JOHANE
Johanem ka góáèa qãè tchõà ne,
Jeso Krestem ka
Téé-cookg'ai sa
Ncẽes tcgãya sa Johanem ka góáèa, xgaa-xgaase-kg'aom Jesom kò ncàm̀a hãa ba (21:20), Sebetem ka cóáse ba.
Ncẽes tcgãya sa kò góáèa hãa, “nxãasega tu gha dtcòm̀, Jeso ba Krestem Nqarim dim Cóá Me e sa ka, a tu a gha dtcòm̀an ka Gam dim cg'õèm koe kg'õèan úú ka” (20:31).
Johanem dis tcgãya sa ko Jesom ncẽe Nqarim dim Kg'uim chõò tamase hãam ka kg'ui, Gaam ncẽe kò khóè ba ii ba a ba a kò gatá cgoa x'ãèa hãa ba (1:14). Are-aresa a, Jeso ba ko káí xu dàò xu cgoa kaikaguè sa (ncẽe ko xùri zi x'áí zi bóò: 1:1a, 1c, 14, 18, 29, 33, 34, 39, 42, 50b, 50c, 52).
Tc'ãà di xòèan tcgãyas dia ko tãáka zi x'áí zi are-aresa zi Jesom, Kgoara-kg'aom Nqarim dim Cóám ncẽe nqòòèa hãam di zi ka kg'ui. Xùriko zia ko gúù zi gazi x'áí zi are-aresa zi ko dùú sa nxàe sa nxàea tcg'òó.
7 zi x'áí zia ko nxàeè (2:1-12; 4:43-54; 5:1-18; 6:1-15; 6:16-21; 9:1-41; 11:1-44).
Johane ba ko cg'orò zi gúù zi ka góá, igabagam ko gazi gúù zi ka kaisase nxàe zi ma kúrúsea hãa sa. Ncẽes tcgãyas di xòèa nea ko ntama ne kò ma c'ẽe ne khóè ne Jesom koe dtcòm̀ a ne a Gam di ne xùri-kg'ao ne kúrú sa nxàe. Ne kò c'ẽe ne ntcoe Me a ne a kò xguì dtcòm̀a ne.
Tcee xu 13-17 xu ko Jesom kò ko Gam di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu cgoa cúùse tsééa xg'aes ka nxàe, ẽem kò qgóóèam ntcùúm ka. Gataga xu ko gaxu tcee xu nxàe, ntam kò ma Jeso ba Gam di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu nxãakamaga kg'ónò tòóa hãa sa, a ghùi-ghui tcáó xua hãa, xu Gam dis x'oo sa q'ana hãa.
Còo di xu tcee xu ko Jesom kò ko qgóóès ka hẽé naka Gam di xgaùèan ka hẽé naka x'ooan koe tẽes ka hẽé naka Gam di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu koe x'ooan koe tẽes qãá q'oo koe hòòsean ka hẽéthẽé kg'ui.
Johane ba ko kaisase chõò tama kg'õèan dis abas Krestem koe hànas ka góá. Gane ẽe ko Krestem koe dtcòm̀ nea gha chõò tamas kg'õè sa úú, gaas ncẽe ko tshoa-tshoase a ncẽeskaga hàna sa, Jn 1:12; 5:24; 17:3.
Johane ba kò ko ncẽeska ta ko kg'õèa ta q'oo koe tséékagu zi gúù zi tséékagu a ba a ko gam di zi x'áí zi kúrú: tshàan hẽé, naka péréan hẽé, naka x'áàn hẽé, naka kòre-kg'aoan hẽé, naka ghùuan hẽé, naka Chõó-kg'oman hẽé, naka gaan di cgùrian hẽéthẽé e.
Qaa-qaasa kg'uia ne:
- qõòa mááku tama kg'uia ne:
- x'áà ne – ntcùú sa
- kg'õè sa – x'oo sa
- tc'amaka – nqãaka
- tseegu – tshúù-ntcõa
- “Tíí Ra a” di kg'uia ne:
- Kg'õèan dir péré Ra a (6:35)
- Nqõóm dir x'áà Ra a (8:12)
- Qãèr ghùu-kòre-kg'ao Ra a (10:11)
- X'ooan koe tẽe sa hẽé naka kg'õè sa hẽéthẽé Ra a (11:25)
- Dàò Ra, Tseegu Ra, Kg'õè Ra a (14:6)
- Tseegu dir Kg'om Ra a (15:1)
- Nqarim dim Cóá ba, Khóèm dim Cóá ba
- dtcòm̀ (1:11-13; 3:16; 20:30, 31)
Tcgãyas q'oo koe hàna zi:
- Téé-cookg'ai tcgãyas di sa (1:1-18)
- Johanem tcguù-tcguu-kg'ao ba; tc'ãà di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu Jesom di xu (1:19-51)
- Jeso ba ko khóè ne còokg'ai koe Gam di zi x'áí zi are-are sa zi kúrú, a ba a ko xgaa-xgaa (2–12)
- Jeso ba Gam di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu xgaa-xgaa; Gam dim còrè ba (13–17)
- Jesom di xgàrasean hẽé naka Gam dis x'oo sa hẽé naka Gam di x'ooan koe tẽean hẽéthẽé e (18–21)
Tcgãyas dis Téé-cookg'ai sa (1:1-18)
1
Kreste ba kg'õèa hãam Kg'ui Me e
1 Tshoa-tshoases koem kò Kg'ui ba hàna, Me kò Kg'ui ba Nqarim cgoa hàna, Me kò Kg'ui ba Nqari Me e. 2 Nqarim cgoam kò tshoa-tshoases koe hàna. 3 Wèés gúù sa kò Gam koe guu a kúrúè, i Gam oose cúí gúù ga kúrúè tama, ẽe kúrúsea a. 4 Gam koe i kò kg'õèan hãa, i kò kg'õèan khóè ne di x'áà a. 5 I ko x'áàn ntcùúan q'oo koe x'áà, i ntcùúan tàà a hãa tama.
6 Nqarim ka kò tsééa tcg'òóèa hãam khóè ba kò hàna, cg'õèa ba kò Johane ii. 7 X'áàn kam gha hàà nxàea tseegukagu kam kò hààraa, nxãasega ne gha wèé ne khóè ne gam koe guu a dtcòm̀ ka. 8 X'áàm tama me e kò ii, igabam kò hààraa, nxãasegam gha hàà x'áàn ka nxàea tseegukagu ka.
9 Tseegu dim X'áàm, ncẽe ko wèém khóè ba x'áà-x'aa ba kò nqõómkg'ai koe hàà. 10 Nqõómkg'ai koem kò hãa, me kò nqõó ba Gam koe guu a kúrúè, igabam nqõó ba c'úù Mea. 11 Gam x'áé koem kò hàà, ne kò Gam x'áé di ne táá qãèse hààkagu Me. 12 Igabam kò wèé ne ẽe kò qãèse hààkagu Me ne, gane ncẽe ko Gam di cg'õèan koe dtcòm̀ ne, nxãa nem kò qarian máà, Nqarim di ne cóá ne ne gha ii ka. 13 Ncẽe ta ma q'ana hãa i ko ma cóán ábàè sa khama ne ma ábàè tama* Ncẽe ta ma q'ana i ko ma cóán ábàè sa khama ne ma ábàè tama - Gerika sa ko máá: “ncẽe c'áòan koe guu a ábàè tama ne,” témé., cgàam ma ncàm̀a hãa khama tamase, kana khóèm ma ncàm̀a hãa khama tamase, igaba ne Nqarim koe guu a ábàèa.
14 Me kò Kg'ui ba cgàa ba kúrú, a ba a gatá koe x'ãè, cgóm̀kuan hẽé naka tseeguan hẽéthẽé ka cg'oèa hãase. Ta kaia x'áàn Gam di bóòa hãa, kaia x'áàn ncẽe Xõòm koe guu a cúíse ábàèam Cóám di i.
15 Johane ba kò Gam ka nxàea tseegukagu, a ba a q'au a máá: “Ncẽe ba kò Gam ga Me e, ncẽer kòo máá: ‘Gaam ẽe qãáa te koe ko hàà ba téé-q'ooan ka nqáé tea, tíí qanega hàà tamas cookg'ai koem kò hàna khama,’ témé ba.” 16 Gam di cg'oèa hãase hãan koe ta wèéa ta ga guu a chõò tama cgóm̀kuan hòòa. 17 X'áè ba kò Moshem koe guu a tcg'òóèa hãa khama, i cgóm̀kuan hẽé naka tseeguan hẽéthẽé Jeso Krestem koe guua. 18 Cúí khóè ga Nqari ba qanega bóò tama. Igabagam cúíse ábàèam Cóám ncẽe Nqari ii ba, a Xõòm dxùu koe ntcõóa-ntcõe ba, nxãa ba Nqari ba q'ãakagu ta a hãa.
Johanem tcguù-tcguu-kg'ao ba; tc'ãà di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu Jesom di xu (1:19-51)
Johanem tcguù-tcguu-kg'ao ba
(Mt 3:1-12; Mk 1:1-8; Lk 3:1-18)
19-20 Jerusalema di xu Juta xu kò peresiti xu hẽé naka tempelem koe ko hùi xu khóè xu† tempelem koe ko hùi xu khóè xu - Gerika sa ko máá: “Lefi dis qhàòs di xu khóè xu” témé. hẽéthẽé Johanem koe tsééa úú, síí xu gha dìím ii sa tẽè me ka. Me kò Johane ba tseeguan nxàe, a táá xo̱ase e, igabam tseeguan nxàe a máá: “Tíí ra Krester tama ra a,” témé.
21 Xu tẽè me a máá: “Kháé tsi gáé nxãaska dìí tsia? Elija tsia?” témé. Me máá: “Gaar tama ra a,” témé.
Xu máá: “Kháé tsi gáé gaa tsi porofiti tsi tsia, Nqarim kò nxàea tsi?” témé. Me xo̱a a máá: “Eẽ ẽe,” témé.
22 Ka xu ko nxãaska tẽè me a máá: “Kháé tsia nxãaska dìí tsia? Bìrí xae e naka xae ẽe tsééa óá xaea hãa ne koe xo̱an úú. Dìí tsia, ta tsi ga méé?” témé. 23 Me máá: “Tíí ra tchàa-xgóós q'oo koe ko q'aur dòm̀ ra a, a ko máá: ‘X'aigam Nqarim dim dàò ba tchàno-tchanoa máá Me,’ ẽem porofitim Isaiam ma mééa hãa khama,” témé ra.
24 (Xu kò ncẽe xu khóè xu Farasai xu ka tsééa tcg'òóèa hãa.) 25 Ka xu ko tẽè me a máá: “Ncẽe Kreste tsi tama tsi kò ii, a Elija tsi tama tsi ii, a tsi a gataga gaa tsi porofiti tsi Nqarim kò nxàea tsi tama tsi ii, ne tsia ko dùús domka nxãaska khóè ne tcguù-tcguua máá?” témé.
26 Me Johane ba xo̱a xu a máá: “Tíí ra ko tshàan cgoa tcguù-tcguu, igaba xao gaxao ẽe xg'aekua xao koe téé-tẽe ba c'úùa hãa. 27 Gaam ẽe tíí qãá koe ko hàà ba, ncẽe Gam di nxàbo tca̱ian kgoara gar tc'ãò tama ba,” témé.
28 Ncẽe zi gúù zia kò Betania koe kúrúse, Jorotane ka ncìí za, ncẽe Johanem kòo tcguù-tcguu koe.
Jeso ba Nqarim dim Ghùu-coa Me e
29 Me Johane ba xùrikom cáḿ ka Jeso ba bóò Me ko hàà, me máá: “Ghùu-coam Nqarim di ba tu bóò, ncẽe ko hàà nqõóm di chìbian xgàm a qõò cgoa ba! 30 Gaam ga Me e ncẽer kòo Gam ka kg'ui a ko máá: ‘Qãáa te koem ko Khóè ba hàà, ncẽe téé-q'ooan ka nqáé tea ba, tíí kò qanega hàà tamas cookg'ai koem kò hàna hãa khama,’ témé ba. 31 Tíí igabar kò dìím ii sa c'úùa hãa. Igabar kòo tshàan cgoa tcguù-tcguu, nxãasegam gha Iseraele ne koe x'áíè ka,” tam méé.
32 Me kò Johane ba ncẽes gúù sa nxàea tseegukagu a máá: “Tc'ẽe bar kò bóò Me nqarikg'ai koe guu a tcíbís khama ii a ko xõa cgae Me, a ba a kò hàà Gam koe x'ãè. 33 Tíí igabar kò dìím ii sa c'úùa hãa. Igabam kò ẽe kò tséé tea hãa, hààr gha tshàan cgoa tcguù-tcguu ka ba, bìrí te a máá: ‘Eẽ tsi gha Tc'ẽe ba bóò Me ko Gam koe xõa, a Gam koe hãa ba, nxãa ba Gaam Tcom-tcomsam Tc'ẽem cgoa gha tcguù-tcguum ga Me e,’ témé. 34 Ra bóòa hãa, a ra a ko nxàea tseegukagu Nqarim dim Cóám ga Me e sa,” tam méé.
Tc'ãà di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu Jesom di xu
35 Xùrikom cáḿ kam kò Johane gaicara gam di tsara xgaa-xgaase-kg'ao tsara cgoa téé-tẽe. 36 Eẽm ko Johane ba Jeso ba bóò Me ko qõò kam kò máá: “Ghùu-coam Nqarim di ba bóò!” témé.
37 Eẽ tsara ko xgaa-xgaase-kg'ao tsara ncẽe sa kóḿ, ka tsara kò Jeso ba xùri. 38 Me Jeso ba ka̱bise a ntcẽè a bóò tsara a, tsara ko xùri Me, Me tẽè tsara a, a máá: “Dùú sa tsao ko qaa?” témé. Tsara xo̱a Me a máá: “Nda Tsi x'ãèa, Rabiè?” témé. (Ncẽem kg'ui ba ko ‘Xgaa-xgaa-kg'ao Tseè’ témé, kg'uiam kò ka̱biè ne). 39 Me bìrí tsara a, a máá: “Hàà naka tsaoa bóò,” témé. Ka tsara ko qõò cgoa Me a síí ẽem kò x'ãèa hãa qgáìan bóò, a tsara a wèém cáḿ ẽe ba Gam cgoa dxãà. 4 di x'aè e kò ii dqòa di i.
40 Eẽ tsara khóè tsara ncẽe kò Johane ba kóḿ a Jeso ba xùri tsara ka c'ẽe ba kò Anterea me e, Simonem Peterem ka qõese ba. 41 Tc'ãà dis gúùs Anteream kò kúrús kam kò káíkhoem Simone ba qaa, a bìrí me a máá: “Mesia ba tsam hòòa,” témé (ncẽem kg'ui ba ko ‘Kreste ba’ témé, kg'uiam kò ka̱biè ne). 42 Kam kò Anterea ba qõesem Simone ba Jesom koe óága, Me Jeso ba bóò me a máá: “Simone tsi Johanem di tsi cóá tsi i, igaba tsi gha ncẽeska Kefase ta ma tciiè,” témé (ncẽes cg'õè sa Petere si i Gerika dis kg'uis ka a ko ‘Nxõ̱á sa’ nxàe).
43 Xùrikom cáḿ kam kò Jeso ba Galilea koe qõò sa bìríse. A ba a kò Filipim cgoa xg'ae, a bìrí me a máá: “Xùri Te,” témé. 44 Filipi ba kò Betesaida koe guua, Anterea ba hẽé naka Petere ba hẽéthẽé tsara guua hãam x'áé ba. 45 Filipi ba ko Nataniele ba sao-xg'ae a bìrí a máá: “Gaam Khóèm ẽe xu kò ko Moshe ba hẽé naka porofiti xu hẽéthẽé Gam ka góáa hãa ba tsam hòòa hãa! Jesom Nasareta di ba, Josefam ka Cóáse ba,” témé.
46 Me Nataniele ba tẽè me a máá: “Nasareta koe i ga qãè gúùan guu a tcg'oa?” témé, kam kò Filipi xo̱a me a máá: “Hàà naka tsam síí tsi bóò,” témé.
47 Eẽm ko Jeso ba Nataniele ba bóò me ko hàà kam kò gam ka nxàe a máá: “Iseraelem tc'áró-tc'aro ga a ncẽe e, cúí tshúù-ntcõa ga úú tama ba,” témé.
48 Me Nataniele ba bìrí Me a máá: “Nta Tsi ma q'ãa tea hãa?” témé. Me Jeso ba xo̱a me a máá: “Qanega tsi kò faia dis hìis dòm̀ q'oo koe ntcõóa-ntcõe, me Filipi tcii tsi tamas cookg'ai koer kò bóò tsi,” témé. 49 Me Nataniele xo̱a a máá: “Rabiè, Tsáá Tsi Nqarim di Tsi Cóá Tsi i, Tsáá Tsi X'aiga Tsi i Iseraele di Tsi,” témé.
50 Me Jeso ba xo̱a me a máá: “Ncãar bìrí tsi a máá: ‘Faia dis hìis dòm̀ q'oo koe tsi ntcõóa-ntcõe koer hòò tsia,’ témé domka tsi ko dtcòm̀, igabaga tsi gha ncẽe zi gúù zi nqáéa hãa zi bóò,” témé. 51 A ba a máá: “Tseegukar ko tseeguan bìrí xao o, a ko máá: Nqarikg'ai xao gha bóò i xgobekg'amsea hãa, i ko Nqarim di moengelean Khóèm dim Cóám koe q'ábà xõa,” témé.