1 Ye kene atu ngan Yesu ikiu di aposol ki tina yo sangaul be ru nga man tigaua, motong la ikap gurana pang di, inbe imalum pang di be tila la tiyei urata nga, ngan ole gurana kidi ke be tinganga di so sadi ye di tooltool, inbe tikarata di tooltool yo matamatenge ikap di nga le tinidi dook mata mulu. 2 Inbe iwanga di be tila la tiraia bingi dook mata pang di tooltool ye dada yo Maro be matan kala di tooltool ye i, inbe tikarata di tooltool yo matamatenge ikap di nga le tinidi dook mata mulu. 3 Motong la Yesu iwete pang di nen, “Kin kap so sa ye panga kiang be. Le so ben toto ke panga le depe, inbe porong le pat, ngan kin kakap be. Inbe kakap sokorai lonloningi kiang san mulu be. 4 Ngan kapa le lo pombe ye malala atu le soo rumu tikauu pang be kayepe ye nga, ngan kayepe ye rumu tani in leu, le lo lal yo be kamadit a kayege malala mai tani in. 5 Bong kumata be kala ye malala atu le di tooltool ki lodi be tikau ang tiap nga, ngan ye kene yo be kayege malala tani in nga, ngan kataurai gauru ke kemim sila ikino, a be nen ngan iyei ben tarkilanga pang di ye dada dook tiap kidi yo tiyeii pang i.” 6 Motong la di aposol tina ngan tipa a tila ye malala in le ngan tila ye malala san a tiraia bingi dook mata pang di tooltool, inbe tikarata di tooltool yo matamatenge ikap di nga, le tinidi dook mata mulu.

7 Ngan Erot, tool kuto mai yo matan kala tana mai Galili i, in ilongo bingi ke so tina le imot yo Yesu iyei nga, ngan le lon gurrungu, yesoo di tooltool kapala ngan tiwete be Yowan ke rriungu di tooltool tani yo imata koot i, in la o imadit mulu a iyepe i. 8 Ngan di kapala tiwete be o Ilia la pombe mulu i, inbe di kapala ngan tiwete be o Maro koonoo yo ke mukot nga, ngan atu la imadit mulu i. 9 Bong ngan Erot iparu longono betanga yo tiwete ye Yesu nen nga, le nga iyei ne, “Tiap, Yowan tani, in akurutu gurini oo. Bong i sei tool alongo bingi ki nen i?” Ngan Erot lono be le ikamata Yesu matana pa a nen ngan ikilla.

10 Di aposol ke Yesu yo iwanga di a tila nga, ngan timulumulu a timan pompombe pang ye, le nga tigasa urata kidi yo la tiyei, ngan pang Yesu. Motong la Yesu ikap di a tiyege di tooltool kapala, inbe iye di leu tila pang ye malala mai atu yo ene Betsaida i. 11 Bong ngan di tooltool malala mai tina ngan lodi galanga yo be Yesu ila pang ye malala tani in nga, le nga titoo lapau a tila. Tila pompombe a Yesu ikamata di, ngan le lon ponana, motong la iwetewete pang di ye dada yo Maro be matan kala di tooltool ye i, inbe ikarata di tooltool kapala yo matamatenge ikap di nga, le tinidi dook mata mulu.

12 Yesu ipatomonai di tooltool malala mai tina le le du rrai. Motong la di aposol ki tina yo sangaul be ru nga, ngan timan pang ye man tiyei ne, “Tool Mai, ni yo tayepe ye i, i ni balim sa. Le kuwete pang di tooltool nga a tila pang ye ni kapala, too ye malala kapala yo iken potai nga, a be nen ngan la tisere kaningi le rumu ke kenongo ye nga.”

13 Bong ngan Yesu iraua betanga kidi nen, “Tiap! Ole ang tapmim kakap so pang di a tikan.”

Ngan di galiunu tiraua betanga ki nen, “Ona tiap! Di tooltool nga alunu san. Inbe porong kiam nga dukumu limi, inbe i paranga kiam nga ru leu. Bong lom belei, be la amyimi kaningi sa mulu pang di tooltool malala mai nga man tikan, too?”

14 (Ngan di tooltool tina, ngan tikinkat di tamoto leu ngan ben 5,000). Motong la Yesu iwete pang di galiunu be tipatar di tooltool tina ye budanga atu atu le di tooltool sangaul limi ngan tiyepe ye budanga atu. 15 Le nga di galiunu tina tipatar di tooltool tina le tiwur ben tina yo Yesu iwete nga. 16 Motong la Yesu ikap porong dukumu limi ipa ye i ru tina, inbe itada a matan lo pang ye malala ke Maro, inbe iwete lo ponana ki pang Maro ye. Motong la itepalapala a isuket pang di galiunu be timalimi di tooltool tina ye a tikan. 17 Ngan di tooltool tina ngan di le imot tikan tikan le lo kapodi sung dook. Motong la di galiunu tiwinoko kaningi naunu naunu tina yo tiwulai nga, ngan le tipadid ye karei sangaul be ru le lo ipon.

18 Ye kene atu in Yesu ya taleu iyepe a ipatarau nga, ngan di galiunu tina ngan tiyepe lapau. Le nga itor di nen, “Ai, di tooltool malala mai nga tiwete be au i sei?”

19 Ngan di galiunu tiyei ne, “Di tooltool kapala tiwete be ong in Yowan yo irriu di tooltool i, inbe kapala tiwete be ong in Ilia. Inbe di tooltool kapala tiwete be ong in Maro koonoo atu yo ke mukot nga, ngan atu la o imadit mulu i.”

20 Motong la Yesu itor di mulu nen, “Ngan ang tapmim nga, kawete be au i sei?”

Ngan Pita iraua betanga ki nen, “Ong in Kirisi, tool tani yo Maro ipootoo be si ipamulu di tooltool ki ye so dook tiap tani yo be igarung di i.”

21 Motong la Yesu iwete betanga medana pang di galiunu tina a iso lodi be kin tigasagasa pang di tooltool kapala be.

22 Motong la Yesu iwete pang di galiunu mulu nen, “Tool Moolmool ke Maro ole isolo moonoo le masngana alunu kaiye. Inbe di tooltool maimai kidi Yuda tiye di tooltool maimai ke paroranga so pang Maro, inbe di pannoongoo ke ger ke Maro, ngan ole tiwala muridi panga, inbe tiraumate le imata. Bong ole iken ye ke ru, lo ngan be ye ke tol ki ngan ole imadit mulu ye ni ke matenge.”

23 Motong la iwete pang di galiunu tina le imot nen, “Kumata tool atu lono be man itoo au nga, ngan ya taunu irautoo le du iyepe lopo, inbe kanakana ngan ikooroo kai palasingi ki a itoo au. 24 Yesoo, sei tool yo lono mai san ye yepongo ki ke tana i mai mata a iparama i, in ole ilene. Bong sei tool yo lono mai san ye yepongo ki ke tana i tiap, inbe iraia tinini le imot be iyei urata kiau i, in ole ikaua yepongo dook mata yo taukan motingi i. 25 Le kakamata, tool be iyau balingi matana matana le imot ke tana i panga, lo ngan be imata a ila nga, ngan ole balingi tina ngan iloni belei? 26 Inbe kumata sei tool be moomoonoo yau, inbe moomoonoo ye betanga kiau le ipataukala ye di tooltool tina ngan matadi nga, ngan ye kene yo be Tool Moolmool ke Maro imulu a isi ye i, in ole moomoonoo ye tool tani lapau. Ya in ole ipa ye nunngana, inbe ye Tamana iye di bangabangana ke Maro yo ipootoo di panga ya taunu ngan nunngadi lapau a isi nga, bong ye kene tani ole moomoonoo ye di tooltool yo muku ngan moomoodi ye nga. 27 Awete pang moolmool nen, di tooltool kapala yo nookoot taye di takododo ni nga, ngan ole timmata tiao, inbe tikamata dada yo Maro be matan kala di tooltool ki ye i, in ole pombe mallangana.”

28 Tiyepe le lo so ben ke limi be tol iman a ila, motong la ikaua Pita iye Yowan inbe Yemis a iye di tilo pang kawal be lo di leu tiyepe nango, a nen ngan ipatarau. 29 Le nga ye kene yo Yesu ipatarau ye in nga, ngan matan palele, inbe sousoungu le wam ki nga ikoko le ikoko welewele dawa ben kili itai nga. 30 Inbe mooloo tiap be di Maro koonoo ru yo Mose iye Ilia nga, ngan pombe pang ye Yesu a tiye tiwetewete. 31 Di ngan tipa ye Maro nunngana la tisi be si tiye Yesu tiwetewete ye betanga yo Maro ikarata be Yesu ole imata Yerusalem, lo ngan iyege tana i a be ilo nga. 32 Ngan Pita iye di diene ru nga, ngan matadi gei dook tiap le nga titure. Bong yeisa be kene yo di tol titakrai a timadit ye in nga, ngan tikamata Yesu nunngana, inbe suru tina yo tiye tikododo nga. 33 Le nga ye kene yo Mose ye Ilia tina ngan be tiyege Yesu a tilo, motong la Pita iwete panga nen, “Tool Mai, nga dook mata ke be idi nga tayepe nanga. Le kumalum pam, a be nen ngan amre badabada tol; atu pong, san pang Mose, inbe san pang Ilia.” (Ngan Pita isere betanga yo be iweta i, ngan la le iwete sokorai nen nga.)

34 Pita iwetewete pang Yesu go, inbe eng tene isi le si rur ki iloko la podi, le di galiunu tina ngan titattadai ye yo eng tene isi le si iloko la podi nga. 35 Inbe tool atu kalngana pombe eng tene tani lono in iwete nen, “Tool in au natuk yo apootoo be iyei urata kiau i. Le kalongo betanga yo be iwete pang nga!”

36 Ngan tool tani in kalngana iwete nen a imot, motong la di galiunu tina be matadi sarai ngan tikamata Yesu ataleu la ikododo i. Le nga ye kene yo be timulu ke kawal a tidu ye in nga, ngan di galiunu di tapdi tipataukala betanga le tigasagasa pang tool sa ye so tina yo tikamata, ngan tiap.

37 Yesu iye di galiunu tol tina tiyepe le bongbongini ki, motong la tipa ke kawal a tisi, ngan le di tooltool malala mai tipa a timan titauarai di dada. 38 Ngan tool atu yo ipa kataunu ye di tooltool malala mai tina i, in koonoo pang Yesu nen, “Atoo, Pannoongoo, atorong be kulonau a kumata natuk tamoto ni ngan, yesoo bong ni natuk ataleu tani nani. 39 Ngan kanakana nga be so sadi idiwidiwoo nga, ngan ole palbe leu be isulukat a ikatte du tana, inbe isodangadanga a ngoon sian du. Ngan nen le so sadi tani in igarungu tinini le ke be ikoo ye pitiap yege. 40 Ngan la aman be man ator di galium nga be tinganga so sadi ye, bong ngan ke be tiloni tiap.”

41 Motong la Yesu iyei ne, “Ona tiap! Ang di tooltool yo nookoot kayepe nga, ngan katara lomim le imede ye Maro tiap, bong lomim kap dada dook tiap alunu san. Nga ole ke pi mulu be nen ngan ayang tayepe inbe awete a kayei dada yo nen ngan mulu ye nga?” Motong la iwete pang tool tani nen, “Oo, kouo natum in a iman yau me e ni.”

42 Motong la be ikaua kase tani a iman pang ye Yesu, ngan so sadi tani in idiwidiwoo a ikatte du tana le isodangadanga, inbe ngoon sian du. Bong ngan Yesu ipasak pang so sadi tani a inganga, inbe ikarata kase tani in le tinini dook mata mulu. Motong la ipamule pang ye tamana mulu. 43 Ngan nen le di tooltool malala mai tina yo tiyepe nga, ngan titakrai, yesoo bong tikamata ben gurana ke Maro in mai san ye yo ikarata kase tamoto tani in nga.

Ye kene tani yo di malala mai tina ngan tikamata so le imot yo Yesu iyei nga le nga titakrai a lodi kaua urata ye go nga, ngan Yesu iwete pang di galiunu nen, 44 “Katar talngamim dook ye betanga kiau a kalongo. Ole titara Tool Moolmool ke Maro la di koi ki baedi.” 45 Bong betanga ke Yesu yo iwete nga, ngan di galiunu lodi galanga ye tiap. Inbe betanga tina ngan punu iken mallangana pang di ke be lodi galanga ye tiap lapau. Bong ngan di galiunu tina ngan titattadai be titoru ye soo so yo iwetewete ye nga.

46 Motong ye kene atu in Yesu di galiunu tina ngan di tapdi tiwetewete a tiparsu ye sei tool be iyei kuto mai a imuku pang di i. 47 Ngan Yesu lon galanga ye betanga tina yo tiparsu ye a ikenen lodi ngan oo. Le nga ikaua tool kase mai tiap atu a iman ipatokode gigini. 48 Inbe iwete pang di nen, “Kumata sei tool be lon tutau le ikaua kase mitiap yo nen in a iloni nga, ngan ya in ikau au a ilonau lapau. Inbe kumata sei tool be ikau au a ilonau nga, ngan ya in ilono Tamak yo iwangau a asi i, in lapau. Yesoo, sei tool yo ya taunu irautoo le idu lopo ye di diene kapala nga le imot i, in ya la be Maro ikamata ben ene mai i.”

49 Yowan ilongo tina yo Yesu iwete nen nga, motong la iyei ne, “Tool mai, amkamata tool atu in ipootoo em, inbe inganga di so sadi ye. Le amkapye be amwete panga a amlele, yesoo ya in iyepe ye budanga kiidi tiap.”

50 Ngan Yesu iwete pang Yowan nen, “Tiap, kin kalele be! Yesoo, tool yo iyei koi pang tiap i, in ben tool kiang.”

51 Ngan lal tani yo Maro itaru be ikaua Yesu a ilo pang ye malala ki i, in iman potai oo. Le nga Yesu igaua lono le atu be ole ilo pang malala mai Yerusalem. 52 Motong la iwanga di tooltool pattu yo be timuku a lo tipare so panga nga, ngan a tilo pang ye malala atu kidi Samaria. 53 Bong ngan di tooltool ke malala tani in lodi be tikaua Yesu a ilo rumu kidi tiap, yesoo lodi galanga nen nga be ilo pang Yerusalem. 54 Le nga di galiunu ru tina yo Yemis ye Yowan nga, ngan tikamata dada dook tiap yo di Samaria tiyeii pang Yesu i, motong la yaru tiwete panga nen, “Tool mai, nga lom belei, be koomam a ei ipa ke malala ke Maro a isi si igarung di tooltool nga, too?” 55 Bong ngan Yesu ilalele a ipasak pang di yaru.* Di tooltool kapala yo lodi galanga ye Rau ke Maro nga, ngan lodi tar be betanga damono kasin mulu la iken ye arono 55 le 56 nga. Ngan betanga tani in nen: Ang nga lomim galanga ye dada ke Maro Amunu yo be katoo i, in tiap, yesoo bong Tool Moolmool ke Maro isi be si igarung di tooltool ye yepongo kidi tiap, bong isi be si ipamulu di ye so dook tiap yo be igarung di i. 56 Motong la tipa mulu a tila pang ye malala san nga.

57 Yesu iye di galiunu tipa dada go, inbe tool atu iwete panga nen, “Au i ole atoo ong ye ni nangai yo be kupa pang ye nga.”

58 Motong la Yesu iwete panga nen, “Di gaunu gok ngan agoro kidi ke kenongo, inbe di man ngan giniu kidi ke kenongo lapau, bong Tool Moolmool ke Maro, in taukan ni yo be iken a imaryoo ye i.”

59 Motong la Yesu iwete pang tool san mulu nen, “Ai, kuman kutoo au.”

Bong ngan tool tani iwete pang Yesu nen, “Tool Mai, nga dook mata, bong ole kumalum pau a la akelmaia tamak muku ngan, lo ngan be man atoo ong.”

60 Ngan Yesu iwete panga nen, “Di tooltool yo titoo Maro tiap le tiyepe dawa ben di tooltool matedi nga, ngan ole di tapdi tikelmai di diedi yo timmata koot nga. Bong ong in kula a la kuraia bingi dook mata ke dada yo Maro be matan kala di tooltool ki ye i.”

61 Motong la tool san mulu iwete pang Yesu nen, “Tool Mai, au i lok be atoo ong. Bong kulkulunu ngan ole kumalum pau a amulu la akamata di sokak, inbe aye di amwetewete a atoko baedi ngan.”

62 Motong la Yesu iwete panga nen, “Tool atu be itoko pie ye ookoo ki, bong kanakana ngan ilalele pang mur nga, ngan o iyei urata dook tiap. Ngan gaongo leu, kumata le tool atu be itoo au, bong kanakana ngan lono mulumulu ye so ki ke tana i nga, ngan ya in tool dook mata ke be lo igaua ye di tooltool yo Maro be matan kala di, ngan tiap lapau.”