Taitasi
Paulo yona leta ye lau Taitasi unai
Buka ta hededehemasalahana
Teina ta Apostolo Paulo yona leta ye lau yona hali taupaisowa Taitasi unai. Huyakulina bolimaina meta 63 ad, na huyana ne unai Paulo ye miya teha Masedoniya o magai Nikopolisi unai (Taitasi 3:12).
Bagubaguna, Taitasi maidana Paulo se paisowa teha Giliki yo teha Eisiya udiyedi (2 Kolinito 2:13, 7:6,13, 8:6,16,23, 12:18, Galatiya 2:3). Bolimai 60 ad kabo Paulo se laei magai saesaena Loma unai se kabihekahini. Tenem ye lau ee bolimai 62 ad unai kabo se kabigabaei. Mulina ne unai kabo Paulo yo Taitasi se lau Kiliti bwanabwanaluwana unai se paisowa (Taitasi 1:5), ede magai hekadiyo udiyedi tamowai se nuwabui. Paisowa wa sola ye laulau na Paulo Kiliti ye laugabaei. Na teina leta ta unai Paulo ye hededehemasalaha Taitasi unai yona paisowa saha bena ye ginauli Kiliti bwanabwanaluwana unai, idohagi kabo tauwoyawoya ye hetolodi dubu maudoidi udiyedi, yo idohagi bena ye hekatadi (Taitasi 1:5). Na tauwoyawoya ne kadi paisowa bena taulauhekatalupolupo se hekaiyawasidi (Taitasi 1:9-11).
Leta ta unai Paulo hinage ye hededehemasalaha meta Keliso yona boita yo toloꞌuyo debanaena kita tausunuma gonowana yoda laulau beyabeyadi ta hekaiyawasidi na mauli hauhauna unai ta miyamiya (Taitasi 2:11—3:11).
Buka ta hedehededena lakilakidi
• Lautoki yo tapwalolo 1:1-4
• Dubu yodi tauwoyawoya kadi hedehedede 1:5-16
• Ekalesiya maudoidi kadi hedehedede 2:1—3:11
• Hededehasahasa yo lautoki 3:12-15
1
Lautoki
1 Yau Paulo, Yaubada yona taupaisowa yo Yesu Keliso yona apostolo, leta ta ya kuli. Kagu paisowa meta bena Yaubada yona kaisunuwa tamowaidi ya saguidi sunuma unai yo hedehedede mamohoina ya hekatadi. Hedehedede mamohoina ne ye saguida na Yaubada yona nuwatu ta miyawatanidi. 2 Miyamiya ne matawuwuna meta mauli nige kana siga ta nayanayai ma nuwabayaoda. Mauli ne Yaubada ye hededehesunumayako, huyana sola nige tanoubu ta ye hetubu. Na Yaubada iya nige taukailupolupo! 3 Yona kaisunuwa mayadaina ta unai yona hededehesunuma wa hedehedededi ye hemasalahadi. Na Yaubada Taugilihaida paisowa saesaena ta ye leyama bena ya hededehemasalahadi yogu lauguguya udiyedi.
4 Ya kulikulilaowa Taitasi kalimyena, kowa natugu mamohoina yoda sunuma ta unai. Taba Yaubada Tamada yo Taugilihaida Yesu Keliso yodi kabinamwa yo nuwadaumwali se lediwa kalimyena.
Kiliti bwanabwanaluwana unai Taitasi bena dubu kesega kesega taukitahetetedi ye hetolodi
5 Kiliti bwanabwanaluwana unai ya laugabaego, kaniyona ede paisowa saha ta kabitoledi wa bena ku hegehedi. Magai kesega kesega udiyedi dubu taukitahetetedi bena ku hetolodi doha saha ya hededediko kalimyena wa. 6 Taukitahetete ne meta tabu kana gilu hesau. Iya bena tawasola miyamiyana ye miyanamwanamwae.** Iya bena tawasola miyamiyana ye miyanamwanamwae: Hedehedede ta kalina Giliki unai hinage gonowana ta bui ta wane, Iya bena mwanena kesega mo. Natunao bena se kawamamohoi Guiyau unai** Se kawamamohoi Guiyau unai meta Paulo yona kulikuli kalina Giliki unai kaniyona hesau hinage, iya ede, Natunao bena tamadi yo sinadi se hekasisiyeidi, yo yodi laulau bena se namwa. , yo yodi mauli bena se dudulai, to kabo tamowai hekadiyo tabu se hegiludi miyamiya yababadi yo kawagabae udiyedi. 7 Dubu taukitahetetena ne Yaubada yona paisowa tauginaulina. Unai iya tabu kana gilu hesau. Tabu ye nuwasaesae, tabu ye koikoipilimwamwayau, tabu tamowai numanumayauyaulena, tabu ye laulauhelili, tabu moni gadosisina ye lakikalili kalinawai. 8 Na iya meta bena tamowai ye yogayogaisinidi, yo saha ye namwa bena ye gadosisiyei, yo ye bom ye kitaheteteꞌuyoi, yo yona nuwanuwatu yo yona miyamiya bena se dudulai yo hinage se namwa Yaubada matanaena, yo paisowa huyadiyao bena ye lauwatanidi.
Dubu babadadi taba taulauhekatalupolupo se hekaiyawasidi
9 Dubu taukitahetetena ne bena lauhekata dudulaina ta lauhekataꞌusei wa ye kabihekahini, kabo gonowana tamowai hekadiyo ye henuwabayaodi yona lauhekata namwanamwadi ne udiyedi, yo hinage lauhekata dudulaina taukawayagalaena kabo ye hekitalobaidi meta se lausapuli. 10 Matawuwuna ede tauhaikawayagala se bado. Se hedehededegaibu na yodi kailupolupo ne udiyedi tamowai se woyahesuwaladi. Tauhaikawayagala wa udiyedi tamowai se bado se lauhekata meta mauli kamwasana ede taba tamowai pelitome ye hai. 11 Ginauli se laulauhekataedi ta taba tabu se hekahekatadi. Taba ku hekaiyawasidi, matawuwuna numa se bado tamowaidiyao meta se henuwapwanopwanodi. Na taulauhekatalupolupo ne yodi nuwatu bena se laulaumoni.
12 Doha Kiliti yodi tauhededepeloweta hesau ye hededeyako, ye wane, “Kiliti tamowaidiyao kadi paisowa ede hededelupolupo. Yodi laulau se yababakalili doha suisui kaikaikalasidi. Se miyamiyaheboni, yo siya meta tamowai botabotaidi.” 13 Peloweta ne yona hedehedede meta mamohoi. Unai ku hededebayao udiyedi meta se lausapuli, na bena se sunumanamwanamwa. 14 Tabu se lapulapulau Dius kadi pilipilidai yo hedehedede mamohoina tautolehesuwalana yodi kaihekahekasisi laugagayodi udiyedi. 15 Tamowai nuwadiyao se aꞌa meta kalidiyena kai yo ginauli maudoidi se laugagayoidi ne se aꞌa. Na kaiteyadi nuwadiyao se bida yo nige se kawamamohoi, meta kalidiyena nige ginauli hesau ye aꞌa. Yodi nuwanuwatu ne se bida, yo yababa saha se ginauli ne nige gonowana se nuwatulobai. 16 Se hedede bena Yaubada kabina se kata, na yodi laulau udiyedi meta se uhalaei. Tamowaidiyao ne meta taba ta subukaliliyeidi. Se kawagabae, yo nige gonowana laulau namwanamwadi se ginaulidi.
**1:6: Iya bena tawasola miyamiyana ye miyanamwanamwae: Hedehedede ta kalina Giliki unai hinage gonowana ta bui ta wane, Iya bena mwanena kesega mo.
**1:6: Se kawamamohoi Guiyau unai meta Paulo yona kulikuli kalina Giliki unai kaniyona hesau hinage, iya ede, Natunao bena tamadi yo sinadi se hekasisiyeidi, yo yodi laulau bena se namwa.