1  ✡ Jon 7:50, 19:39Iəmə asori riti səvəi nəkur Isrel nəɡhɨn nə Nikotimas. In Farisi riti. 2  ✡ Mat 22:16, Jon 9:16Iəmə i ruvehe tɨ Iesu ia nəpɨn, mɨni pen tukwe in mə, “Iahatən. Kɨmaha iahəukurən mə ik iahatən riti sə Kumwesən rərhi pehe ik. Iərmama riti riwən ko ro nɨmtətien me i səməme ikamo trɨni mɨnuə Kumwesən rɨpkarə mhə tukwe.”

3  ✡ Mat 18:3, 1Pit 1:23Mɨreɡi Iesu rɨni pen tukwe in mə, “Iakani nɨpərhienien tukw ik i trɨni mɨnuə iərmama kɨpkukwəhi mhə mwi in, ko in rɨpkətə mhə nɨtətə sə Kumwesən ramərɨmənu irə.”

4 Mɨreɡi Nikotimas rɨni pen tukwe in mə, “Tukəfa kukwəhi mwi iərmama sə ruvəpwinari raka? Ko in revən mwi ia tɨpwi mama səvənhi mə tukukwəhi mwi in uə rekəm?”

5  ✡ Esik 36:25-27, Taet 3:5Mɨreɡi Iesu rɨni mə, “Iakani nɨpərhienien tukw ik i trɨni mɨnuə iərmama kəpwəh nukwəhiien in ia nui mɨne Nənɨmwɨn, ko in rɨpkuvnimwə mhə ia nɨtətə sə Kumwesən ramərɨmənu irə. 6  ✡ Sam 51:5, Jon 1:13Nəri sə iərmama rukwəhi in iərmama. Nəri sə Nənɨmwɨn rukwəhi in nənɨmwɨn. 7 Tikəpwəh nərkəriien nari mə iakɨni pehe tukw ik i mə ‘Tukaməkeikei kukwəhi mwi ik.’ 8  ✡ Pri 11:5Nɨmətaɡi ravən mamevən ia kwopun pəku rokeikei mə trevən ikɨn. Kɨmiaha hiamreɡi rameikweikwi nɨmwai nari, mətə hiəreirei mə ruku pəku mauvəku. Nərmama me pam səməme Nənɨmwɨn rukwəhi irəha ho mwi iamɨnhi.”

9 Mɨreɡi Nikotimas rɨni pen tukwe in mə, “Tukəfo narimnari me i ruvehe mo iamɨnha irə?”

10 Mɨreɡi Iesu rɨni pen tukwe in mə, “Ik iahatən səvəi nəkur Isrel. Rəfo ikreirei narimnari me i? 11  ✡ Jon 3:32, 8:26Iakani nɨpərhienien tukw ik i kɨmaha iahaməni nəfe iahəukurən, mamhəɡkiari ia nəfe iahənətoni ia nəmrɨmaha, mətə kɨmiaha hiəpkɨni mhə nɨpərhienien ia nəɡkiariien səkɨmaha. 12  ✡ Luk 22:67Iakɨnəɡkiari raka ia narimnari me ia tɨprənə i, mətə kɨmiaha hiəpkɨni mhə nɨpərhienien ia nəɡkiariien səiou. Ro iamɨnhi irə tihəfo mhəni nɨpərhienien ia nəɡkiariien səiou trɨni mɨnuə iakəɡkiari ia narimnari me ia neiai? 13  ✡ Prov 30:4, Rom 10:6Iərmama riti riwən ruvəutə raka mevən ia neiai. Iəməti Iərmama in əpa ruku pen ia neiai meiwaiu. 14  ✡ Nam 21:9, Jon 8:28, 12:32Fwe kupwən Moses ruvehi utə snek riti kɨno ia aean nə pras ia kwopun akwesakwes ikɨn. Rəmwhen a mwi tukaməkeikei kuvehi utə Iəməti Iərmama 15  ✡ Jon 20:31mə iərmama sə rani nɨpərhienien irə truvehi nɨmɨruien rerɨn.

16  ✡ Jon 3:36, 10:28, Rom 5:8, 8:32, 1Jon 4:9-10Kumwesən rokeikei pɨk nərmama ia tɨprənə i, məriari pehe Tɨni anan kuatia mə nərmama me pam səməme tuhəni nɨpərhienien irə tuhəpkemhə mhə, mətə tuhəuvehi nɨmɨruien rerɨn. 17  ✡ Luk 19:10, Jon 5:22, 12:47, Wok Me 17:31Kumwesən rɨpkərhi pehe mhə Tɨni ruvehe ia tɨprənə i mə trərpwɨn noien ərəha me səvəi nərmama, mətə in rərhi pehe Tɨni mə truvehimɨru irəha. 18  ✡ Jon 3:36, 5:24Iərmama sə rani nɨpərhienien ia Tɨni Kumwesən, Kumwesən trəpwəh nərpwɨnien noien ərəha me səvənhi. Mətə iərmama sə rɨpkɨni mhə nɨpərhienien irə, Kumwesən ruvəni raka mə in trərpwɨn noien ərəha me səvənhi tɨ nəri nə mə iərmama nəha rɨpkɨni mhə nɨpərhienien ia Tɨni anan kuatia. 19  ✡ Jon 1:5,9, 8:12Kumwesən ruvəni raka mə in truvei pen nərpwɨnien m nərmama tɨ noien i iakani. Nukuraanien ruvəuvehe raka ia tɨprənə i, mətə nərmama həpkokeikei mhə nukuraanien, mhokeikei a nəpitəvien, tɨ nəri nə mə noien me səvənraha hərəha. 20  ✡ Efes 5:11-13Iərmama sə ramo noien ərəha me rəmwəki nukuraanien. Ko in rɨpkuvehe mhə irə kamo nukuraanien nəha rəhiəpwɨn noien me səvənhi. 21 Mətə iərmama sə ramo nɨpərhienien ruvehe ia nukuraanien mə tro nukurənien i mə noien me səvənhi in ramo tɨ nəri nə mə ramsiai Kumwesən.”* Suatuk riti mwi tɨ nɨniien nəɡkiariien ia vas 21 in i mə: “Mətə iərmama sə ramo nɨpərhienien ruvehe ia nukuraanien mə nukuraanien trəhiəpwɨn kətoni mə noien me sə in ramo, mətə Kumwesən rɨnasitu irə mə tro.”

22  ✡ Jon 4:1-2Kurirə ia nəri nəha, Iesu mɨne nərmama me səvənhi həuvən ia tənə Jutia. In ramarə ikɨn irəha mɨnraha, mamo paptaes ia nərmama. 23 Jon mwi ramo paptaes ia nərmama fwe Aenon kwopun riti ipaka tɨ Salim, tɨ nəri nə mə nui me həpɨk fwe ikɨn. Nərmama me kamhəuvehe tukwe, nənə in ramo paptaes ia nirəha. 24  ✡ Mat 4:12(Ia nəpɨn nəha kɨpkuvehi puvnimwə mhə ihi Jon ia kalapus.)

25 Nəpɨn riti nərmama nepwɨn səvəi Jon mɨne iəmə Isrel riti hənaməvisə mɨnraha me tɨ nəresien riti mə tuhəfərkwerɨɡ irə. 26  ✡ Jon 1:26-34Nənə irəha həuvehe tɨ Jon, mhəni pen tukwe in mə, “Iahatən. Rerɨm ramrhi iəmə nəha fwe kupwən kɨmirau min ia nɨkare nui arɨs Jotan pen, iəmə sə ikɨnərer irapw məɡkiari irə? Ətə ro. In ramo paptaes ia nərmama. Nərmama pam kamhəuvən tukwe.”

27  ✡ Jon 19:11, 1Kor 4:7, Hip 5:4Mɨreɡi Jon rɨni mə, “Iərmama ko rɨpkuvehi atukw mhə nari riti, mətə nəfe nari in ruvehi Kumwesən traməkeikei muvei pen min. 28  ✡ Jon 1:20,23, Mat 11:10Kɨmiaha i hiəuvəreɡi raka iou iakɨməni iamɨnhi irə mə, ‘Rɨpko mhə iou Kristo, mətə Kumwesən rərhi pehe iou mə takukupwən ia Kristo muvehe.’ 29  ✡ Mat 9:15Nəpɨn kiri pen vi a pran riti m iərman səvənhi, prən nəha səvəi sin? Kwa səvəi iərman nəha! Mətə nəpɨn kamo nəveɡɨnien asori səvəi narə viien səvənrau, in riti ramərer ipaka, mamreɡi iərman nəha raməɡkiari, rerɨn raɡien pɨk tukwe. Ro iamɨnhi irə təkwtəkwuni iakamreɡi rerɨk ramaɡien pɨk. 30 Iərman nəha traməkeikei mutə masori, mətə iou takaməkeikei meiwaiu mouihi.

31  ✡ Jon 8:23, 1Jon 4:5Iəmə sə ruku pen fwe irənhə rasori ia nərmama me pam. Iəmə sə ruku pen ia tɨprənə in səvəi tɨprənə, nənə raməɡkiari ia narimnari me səvəi tɨprənə. Mətə iəmə sə ruku pen ia neiai rasori ia nərmama me pam. 32  ✡ Jon 3:11In rani irapw nəfe rɨnətoni mɨreɡi, mətə iərmama riti riwən rɨni nɨpərhienien ia nəɡkiariien səvənhi. 33 Mətə iərmama sə rɨni nɨpərhienien ia nəɡkiariien səvənhi ramahatən pen mə nəɡkiariien nəha Kumwesən rɨni ro nɨpərhienien. 34  ✡ Jon 1:32Iəmə sə Kumwesən rɨnərhi pehe i rani irapw nəɡkiariien me səvəi Kumwesən, tɨ nəri nə mə Kumwesən rauvei pen Nənɨmwɨn Ikinan min rasori pɨk. 35  ✡ Mat 11:27, Jon 5:20, 10:17Tata Kumwesən in rokeikei Tɨni, mɨnəmri pen raka narimnari me pam ia rəɡɨn. 36  ✡ Jon 3:16-18, 1Jon 5:12, Luk 3:7Iərmama sə rani nɨpərhienien ia Tɨni Kumwesən nɨmɨruien rerɨn rɨnarə raka irə. Mətə iərmama sə rɨpko mhə nəkwai Tɨni Kumwesən, in trɨpkətə mhə nɨmɨruien ia nəpɨn riti, mətə niemaha səvəi Kumwesən raməmak rerɨn irə.”