13
Tisula Barnabas ga Saulus ngan kadonga Deo ele naurata
Be ngan iaoa kelede ton Kristus ngan tuanga Antiok, panua edengada tibabada Deo iaoa ga panua paoatainga ad timamado. Edad ga bedane: Barnabas, ga Simeon toa ieda ede pade Niger, ga Lusius eaba toa Sairini aea, ga Manain toa ei madidnga kapei Erot iuae, ga Saulus pade. * PA 9.15Idio ta tikakado raring ga tiplese annga, be Itautau Tutui ikeo ga, “Gau nakim gimi adol Barnabas ga Saulus ga tidio rol, ta irangrang ngan tikado naurata toa nababa gisirua ngan.” * PA 6.6Io, tiplese annga ga tiraring ga kus ta tidol baged ga idae ngan gisirua, ta tisula gid ga tila.
Barnabas ga Saulus tipaola ato kemi ngan inu Saiprus
Itautau Tutui isula Barnabas ga Saulus ga tila, ta tisulug ga tila Selusia. Ta toa eoa tidae ngan oaga ede ila ngan inu Saiprus. * PA 12.12, 15.39Tila tidudunga ngan tuanga Salamis ta tipapaola Deo ele posanga ngan gid luma raring aea togid Iuda, be Ioanes Markus ilualua gisirua.
Idio ta tila ngan inu aea tibur toa ngada oa ga ila irangrang ngan tuanga Papos. Ta toa eoa tigera eaba Iuda aea ede ieda Bariesus. Ei eaba ede borou aea be ipakaka ngan badanga Deo iaoa. Somisomi imamado toman ngan tibur toa oa aea madidnga kapei ieda Sergius Paulus. Sergius Paulus toa ei ele oatainga kemi ta ibaba Barnabas ga Saulus ga tinam pan, ngansa iuangga ilongo Deo ele posanga. Be eaba toa borou aea oa (ieda ede pade Elimas ngansa ieda ipu mambe Eaba Borou aea), ei iuangga ipaeabu ngan gisirua led naurata ga ipaidi madidnga kapei ta irangrang ngan ilolo matua ngan Iesus mao. Be Saulus toa ieda ede pade Paulus, iuon ngan Itautau Tutui ta imata inono ei 10 ta ikeo, “Eao gergeu ton eaba paeamao! Lolom iuon ngan aleburo ga pakakanga imata ede ga ede. Saoa danga itutui, eao man aea isat. Somisomi papaeabu ngan Maron ele edap tututui. Be eao rangrang ngan tnan lem kadonga toa na mao? 11  * PA 9.8Be ega, Maron igaga ibage ga idae ngan panasnga go, ta eao ga matam ikila kauteta, ta irangrang ngan eao gera ado imata mao.”
Be mole mao igera danga ede mambe gagau ga dodom kapei irobi ei, be idabdab alele ga iloilo panua ngan kisinga ibage ga timugamuga ngan ei. 12 Io, madidnga kapei igera bedaoa ta ilolo matua ngan Maron, be imatala kapei ngan ele paoatainga.
Tipaola posanga ngan tuanga Antiok toa ienono ngan tibur Pisidia
13  * PA 15.38Idio ta Paulus masin tidae oagaeai ga titnan Papos ta tila tidudunga ngan tuanga Perga ngan tibur Pampilia. Be toa eoa Ioanes itnan gisirua ta iluai mulian Ierusalem. 14 Idio ta titnan Perga ga tila ngan tuanga Antiok* Tuanga rua edad Antiok. Ede ienono ngan tibur kapei Siria (gera posanga ngan PA 13.1 ga 14.6), be ede pade ga oaine ienono ngan tibur kapei Pisidia. ngan tibur Pisidia. Be ngan Ado Earainga aea tidudunga ngan luma raring aea ta tidio timado. 15 Gid panua tiuato Deo ele laulau apu aea ga laulau togid panua tibabada Deo iaoa ga kus, ta gid madidnga ngan luma raring aea tipaoen posanga ga ila pagid ta tikeo, “Oaeoaemai, oangga lemi posanga eta ngan pamatuanga gid ipom lolod, ta aposa ngan.”
16 Io, Paulus idae ta isoa ibage ngan pakokonga gid ga mumun, ga kus ta ikeo, “Gimi arangaranga Israel ami ga gimi panua alu padengada ami toa alolon ngan Deo, alongo leg posanga. 17  * IM 1.7, 6.6, 12.51Deo togita Israel isio tibutibuda. Be ngan ado toa timamado Isip mambe panua patpatnga ad, ei ikado dabad ga idae ga ila kapei. Ga kus ta ipasolan iura kapei ta ibada gid ga titnan tibur toa oa. 18  * Nam 14.34, Lo 1.31-32Ta ngan tibur modamodanga, ibisibisi led kadonga imata ede ga ede irangrang ngan rai sangaul pange, be ilolo bake ngan gid manmanae mao. 19  * Lo 7.1, Jos 14.1Ga kus ta ipaeabu ngan gid alu lima ga rua ngan tibur Kenan ta ibada tano togid ga ila pagid tibutibuda ga tiuot tano itamatama. 20  * Het 2.16, 1Sml 3.20Kadonga toa ngada ne iuot ngan rai buno pange sangalima (450).
“Idio ga muriai ta Deo isio gid madidnga ga timugamuga ngan ele panua ga ila irangrang ngan Samuel ele otnga, eaba toa ibada Deo iaoa. 21  * 1Sml 8.5, 19, 10.20-24Be ngan ado toaiua, tibeta ei ngan dolnga ad maron kapei eta ga imuga ngan gid, ta Deo isio Saul toa Kis inat ngan lum pan Benjamin. Ta ei iman ad maron kapei ga irangrang ngan rai sangaul pange. 22  * 1Sml 13.14, 16.12, Sng 89.20Be Deo isuk ei ga ila ga kus ta idol Devit ga iman ad maron kapei. Be ikado posanga kemi ngan ei bedane, ‘Gau nagera Devit, Iesi inat, ei eaba toa inasnasi gau lolog. Ta ei ga ikado danga toa ngada ne mambe nakim.’
23  * 2Sml 7.12-16“Be ngan eaba toa ne itubtub, Deo isula ede ngan gid, ieda Iesus, ngan badanga gid Israel mulian mambe iposa tautaunga ngan. 24  * Mt 3.1-2Be mugaeai ngan ele namanga, Ioanes iuot ta ipaola posanga ngan gid panua Israel manta tipul lolod ga tibada paliliunga. 25  * Ins 1.20,27Io, Ioanes iuangga ipasala ele naurata be ikeo ga bedane, ‘Gimi aoangga gau sai? Gau eaba toa gimi asangasanga ne mao. Be ega, eaba ede ga inam muriai ngan gau. Ei ieda kapei tau ngan gau, ta irangrang ngan napola ele su aea oaro mao.’
26 “Gimi Abraam itubtub ga gimi panua alu padengada ami toa alolon ngan Deo, gimi oaeoaeg toa ngada ne alongo leg posanga. Ato toa ikeo ngan badanga gita mulian ne, eine Deo iabalan ga inam pagita. 27 Be gid panua Ierusalem ad ga ad madidnga tiuatai kemi ngan eaba toa ne mao. Tiadi mambe ei eaba toa ibada gid mulian oa mao. Somisomi ngan Ado Earainga aea, tiuatoato laulau togid panua tibada Deo iaoa, be matad nanan led posanga mao. Tota tirau posanga ngan panasnga ei. Be ngan kadonga toa ne tiparangrang Deo ele posanga. 28  * Mt 27.22-23Tiuot ngan ipu eta ngan raunga ei ga imate mao, be tibeta Pailat ngan pamatenga ei. 29  * Mt 27.59-60Io, tiparangrang Deo ele posanga toa ngada oa ngan ei ga kus ta tibada ipat ga isulug ngan abei tabala, ta tidol dengaeai. 30 Be Deo ipei ei mulian ngan ele matenga. 31  * PA 1.3,8Ta ngan ado busa, ei iuotot pagid panua toa tilalala toman ngan ei Galili ga tila Ierusalem. Ta labone gid panua toa ne tipamatua aea posanga ga ila pagid ipom.
32 “Ato kemi toa Deo iposa tautaunga pagid tibutibuda ngan, tota gai apaola ga ila pagimi. 33  * Sng 2.7Ngan peinga Iesus mulian ngan ele matenga, Deo iparangrang posanga tautaunga toa ikado pagid tibutibuda ga inam irangrang ngan gita labone. Eine lalaede mambe Laulau Baunga aea, aea baunga rua aea ikeo ngan ga bedane,
 
“ ‘Eao gau Natug.
Labone naot eao Tamam.’
 
34  * Ais 55.3Deo ipei ei mulian ngan ele matenga, ta irangrang ngan iluai mulian ga ibuda dengaeai pade mao, be ikado posanga motean ngan kadonga toa ne ga bedane,
 
“ ‘Gid posanga tutui toa gau Deo naposa tautaunga pan Devit ngan, toa gimi arangrang ngan lolomi matua ngan, gau ga nakado ga iuot tautaunga pagimi.’
 
35  * Sng 16.10Tota Devit ikeo ngan baunga ede pade ga bedane,
 
“ ‘Lem Eaba Tutui, eao ga longean ipat ga idio ibuda mao.’
 
36 “Be Devit, ngan ado toaiua ei imamado, ei ikakado Deo ele naurata ga inasnasi ele kimnga. Ga kus ta imate ga titaian ei ngan denga togid itubtub, ta ipat ibuda. 37 Be eaba toa Deo ipei mulian ngan ele matenga, ei ibuda mao.
38 “Tota oaeoaeg, nakim gimi aoatai kemi ngan posanga toa gai apaola ga ila pagimi ga bedane: Ngan eaba toa ne ele naurata, Deo irangrang ngan isamum lemi kadonga sasat. Apu ton Moses irangrang ngan isamum lemi kadonga sasat mao, ga irangrang ngan aot tutui Deo imatai ngan aea nasinga mao pade. 39  * Ro 10.4Be eaba toa ne isasamum kadonga sasat togid sapadua lolod matua ngan ei, ta ikado ga tiuot panua tututui Deo imatai. 40 Tota agabit kemi, ngan kado ta posanga togid panua tibada Deo iaoa iuot tautaunga ngan gimi bedane,
 
41  * Hab 1.5“ ‘Gimi panua toa aoami ibiubiu somisomi,
agera ga akakrik, ga kus ta amukuru,
ngansa gau ga nakado naurata ede ngan ado toa gimi amamado.
Ta oangga eaba eta iposa pagimi motean ngan,
irangrang ngan aeadi ei mao.’ ”
 
42 Io, Paulus ga Barnabas titnan luma raring aea ga tiuot, be gid panua tibeta matua gisirua ngan tiluagid mulian ngan Ado Earainga aea ede pade ngan paolanga posanga toa ne pade. 43 Idio ta ipom tibilin ga tila, be gid Iuda ga gid panua toa tipul gid ga tinasi raring togid Iuda, gid busa tibalil ngan Paulus ga Barnabas ta tinasi gid. Ta gisirua tikado posanga matua ngan gid manta tidio timamado ngan Deo ele kadonga lolo marum aea.
44 Be ngan Ado Earainga aea toa ede pade oa, ipom toa ngada oa tuangai ad tinam tiluplup ngan longonga Maron ele posanga. 45 Be gid Iuda tigera gid ipom kapei, ta lolod paeamao ta tiselele Paulus ele posanga ga tipaeabu ngan ieda.


Gid Iuda lolod paeamao ta tiselele Paulus ele posanga.
46  * PA 3.26, 18.6Be Paulus ga Barnabas tiposa matua ta tikeo, “Gai manta akado Deo ele posanga ga ila pagimi matamata, be gimi apul murimi ngan. Gimi apasolan mambe tinimi ngan badanga madonga kemi somisomi aea mao. Tota gai ga atnan gimi ta ala pagid alu padengada. 47  * Ais 49.6Ngansa Deo iposa matua pagai bedane,
 
“ ‘Gau nadol eao ga ot taranga ngan gid alu padengada,
ta eao ga bada ato ila pagid tuanga toa ngada ne ga irangrang ngan tano idigedigeai, ngan saoa danga nakado ngan badanga gid mulian.’ ”
 
48 Io, gid panua alu padengada ad tilongo bedaoa ta tinid igelgel ga tilolon ngan Maron ele posanga. Be gid panua sapadua toa Deo isio gid motean ngan badanga madonga kemi somisomi, gid lolod matua ngan ele posanga.
49 Be Maron ele posanga iuasasa ga ila ngan tibur toa ngada oa. 50 Be gid taine toa edad kapeipei ga tinasnasi raring togid Iuda, ga gid arangaranga toa timugamuga ngan tuanga toa oa, gid Iuda tipamasmasi lolod, ta timuga ngan paieieinga Paulus ga Barnabas ta tisere gisirua ga titnan led tibur. 51  * Mt 10.14, PA 18.6Be gisirua tisile aed aea kangkanga ga idio pagid ta iman kilala ngan paoatainga gid Kadonga ngan silenga aed aea kangkanga eine kilala ipasolan gid mambe gid aluagau tipabib led ga kus. Ta oangga muriai gid panua toa oa tibada panasnga, eine danga togid.. Ga kus ta tila ngan tuanga Aikoniam. 52 Be gid aluagau lolod iuon ngan Itautau Tutui ga tinid igelgel.

*13:2: PA 9.15

*13:3: PA 6.6

*13:5: PA 12.12, 15.39

*13:11: PA 9.8

*13:13: PA 15.38

*13:14: Tuanga rua edad Antiok. Ede ienono ngan tibur kapei Siria (gera posanga ngan PA 13.1 ga 14.6), be ede pade ga oaine ienono ngan tibur kapei Pisidia.

*13:17: IM 1.7, 6.6, 12.51

*13:18: Nam 14.34, Lo 1.31-32

*13:19: Lo 7.1, Jos 14.1

*13:20: Het 2.16, 1Sml 3.20

*13:21: 1Sml 8.5, 19, 10.20-24

*13:22: 1Sml 13.14, 16.12, Sng 89.20

*13:23: 2Sml 7.12-16

*13:24: Mt 3.1-2

*13:25: Ins 1.20,27

*13:28: Mt 27.22-23

*13:29: Mt 27.59-60

*13:31: PA 1.3,8

*13:33: Sng 2.7

*13:34: Ais 55.3

*13:35: Sng 16.10

*13:39: Ro 10.4

*13:41: Hab 1.5

*13:46: PA 3.26, 18.6

*13:47: Ais 49.6

*13:51: Mt 10.14, PA 18.6

13:51: Kadonga ngan silenga aed aea kangkanga eine kilala ipasolan gid mambe gid aluagau tipabib led ga kus. Ta oangga muriai gid panua toa oa tibada panasnga, eine danga togid.