21
Eysaning yette muxlisigha körünüshi
Bu ishlardin kéyin, Eysa Tibériyas déngizining boyida muxlislirigha yene bir qétim köründi. Uning bu qétimqi körünüshi mundaq boldi: «Tibériyas déngizi» — Galiliyede bolup, «Galiliye déngizi» we «Xinneseret köli» depmu atilidighan chong köldur. Simon Pétrus, «qoshkézek» dep atalghan Tomas, Galiliyediki Kanaliq Nataniyel, Zebediyning oghulliri we bashqa ikki muxlis bille idi. Mat. 4:21; Mar. 1:19; Yuh. 1:46. Simon Pétrus:
Men béliq tutqili barimen, — dédi.
Köpchilik:
Bizmu sen bilen bille barimiz, — déyishti.
Ular tashqirigha chiqip, kémige olturdi, lékin shu bir kéche héchnerse tutalmidi. Tang atay déginide, Eysa qirghaqta turatti, biraq muxlislar uning Eysa ikenlikini bilmidi. Shunga Eysa:
— Balilar, silerde yégüdek bir nerse yoqqu? — dep soridi.
— Yoq, — dep jawab berdi ular. «silerde yégüdek bir nerse yoqqu?» — grék tilida «béliq tuttunglarmu?» dégenni puritidu.
Eysa ulargha — Torni kémining ong teripige tashlanglar, shundaq qilsanglar tutisiler, — dédi.
Shuning bilen ular torni shu yaqqa tashlap, shundaq köp béliq tuttiki, hetta torni tartip chiqiralmay qaldi. «Torni kémining ong teripige tashlanglar, shundaq qilsanglar tutisiler» — Galiliye déngizidiki béliqlar kündüzi déngiz astigha chüshüwalidighini tüpeylidin, shu waqitta béliq tutush zadi mumkin emes idi.   Luqa 5:4, 6, 7. Eysa söygen muxlis Pétrusqa:
— Bu Rebqu! — dédi.
Simon Pétrus uning Eysa ikenlikini anglap, tonini özige yögep (chünki bélining asti yalingach idi) özini déngizgha tashlidi. Yuh. 13:23; 20:2.  Qirghaqtin anche yiraq emes bolup, texminen ikki yüz gez yiraqliqta bolghachqa, qalghan muxlislar béliq bilen tolghan torni tartip kichik kémisi bilen qirghaqqa keldi. «texminen ikki yüz gez» — yüz métrdek. Ular qirghaqqa chiqqanda, shaxardin yéqilghan, üstide béliq qoyuqluq gülxanni we nanni kördi. 10 Eysa:
— Emdi tutqan béliqinglardin ekélinglar, — dédi. Luqa 24:41.
11 Simon Pétrus kémige chiqip, torni qirghaqqa tartip chiqardi. Tor chong béliqlar bilen tolghan bolup, jemiy bir yüz ellik üch béliq bar idi. Béliq shunche köp bolghini bilen, tor yirtilmighanidi. «Béliq shunche köp bolsimu, tor yirtilmighanidi» — buning ehmiyiti toghruluq «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz. 12 Eysa:
— Kélinglar, nashta qilinglar, — dédi. Muxlislarning ichidin héchkim uningdin:
— Sen kim bolisen? — dep sorashqa pétinalmidi. Chünki ular uning Reb ikenlikini bildi. «Muxlislarning ichidin héchkim uningdin: — Sen kim bolisen? — dep sorashqa pétinalmidi. Chünki ular uning Reb ikenlikini bildi» — Reb Eysa ulargha tonush bolghan qiyapettin bashqa birxil qiyapette ulargha körün’gen bolsa kérek. 13  Eysa nanni ekilip ulargha berdi hem béliqlarnimu shundaq qildi. 14 Mana bu Eysaning ölgendin kéyin tirilip, özini muxlislirigha üchinchi qétim ayan qilishi idi. «Eysaning ölgendin kéyin tirilip» — grék tilida «Eysaning ölgenler ichidin tirilip,...». «özini muxlislirigha üchinchi qétim ayan qilishi» — belkim on bireylenning jem bolghan waqtida ulargha nisbeten üchinchi qétimqi körünüshini körsitidu.
 
Eysaning Pétrusning özidin üch qétim ténishidin kéyin uni eslige keltürüshi
15 Ular nashta qilghandin kéyin, Eysa Simon Pétrustin:
— Yunusning oghli Simon, sen méni bulardinmu chongqur söyemsen? — dep soridi.
— Shundaq Reb, méning séni söyidighanliqimni sen bilisen! — dédi Pétrus.
Eysa uninggha:
Undaqta, qozilirimni otlitip baq! — dédi. «Yunusning oghli Simon» — «Yunus» — grék tilida we ibraniy tilida «Yonah» (erebche «Yunus»). Bezi kona köchürmilerde «Yuhanna» déyilidu. «méni bulardinmu chongqur söyemsen» — mushu soalda «bular» kimni bildüridu? Bizningche eyni yerde turghan bashqa muxlislarni körsitidu. «Qoshumche söz»imizde yene toxtilimiz. «méning séni söyidighanliqimni sen bilisen!» — «söyidighanliqim» mushu yerde adette «dost tutush» dégen bir péil bilen ipadilinidu. Bu sözning menisi grék tilidiki «söyüsh»tin ajiz bolghachqa, bezi alimlar Pétrusning sözi «méning sanga bolghan muhebbitimni «söyüsh» dégili bolmaydu, peqet «dost tutush» dégili bolidu» dégendek kichik péilliqni bildüridu yaki bolmisa Pétrusning özining Eysagha bolghan muhebbitige gumani barliqini bildüridu, dep qaraydu. Biz bu közqarashqa qayilmiz.
16 U ikkinchi qétim yene uningdin:
— Yunusning oghli Simon, méni söyemsen? — dep soridi.
Pétrus yene:
— Shundaq, Reb, méning séni söyidighanliqimni bilisen, — dédi.
Eysa uninggha:
— Undaqta, qoylirimni baq, — dédi. «...Reb, méning séni söyidighanliqimni bilisen» — «söyidighanliqim» dégen söz -15-ayettikidek «dost tutush» dégen péil bilen ipadilinidu.
17 Üchinchi qétim uningdin yene:
— Yunusning oghli Simon, méni söyemsen? — dep soridi.
Pétrus Eysaning üchinchi qétim özidin: «Méni söyemsen?» dep sorighanliqigha köngli yérim bolup:
— Reb, sen hemmini bilisen, séni söyidighanliqimnimu bilisen, — dédi.
Eysa uninggha:
— Undaqta, qoylirimni otlat. «Yunusning oghli Simon, méni söyemsen?» — «söyemsen» — Eysa bu qétim «söyüsh»ni bildürüsh üchün (15-ayettiki) «dost tutush» dégen péilni ishlitidu. «Reb, sen hemmini bilisen, séni söyidighanliqimnimu bilisen» — bu ayettiki «söyemsen?» we «söyidighanliqim» ikkisi yuqirida tilgha élin’ghan «dost bolush» dégen péil bilen ipadilinidu.   Yuh. 16:30. 18 Berheq, berheq, sanga shuni éytip qoyayki, yash waqtingda bélingni özüng baghlap, qeyerge baray déseng shu yerge mangatting; lékin yashan’ghanda, qolliringni uzitisen we bashqa birsi séni baghlap, sen xalimaydighan yerge élip kétidu, — dédi. «yashan’ghanda, qolliringni uzitisen we bashqa birsi séni baghlap, sen xalimaydighan yerge élip kétidu» — bezi kona tarixlar boyiche, rosul Pétrus axirda Rebbi Eysadek kréstlen’gen (Rim shehiride).   Yuh. 13:36; Ros. 12:3; 2Pét. 1:14.
19 Eysa bu sözni Pétrusning qandaq ölüsh arqiliq Xudagha shan-sherep keltüridighanliqini éniq bildürüsh üchün éytti. Andin, uninggha yene:
— Manga egeshküchi bolghin, — dédi. 2Pét. 1:14.
20 Pétrus keynige burulup, Eysa söyidighan muxlisning egiship kéliwatqanliqini kördi (bu muxlis kechlik tamaqta Eysaning quchiqigha yölinip: «I Reb, séni tutup béridighan kimdu?» dep sorighan muxlis idi). «Pétrus keynige burulup, Eysa söyidighan muxlisning egiship kéliwatqanliqini kördi..» — yuqirida éytqinimizdek, «Eysa söyidighan muxlis» rosul Yuhannadur.   Yuh. 13:23; 20:2; 21:7. 21 Pétrus uni körüp, Eysadin:
— I Reb, bu adem kéyin qandaq bolar? — dep soridi.
22 Eysa uninggha: — Eger men qayta kelgüche uning turup qélishini xalisammu, séning buning bilen néme karing?! Manga egeshküchi bolghin, — dédi.
23 Buning bilen qérindashlar arisida «Héliqi muxlis ölmeydu» dégen gep tarqaldi. Lékin Eysa Pétrusqa: «U ölmeydu» démigenidi, belki peqet: «Eger men qayta kelgüche uning turup qélishini xalisammu, séning buning bilen néme karing?!» dégenidi.
 
Xatime
24 Bu ishlargha guwahliq bergüchi hemde bu ishlarni xatiriligüchi ene shu muxlistur. Uning guwahliqining heqiqet ikenlikini bilimiz. Yuh. 19:35.
25 Eysa bulardin bashqa nurghun ishlarnimu qilghanidi; eger ularning hemmisi bir-birlep yézilghan bolsa, méningche yézilghan kitablar pütkül alemning özige sighmaytti! Yuh. 20:30.

21:1 «Tibériyas déngizi» — Galiliyede bolup, «Galiliye déngizi» we «Xinneseret köli» depmu atilidighan chong köldur.

21:2 Mat. 4:21; Mar. 1:19; Yuh. 1:46.

21:5 «silerde yégüdek bir nerse yoqqu?» — grék tilida «béliq tuttunglarmu?» dégenni puritidu.

21:6 «Torni kémining ong teripige tashlanglar, shundaq qilsanglar tutisiler» — Galiliye déngizidiki béliqlar kündüzi déngiz astigha chüshüwalidighini tüpeylidin, shu waqitta béliq tutush zadi mumkin emes idi.

21:6 Luqa 5:4, 6, 7.

21:7 Yuh. 13:23; 20:2.

21:8 «texminen ikki yüz gez» — yüz métrdek.

21:10 Luqa 24:41.

21:11 «Béliq shunche köp bolsimu, tor yirtilmighanidi» — buning ehmiyiti toghruluq «qoshumche söz»imizde azraq toxtilimiz.

21:12 «Muxlislarning ichidin héchkim uningdin: — Sen kim bolisen? — dep sorashqa pétinalmidi. Chünki ular uning Reb ikenlikini bildi» — Reb Eysa ulargha tonush bolghan qiyapettin bashqa birxil qiyapette ulargha körün’gen bolsa kérek.

21:14 «Eysaning ölgendin kéyin tirilip» — grék tilida «Eysaning ölgenler ichidin tirilip,...». «özini muxlislirigha üchinchi qétim ayan qilishi» — belkim on bireylenning jem bolghan waqtida ulargha nisbeten üchinchi qétimqi körünüshini körsitidu.

21:15 «Yunusning oghli Simon» — «Yunus» — grék tilida we ibraniy tilida «Yonah» (erebche «Yunus»). Bezi kona köchürmilerde «Yuhanna» déyilidu. «méni bulardinmu chongqur söyemsen» — mushu soalda «bular» kimni bildüridu? Bizningche eyni yerde turghan bashqa muxlislarni körsitidu. «Qoshumche söz»imizde yene toxtilimiz. «méning séni söyidighanliqimni sen bilisen!» — «söyidighanliqim» mushu yerde adette «dost tutush» dégen bir péil bilen ipadilinidu. Bu sözning menisi grék tilidiki «söyüsh»tin ajiz bolghachqa, bezi alimlar Pétrusning sözi «méning sanga bolghan muhebbitimni «söyüsh» dégili bolmaydu, peqet «dost tutush» dégili bolidu» dégendek kichik péilliqni bildüridu yaki bolmisa Pétrusning özining Eysagha bolghan muhebbitige gumani barliqini bildüridu, dep qaraydu. Biz bu közqarashqa qayilmiz.

21:16 «...Reb, méning séni söyidighanliqimni bilisen» — «söyidighanliqim» dégen söz -15-ayettikidek «dost tutush» dégen péil bilen ipadilinidu.

21:17 «Yunusning oghli Simon, méni söyemsen?» — «söyemsen» — Eysa bu qétim «söyüsh»ni bildürüsh üchün (15-ayettiki) «dost tutush» dégen péilni ishlitidu. «Reb, sen hemmini bilisen, séni söyidighanliqimnimu bilisen» — bu ayettiki «söyemsen?» we «söyidighanliqim» ikkisi yuqirida tilgha élin’ghan «dost bolush» dégen péil bilen ipadilinidu.

21:17 Yuh. 16:30.

21:18 «yashan’ghanda, qolliringni uzitisen we bashqa birsi séni baghlap, sen xalimaydighan yerge élip kétidu» — bezi kona tarixlar boyiche, rosul Pétrus axirda Rebbi Eysadek kréstlen’gen (Rim shehiride).

21:18 Yuh. 13:36; Ros. 12:3; 2Pét. 1:14.

21:19 2Pét. 1:14.

21:20 «Pétrus keynige burulup, Eysa söyidighan muxlisning egiship kéliwatqanliqini kördi..» — yuqirida éytqinimizdek, «Eysa söyidighan muxlis» rosul Yuhannadur.

21:20 Yuh. 13:23; 20:2; 21:7.

21:24 Yuh. 19:35.

21:25 Yuh. 20:30.