13
Ucina goo pwi a picâmi
Maréko 4.1–20; Luka 8.4–15
1 Na tòotù bèepwiri, âna é còobé gée na pwârawâ na é pitâa wê wà Iésu, â é boo naaniboo bàrawià. Â é tâaboo* É tâaboo—Pai pwa kà tèpa pwa pupûra naa jaa tèpa Juif. ba na é pacâmuri pâ âboro. 2 Luka 5.1–3Â jèe pâra nau dau wâru ê pâ âboro na rà medarié. Â gée goo pwiri, â é tò naa gòro ê jè wànga [na tâa niboo najawé] â é tâaboo, ba na é patùrarà. Â wà tèpa âboro, âna rà tâa nidò bàrawià.
3 Â é pwa ucina wà Iésu na é pacâmurirà, goro ê pâ muru na wâru. Â é ina tàra pâ: «Guwà têre! É mwa tâa wà pwi jè âboro, â é uri ê arapwüru. [Â é uri, â é uri, â é uri…] 4 Â napwa ê pàra arapwüru, âna rà tûu naa gòro nyi nari naigé [na aupwanapô]. Â rà me pâ marü, â rà uti diri. 5 Â napwa ê pàra pwi, âna rà tûu naa gòrotàrarà. Â rà pò ma cipu, ba càcaa wâru puu wê. 6 Êco na, na é té ê tòotù, â tòo ê pâ nari arapwüru, â rà marü, ba ticè wàawà kàra. 7 Â napwa ê pàra pwi, âna rà tûu naa nabibiu kâra pâ nari upwâra na pwa daarà. Â, na rà cipu i pâ nari upwâra bèepwiri, â rà câtàmwara i arapwüru. 8 Â napwa ê pàra pwi, âna rà tûu naa na napuu na wâdé. Â rà tòpò pwârà—pàra pwi, âna rà tòpò 100 pwêe; â pàra tàpé, na 60; â pàra tàpé, na 30.» 9 Â é pwa ma ina tàra wà Iésu pâ: «Wà pwina pwa pwâranyüruê, âna wâdé na é têre!»
Cina gà mu pwa ucina tàra?
10 Wà tèpa *câmu kà Iésu, âna rà dau gée medarié, â rà tawèerié pâ: «Cina gà mu pwa ucina tà pàra tàpé, na gà patùrarà?»
11 Â é tòpi tàra pâ: «Wà Pwiduée, âna é paari tàwà ê âji pai pwa goo ê Mwaciri kêe. Êco na câé caa paari târa diri ê pâ âboro. 12 Mataio 25.29; Maréko 4.25; Luka 8.18, 19.26Ba wà pwina jèe pwa têe [ê autâmogòorimuru] âna o nye piâjagò têe côwâ. Â pwa têe muru na piêdò ma piwéna. Â wà pwina kîri pwina tà têe, âna o nye dàgòtù jiié côwâ ê ji dàramuru na tà têe. 13 Êkaa pwiri na go pwa ucina tàra na go patùrarà. Ba rà ucâri† Ucâri—Regarder fixement. Rà ina mwara wà tèpa ijiao pâ: Côo cai., êco na càra caa côoinari, â rà têre, â càra caa têreinari. Ba nye âji ticè cèna rà tâmogòori. 14 Ésaïe 6.9–10; Ioane 12.40; Apostolo 28.26–27Â wàépwiri na rà pacoo i pwi ia é ina wà Pwiduée naa goorà, na é naigé mee wà pwi *péroféta kêe, Isaia, pâ:
Rà têre taaci,
â càra caa têreina.
Ucâri taaci,
â càra caa côoina.
15 Go ina naa goorà—
goo pwi Ba kôo bèeni:
Pwâranümarà na gòo,
pwâranyürurà na kee,
âraporomeerà na bwi.
Ba péa rà côo
ma côoina bwàti.
 péa rà têre
ma têreina diri.
 péa rà biirà
ma medario côwâ.
Péa nama tiàu
pâ maagé kâra Ba.»
Ésaïe 6.9–10
16 Luka 10.23–24[Â é ina tà tèpa câmu kêe wà Iésu pâ]: «Dau wâdé ba kàwà, ma cidòri nyuâawà, ba guwà côo goro du âraporomeewà, â guwà têre goro du pwâranyüruwà. 17 Guwà têre bwàti, ba go ina tàwà ê âjupâra pâ: Wâru tèpa péroféta ma tèpa âboro *tàrù na dau nümarà na rà côo ê muru na pwényuâa na guwà côo, êco na càra caa côo. Â nümarà na rà têre ê pâ popai na guwà têre, êco na càra caa têre.»
Êre i ucina goo pwi a picâmi
18 «Guwà têre cai ê êre i ucina goro pwi a picâmi: 19 Ê pàra arapwüru na é tü, âna rà tûu naa gòro naigé. Ê naigé, âna é ipwacèwii naa goo pwi âboro, na é têre popai goro Mwaciri [napwéretòotù] â câé caa tâmogòori. Â é tèepaa me Pwi âboro èpà, wà *Caatana, â é tàu côwâ ê popai na câmi naa na pwâranümee.
20 «Â ê pàra arapwüru, âna rà tûu naa gòrotàrarà. Ê gòrotàrarà, âna pwi âboro na é têre ê popai, â é nye nama tòpi naa na ipwàdée. 21 Êco na é pwi a tà còmacò‡ Còmacò—Inconstant. Na jè ciburà pitòotéri auniimiri kâjè., â càcaa wàawà naa gooé, ê popai na é têre. Â ûna tèepaa me mariê ê tacai, ma ûna pwa na èpà têe, majoroé [ê pai pitêre dàra kêe] ê popai, â é nye nama panuâ cèikî.
22 Luka 12.16–21; 1 Timotéo 6.9–10,17«Â ê pàra arapwüru, âna rà tûu naa na ê pâ na nari upwâra na pwa daaé. Ê napuu bèepwiri, âna pwi âboro, na é têre ê popai. Êco na é còmacò ba é pidumapiê, goro ê pâ namuru, na tèepaa naa na pwi gòropuu bèeni. Â é itàa burà ê pâ neemuru gòropuu, na càcaa âji êkêe. Â câamwara ê popai naa gooé, â o câé caa tòpò cè pwêe.
23 «Êco na, napwa naa goo pàra arapwüru, âna rà tûu naa na ê napuu na wâdé. Ê pwi napuu bèepwiri, âna pwi âboro na é têre ê popai, â é tâmogòori. Â pwa pwâra ê popai naa gooé—Pàra pwi, âna rà tòpò 100 pwêe; pàra tàpé na 60; â pàra tàpé mwara na 30.»
Pàra ucina goro ê Mwaciri napwéretòotù
Maréko 4.30–34; Luka 13.18–21
Arapwüru èpà
24 É pwa mwara jè ucina târa pâ âboro wà Iésu, â é ina tàra pâ: «Ê *Mwaciri napwéretòotù, âna pwacèwii ni:
«É mwa tâa pwi jè âboro na é pwi a pwa napô. Â é mwa uri ê arapwüru na wâdé, naa na i aupwanapô kêe. 25 Êco na, na ne, ûna é puu, â wà pwi a èpàrié, âna é tèepaa me. Â é uri ê arapwüru na èpà, naa nabibiu kâra arapwüru na wâdé. Â nabwé, â é pâra.
26 «Â rà cipu pâ arapwüru na wâdé, â rà tòpò ê pwârà. Â rà nye cipu mwara i arapwüru na èpà. 27 Ûna rà côo pwiri wà tèpa wakè goro aupwanapô, â rà ina tà pwi apooé pâ: “Gà côo, co pwi ukai, ia gà uri i arapwüru wâdé, naa na i aupwanapô'gà. Â gona me géepà, ê pâ arapwüru na èpà na wâna?”
28 «Â é tòpi tàra pâ: “Bwa, wà pwi a pièpàrio na pwa pwiri.”
«Â rà ina têe pâ: “O nye nümagà na bà pâ nau tàu tâjii ê pâ arapwüru na èpà?”
29 «Â é tòpi tàra pâ: “Bwa! Ba wiàna guwà tàu ê arapwüru na èpà, â guwà péa tà tàu mwara i arapwüru wâdé. 30 Â guwà naarà ma rà picipu naima, tèepaa naa goro cè pai piûnya. Ba na pàara bèepwiri, âna go mwa ina tà tèpa wakè kôo pâ, na rà panaimari ê arapwüru na èpà, ma cîri. Â rà tòpò ê arapwüru wâdé, naa na wâra arapwüru kôo.” Nabwé.»
Pudòro moutarde
31 É pwa tàra mwara jè ucina wà Iésu, â é ina pâ: «Ê Mwaciri napwéretòotù, âna pwacèwii ni:
«É mwa tâa pwi jè âboro. É mwa popa ji pudòro moutarde, â é câmi naa na aupwanapô kêe. 32 Nye ji pwi nara upwâra na dau kîri, jii diri ê pâ naramuru na jè câmi. Êco na, na é cipu, â é jèe pâ nau dau maina jii diri pâ pwina jè câmi naa na aupwanapô.  rà me pâ marü, na pwa wânaîrৠWânaîrà (é, ônaîrà)—Nid. Rà ina mwara wà tèpa ijiao pâ: Bawâ. naa gò pâ na ditèe, ba é jèe pâ nau pé upwâra maina.»
Nyaa kâra poloa
33 É pwa tàra mwara jè ucina wà Iésu, â é ina pâ: «Ê Mwaciri napwéretòotù, âna pwacèwii mwara ni: Wà tô jè ilàri, âna é popa ê nyaa kâra poloa* Nyaa kâra poloa—Levain. Rà ina mwara wà tèpa ijiao pâ: Otùu poloa, otèe poloa, otoo poloa, êre poloa., â é biinaimari bau 25 kilo goro dàuru poloa. Â é tü tiagoro na é tùu too i poloa!»
Gorodà na é pwa ucina Iésu?
34 Diri ê pâ pwiibà, âna é ina tàra goro pâ ucina, wà Iésu. Â é nye ciburà pwa ucina tàra naa nümee na é patùrarà. 35 Psaume 78.2É wàrapwiri, ba na pacoo i pwi ia é ina wà Pwiduée, na é naigé mee pwi péroféta kêe, pâ:
Go mwa pwa ucina
na go patùrarà.
Go mwa ina tàra
pâ muru na cârü
gée na autapoo
goro gòropuu.
Psaume 78.2
Êre ucina goro arapwüru na èpà
36 Rà pâra jii tèpa âboro wà Iésu ma wà tèpa câmu kêe, naa pwârawâ. Â naawê, â rà ina têe pâ: «Gà ina tâbà cai ê êre i ucina na ia gà ina naa goro arapwüru na èpà.»
37 Â é tòpi tàra pâ: «Wà pwina é câmi i arapwüru na wâdé, âna wâgo *Pwina naîri âboro. 38 Ê aupwanapô, âna pé gòropuu. Napwa ê arapwüru na wâdé, âna wà tèpa naîri Mwaciri. Â wà pwi a pièpàri, âna wà Caatana, Pwi âboro èpà. Â ê arapwüru na é câmi, âna wà tèpa naîê. 39 Â napwa naa goo ê piûnya, âna pwâadàra gòropuu. Â wà tèpa wakè, âna wà tèpa *angela, tèpa ênawéna kà Pwiduée. 40 Ioane 15.6Â rà mwa tòri arapwüru na èpà, â cîri naa gòro ânye. Â o wàrapwiri [pai pwa goo tèpa naî Caatana] naa pwâadàra gòropuu.
41 Mataio 24.31, 25.31; Maréko 13.27«Ba wâgo Pwina naîri âboro, âna go mwa cùru me tèpa angela kôo. Â rà mwa patâjii gée na Mwaciri kôo, wà tàpé na rà pwa na èpà—ma diri tàpé na rà nama tubatiàu ê cèikî kà pàra tàpé. 42 Mataio 8.12Â rà o mwa türà naa na ânye na maina. Â naawê, âna rà o i ma tòngüru poropwârà wà tàpéebà [gée goro pai maagé kàra].
43 Daniel 12.3«Napwa naa goo wà tàpé na rà *tàrù na ara Pwiduée, âna rà o pwâra pwacèwii i tòotù† Rà o pwâra pwacèwii i tòotù—Pai ina wèe pâ, ée mwa dau pwényunyuâarirà ma pwamainarà wà Pwiduée. Â rà o tâa ma wàé naa na pai muugère kêe., naa na Mwaciri kà Caa kàra. Wà pwi âboro na pwa pwâranyüruê, âna wâdé na é têre!»
Pâ wâdé na naapwàniri
44 «Ê Mwaciri napwéretòotù, âna pwacèwii naa goo pâ wâdé na pwàniri naa na jè aupwanapô. Â é pâmari pâ wâdé-bà wà pwi a wakè na aupwanapô. Â é dau ipwàdée kaa. Â é jèu naapwàniri côwâ. Â é icuri diri ê pâ pwina tâa têe, ba na é wâri i aupwanapô-bà.»
Perle na dau wâdé
45 «Ê Mwaciri napwéretòotù, âna pwacèwii mwara ê perle na dau wâdé awé, ma dau too wâri wèe. Â pwa pwi jè a pi-icu na é mudàra ê pâ perle. 46 Â é pâmari i perle-bà na dau wâdé. Â é nye icuri diri kaa ê pwina tà têe, â é wâri i perle.»
Puà
47 «Ê Mwaciri napwéretòotù, âna pwacèwii mwara ê puà, na tâa na, na jèpapara ârawéà. 48 Â jè popa too naa namwari. Â jè tòri ê ârawéà na wâdé, â jè tòpò naa na atà. Â jè tütâjii ê ârawéà na èpà. 49 Â o wàrapwiri naa na ê pwâadàra gòropuu. Ba ée mwa cùru tèpa angela kêe wà Pwiduée. Â rà o pinaaitiri tàpé na rà tàrù na araé, ma wà tàpé na càra caa pitêre dèe. 50 Mataio 13.42; Luka 13.28Â rà o mwa tü tàpé na càra caa pitêre dèe, naa na ânye na maina. Â naawê, âna rà o i ma tòngüru poropwârà [gée goro pai maagé kàra].»
Pâ na jèpapara wâdé
51 É tawèeri tèpa câmu kêe wà Iésu, pâ: «Gona guwà nye tâmogòori ê pâ ucina-bà?»
 rà tòpi têe pâ: «Üu.»
52 Â é ina tàra pâ: «Jè jèe côo cai ni: Pwiri wà pwi *dotée goro ê Naèà, âna é pâ nau pwi âboro na Mwaciri napwéretòotù. Â wiàna wàrapwiri, â é pwacèwii pwi jè apooro pwârawâ, na é côo ê pâ na wâdé kêe na bwaa âmuê, ma ê pâ pwina jèe gòiri jaaé.»
Càra caa cèikî tàpé Nazareth
Maréko 6.1–6; Luka 4.16–30
53 Ûna é ina diri pâ ucina bèepwiri wà Iésu, â é pâra gée na pwi ére-bà. 54 Ioane 7.15Â é pâra naa Nazareth, wâna na é maina naawê. Â é pacâmuri pâ âboro [goro ê popai kà Pwiduée] wâna *wâra pitapitiri.
 rà dau pò gooé, â rà [picocoorié ma] pi-ina tàra pâ: «Gona wàilàapà na pacâmuriê? Wàilàapà na naa têe ma é pwa ê pâ wakè goro pàtàmee? 55 Ioane 6.42Ba wàé pwina naî pwi a wakè goro upwâra‡ Pwi awakè goro upwâra—é, Pwi aba wâ. (É wakè goro atü mwara, ba wâru pâ pwârawâ naa jaa tèpa Juif, âna bari goro atü.), pé pwina naî wà Maria; pwi cià wà Jacques, ma José, ma Simona, ma Jude! 56  wà pa naigé kêe, âna wàilà-ni gére wâro jaajè!  wàilàapà na naa têe ê autâmogòori ma pàtàmee bèepwiri?»
57 Ioane 4.44Â tàutàra na rà cèikî naa gooé. Â é ina tàra pâ: «Wà pwi péroféta, âna càcaa pitòpié bwàti naa na napô kêe.»
58 Càcaa wâru pâ wakè goro pàtàmee na é pwa wà Iésu na Nazareth, ba càra caa cèikî naa gooé.
*13:1 É tâaboo—Pai pwa kà tèpa pwa pupûra naa jaa tèpa Juif.
13:2 Luka 5.1–3
13:12 Mataio 25.29; Maréko 4.25; Luka 8.18, 19.26
†13:13 Ucâri—Regarder fixement. Rà ina mwara wà tèpa ijiao pâ: Côo cai.
13:14 Ésaïe 6.9–10; Ioane 12.40; Apostolo 28.26–27
13:16 Luka 10.23–24
‡13:21 Còmacò—Inconstant. Na jè ciburà pitòotéri auniimiri kâjè.
13:22 Luka 12.16–21; 1 Timotéo 6.9–10,17
§13:32 Wânaîrà (é, ônaîrà)—Nid. Rà ina mwara wà tèpa ijiao pâ: Bawâ.
*13:33 Nyaa kâra poloa—Levain. Rà ina mwara wà tèpa ijiao pâ: Otùu poloa, otèe poloa, otoo poloa, êre poloa.
13:35 Psaume 78.2
13:40 Ioane 15.6
13:41 Mataio 24.31, 25.31; Maréko 13.27
13:42 Mataio 8.12
13:43 Daniel 12.3
†13:43 Rà o pwâra pwacèwii i tòotù—Pai ina wèe pâ, ée mwa dau pwényunyuâarirà ma pwamainarà wà Pwiduée. Â rà o tâa ma wàé naa na pai muugère kêe.
13:50 Mataio 13.42; Luka 13.28
13:54 Ioane 7.15
13:55 Ioane 6.42
‡13:55 Pwi awakè goro upwâra—é, Pwi aba wâ. (É wakè goro atü mwara, ba wâru pâ pwârawâ naa jaa tèpa Juif, âna bari goro atü.)
13:57 Ioane 4.44