1 Mɨrɨ tʉpo, Sises esi'pʉ upinin nɨ pɨ' Kiyarari awɨrɨ. Isutiya pona ɨtɨpai pʉra iyesi'pʉ, apʉne pʉra Esuwerʉ amʉ' epuru ton esi pɨ' tʉwɨnɨ i'se mɨrɨ yau. 2 Tʉusiwʉtʉntɨpɨ'se Esuwerʉ amʉ' nʉkupʉnʉ weyu e'seporo esi'pʉ. Ripaiti'kas 23:34; Isu'taronomi 16:13 3 Mɨrɨ pɨ' si, iyakon non uya ta'pʉ Sises pɨ', “Serɨ tʉnɨnse, Isutiya pona enta, ɨpoitorʉ ton uya eke Papa tʉrawasooi kupʉ auya ento' pe. 4 Ɨnʉ' uya rɨ tʉnkupʉnʉ tʉtʉrawasooi onamʉ pʉra rɨ iyesi mɨrɨ ti'tu i'se e'nɨ yau. Serɨ ton amʉ' kupʉ auya pɨ', tɨwɨ tanporon pata ɨi'tui',” ta'pʉ to' uya. 5 Iyakon non uya rɨ nɨrɨ apurɨ pʉra iyesi'pʉ.

6 Sises uya ta'pʉ to' pɨ', “Uweyu pe kuru te'sen e'seposa' pʉra iyesi. Ɨweyu kon nin esi mɨrɨ ti'tui' pʉra rɨ. 7 Pata uya ɨyewaruma'tɨ kon pʉra iyesi, e'tane uyewaruma'tɨ iya, apʉne pʉra ɨri pe ɨyeseru man ta uya pɨ' tʉpɨ'. 8 Entantɨ' tʉku'sen ya'. Mɨrɨ ya' nin utɨ pʉra man,* Utɨ pʉra man; mɨrɨ pe pʉra, utɨ pʉra man serɨ a'tai. apʉne pʉra uweyu pe kuru te'sen e'seposa' pʉra iyesi pɨ',” ta'pʉ iya to' pɨ'. 9 Serɨ ta tʉpo, Kiyarari po iye'nɨmɨ'pʉ.

10 Takon non utɨ'pʉ tʉku'sen ya' tʉpo, Sises rɨ nɨrɨ si utɨkaa'pʉ, e'tane ama'ai rɨ nin itɨ'pʉ, eke pe ti'tui' pen. 11 Esuwerʉ amʉ' epuru ton uya iwarinpa esi'pʉ tʉku'sen yau. “Nai kʉrɨ si?” ta'pʉ to' uya.

12 Mɨ awɨrɨ rɨ anpisin koro'tawɨrɨ etarerun nɨ pɨ' to' esi'pʉ ipɨ'. “Wakʉ kuru sa'ne,” ta'pʉ tʉron kon ka'pon amʉ' uya.

“Kane,” ta'pʉ tʉron kon uya, “Ka'pon amʉ' rɨ enku'tɨ iya,” ta'pʉ to' uya. 13 E'tane eke pe annau to' usaurokʉ'pʉ pen ipɨ', apʉne pʉra Esuwerʉ amʉ' epuru ton pɨ' tenari'nʉmʉ kon pɨ'.

14 To' nʉkupʉnʉ e'nonkakapʉ iwa koro'tau rɨ, Sises ewomʉ'pʉ Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' ta', mɨrɨpan e'sara'tɨ'pʉ to' enupa pɨ'. 15 Esuwerʉ amʉ' epuru ton usewansiuka'pʉ ipan pe rɨ, mɨrɨpan kon uya ta'pʉ, “Nai kasa pʉse rɨ uya eke pe rɨ i'tu, urɨ'nokon kasa enupasa' kasa rɨ?” ta'pʉ to' uya.

16 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Ɨyenupato' kon uya ike esi uwinon pen nɨ, e'tane Papa, uyenno'nin nʉ'pʉ winɨ iyepʉ. 17 Ɨnʉ' rɨ Papa e'to' i'se ɨnku'pai na'ne' uya i'tuto' oton kɨnyenupayatʉi'ne' esi Papa winon pe mɨrɨ pe pʉra uiwano' pe rɨ tukai'. 18 Ka'pon tiwano' pe rɨ nʉsauro'ai'ne' esi tapurɨto' ipɨkɨrɨ rɨ i'se, kʉrɨ tenno'nin nʉ'pʉ apurɨto' ipɨkɨrɨ i'se te'sen esi mɨrɨ, usenku'tɨn ipɨ' pen nɨ. 19 Mosi' uya Main ke ɨrepa'pʉ kon, pen nɨ katɨ? E'tane tikin nan nɨ iyawɨron pʉra rɨ iyesi. Ɨ'rɨ wenai uwɨpai ɨwesi kon?” ta'pʉ iya.

20 Ka'pon amʉ' anpisin ton uya eikʉ'pʉ, “Ene rɨ esi mɨrɨ ayau! Ɨnʉ' nai ɨwɨnɨ i'se?” ta'pʉ to' uya.

21 Sises uya to' eikʉ'pʉ, “Tikin nɨ eke Papa tʉrawasooi kupʉ'pʉ uya, mɨrɨpan pɨ' ɨusewansiuka'pʉ kon. 22 Mosi' uya ayapiyontɨ'pʉ kon ɨmunkɨ kon yun pi'pɨ puturʉkapɨtʉ kon pa (Mosi' pen nɨ e'tane atamokori kon amʉ' uya isara'tɨ'pʉ), Sapa' a'tai si warawo' mʉre yun pi'pɨ puturʉka auya'nokon. Iseneses 17:10; Ripaiti'kas 12:3 23 Warawo' mʉre yun pi'pɨ si puturʉka yau Sapa' a'tai, Mosi' maimu si e'kwɨtʉ namai', ɨ'rɨ pɨ' ken si upɨ' ausakorota kon ka'pon epi'tɨsa' uya pɨ' Sapa' a'tai? Isaan 5:9 24 Kɨpo'po rɨ ka'pon eseru aimenkato' auya'nokon ereutanʉ'tɨ', i'napairon yai eseru aimenkato' iku'tɨ',” ta'pʉ iya.

25 Mɨrɨ a'tai, tʉron kon ka'pon amʉ' Surusiran pon kon usekama'po'pʉ, “Pʉse rɨ pen pe' iwɨnɨ i'se to' na'ne'? 26 Apʉne entɨ', iye'nama pʉra rɨ annau isaurokʉ, ɨnʉ' uya ɨ'rɨ ta pʉra rɨ ipɨ'. Pata epuru ton uya pe', Kʉrai† Kʉrai; mɨrɨ pe pʉra, Me'saya; v. 27, 31, 41, mɨrɨ awonsi'kɨ 42 yau rɨ nɨrɨ. rɨ ta pe iyesi ipɨ'? 27 E'tane sa'ne, Kʉrai uye'sa' a'tai, ɨnʉ' uya rɨ mɨrɨ winon tukai' i'tuto' pʉra rɨ nin iyesi. E'tane i'tu'nokon mɨrɨ winon pe tukai',” ta'pʉ to' uya.

28 Esuwerʉ amʉ' use'mato', ɨpʉremato' iwʉ' tau ka'pon amʉ' enupai'ma eke pe tʉmaimu tʉku'se Sises uya, “Ui'tu auya'nokon kuru rɨ si, mɨrɨ winon tukai' kuru rɨ nɨrɨ. E'tane sa'ne uiwano' pe uye'sa' pen, e'tane rɨ uyenno'nin nʉ'pʉ esi ikasima auya'nokon pokena' pen nɨ. Ɨni'tunʉ kon pen nɨ, 29 e'tane uni'tunʉ, apʉne pʉra iwinon pe esi, mɨrɨ awonsi'kɨ inennoko'pʉ pe esi,” ta'pʉ iya.

30 Mɨrɨpan a'si i'se to' esi'pʉ, mɨrɨ e'tane ɨnʉ' uya rɨ a'pɨ'pɨtʉ'pʉ pen nɨ, apʉne pʉra iweyu e'seposa' pʉra rɨ marɨ iyesi'pʉ. 31 E'tane tu'kan kon anpisin tonpa ton uya rɨ apurɨ'pʉ, mɨrɨpan kon uya, “Kʉrai uye'sa' a'tai, pʉse rɨ nʉku'ai'ne' entai kuru nɨrɨ ken pe' eke Papa tʉrawasooi ti'tuto' ipɨkɨrɨ ku'to' iya oton?” ta'pʉ to' uya.

32 Pari'si amʉ' uya serɨ ton pɨ' ka'pon amʉ' etarerumʉ eta'pʉ, mɨrɨpan kon uya use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ' uya use'man nɨto', ɨpʉreman nɨto' iwʉ' erasu ton ennoko'pʉ Sises a'sise'na. 33 Sises uya ta'pʉ, “Ɨpiyau'nokon esi serɨ mara rʉ'kwɨ parɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ nin si utɨ mɨrɨ uyenno'nin nʉ'pʉ piya'. 34 Uwarinpato' auya'nokon oton e'tane uyepoto' auya'nokon oton pen, apʉne pʉra iyau e'ai'ne' ya' ɨutɨ kon pʉra iyesi,” ta'pʉ iya.

35 Esuwerʉ amʉ' epuru ton usekama'po'pʉ tʉtonpa kon amʉ' pokon pe esii'ma, “Nai ya' mairɨ itɨ eporo poken pʉra? Kiri' amʉ' pata'se' airɨ katɨ itɨ Esuwerʉ amʉ' na'ne' airɨ, Kiri' amʉ' enupai'? 36 ‘Uwarinpato' auya'nokon oton e'tane uyepoto' auya'nokon oton pen,’ mɨrɨ awonsi'kɨ, ‘Iyau e'ai'ne' ya' ɨutɨ kon pʉra iyesi,’ ta iya pɨ' sa'ne. Ɨ'rɨ ta iya e'kwa pe iyesi?” ta'pʉ to' uya.

37 Tʉku'sen weyu u'matʉ esi'pʉ ipan pe, eke pe kuru te'sen pe. Ripaiti'kas 23:36 Mɨrɨ wʉi a'tai, Sises e'soto'kasa' uya ta'pʉ eke pe tʉmaimu tʉku'se, “Ɨnʉ' rɨ tuna'kiri' ke te'sen nʉyepʉi upiya' tʉyuku epose. 38 Ɨnʉ' uya rɨ uyapurɨ pe iyesi a'tai, iye'menukasa' itekare nɨkayai'ne' kasa rɨ, ‘I'napaino rɨ to'panʉ'nin tuna epa'ka mɨrɨ iyapai,’ ” ta'pʉ iya. Isi'kiyerʉ 47:1; Sakaraya 14:8 39 Serɨ ta'pʉ Sises uya mɨrɨ, A'kwarʉ pɨ' kamoro tapurɨnin nan pe te'san nepoton pɨ'. Mɨrɨ a'tai, A'kwarʉ e'tʉsa' pʉra rɨ marɨ iyesi'pʉ, apʉne pʉra Sises enasa' pʉra iyesi'pʉ tapurɨpɨ'to' ya'.

40 Tu'kan kon ka'pon amʉ' anpisin koro'tawon kon uya serɨ ta iya eta'pʉ, mɨrɨpan kon uya, “Pʉserɨ rɨ esi serɨ Pu'kena' pe,”‡ Pu'kena': apʉne Isaan 1:21 enkɨ. ta'pʉ to' uya.

41 Tʉron kon uya, “Kʉrai pʉse rɨ,” ta'pʉ.

Mɨrɨ e'tane tʉron kon uya, “Kʉrai uye'to' pʉra rɨ iyesi Kiyarari winɨpai. 42 Iye'menukasa' itekare uya ta, Kʉrai e'to' pe iyesi kin Tepi' pa rʉ'pʉ pe, Pe'teri'en po iyentu, Tepi' uko'mamʉ'pʉ rʉ'pʉ yau,” 2 Sanwerʉ 7:12; Mai'ka 5:2 ta'pʉ to' uya. 43 Mɨrɨ pɨ' si ka'pon amʉ' epantakapɨtʉ'pʉ kʉrɨ rɨ uriya'. 44 Tʉron kon esi'pʉ a'si i'se, e'tane ɨnʉ' uya rɨ temiyatʉ tʉrʉ'pʉ pen ipɨ'.

45 Erasu ton enna'po'pʉ use'man nɨto' tʉrawasomanin nan epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ Pari'si amʉ' piya', mɨrɨpan kon uya ta'pʉ to' pɨ', “Ɨ'rɨ pɨ' tʉne'se pʉra ɨwesi'pʉ kon?” ta'pʉ to' uya.

46 Mɨrɨ pɨ' erasu ton uya, “Ɨnʉ' rɨ usaurokʉ pʉra iyesi pʉse rɨ kasa,” ta'pʉ to' uya.

47 “Ɨyenku'tɨsa' iya 'nokon kanan na'kɨ?” ta'pʉ Pari'si amʉ' uya to' pɨ'. 48 “Itepuru tonpa ton nɨ mɨrɨ pe pʉra Pari'si amʉ' tonpa ton nɨ uya pe' apurɨ tukai' mi'tuyatʉu? 49 Pʉsamoro uya main, Mosi' winon i'tu pʉra iyesi mɨrɨ; mɨrɨ wenai, Papa nʉpa'nʉkʉ'san pe to' esi mɨrɨ,” ta'pʉ to' uya.

50 Nekutimas esi'pʉ to' tonpa pe, wapiya ewarupɨ nau itɨsa' rʉ'pʉ Sises piya', Isaan 3:1-2 51 mɨrɨpan uya, “Main uya, ‘Ka'pon pɨ' ɨri ta pʉra iyesi eta tʉpo pʉra rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ inkupʉ'pʉ eposa' pen nɨ e'tane,’ tasa',” ta'pʉ iya.

52 “Kiyarari pon nɨ marɨ pe' ɨmɨrɨ? Iye'menukasa' itekare pɨ' ɨsenupa'; mɨrɨ a'tai, i'tu auya mɨrɨ Pu'kena' uye'to' pʉra rɨ iyesi Kiyarari winɨ,” ta'pʉ to' uya.

53 Mɨrɨ a'tai, tanporon kon utunta'pʉ.