14
Ⱨǝrbir dana ayal ɵz ailisini awat ⱪilar;
Əhmǝⱪ ayal ailisini ɵz ⱪoli bilǝn wǝyran ⱪilar. «... ɵz ailisini awat ⱪilar» — ibraniy tilida «... ɵz ailisini ⱪurar».
Durusluⱪ yolida mangidiƣan kixi Pǝrwǝrdigardin ⱪorⱪar;
Ⱪingƣir yolda mangƣan kixi Hudani kɵzgǝ ilmas. Ayup 12:4
Əhmǝⱪning tǝkǝbbur aƣzi ɵzigǝ tayaⱪ bolar;
Aⱪilanining lǝwliri ɵzini ⱪoƣdar.
Ulaƣ bolmisa, eƣil pak-pakiz turar;
Biraⱪ ɵküzning küqi bolƣandila sangƣa axliⱪ tolar. «Ulaƣ bolmisa, eƣil pak-pakiz turar...» — eƣilning sesiⱪliⱪi tüpǝylidin eƣildiki ulaƣlarni qiⱪiriwetix tolimu ǝhmǝⱪanilik, ǝlwǝttǝ.
Ixǝnqlik guwaⱨqi yalƣan eytmas;
Sahta guwaⱨqi yalƣan gǝpni nǝpǝstǝk tinar. Mis. 23:1; Pǝnd. 12:17
Ⱨakawurlar danaliⱪ izdǝp tapalmas;
Biraⱪ yorutulƣan adǝmgǝ bilim elix asanƣa qüxǝr. «Ⱨakawurlar» — yaki «Mǝshirǝ ⱪilƣuqilar».
Birawning aƣzida bilim yoⱪluⱪini bilip yǝtkǝndǝ,
Uningdin ɵzüngni neri tart.
Əⱪil-parasǝtlik kixining danaliⱪi ɵz yolini oylinixtidur;
Əhmǝⱪlǝrning ǝⱪilsizliki bolsa ɵzlirining aldinixidur.
Əhmǝⱪlǝr bolsa «itaǝtsizlik ⱪurbanliⱪi»ni kɵzgǝ ilmaydu,
Ⱨǝⱪⱪaniylar arisida bolsa iltipat tepilar. «Itaǝtsizlik ⱪurbanliⱪi» — Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ tapxurulƣan «muⱪǝddǝs ⱪanun»ƣa asasǝn, birsi baxⱪilarƣa gunaⱨ ⱪilip ziyan yǝtküzgǝn bolsa, Hudadin kǝqürüm elix üqün awwal ziyan tartⱪuqiƣa xu gunaⱨini etirap ⱪilip, az degǝndǝ ikki ⱨǝssǝ tɵlǝm berip, andin itaǝtsizliki üqün ⱪilinidiƣan ⱪurbanliⱪni («itaǝtsizlik ⱪurbanliⱪi»ni) ibadǝthanida Hudaƣa atap berixi kerǝk idi.
Baxⱪa birhil tǝrjimisi «Əhmǝⱪlǝr itaǝtsizlikigǝ nisbǝtǝn yeniklik bilǝn külüp ⱪoyidu».
10 Kɵngüldiki dǝrdni pǝⱪǝt ɵzila kɵtürǝlǝr;
Kɵngüldiki huxluⱪⱪimu baxⱪilar xerik bolalmas.
11 Yamanning ɵyi ɵrülüp qüxǝr;
Ⱨǝⱪⱪaniy adǝmning qediri güllinip ketǝr.
12 Adǝm balisiƣa toƣridǝk kɵrünidiƣan bir yol bar,
Lekin aⱪiwiti ⱨalakǝtkǝ baridiƣan yollardur. Pǝnd. 16:25
13 Oyun-külkǝ bolsa ⱪǝlbtiki ƣǝm-ⱪayƣuni yapar,
Huxalliⱪ ɵtüp kǝtkǝndǝ, ƣǝm-ⱪayƣu yǝnila ⱪalar. Pǝnd. 5:4
14 Toƣra yoldin burulup yanƣan adǝm ⱨaman ɵz yolidin toyar;
Yahxi adǝm ɵz ixidin ⱪanaǝtlinǝr. Pǝnd. 1:31
15 Saddilar ⱨǝmmǝ gǝpkǝ ixinip ketǝr;
Lekin pǝm-parasǝtlik kixi ⱨǝrbir ⱪǝdǝmni awaylap basar.
16 Dana adǝm eⱨtiyatqan bolup awariqiliktin neri ketǝr;
Əhmǝⱪ ⱨakawurluⱪ ⱪilip, ɵzigǝ ixinip aldiƣa mangar. «awariqiliktin» — yaki «yamanliⱪtin».
17 Terikkǝk ǝhmǝⱪliⱪ ⱪilar;
Nǝyrǝngwaz adǝm nǝprǝtkǝ uqrar.
18 Saddilar ǝhmǝⱪliⱪⱪa warisliⱪ ⱪilar;
Pǝm-parasǝtliklǝr bilimni ɵz taji ⱪilar.
19 Yamanlar yahxilarning aldida igilǝr;
Ⱪǝbiⱨlǝr ⱨǝⱪⱪaniyning dǝrwaziliri aldida bax urar.
20 Namrat kixi ⱨǝtta ɵz yeⱪiniƣimu yaman kɵrünǝr.
Bayning dosti bolsa kɵptur. Pǝnd. 19:4, 7
21 Yeⱪinini pǝs kɵrgǝn gunaⱨkardur;
Lekin miskinlǝrgǝ rǝⱨim ⱪilƣan bǝrikǝt tapar.
22 Yamanliⱪ oyliƣanlar yoldin adaxⱪanlardin ǝmǝsmu?
Biraⱪ yahxiliⱪ oyliƣanlar rǝⱨim-xǝpⱪǝt, ⱨǝⱪiⱪǝt-sadiⱪliⱪⱪa muyǝssǝr bolar. Luⱪa 6:38
23 Ⱨǝmmǝ meⱨnǝttin payda qiⱪar;
Biraⱪ ⱪuruⱪ paranglar adǝmni moⱨtajliⱪta ⱪaldurar.
24 Aⱪilanilǝr üqün bayliⱪlar bir tajdur;
Əhmǝⱪlǝrning nadanliⱪidin pǝⱪǝt yǝnǝ xu nadanliⱪla qiⱪar.
25 Ⱨǝⱪⱪaniy guwaⱨliⱪ bǝrgüqi kixilǝrning ⱨayatini ⱪutⱪuzar;
Yalƣan-yawidaⱪ sɵzlǝydiƣan guwaⱨqi yalƣan gǝpni nǝpǝstǝk tinar.
26 Pǝrwǝrdigardin ⱪorⱪidiƣanning küqlük yɵlǝnqüki bar,
Uning balilirimu ⱨimayigǝ igǝ bolar.
27 Pǝrwǝrdigardin ⱪorⱪux ⱨayatning buliⱪidur;
U kixini ǝjǝllik tuzaⱪlardin ⱪutⱪuzar. «ⱨayatning buliⱪi» — 13:14nimu kɵrüng.   Pǝnd. 10:11; 13:14
28 Padixaⱨning xan-xǝripi puⱪrasining kɵplikidindur;
Puⱪrasining kǝmliki ǝmirning ⱨalakitidur.
29 Eƣir-besiⱪ kixi intayin aⱪil kixidur;
Qeqilƣaⱪ ǝhmǝⱪliⱪni uluƣlar.
30 Hatirjǝm kɵngül tǝnning saⱪliⱪidur;
Ⱨǝsrǝt qekix bolsa sɵngǝklǝrni qiritar.
31 Miskinni bozǝk ⱪilƣuqi — Pǝrwǝrdigarƣa ⱨaⱪarǝt ⱪilƣuqidur;
Ⱨajǝtmǝnlǝrgǝ xapaǝt ⱪilix Uni ⱨɵrmǝtligǝnliktur. Pǝnd. 14:21; 17:5
32 Yaman ɵz yamanliⱪi iqidǝ yiⱪitilar;
Ⱨǝⱪⱪaniy adǝm ⱨǝtta sǝkratta yatⱪandimu hatirjǝm bolar. «Yaman ɵz yamanliⱪi iqidǝ yiⱪitilar; ⱨǝⱪⱪaniy adǝm ... hatirjǝm bolar» — toluⱪ ayǝtning baxⱪa bir hil tǝrjimisi: «Külpǝt kǝlgǝndǝ, yaman adǝm ⱨǝydiwetilidu; biraⱪ ⱨǝⱪⱪaniy adǝm sǝkratta yatⱪandimu panaⱨliⱪ bolar».
33 Yorutulƣan kixining kɵnglidǝ danaliⱪ yatar;
Biraⱪ ǝhmǝⱪning kɵnglidikisi axkara bolmay ⱪalmas. Pǝnd. 10:14; 12:23; 13:16
34 Ⱨǝⱪⱪaniyǝt ⱨǝrⱪaysi ǝlni yuⱪiri kɵtürǝr;
Gunaⱨ ⱨǝrⱪandaⱪ millǝtni nomusⱪa ⱪaldurar.
35 Padixaⱨning iltipati ǝⱪilliⱪ hizmǝtkarning bexiƣa qüxǝr;
Biraⱪ uning ƣǝzipi nomusta ⱪaldurƣuqi uyatsiz hizmǝtkarining bexiƣa qüxǝr. «Nomusta ⱪaldurƣuqi uyatsiz hizmǝtkar...» — ibraniy tilida «nomusta ⱪaldurƣuqi» wǝ «uyatsiz» degǝn ikki ibarǝ birla ikki bisliⱪ sɵz bilǝn bildürülidu.
 
 

14:1 «... ɵz ailisini awat ⱪilar» — ibraniy tilida «... ɵz ailisini ⱪurar».

14:2 Ayup 12:4

14:4 «Ulaƣ bolmisa, eƣil pak-pakiz turar...» — eƣilning sesiⱪliⱪi tüpǝylidin eƣildiki ulaƣlarni qiⱪiriwetix tolimu ǝhmǝⱪanilik, ǝlwǝttǝ.

14:5 Mis. 23:1; Pǝnd. 12:17

14:6 «Ⱨakawurlar» — yaki «Mǝshirǝ ⱪilƣuqilar».

14:9 «Itaǝtsizlik ⱪurbanliⱪi» — Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ tapxurulƣan «muⱪǝddǝs ⱪanun»ƣa asasǝn, birsi baxⱪilarƣa gunaⱨ ⱪilip ziyan yǝtküzgǝn bolsa, Hudadin kǝqürüm elix üqün awwal ziyan tartⱪuqiƣa xu gunaⱨini etirap ⱪilip, az degǝndǝ ikki ⱨǝssǝ tɵlǝm berip, andin itaǝtsizliki üqün ⱪilinidiƣan ⱪurbanliⱪni («itaǝtsizlik ⱪurbanliⱪi»ni) ibadǝthanida Hudaƣa atap berixi kerǝk idi. Baxⱪa birhil tǝrjimisi «Əhmǝⱪlǝr itaǝtsizlikigǝ nisbǝtǝn yeniklik bilǝn külüp ⱪoyidu».

14:12 Pǝnd. 16:25

14:13 Pǝnd. 5:4

14:14 Pǝnd. 1:31

14:16 «awariqiliktin» — yaki «yamanliⱪtin».

14:20 Pǝnd. 19:4, 7

14:22 Luⱪa 6:38

14:27 «ⱨayatning buliⱪi» — 13:14nimu kɵrüng.

14:27 Pǝnd. 10:11; 13:14

14:31 Pǝnd. 14:21; 17:5

14:32 «Yaman ɵz yamanliⱪi iqidǝ yiⱪitilar; ⱨǝⱪⱪaniy adǝm ... hatirjǝm bolar» — toluⱪ ayǝtning baxⱪa bir hil tǝrjimisi: «Külpǝt kǝlgǝndǝ, yaman adǝm ⱨǝydiwetilidu; biraⱪ ⱨǝⱪⱪaniy adǝm sǝkratta yatⱪandimu panaⱨliⱪ bolar».

14:33 Pǝnd. 10:14; 12:23; 13:16

14:35 «Nomusta ⱪaldurƣuqi uyatsiz hizmǝtkar...» — ibraniy tilida «nomusta ⱪaldurƣuqi» wǝ «uyatsiz» degǝn ikki ibarǝ birla ikki bisliⱪ sɵz bilǝn bildürülidu.