17
Paulu Iye Selas Tiwetewete Bingi Dook Mata Pang Di Tesalonaika
1 Paulu iye di diene tina tipa a tila nga, ngan le tila ye malala mai Ampipolis le Apolonia. Motong la tiyege malala tina, inbe tipa mulu ngan le la pombe ye malala mai Tesalonaika. Ngan malala mai tani in rumu kidi Yuda ke gaongo in atu iken ye lapau. 2 Le nga Paulu tani itoo momo ki ben tina yo kanakana ngan iyei nga. Le lal kidi Yuda ke sungunu atu be pombe, ngan Paulu iye di Yuda tina ngan ole tilo ye rumu ke gaongo tani in lono a lo iwetewete pang di ye betanga yo iken ye Rau ke Maro nga. Ngan iyei nen le patol ye lal kidi Yuda ke sungunu tina yo tol nga.* Ngan lal kidi Yuda ke sungunu yo tol nga, ngan Sabat kidi Yuda be tisung pang Maro ye. 3 Ngan ye lal ke sungunu tina yo tol nga, ngan Paulu iwete nin betanga yo iken ye Rau ke Maro nga, ngan pang di, a be ipagalanga lodi nen, be Kirisi ole isolo masngana muku a imata, lo ngan be imadit mulu ye ni ke matenge. Inbe Paulu iyei ne, “Yesu tani yo awetewete pang ye betanga ki i, in Kirisi tani yo Maro ipootoo be si ikap di tooltool ki a ipamulu di i.” 4 Di Yuda kapala tilongo betanga ki le nga titara lodi medana ye betanga tina yo iwete pang di nga, le timadit tina ngan le titoo Paulu iye Selas. Inbe di tooltool ke Girik yo titoo dada kidi Yuda yo be tiyepe la Maro parmana nga, ngan alunu kaiye la tiye di garup yo edi maimai nga, ngan pattu ke malala mai tani in, la titoo di lapau nga.
5 Bong di Yuda kapala yo tiportak lodi tiap nga, ngan tikamata nen le lodi dook tiap pang di. Le tina la tikap di tooltool dook tiap yo tiyepe ye ni ke yawaringi kaningi le so nga, ngan man tigaua di le alunu, motong la tisokkara lodi a be tipamaditi malmal. Motong la di tooltool tina ngan tidada a tila rumu ke Yeson, la tisere Paulu iye Selas a be tikap di la titar lo di tooltool malala mai tina yo tiyepe, ngan baedi. 6 Tilo tisere di, ngan tipuske di tiap. Tina yo ngan le tiparama Yeson tani in iye di diedi kapala yo titara lodi medana pang Yesu nga, inbe tiyololo di du tipatokodo di lo tikodo dama kidi kuto maimai ke malala mai tani in, inbe koodi nen, “Ai, di tooltool tina yo tipa ye ni mai i le imot, inbe tiyei dada dook tiap a tigarungu burungu kidi tooltool nga, ngan di nanga la nookoot ngan man tiyepe ni nga. 7 Le Yeson i la ikap di a la iye di tiyepe rumu ki i. Ngan di tooltool tina nga di le imot tiwili noonoongoo yo ke Sisa i, inbe tiwete nen, ‘Tool san yo be iyei kuto mai a matan kala di tooltool le imot in la iyepe i, in ene la Yesu i.’ ” 8 Ngan yeisa be di tooltool malala mai tina ngan tiye di kuto maimai ke malala mai tani in tilongo yo koodi nen nga, ngan le di le imot katedi malmal, inbe oorootang le dook tiap yege. 9 Motong la di kuto maimai tina ngan tiwete pang Yeson iye di diene be tiyimi rumu ke karatanga betanga ngan, lo ngan be tipadu di a tila.
Paulu Iye Selas La Tiyei Urata Ye Malala Mai Beria
10 Paulu iye Selas tiyepe le bong, motong la di diedi kapala yo titara lodi medana pang Yesu nga, ngan tikap di yaru du titar di a tila pang malala mai Beria. Le nga yaru tipa le la pombe, motong la tilo rumu kidi Yuda ke gaongo in lono. 11 Ngan di Yuda yo tiyepe Beria nga, ngan di tooltool dook mata le dada le momo yo kidi nga, ngan illos di Yuda yo tiyepe Tesalonaika nga. Le tilongo betanga yo Paulu iwete nga, ngan talngadi gorengana ye le lodi be tilongo le ikenen leu. Inbe kanakana ngan tikinkat betanga yo iken ye Rau ke Maro nga, a nen ngan be matadi too ye betanga ke Paulu yo iwetewete pang di nga, ngan moolmool too tiap. 12 Ngan nen le di tooltool kidi Yuda alunu kaiye la titara lodi medana nga, ngan tipa ye di tamoto le di garup kidi Girik yo edi maimai, ngan lapau.
13 Bong ngan di Yuda yo tiyepe Tesalonaika nga, ngan talngadi rau ben Paulu nani la iwetewete betanga ke Maro pang di tooltool ke Beria ni, motong la timadit a tila pang ye malala mai tani in. Tila pombe, motong la tikan di tooltool tina ngan lodi, a be nen ngan katedi malmal pang Paulu tani. 14 Ngan nen le di diedi kapala yo titara lodi medana pang Yesu nga, ngan palbe leu be titara Paulu a be idu pang tiek. Inbe Selas iye Timoti ngan sila tiyepe la Beria ngo. 15 Ngan di tooltool tina yo tiyei Paulu ene be tikauu a tidu nga, ngan tikauu a tipa so le du titaru Aten. Le nga di tooltool tina ngan be timulu, motong la Paulu iwanga pang Selas iye Timoti nen, “Angru palbe be kapa tarai a kasi pang yau ngan.”
Paulu Iwetewete Betanga Ke Maro Pang Di Tooltool Ke Aten
16 Ye kene yo Paulu iyepe go Aten, inbe inam di yaru ye in nga, ngan ikamata di maro yo kai padodo nga, ngan alunu san iken ye malala mai tani le lono dook tiap. 17 Le nga ilo rumu kidi Yuda ke gaongo in lono lo iwetewete pang di Yuda inbe di tooltool rara san yo titoo dada kidi Yuda yo be tiyepe la Maro parmana nga. Inbe ye ke kanakana nga, ngan ila ye ni ke yawaringi kaningi le so la iwetewete pang di tooltool yo tiyepe ye ni tani in nga. 18 Le kene atu in Paulu la iwetewete pang di tooltool ye bingi dook mata ke Yesu, inbe ye yo Yesu imadit mulu ye ni ke matenge nga. Ngan di tooltool yo titoo patomonaingi kidi tooltool yo tikiu di ye Epikurien, inbe di tooltool yo titoo momo kidi tooltool yo tikiu di ye Sotoik nga, ngan tiyepe lapau, le tiye Paulu tiparsu ye betebetanga. Le nga di kapala tiwete nen, “Ai, tool ke bete sokoraingi i, in nga be man iwete soo so?” Inbe di kapala ngan tiyei ne, “Ngan o iwetewete ye di maro yo ke malala san nga.” 19 Motong la di tooltool tina ngan tikaua Paulu a tila pang ye di kuto maimai yo tigaua a tiyepe ye kawal Areopagas nga. Tila, motong la tiwete panga nen, “Am nga lomam be kuwete betanga paunu yo kupatomonai di tooltool nga ye i, in pam, a be nen ngan lomam galanga ye. 20 Ngan betanga kiong yo kuwetewete nga, ngan paunu ye longono yo kiam i. Le am nga lomam be lomam galanga dook ye betanga kiong yo kuwete ngan punu.” 21 (Ngan di tooltool ke Aten le imot tiye di tooltool ke malala kapala yo man tiye di tiyepe ye malala mai Aten nga, ngan ke be tiyeie so sa mulu tiap. Bong kanakana ngan lodi be tilongo betanga ye so paunu mulu, a nen ngan be di tapdi tiwetewete ye betanga paunu paunu yo nookoot tilongo nga.)
22 Di kuto maimai tina ngan tiwete pang Paulu nen, motong la Paulu imadit le lo ikodo kataunu kidi tooltool tina yo tiyepe ye kawal Areopagas nga, inbe iwete pang di nen, “Di tooltool ke Aten nga, akamatang ngan kakodo le kamede be kayei dada matana matana yo ke sungunu nga le imot. 23 Ngan kulkulunu ngan apa a awakai, inbe matak kapsanin so yo kasung pang di nga. Ngan le akamata kookoowoo atu ke paroranga so, inbe betanga yo tiwodo lo iken ye ngan iwete nen, ‘Kookoowoo ke paroranga so i, in ke maro atu yo am nga lomam galanga ye tiap i.’ Ngan la nookoot nga, so tani yo kasung panga inbe lomim galanga ye tiap i, in la be katai ngan ole awetewete pang ye betanga ki i.
24 “Maro yo itara tana i le ipa ye so le imot yo iken ye nga, ngan ya in la Tool Mai ke lang inbe ke tana i. Nen le ke be iyepe ye bareme ke sungunu yo di tooltool tire ye baedi, ngan tiap. 25 Ngan Maro tani in ke be imaka ye so sa, lo ngan be idi tooltool tayei so tina ye baede a nen ngan taloni ye, ngan tiap. Ya taunu la iyei di tooltool a timaur, inbe ikaua amunu pang di le ipa ye so tina matana matana nga le imot. 26 Ngan kulkulunu yege ngan ikarata tool ataleu, ngan la le ye tool tani in nga, ngan Maro iyei di tooltool nga le imot a tiwurere nga. Motong la itar di tooltool tina a tiyepe ye tana mai i le imot nga. Inbe ya taunu la itara ker ke tana kidi tina yo be tiyepe ye nga, inbe itar lal pang di yo be tiyepe ye nga. 27 Ngan Maro in be iyei nen, a be nen ngan di tooltool la tisere a tikapye be tiro baedi dawa ben tool mata kis nga, inbe titongotongorai le be tipuske kanono. Bong ya in iyepe manga mooloo yidi atu atu nga tiap. 28 Ngan ben tina yo tool atu iwete muku nga. Ngan iwete nen, ‘Ya in la pudu i, le ya taunu la ikaua amunu paidi ngan tamaur, inbe nookoot nga tapa a tala be taman a tayepe nen i.’ Inbe ben tina di tooltool lo galanga kiang tiwete lapau nga. Tiyei ne, ‘Idi le imot nga di natunu.’ ”
29 Motong la Paulu iyei ne, “Kumata be idi nga tayepe ben Maro di natunu nga, ngan kin lod tar be Maro in ben so kanningana yo di tooltool lodi kaua urata ye a tikarata ye di tapdi baedi, in be. Inbe kin lod tar be Maro in ben so yo di tooltool tikarata ye pat gol le silba in be. 30 Ngan mukot yege ni nga, ngan di tooltool taukadi lo galanga, ngan la le Maro lono be iwete pang di mata ye so yo tiyei, ngan tiap nga. Bong nookoot nga, Maro iwete betanga medana pang di tooltool ke ni mai i le imot be tiportak lodi panga. 31 Maro ya taunu la itara lal atu yo be ole igaua di tooltool ke tana i le imot, inbe ikarata betanga kidi ye i. Ngan nen le ya taunu ipootoo tool atu be ikarata betanga kidi ye dada ki yo dook mata tarantatu nga. Ngan tina tool tani in imata, motong Maro ipamaditi mulu ye ni ke matenge nga, ngan nen le idi nga ke be lod galanga moolmool nen, ya in la Maro ipootoo be ikarata betanga kiidi tooltool i.”
32 Paulu iwete nen a di tooltool tina ngan tilongo betanga ki ye tool yo imadit mulu ye ni ke matenge in nga, ngan le di tooltool kapala tingeleraia Paulu. Inbe di kapala ngan tiyei ne, “Am nga lomam be amtar talngamam pong, le kene san mulu ngan kuwetewete pam ye betanga in.” 33 Di tooltool tina tiwete pang Paulu nen, motong la iyege di sila tiyepe, inbe ila. 34 Ngan le di tooltool kapala la titara lodi medana a titoo Paulu nga. Ngan di tooltool tina ngan atu in ene la Dionisius i. Ya in di kuto maimai tina yo tigaua a tiyepe ye kawal Areopagas nga, ngan atu kidi. Inbe garup atu in ene la Tamaris i, in ya la iye di tooltool kapala lapau titara lodi medana pang Yesu nga.