1 Solomon ni Pilung e pi’ e thin nge yan ngak e pi tolang ko pi ganong nge yu ke girdi’ nu Israel ni ngarbad ngak nga Jerusalem ni fan e ngan fek fare Kahol ko M’ag rok SOMOL u Zion, ni aram fare Binaw rok David, i yan ko fare Tempel. Rev 11:19 2 Ra mu’ulunggad ni yad gubin u nap’an e Madnom ko Nochi Na’un u lan e bin medlip e pul, ni pul ni Ethanim.* ETHANIM: Bin medlip e pul ko kalendar ni Hebrew, gonap’an bang u lukngun e September nge mada’ nga lukngun e October. 3 Nap’an ni mu’ulung urngin e pi tolang, me chibiy e prist fare Kahol ko M’ag 4 ngar feked i yan ko fare Tempel. Ma fapi Levite nge prist e ku ra feked fare Tent u p’eowchen SOMOL nge gubin tatalin i yan ko fare Tempel. 5 Me Solomon ni Pilung nge urngin e girdi’ nu Israel e ra mu’ulunggad nga mit fare Kahol ko M’ag, miyad pi’ e saf nge garbaw ni pumo’on ni pire’ ni maligach ndabiyag i the’eg. 6 Me fek e pi prist fare Kahol ko M’ag nga langgin fare Tempel ngranod ra ted ngalan e Gin Th’abi Thothup, u pulwon pon fa gal Kerubim nga but’. 7 Ni kar pithigew e changeg nike upunguy porow fare Kahol ko M’ag nge mat’ riy. 8 Mat’ riy e ba n’uw, ya ra sak’iy be’ u puluwon fa Gin Th’abi Thothup ma ra guy taban, machane dabyag ni ngan guy u wean. (Kabay e gali mat’ nem u rom e daba’.) 9 Dariy ban’en u lan fare Kahol ko M’ag kemus ni fa gal yang i malang ni tay Moses nga langgin ko Burey ni Sinai, nap’an ni ngongliy SOMOL ba m’ag u thilrad yu Israel ko fa ngiyal’nem nike chuw piyu Israel u Egypt.

10 Ma fa’ani yib e pi prist u lan fare Tempel nga wean, me sugnag bangi manileng lan fare Tempel. Exo 40:34, 35 11 Ma dakiyag ni ngar sulod ngalan ngar ngongliyed e maruwel rorad nrogon e prist ni bochan e gi manileng nem; ya ram’en SOMOL nib maluplup e ke sugnag lan fare Tempel. 12 Ma aram me meybil Solomon ni ga’ar,

14 Me par urngin e girdi’ ni yad ba sak’iy, me cheal Solomon me sap ngorad, me meybil ngak Got ni nge fal’eg wa’athrad. 15 Ni ga’ar, “Ngan pining e sorok ngak SOMOL ni Got rok yu Israel! Ke tay nga tagil’ e tin ni micheg ngak e chitamag i David ni fa’ani ga’ar ngak, 16 ‘Ngiyal’ ni gu chuweg piyu Israel ni girdi’ rog u Egypt, ma dawor gu duwgiliy reb e binaw u lan e nam nu Israel ni ga’ngin ni ir e ngan toy ba tempel riy ni ngu’un liyor ngog riy. Machane gur David e kug turguyem ni gur e ngu’um gagiyegnag e girdi’ rog.’ ”

17 Me ul ul Solomon ngay nge ga’ar, “Chitamag i David e leamnag ni nge toy ba tempel ni ngu’un liyor ngak SOMOL ni Got rok yu Israel riy, 18 me yog SOMOL ngak David ni ga’ar, ‘Mat’aw ni ka mu leamnag ni ngan toy ba tempel ni fan ngog, 19 machane gathi gur e ngam toy, ya be’ nib mo’on ni fakam, e ir e nge toy e tempel rog.’ 20 Ere SOMOL e ke tay nga tagil’ e tin ni yog, ya kug wan nga luwan e chitamag i David kug mang pilung nu Israel. Ma kug toy e re tempel ney ni ngu’un liyor ngak SOMOL ni Got nu Israel riy. 21 Ma kubay bang u tempel ni kug tay ni tagil’ fare Kahol ko M’ag ni bay fa gal raba’ i malang ko fare m’ag riy ni ngongliy SOMOL u thilin nge pi chitamangidad ni kakrom ko fa ngiyal’nem ni fekrad nga wuru’ yu Egypt.”

22 Me yan Solomon i sak’iy nga m’on ko altar u p’eowchen e girdi’ nu Israel. Me pug pa’ ngalang nruw raba’ 23 me meybil ni ga’ar, “SOMOL ni Got rok yu Israel, dariy reb e kan u tharmiy ngu but’ ni bod gur! Ri gab yul’yul’ ko m’ag ni kam ngongliy u thilmed e tirom e girdi’, ma ga be dag e t’ufeg rom ngorad ni fa’anra yad be par ni yad be fol rom u polo i lanin’rad. 24 Kam tay u tagil’ e tin mmicheg ngak e chitamag i David ni tapigpig rom, ma daba’ e kam rin’ e tin mmicheg. 25 Ere chiney, i gur SOMOL ni Got rok yu Israel, e gu be wenig ngom ni ngku mu tay u gil’ yugu boch e thin ni fa’an mmicheg ngak e chitamag i David ni fa’ani lungum ngak, ‘Gubin ngiyal’ ni bay gu pi’ be’ ni owchem nge mang pilung nu Israel, ni fa’anra i kol ayuwen ngi i fol rog ni bod ni ga be rin’.’ 26 Got nu Israel, gu be wenig ngom ni ngam tay nga tagil’ e re bugithin ney ni mmicheg ngak e chitamag i David ni tapigpig rom.

27 “Machane gur, rayag ni nge par Got u fayleng? Tharmiy ni ga’ngin e dab mu taw nga langgin, ere dabiyag ni ngam taw ngalan e re Tempel ney ni kug toy. 28  SOMOL ni Got rog, mu telim ko meybil rog nge n’en ni gu be wenignag ngom; mu rung’ag lamag nge thin ni gu be wenignag ngom e daba’. 29 Um matanagiy e re Tempel ney ni rran nge nep’, nre gin’ey ni gur e kam turguy ni ngu’un liyor ngom riy. Mu rung’ag lamag u nap’an ni gu ra sap ko re Tempel ney nggu meybil. 30 Mu telim ko meybil rog nge meybil rok e girdi’ rom ko ngiyal’ ni yad ra sap ko gin’ey ngar meybilgad. Mu telim ngomad u tafnam u tharmiy ngam n’ag fan u wun’um e denen romad.

31 “Fa’anra nog nike rin’ be’ ban’en nib kireb ngak be’ min fek i yib nga altar rom u lan e re Tempel ney ni nge micheg u p’eowchem ni dariy e kireb nike rin’, 32 me gur SOMOL e ngam telim u tharmiy ngam pithig e oloboch rok e pi tapigpig rom. Mu gechignag e en nib kireb nrogon nib m’ag ni nge aw ngak, ma gog nde kireb e en ni bfel’ e rok.

33 “Fa’anra gel e pi to’ogor rok piyu Israel ngorad ni bochan e kar denengad nib togopluw ngom, ma fa’an yad ra sul ngom ngarbad ko re Tempel ney, ngar meybilgad ngom u fithik’ e kalngan’ ni ngam n’ag fan u wun’um e denen rorad, 34 ma ga motoyil ngorad u tharmiy, ma ga n’ag fan u wun’um e denen rok e girdi’ rom ngam fulwegrad ko re nam ney ni gur e mpi’ ngak pi chitamangirad ni kakrom.

35 “Ra denen e girdi’ rom ni kar togopluwgad ngom ma ga tel e n’uw rorad ni aram e kam gechig nagrad, miyad kalngan’ ngar pi’ed keru’rad ko kireb miyad sap ko gin ni bay e re Tempel ney riy ngar meybilgad ngom u fithik’ e liyor, 36 ma ga motoyil ngorad u tharmiy ngam n’ag fan u wun’um e denen ko pilung nge girdi’ nu Israel; ma ga fil ngorad rogon ni ngu’un par ni yib mat’aw, ma ga pi’ e n’uw nge yib nga daken e nam rom, ni fa’an mpi’ ngak e tirom e girdi’ ni nge par ni taferad ni dariy n’umngin nap’an.

37 “Ma ra yib e uyongol u lan e nam, ara ba misilpig, ara yib e nifeng nib gowel nge kirebnag e woldug, ara misilpig nma yib ko woldug, ara yu ran’ i asmen’ing, ara yib e pi to’ogor ra m’aged e mael ngak e tirom e girdi’, ara yib bmit e liliy ara m’ar ngorad, 38 ma ngam motoyil ko meybil rorad. Ma ra bay e girdi’ rom nu Israel nike kalngan’ miyad pug pa’rad ngalang ni yad ba sap ko re Tempel ney ngar meybilgad, 39 ma ga motoyil ko meybil rorad. Mu telim ngorad u tafnam u tharmiy, ma ga n’ag fan e kireb rorad u wun’um, ma ga aywegrad. Kemus ni gur e ga manang e leam rok urngin e girdi’. Ra be’ ma ga rin’ ngak nrogon e ngongol rok, 40 ya re nam ney ni gur e mpi’ ngak pi chitamangirad ni kakrom e gubin ngiyal’ ni ngi i par e girdi’ rom riy ni bay madgum u wun’rad.

41-42 “Mra par be’ u ba nam nib orel ni yugu be’ u bang me rung’ag murung’agem nga feni sorom, nge pi maang’ang ni kam rin’ ni fan ngak e girdi’ rom, me yib ni nge liyor ngom me yib ko re Tempel ney ni nge meybil, 43 ma ga motoyil ko meybil rok. Mu telim ngak u tharmiy ni tafnam, ma ga rin’ e tin ke wenignag ngom ni ngam rin’, ya nge urngin e girdi’ ko pi nam nu fayleng miyad nangem mu ur pired ni bay madgum u wun’rad ni bod rogon e tirom e girdi’. Miyad nang ni re Tempel ney ni kug toy e irera’ e gin ni ngu’un liyor ngom riy.

44 “Ma ga ra yog ngak e girdi’ rom ni ngar maelgad ngak e pi to’ogor rorad, miyad meybil ngom ni yad ba sap ko re binaw ney ni gur e mdugliy nge re Tempel ney ni kug toy ni fan ngom, 45 ma ga motoyil ko meybil rorad. Mu telim ngorad u tharmiy, ma ga gagiyeg nagrad ngar gelgad.

46 “Ma fa’anra denen e tirom e girdi’ nib togopluw ngom ma dariy be’ ni der denen — ma ga damumuw ngorad ngam pag e pi to’ogor rorad ngar gelgad ngorad ko mael mi ni fekrad nga reb e nam ni yad ba kalbus, ma yugu demturug feni orel, 47 ma ngam motoyil ko meybil rok e girdi’ rom. Ma fa’anra yad ra kalngan’rad u lan e re nam nem ngar pi’ed keru’rad ko kireb ngar meybilgad ngom nga rogned ngom gelngin e kireb ni ur ngongliyed, me gur SOMOL e ngam rung’ag e meybil rorad. 48 Fa’anra riyul’ ni kar ra kalgad ngan’gad kar pi’ed keru’rad ko kireb u lan e re nam nem miyad meybil ngom ni kar sapgad ko re nam ney ni kam pi’ ngak pi chitamangirad ni kakrom, nge re binaw ney ni gur e mu turguy, nge re Tempel ney ni kug toy ni fan ngom, 49 ma ngam motoyil ko meybil rorad. Mu telim ngorad u tafnam u tharmiy ma ga runguyrad. 50 Ma ga n’ag fan u wun’um urngin e denen rorad nge togopluw rorad ngom, ma ga gagiyegnag e to’ogor rorad ngar golgad ngorad. 51 Yad e girdi’ rom ni gur e mfekrad nga wuru’ yu Egypt, ni fare tafen e nifiy ni be daramram.

52 “SOMOL nib Th’abi Tolang, mang e yigi par e girdi’ rom nu Israel nge pilung rorad ni yad bfel’ u p’eowchem, mu’um rung’ag e meybil rorad ko ngiyal’ ni yad ra wenig ngom ni ngam ayuwegrad. 53 Gur e mmel’egrad u fithik’ girdi’en urngin e nam ni yad e ngar manged tirom e girdi’, ni bod ni mog ngorad u l’ugun e tapigpig rom i Moses ko ngiyal’ ni mfek pi chitamangimad ni kakrom nga wuru’ yu Egypt.”

54 Fa’ani mu’ Solomon ko meybil ngak SOMOL, me sak’iy u m’on ko altar ni aram e gin ni ragbug riy nga but’ nge par nike pug pa’ ngalang nruw raba’. 55 Me meybil ngak Got ni ba ga’ laman nike yibilay urngin e girdi’ nike mu’ulung ngaram ni ga’ar, 56 “Ke magaer SOMOL nike pi’ e gapas ngak e girdi’ rok, ni bod ni micheg ni bayi rin’. Ke tay nga tagil’ urngin e tin ni micheg u l’ugun e tapigpig rok i Moses. 57 Mang e yigi par rodad SOMOL ni Got rodad ni bod ni i par rok pi chitamangidad ni kakrom; mang e yigi dabi pagdad ara n’agdad; 58 mang e yigi gagiyeg nagdad ngu’ud folwokgad rok, nge yag ni u da pired ni gubin ngiyal’ nrogon ni ba’adag, mu ud folgad u urngin fapi motochiyel nge thin rok ni pi’ ngak pi chitamangidad ni kakrom. 59 Mang e yigi par SOMOL ni Got rodad ni gubin ngiyal’ ni manang e re meybil ney nge pin’ey ni kug wenignag ngak. Mang e yigi par ni gubin ngiyal’ ni be runguy e girdi’ nu Israel nge pilung rorad, ngi i pi’ ngorad e tin nge yag ngorad u reb e rran nge reb. 60 Ya urngin e pi nam nu fayleng ni ngar nanged ni kemus ni SOMOL e ir e Got, ma dakuriy yugu reb nga bang. 61 Mang e yugum pired gimed e girdi’ rok, ni gubin ngiyal’ ni gimed ba yul’yul’ ngak SOMOL ni Got rodad, ma gimed be fol u urngin e motochiyel nge thin rok, ni bod ni gimed be rin’ e bin daba’ e rran.”

62 Ma aram me pi’ Solomon ni Pilung nge urngin e girdi’ e maligach ngak SOMOL. 63 I pi’ Solomon e maligach ni nge gapaseg thilin Got nge girdi’ ni 22,000 e garbaw, nge 120,000 e saf. Aram rogon fare Tempel rok SOMOL ni ognag fare pilung nge urngin e girdi’. 64 Ku rofen nem e ognag fare pilung lukngun lan e yoror ni bay u m’on ko Tempel, ni aram e gin ni pi’ e maligach ni gamanman riy ni kan urfiy nreb, nge maligach ni grain, nge mam ko gamanman ni maligach ni nge gapaseg thilin Got nge girdi’. Fare altar ni bronze u lan e yoror ko tempel e kayigi achig ndabiyag ni ngan pi’ urngin e pi maligach nem u daken.

65 Me madnomnag Solomon nge urngin e girdi’ nu Israel fare Madnom ko Nochi Na’un ni medlip e rran. Pire’ e girdi’ ni yigi tabab u Hamath Pass ko lel’och nge mada’ ko mathil nu Egypt ko yimuch. 66 Me rofen ni meruk me pag Solomon e girdi’ ngar sulod nga taferad. Ma yad gubin nra pininged e magaer ngak, miyad sul nga taferad ni kar felfelan’gad ni bochan urngin e pin’en ni bfel’ nike pi’ SOMOL ngak e tapigpig rok i David nge yu Israel ni girdi’ rok.