kau yeno kaam menmen o mɨtɨk kerek kemani menmen kekinem kewet mɨtɨk kau yeno em? Mɨtɨk kau yeno kerek ek.

28 “Yi keriyen epei yetikewa me menmen enum epei man merewaank. 29  * Lu 12:32Te hi eweti menmen yi naanmamrewem yayɨr ke haai kai epei kewetewem hi naanmɨprewem. 30  * Mt 19:28Te yi yayɨm menmen mamtike tɨpar yayu yeno mai yaitikewa. Yi yayu yeno me mɨt iuwe yi skelim mɨt ne weiwɨk hiswiyen wik (12) me Isrel.”

31 Jisas ketpor epei au, hɨrak katɨp Pita, “Saimon, Saimon, emtewek! Mɨtɨk enuk Seten, God epei ketpɨwek te hɨrak kakmitipɨn me menmen kakri han ke yi mɨt. Hɨrak kakrɨakem kakɨr ke mɨtɨk kerek keit rais nɨkim keses haas kewis nɨkim yaaim mamwaai in, kewɨr haas men ein. 32 Te hi epei hitehi God kakɨkepit ti Saimon te ti ehises hɨm yaaim ap te menmen mamɨwaankem. Maain te ti pɨke eweikɨn ehisɨsa, ti ekaap nit yinan in.”

33 Pita katɨp keremirɨwek hɨm kar ik: “Mɨtɨk Iuwe, hi ap hɨnaain te hawɨr wauno wɨnak enuk hi hahi etikewit.” 34 Jisas ketpɨwek, “Pita, hi hetput. Suware ap te kaknep enum wen au ere ti epei atɨp wikak te ti ap erteiya au.”

35  * Lu 9:3, 10:4Jisas katɨp Pita epei au, hɨrak katɨp disaipel nɨrak yapɨrwe kar ik: “Nɨpaa me wɨ hi heriuweti yi yen ap yeit tanɨk kike o tanɨk iuwe me nɨkɨn nakɨrke metike su, mɨt neweti menmen mei o au? Yi nɨnpɨ miwei o au?” Hɨr newenhi natɨp, “Haiu meit menmen werek.” 36  * Lu 22:49Jisas katɨp, “Te in ek, yi neimɨn yeit tanɨk kike o tanɨk iuwe au, yi eitɨwem. Yi neimɨn ap yeit hɨne me his au en, yi eisiuwe saket te yi eiyɨt kei ki. 37  * Ais 53:12; Lu 22:52Hi hetpiyem entar yi han tokik eiyu me menmen enum mamnen eiyɨr ke mɨtɨk ketenen hɨne keiyɨk kaknep mɨt enun nepan. Hɨm me God mau tɨwei nɨpaa mɨt newisɨm hɨram matɨp me hi mar ik: ‘Mɨt iuwe nanwisɨk kaki kaktike mɨt enun nɨrɨak enum.’ Menmen mekre tɨwei nɨpaa mɨt newisɨm me hi, hɨram mamnen mamɨrek.” 38 Hɨrak katɨp epei au, mɨt disaipel natɨp, “Mɨtɨk Iuwe, ehɨr im em. Haiu metenen hɨne me his wik.” Hɨrak kewenhi katɨp, “Hɨram werek. Emɨt. Yi yepɨtari hɨm mai.”

39  * Lu 21:37; Jo 18:1Hɨr natɨp epei au, Jisas ken witeik kɨnaaiwɨr wit Jerusalem, hɨrak ken mɨniu (o neiyɨp) Oliv kepɨr ke nɨpaa hɨrak kɨrɨakem. Mɨt disaipel nɨrak nisesik nen. 40 Hɨrak kan wit ik epei au, hɨrak ketpor, “Yi eiyitehi God te menmen enum Seten kakrekyorem hɨram ap te mamnen mamiwep taau.” 41 Hɨrak ketpor epei au, hɨrak kɨnaiwɨri ken ere yanɨmɨn ein kɨre mɨt newɨr nan, hɨrak kewen ninɨp kau tɨ kitehi God menmen. 42  * Mt 6:10Hɨrak katɨp, “Haai, ti han kit te ti ehɨt menmen im enum emkeipno. Ap han kai, au. Ti han kit ti erɨakem.” 43 [Mɨtɨk ensel keke wit ke God kan kɨrek kekepik han tokik kepu.] 44 Jisas han toenuk keriuwe menmen te hɨrak kitehi God hisiuwe, siuwan mɨrak meweikɨnhis mɨre hemkre metnen men tɨ.

45 Hɨrak kitehi God epei au, hɨrak kekrit pɨke kakno kakɨr mɨt disaipel tɨrak. Au, hɨrakɨt tɨwaai tentar hɨrakɨt han enuk teriuwe menmen enum mamnen. 46 Hɨrak kitorhi ketpor, “Yenmak te yi yɨwaai a? Yi eiyɨkrit eiyitehi God ekɨkepi te Seten ap kakrekyi enum taau.”

47 Jisas wen ketpor menmen im, mɨtɨk niuk mɨrak Judas kerek mɨtɨk kiutɨp ke mɨt disaipel hiswiyen wik (12), hɨrak kinɨn mɨt yapɨrwe kan kerp ninaan me Jisas te keiyewewik kemɨwek tekep (kises menmen me maamrer nɨr.) 48 Te Jisas ketpɨwek, “Ti eriuwe menmen im me hawɨr weiyewewakɨt hɨram mɨre hawɨr hɨrekses te ti ewisa hi Mɨtɨk ke wit ke Mɨtɨk Iuwe hi eno his me mɨt enun nepan a?”

49  * Lu 22:36Mɨt disaipel kerek nerp en netikerek nertei menmen mamnen hɨr nitɨwekhi, “Mɨtɨk Iuwe, haiu emnep mɨt mamriuwe hɨne me his maiu o au?” 50 Mɨtɨk disaipel kiutɨp kɨwaai hɨne ke his kenep mɨtɨk kɨrɨak menmen me mɨtɨk iuwe pris, hɨrak keremir nɨkɨp me his yaaim mewen meket. 51 Au, Jisas katɨp keremiror hɨm kar ik: “Epei au werek. Eiwisɨk.” Hɨrak keit nɨkɨp pɨke kemtɨn mau paan kɨrak epei werek te mɨtɨk kɨre yaaik.

52  * Lu 22:37Jisas kerekyɨwekem mɨre yaaim, hɨrak kitehi mɨt iuwe pris netike mɨt naanmɨpre polis kerek naanmɨre wɨnak iuwe ke God, hɨr netike mɨt iuwe ne kaunsil, hɨr nan nantɨwekhis, hɨrak ketpor, “Yi yenmak te yi yan yetike hɨne me his o paap yoki te yi yan yetauhis yaire yi yayɨthis mɨtɨk enuk kerek kekintɨp menmen a? 53  * Jo 7:30, 8:20; Kl 1:13Hekrit hekrit hi epeu etikewi hi heit wɨnak ke God eik ek, te yi ap eitauhis eiwisa ekre wɨnak enuk ke gavman au. Te in ek hɨram wɨ mi te yi yairɨak menmen enum. Seten in ek kare kakinɨna.”

54  * Sam 31:11; Lu 22:33Hɨrak katɨp epei au, hɨr netɨwekhis neriyaak neiyɨk nen nekre wɨnak ke mɨtɨk iuwe hetpris. Pita kisesi wen keit yanɨmɨn. 55 Hɨr mɨt ne polis nɨman si nau menep ke wɨnak iuwe eik ek. Epei au, mɨt nererik nau si, Pita kan kau ketikeri. 56  * Ap 4:13Hɨrak kau ketikeri, mɨte piutɨp wɨrek kau si em, hɨre wenemiyɨwek naan watɨp, “Hɨrak mɨtɨk ik ek ketike Jisas.” 57 Hɨrak keremirɨwe hɨm kepakɨnek katɨp, “Mɨte hi epɨtariyek.” 58 Maain kike, mɨtɨk hak kɨrek te hɨrak ketpɨwek, “Ti kiutɨp ke mɨt yi yisesik.” Te Pita keremirɨwek hɨm katɨp, “Mɨtɨk hi ap hisesik taau.” 59 Maain kike, mɨtɨk hak katɨp hɨm manp, “Hi atɨp werek! Mɨtɨk ik nɨpaa ketikerek kentar hɨrak katɨp kɨre mɨtɨk ke provins Galili, kar ke Jisas ketpim.” 60 Au, Pita keremirɨwek hɨm katɨp, “Mɨtɨk, hi epɨtari mekam ti etpewem.” Pita wen ketpim, suware kenep enum. 61  * Lu 22:34Suware kenep enum, Jisas kerenaan kɨr Pita. Pita hɨrak keket han nɨpaa Jisas ketpɨwek me hɨm im, “Suware ap kaknep enum wen au, ti eraupakɨn wikak.” 62 Hɨrak han kitet menmen im te hɨrak ken wit eik kɨkɨt wɨsenum.

63-64 Mɨt kerek naanmɨre Jisas hɨr nitɨtɨweknaan nakɨp. Hɨr newenkɨkɨwek nanamɨr neriuwe laplap nitɨwekhi, “Keimɨn kitep a? Ti profet ti ewepyapɨrek.” 65 Hɨr netpɨwek hɨm enum me nɨrɨakek yɨnk enuk.

66 Wanewik epei kan, mɨt iuwe naanmɨpre mɨt ne Isrel, hɨr netike mɨt iuwe naanmɨpre mɨt pris, hɨr netike mɨt ninɨn nertei hɨm me Moses natɨp mɨt miyapɨr em, hɨr nererik nau wɨnak ke kaunsil te hɨr nari Jisas kan kerp nɨmɨn. 67  * Jo 10:24, 3:12, 8:45Hɨrak kan kerp nɨmɨn, hɨr nitɨwekhi, “Ti hetpei ti Mɨtɨk kerek God kehimɨtenut kakɨrwetit ti enen tɨ ik o au?” Hɨrak ketpor, “Hi hetpi te yi ap yisɨsa hɨm mai taau. 68 Hi ehitihi menmen te yi ap yayɨtpowem taau. 69  * Ap 7:56In ek ere maain hi Mɨtɨk ke wit ke Mɨtɨk Iuwe ehu etike God iuwe wawinɨn naanmamre mɨt.” 70  * Lu 4:3, 9Hɨr yapɨrwe nitɨwekhi, “Ti atɨp ti Nɨkan ke God a?” Hɨrak kewenhi katɨp, “Hi Nɨkan ke God hepɨr yi yetpim.” 71 Hɨr natɨpan, “Haiu ap mamri mɨt han te nanwepyapɨr hɨm enum nɨpaa hɨrak ketpim taau. Haiu epei memtau menmen enum hɨrak in ek ketpim.”