1  * Jon 5:18 Ätu itpäŋ Jesu Galili kome käda kuŋatkuko upäŋkaŋ Judia kome käda kuŋatta bitnäŋkuk. U imata, Juda äma ekänitä utpewä kumäkta itsämbuŋ. 2  * Wkp 23:34 Täŋpäkaŋ orekirit kubä wäpi Yottaba täŋo Ärawa Täktäk kadäni keräp taŋkuk. 3 Täŋirän noriyetä Jesu man ŋode iwetkuŋ; Gäk kome ŋo peŋpeŋ Judia komeken kuŋkaŋ kudän kudupi täŋiri gäwaräntäkayetä kaŋ gabäŋpäŋ-nadäwut. 4 Nadätan, äma kubätä mebärina kwawak ahäwän yäŋpäŋ epän käbop täga nämo täŋpek. Kudän kudupi bureni täk täyan u täŋpäwä ämawebe äbot pähap iŋamiken kwawak täŋiri kaŋ gabäŋpäŋ-nadäwut yäŋ iwetkuŋ. 5  * Mat 13:55; Apos 1:14 (Butewaki, nägät moräkiyetä Jesuta nadäkinik nämo täŋ imiŋkuŋo unita man ŋo iwetkuŋ.)

6  * Jon 2:4 Noriyetä ude iweräwä Jesutä kowata ŋode yäwetkuk; Ude nämo! In täŋo kudän uwä mebäri nikek nämo unita kadäni kadäni tägagän täk täkaŋ. Upäŋkaŋ näkŋo kadäni nämo ahätak. 7  * Jon 15:18 Komen ämawebetä inta iwan täga nämo täŋ tamineŋ. Upäŋkaŋ nähä komen äma täŋo irit kuŋat-kuŋari waki u yäŋahäŋpäŋ kwawak pek täyat unita iwan täŋ namik täkaŋ. 8 Unita in ärawa unita kut. Kadänina nämo keräp täyak unita apiŋo nämo kwayäŋ yäk. 9-10 Ude yäŋpäŋ Galili kome ini ugän irirän noriyetä kuŋkuŋ. Eruk ätu itpäŋ Jesu mäden ämawebe yabaŋ paotpäŋ inigän uruŋ kadagän kuŋkuk. 11  * Jon 11:56 Täŋpäkaŋ ärawa bägup-ken Juda äma ekäni ekänitä Jesuta Äma u de yäŋ yäŋkaŋ yäŋ-wäyäkŋeŋtäŋ kuŋatkuŋ.

12 Ude täŋirä ämawebe jopi päke unitä näwetgäwet täŋirä ätutäwä ŋode yäŋkuŋ; Äma uwä täga yäk. Yäŋirä ätutäwä yäŋkuŋ; Nämo, ämawebe jop manman yäŋ-yäkŋat täyak yäk. 13  * Jon 9:22, 12:42; Jon 19:38, 20:19 Man ude yäŋkuŋo upäŋkaŋ Juda äma ekäni ekänita umuntaŋpäŋ kwawak nämo yäŋahäŋkuŋ.

14 Täŋpäkaŋ orekirit u kadäni bämopi-ken Jesutä kudupi eŋi gänaŋ äroŋpäŋ yäwetpäŋ yäwoŋärek täŋkuk. 15  * Mat 13:54; Luk 2:47 Ude täŋirän Juda äma ekäni ekänitä nadäŋpäŋ jäkjäk yämäŋpäŋ yäŋkuŋ; Äma ŋowä nintäŋo nadäk-nadäk eŋiken nämo ärowani upäŋkaŋ nadäk-nadäk ärowani ŋo de yäpuk? 16  * Jon 12:49, 14:10 Ude yäŋirä Jesutä ŋode yäwetkuk; Näk man mebäri täwetpäŋ täwoŋärek täyat uwä näkŋaken nämo. Anutu, naniŋ kireŋkuko uken nanik. 17 Äma kubätä Anutu täŋo gärip iwatta bänep peweko uwä man yäk täyat u Anutu ba näkŋaken manpäŋ yäk täyat yäŋ yäpmäŋ daniŋpäŋ nadäwek. 18  * Jon 5:44, 8:50 In nadäkaŋ? Äma kubätä inita nadäŋpäŋ man yäweko uwä gup yäpmäŋ ärokärok kädet iwarek. Täŋ, äma kubätä epän mähemi täŋo wäpi yäpmäŋ akukta nadäŋpäŋ man yäweko uwä man bureni yäwek. U jopman kubä nämo yäwek. 19  * Apos 7:53; Rom 2:21-24 Mosestä baga man bian tamiŋkuko upäŋkaŋ inkät nanik kubätä man u nämo buramik täkaŋ. In imata näk nutta yäk täkaŋ?

20  * Jon 8:48,52; Jon 10:20 Ude yäŋirän ämawebe päke unitä yäŋkuŋ; Netä gurayäŋ yäk täyak? Gäk mäjo wäratä bänepka peŋ awähutak yäk. 21  * Jon 5:16 Ude yäwäwä Jesutä yäwetkuk; Näk kudän kudupi kubägän Sabat kadäni-ken täŋkuro unita nadäwätäk pähap täkaŋ. 22  * Wkp 12:3; Stt 17:9-13 Unita ŋode täwera nadäwut; Moses ba Moses täŋo oraniyetä nanakjiye gupi moräk madäneŋta yäŋtäreŋ tamiŋkuk. Eruk nanak paki kubä täŋo gupi moräki madäk-madäk kadäni Sabat ahäŋirän baga irepmitne yäŋpäŋ nämo madäk täkaŋ ba? 23  * Jon 5:8-10,16 Nämo! In Sabat kadänita nadäwätäk nämo täŋpäŋ gupi madäk täk täkaŋ uwä! Bureni, in Moses täŋo man buramiŋpäŋ Sabat kadäni-ken nanak paki täŋo gupi moräk täga madäŋ yämik täkaŋ. Täŋpäkaŋ näk äma kubä täŋo gupi kuduptagän yäpa tägaŋirä imata nebek täkaŋ? 24  * Wkp 19:15; Ais 11:3-4; Jon 8:15 Jop dapun-tägän kak täkaŋ unita jop manman kubä nämo näwetneŋ. Nadäwä tärewäpäŋ man burenigän näwetneŋ.

25  * Jon 5:18 Täŋpäkaŋ Jerusalem ämawebe ätutä yäŋkuŋ; Jide? Äma ekäni ekänitä äma utpewä kumäkta yäk täkaŋ uwä ŋo ba? 26 Ŋo kawut! U man kwawakgän yäŋahäŋtäŋ kuŋatak ŋo yäk. Yäŋahäŋtäŋ kuŋarirän imata nämo iniŋ bitnäkaŋ? Nintäŋo äma ekäni ekänitä U Kristo yäŋ bureni käwep nadäkaŋ. 27  * Jon 7:41, 9:29 Upäŋkaŋ ninä ŋode nadäkamäŋ, äma ŋo Kristo nämo yäk. Yotpärare u nanik yäŋ nadäkamäŋ. Täŋ, Kristo burenitä äbäŋirän yotpärare uken naniktä äbätak yäŋ nämo api nadäne yäk.

28-29  * Mat 11:27; Jon 8:55 Täŋpäkaŋ Jesu kudupi eŋi gänaŋ itkaŋ ämawebe päke u manbiŋam yäwetpäŋ yäwoŋärek täŋpäŋ man kubä gera terak ŋode yäŋkuk; Bureni, in näka nadäkaŋ. Ba uken naniktä äbuk yäŋ nadäkaŋ. Upäŋkaŋ ŋode täwera nadäwut; Näk näkŋaken gärip terak nämo äbät. Anutu Nan, imaka burenigän täŋpani, unitä naniŋ kireŋpewän äput. In Nan uwä nämo nadäkaŋ. Täŋ, nähä ukät ittäŋgän naniŋ kireŋpewän äpuro unita näk u nadätat yäk.

30  * Jon 7:44, 8:20; Jon 13:1 Jesutä man ude yäŋirän ämawebe ätutä iŋitpäŋ manken tenayäŋ täŋkuŋ. Täŋpäkaŋ kadänini nämo keräp taŋkuko unita täŋpä wawäpäŋ peŋkuŋ. 31  * Jon 2:23, 8:30; Jon 10:42, 11:45; Jon 12:11,42 Täŋ, ämawebe jopi mäyaptä Jesuta nadäŋ imikinik täŋpäŋ ŋode yäŋkuŋ; Kristo äbäkta iwoyäwani unitä äbäŋpäŋä kudän kudupi äma ŋonitä täk täyak u irepmitpäŋ täga api täŋpek ba? Nämo!

32 Ämawebetä man ude yäŋirä Parisi äma ätutä nadäŋkuŋ. Nadäŋpäŋ bämop äma intäjukun täŋpani ätukät yäŋpäŋ-nadäk täŋpäŋ Jesu iŋitta komi äma peŋ yäwet-pewä kuŋkuŋ. 33  * Jon 13:33 Täŋpäkaŋ Jesutä ämawebe päke u yäwetkuk; Kadäni keräpigän inkät itkaŋ äneŋi äyäŋutpeŋ äma naniŋ kireŋpewän äbutken api kwet. 34  * Jon 8:21, 13:36; Jon 17:24 Täŋira in näka bumta wäyäkŋenayäŋ täŋo upäŋkaŋ nämo api nabäŋ ahäneŋ. Ba kome näkä päŋku irayäŋ tätken u in täga nämo api kuneŋ.

35 Ude yäweränä, Juda äma ekäni ekäni ini-tägän näwetgäwet täŋpäŋ yäŋkuŋ; Äma ŋo de kuŋirän unita api wäyäkŋena waneŋ? Juda äma notniye ätu Grik kome itkaŋ-ken u käwep api kweko unita yäyak. Uken kuŋpäŋ ämawebe u nanik käwep yäwetpäŋ yäwoŋärek api täŋpek yäk. 36 Wära! Mebäri jideta man ŋodewä yäk täyak; In näka wäyäkŋenayäŋ täŋo upäŋkaŋ nämo api nabäŋ ahäneŋ. In kome näkä päŋku irayäŋ tätken u täga nämo api kuneŋ yäk.

37  * Wkp 23:36; Ais 55:1; Jon 4:10,14 Täŋpäkaŋ Juda täŋo orekirit kadäni u irä tärenayäŋ käbeyä pähap täŋirä Jesutä ämawebe bämopi-ken akuŋpäŋ man kubä gera terak ŋode yäwetkuk; Äma kubätä umeta iwäwä näkken äbäŋkaŋ kaŋ naŋpän! 38  * Ais 58:11; Sek 14:8 Anutu täŋo mantä yäyak ude; Äma näk nadäŋ namikinik täk täkaŋ uwä irit kodaki täŋo ume bänepi-ken nanik ume dapuri abäkabäk täk täkaŋ ude api äbäŋ irek. 39  * Jon 16:7, 20:22; Apos 2:4 Jesutä man ude yäŋkuko uwä Kudupi Munapikta yäŋkuk. Kudupi Munapik u ämawebe Jesuta nadäŋ imikinik täŋpani unitä yäpmäkta yäwani upäŋkaŋ kadäni uken Jesu kunum gänaŋ nämo äroŋkuko unita Kudupi Munapik nämo äpuk.

40  * Jon 6:14 Jesutä man yäk täŋkuko u ämawebe ätutä nadäŋpäŋ yäŋkuŋ; Bureni-inik, äma ŋo Profet ahäkta yäwani ubayäŋ yäk. 41  * Jon 1:46, 4:29 Yäŋirä ätutäwä yäŋkuŋ; Nämo, uwä Kristo bureni yäk. Täŋpäkaŋ ätutäwä yäŋkuŋ; Ŋo Kristo nämo. Kristo u Galili komeken nämo api ahäwek. 42  * Sam 89:3-4; Mai 5:2; Mat 2:5-6 Anutu täŋo man kudäntä ŋode yäyak; Kristo u Betlehem yotpärare-ken Devittä äbotken ahäkta yäwani yäk. 43  * Jon 9:16 Äma päke unitä man wärät-wärät ude täŋpäŋ duŋ-weŋkuŋ. 44  * Jon 7:30 Täŋ, ätutäwä Jesu iŋitpäŋ komi eŋiken tenayäŋ nadäŋkuŋo upäŋkaŋ äma kubätä Jesu nämo iŋitkuk.

45  * Jon 7:32 Täŋpäkaŋ komi äma Jesu iŋitnayäŋ Jesuken kuŋkuŋo uwä äneŋi äyäŋutpeŋ bämop äma intäjukun täŋpani ätukät Parisi ämaken penta kuŋkuŋ. Kuŋirä yäwetkuŋ; In imata Jesu nämo iŋitpäŋ yäpmäŋ äbäkaŋ? 46  * Mak 1:22 Ude yäwäwä komi ämatä kowata ŋode yäwetkuŋ; Jesutä man yäk täyak u inipärik kubä. Bian äma kubätä man ude nämo yäk täŋpani yäk. 47 Ude yäwäwä Parisi ämatä yäwetkuŋ; Wa! In imaka, Jesutä bänepjin yäŋ-täkŋat täyak? 48  * Jon 12:42 Unita in jide nadäkaŋ? Parisi äma ba intäjukun äma ninkät nanik netä kubätä äma unita gäripi nadätak? Nämoinik! 49 Upäŋkaŋ ämawebe äbot päke ŋonitä baga man nämo nadäŋpäŋ Anutu iŋamiken waŋ moreŋkaŋ geŋita biŋam täkaŋ yäk.

50  * Jon 3:1-2 Ude yäŋirä Parisi äma noripaki kubä wäpi Nikodemus, bian Jesu-kät yäŋpäŋ-nadäk täŋkumäno unitä yäwetkuk; 51  * Lo 1:16 E, nintäŋo baga man terak jide pätak? Äma kubä waki ude täyak yäŋ nämo nadäŋkaŋ manken jop täga tene? Nämoinik! Imaka täŋpeko unitäŋo mebärini yäŋahäwän kaŋpäŋ nadäŋpäŋ uyaku manken täga tene yäk. 52  * Jon 7:41-42 Ude yäwän nadäŋpäŋ noriyetä sära ŋode iwetkuŋ; Gäk imaka, Galili komeken nanik ba? Anutu täŋo man ket daniŋpäŋ nadäŋkaŋ ŋode nadäwen; Galili komeken profet kubä ahänaŋi nämo yäk. 53 Ude yäŋpäŋ-nadäŋkaŋ eŋini-ken kuŋtäŋpä kuŋkuŋ.