1  ✡ Wok Me 11:27Nakalasia me fwe Antiok, nepwɨn profet me mɨne nepwɨn nahatən me: Panapas, mɨne Sol, mɨne Simeon (Simeon in iəmə pitəv), mɨne Lusias (iəmə Saerin), mɨne Manaen (in rɨməpwinari pəri irau Herot Antipas, iəmə asori sə ramərɨmənu ia tənə Kalili). 2  ✡ Wok Me 9:15Ia nəpɨn riti, irəha həpkani mhə nari, mamhəfwaki m Iərɨmənu. Nənə Nənɨmwɨn Ikinan rɨni pen tɨ nirəha i mə, “Tihəmri əpə Panapas mɨne Sol. Iakɨnəkwein irau mə trouwok riti səiou.”

3  ✡ Wok Me 6:6Ro iamɨnhi irə irəha həpwəh mwi naniien nari, mhəmrutə rəɡɨnraha ia nirau, mhəfwaki mɨnrau, mhərhi pen irau mə trouevən rouowok.

4  ✡ Wok Me 15:39Nəpɨn Nənɨmwɨn Ikinan rɨnərhi pen raka Panapas mɨne Sol, irau kroueiwaiu pen fwe taon nəha Selusia. Ia kwopun nəha krouəputə ia nɨtətə riti rouevən fwe ia tənə əmwerɨs nəha Saepras. 5  ✡ Wok Me 12:12, 13:13Nəpɨn krouapirapw fwe taon nəha Salamis, krouevən rouni irapw nəɡkiariien amasan səvəi Kumwesən fwe ia nəkwai nimwəfwaki me səvəi nəkur Isrel. Jonmak ramarə irəhar mɨnrau, mamasitu ia nirau.

6 Irəhar harevən mharəpi sɨmwɨn ia tənə əmwerɨs nəha, mharier pen ia taon nəha Pafos. Ia kwopun nəha harətoni kleva riti nəɡhɨn nə Parjisas. In iəmə Isrel riti. Ramɨni mə in profet, mətə neikuəien. 7 Kleva nəha ramowok irau Sejas Polas, iəmə Rom riti sə ramərɨmənu ia tənə əmwerɨs nəha Saepras, mukurən mwi nari. Nəpɨn riti Sejas Polas rəkwein Panapas mɨne Sol, in rokeikei mə trɨreɡi nəɡkiariien səvəi Kumwesən. 8  ✡ 2Tim 3:8Mətə Parjisas sə nəɡhɨn riti mwi mə Elimas (nɨpwrai nəhaɡ nəha kleva) in ramərai raka nəɡkiariien səvənrau, mamousari mə truvsini nətərɨɡien səvəi iəmə asori nəha mə trəpwəh nɨniien nɨpərhienien ia Iesu. 9 Mətə Sol (kani mwi in mə Pol) rerɨn ruvehe mukuər ia Nənɨmwɨn Ikinan. In rəti pen mətoni kleva nəha, 10 mɨni mə, “Ik tɨni Setan. Ik iəmə ikəmwəki narimnari amasan me pam. Rerɨm rukuər ia neikuəien mɨne nɨfeifeiien ərəha me. Nəpɨn me pam ikamo suatuk atukwatukw səvəi Iərɨmənu, ramikou. 11  ✡ Wok Me 9:8Ətə ro! Təkwtəkwuni nəha rəɡi Iərɨmənu raməmak ia niram. Nənimem trɨfwə. Tikəpwəh mwi nətoniien nɨranien rəpwəmwɨs kwopti.” Təkwtəkwuni a nari riti rəmwhen nɨse napw rɨpitəv muvehe muveɡi nənimen. Parjisas raman, mamətui iərmama riti truvehi rəɡɨn miri in. 12 Nəpɨn iəmə asori nəha Sejas rətoni, nənimen rier tɨ nəɡkiariien səvəi Iərɨmənu sə krɨnouahatən in irə. Nənə in rɨni nɨpərhienien irə.

13  ✡ Wok Me 13:5, 15:38Ia nəpɨn nəha Pol mɨne in me nepwɨn həputə ia nɨtətə riti fwe Pafos, mhəier, mhəuvən fwe Peka, taon riti ia profens nəha Pamfilia. Ia kwopun nəha Jonmak rəpwəh irəha mɨrərɨɡ mevən fwe Jerusalem. 14 Irəha həier fwe Peka, mhavən, mhəuvən fwe taon nəha Antiok ia profens nəha Pisitia. Ia Sapat həuvnimwə ia nəkwai nimwəfwaki səvəi nəkur Isrel, mhəkure. 15  ✡ Wok Me 15:21Iərmama riti rəvsini irapw nəɡkiariien me nepwɨn ia Loa səvəi Moses mɨne nəɡkiariien me nepwɨn ia nəkukuə me səvəi profet kupwən me. Nəpɨn iərmama nəha rəvsini pam, nəmə asori me səvəi nimwəfwaki nəha hərhi pen nəɡkiariien revən tɨ Pol mɨne in me nepwɨn mɨni mə, “Piəvmaha me, trɨni mɨnuə nəɡkiariien riti hiənuə tihəni irapw mhasitu ia nərmama, həni irapw.”

16  ✡ Wok Me 12:17Ro iamɨnhi irə Pol rɨskəmter, muvehi utə rəɡɨn, mɨni mə: “Kɨmiaha nəkur Isrel mɨne kɨmiaha rɨpko mhə kɨmiaha nəkur Isrel mətə hiaməsiai Kumwesən səkɨmaha. Kɨmiaha pam tihətərɨɡ iou. 17  ✡ Eks 1:7, 6:6, Eks 12:51Fwe kupwən Kumwesən səkɨmaha nəkur Isrel rɨnərpwi rəɡɨn ia kaha kupwən me səkɨmaha. Nəpɨn nəkwərhakwərha me səvənraha həuvən mamharə fwe ia tənə Ijip, ro irəha həuvehe mhəpɨk. Ia nɨskaiien səvənhi, in riri raka irəha. 18  ✡ Eks 16:35, Nam 14:34, Dut 1:31Ia nuk foti, in ramarə irəha mɨnraha fwe ia kwopun akwesakwes ikɨn. Irəha kamho noien ərəha, mətə in rɨpkəpwəh mhə irəha 19  ✡ Dut 7:1, Jos 14:1Kurirə irə in rousi əpune nərmama me nəha kamharə ia tənə Kenan. Nərmama me nəha haməuku pen ia kwənəkwus me irəha pam sefen. Nəpɨn Kumwesən rousi əpune irəha mo sampam, in ruvei pen tənə səvənraha m kaha kupwən me səkɨmaha. Nənə ro səvənraha i. 20  ✡ Jaj 2:16, 1Saml 3:20Narimnari me nəha ruvehi nuk me irəha pam ipaka tɨ fo hantret fifti mɨne.

Kurirə ikɨn Kumwesən ruvehi utə nərmama me nəha kani irəha mə ‘Jaj me.’ Irəha həiri kaha kupwən me səkɨmaha, mhəuvehe mheste nəpɨn səvəi Samuel Profet. 21  ✡ 1Saml 8:5,19, 1Saml 10:20-24Ia nəpɨn nəha kaha kupwən me səkɨmaha həres pen Kumwesən mə ko rəseni kiɡ riti rərɨmənu ia nirəha. Nənə Kumwesən ruvei pen Sol, tɨni Kis, mɨnraha. Sol nə ruku pen ia kwənəkwus səvəi Penjamin. In ramərɨmənu ia nirəha meste nuk foti. 22  ✡ 1Saml 13:14, 1Saml 16:13, Sam 89:20Kurirə ikɨn Kumwesən ruvehi raka Sol nəha, nənə muvehi utə Tevɨt mə truvehe mo kiɡ səvənraha. Kumwesən rəɡkiari irə, mɨni mə, ‘Iakɨnətə raka mə Tevɨt, tɨni Jese, in iərmama riti sə rerɨk rokeikei. In tro pam nəfe iakɨni pen tukwe.’

23  ✡ 2Saml 7:12-16, Aes 11:1Rəmwhen mə Kumwesən rɨno raka promes kupwən mə tro, in rərhi pehe iərmama riti ia kwənəkwus səvəi Kiɡ Tevɨt mə truvehe muvehimɨru nəkur Isrel. Iərmama nəha Iesu. 24  ✡ Mat 3:1-2Ia nəpɨn nəha Iesu rəpwəh ihi noien wok səvənhi, Jon raməvisau irapw m nəkur Isrel me pam mə irəha tuhaməkeikei mhərərɨɡ ia noien ərəha me səvənraha, nənə mho paptaes. 25  ✡ Jon 1:20,27Nəpɨn Jon ruvehe ipaka tɨ noien sampam ia wok səvənhi, ramɨni mə, ‘Rerɨmiaha ramrhi iou mə iou sin? Rɨpko mhə iou iərmama sə hiameitenhi. Mətə tihətərɨɡ iou. Iərmama riti nəha rauvehe kurirə ia nirak. Iapkəmwhen mhə mə takɨfi raka put ia nɨsun.’

26  ✡ Wok Me 13:16Nərman, piak me, kɨtaha səməme səməuku pen ia kwənəkwus səvəi Epraham, mɨne kɨmiaha iesa rɨpko mhə kɨmiaha nəkur Isrel, mətə hiaməsiai Kumwesən səkɨmaha, tukutaha i, Kumwesən rərhi pehe nəɡkiariien i sə rauvehimɨru nərmama. 27  ✡ Jon 16:3, Wok Me 3:17Nəpɨn Iesu ruvehe, nərmama səməme kamharə fwe Jerusalem mɨne nəmə asori me səvənraha həpkətə sas mhə in, mhəreirei mwi nɨpwrai nəɡkiariien səvəi profet kupwən me kaməvisau irapw ia Sapat me pam. Ro iamɨnhi irə irəha ho nəɡkiariien me nəha həuvehe mhəukuə. Həkiri Iesu mə traməkeikei memhə. 28  ✡ Mat 27:22-23Irəha həpkətə mhə noien ərəha riti rɨno rəmwhen mə tukousi əpune in tukwe, mətə kamhəmwur ihi a, mhəres pen Paelat mə trəseni pen Iesu ia rəɡi nərmama me səvənhi mə tuhousi əpune. 29  ✡ Mat 27:59-60Nəpɨn ho pam nəfe Nəkukuə Ikinan rɨməni mə tuko irə, həuvehi raka nɨpwran ia nei kamarkuaui, mhəmri pen ia nɨpəɡi kəruəterei riti. 30  ✡ Wok Me 2:24Mətə Kumwesən rɨno in rətui mwi ia nemhəien. 31  ✡ Wok Me 1:3,8Nəpɨn Iesu rətui mwi, rier irapw tɨ nərmama səməme hənaməkurirə in fwe ia tənə Kalili meste Jerusalem. Irəha hətə in ia nəpɨn rɨpɨk. Təkwtəkwuni irəha kamhəvisau irapw Iesu m nəkur Isrel.

32  ✡ Wok Me 13:23Kɨmaha iahəuvehe ia kwopun i, mamhəvisau irapw nəɡkiariien amasan i m kɨmiaha. Nəfe Kumwesən rɨno raka promes tɨ səkɨtaha kaha kupwən me mə in tro, 33 rɨno m kɨtaha i nɨpwnəti kaha kupwən me. In rɨno Iesu rətui mwi ia nemhəien. Rəmwhen mwi nəɡkiariien i kɨmərai pen ia Ol Sam sə rasori kəru rani:

36  ✡ Wok Me 2:29Nəpɨn Kiɡ Tevɨt ramɨru ihi, ramo nəkwai Kumwesən. Kurirə irə remhə. Kɨnɨmwi ia kwopun kanɨmwi kaha me səvənhi ikɨn. Nɨpwran rɨmərɨr. 37 Mətə Iesu, iəmə nəha Kumwesən rɨnəsuəpwiri in ia nemhəien, nɨpwran rɨpkɨmərɨr mhə.

38  ✡ Wok Me 10:43Ro iamɨnhi irə, piak me, tihaməkeikei mhəukurən nəfe i iakamɨni irapw tukumiaha i. Iesu i rukurən nuvehi rakaien nərəhaien me səkɨmiaha, mo Kumwesən trəpwəh nərpwɨnien. Loa səvəi Moses ko rɨpkɨfi raka mhə nərəhaien me pam səkɨmiaha. 39  ✡ Rom 10:4Mətə nərmama me pam səməme kamhəni nɨpərhienien ia Iesu, in trɨfi raka nərəhaien me pam səvənraha. 40 Kɨmiaha tihaməkeikei mhəsiari, mamhətərɨɡ amasan ia nəɡkiariien i, kamo nəɡkiariien i profet me həməni treste kɨmiaha.

42-43  ✡ Wok Me 11:23, 14:22Nəkur Isrel həfwaki pam fwe ia nəkwai nimwəfwaki səvənraha. Nəpɨn Pol mɨne Panapas krouier irapw, həres pen irau i mə ko krouvehe mwi ia nɨkare Sapat, rouni irapw mwi nəɡkiariien nəha tɨ nirəha. Nəkur Isrel həpɨk mɨne nərmama me həpɨk səməme rɨpko mhə irəha nəkur Isrel, mətə kamharə ia narəien səvəi nəkur Isrel, irəha kamhəkurirə ia Pol mɨne Panapas. Nənə irau krouəɡkiari mɨnraha rauni mə, “Kɨmiaha tihaməkeikei mhəuvehi namasanien səvəi Kumwesən, mharə irə, mamhəuvən.”

44 Ia nɨkare Sapat irə ipaka nərmama me pam ia taon nəha housəsɨmwɨn irəha me mə tuhəreɡi nəɡkiariien səvəi Iərɨmənu. 45  ✡ Wok Me 14:2Nərmama me nəha həpɨk. Nəpɨn nəkur Isrel hətoni, rerɨnraha rɨrhi ərəha Pol. Nəpɨn in rəɡkiari, irəha kamhəni səpə, mamhəni ərəha in.

46  ✡ Luk 7:30, Wok Me 3:26, 18:6Mətə Pol mɨne Panapas krouəpwəh nehekɨrien. Irau krouni mə, “Kɨmrau iarouəkeikei roukupwən rouni irapw nəɡkiariien səvəi Kumwesən tukumiaha i nəkur Isrel. Mətə rəfo? Hiəpkokeikei mhə mə tihəuvehi nɨmɨruien rerɨn? Hətə ro! Tɨ nəri nə mə hiamərarki karen nəɡkiariien səkɨmrau iamɨnhi, kɨmrau trouəpwəh kɨmiaha, rouevən rouni irapw nəɡkiariien i tɨ nərmama rɨpko mhə irəha nəkur Isrel. 47 Iərɨmənu ruvəni pehe raka tukumaha i mə tahaməkeikei mho iamɨnhi. In rɨməni mɨnuə:

48  ✡ Wok Me 11:18Nəpɨn nərmama me nəha rɨpko mhə irəha nəkur Isrel həreɡi nəɡkiariien nəha, rerɨnraha raɡien. Həni mə nəɡkiariien səvəi Iərɨmənu ramasan pɨk. Nənə sin sin ia nirəha Kumwesən rɨnərpwi raka rəɡɨn ia nirəha mə tuhəuvehi nɨmɨruien rerɨn, irəha həni nɨpərhienien ia Iesu.

49 Ia nəpɨn nəha nəɡkiariien səvəi Iərɨmənu rauvirɨs mamevən ia kwopun me ipaka tɨ taon nəha. 50  ✡ Wok Me 17:4,12Mətə nəkur Isrel həuvən tɨ nɨpran asori me nepwɨn səməme kamharə ia narəien səvəi nəkur Isrel mɨne nəmə asori me səvəi taon nəha, mhəvi irəha mə tuhometə Pol mɨne Panapas. Nəkur asori me nəha hərhi irapw irau ia tənə səvənraha. 51  ✡ Mat 10:14, Wok Me 18:6Mətə irau krounouini raka nɨməkwrur ia nɨsunrau, rouahatən pen mə nərmama me ia taon nəha həno noien ərəha. Kurirə ikɨn krauevən fwe taon nəha Ikoniam. 52 Nənə nərmama me səvəi Iesu fwe Antiok rerɨnraha raɡien mukuər ia Nənɨmwɨn Ikinan.