41
Josef ni weliy fan e lik’ay rok Farao
1 Ma l’agruw e duw nga tomuren, me lik’ay Farao nib sak’iy u to’oben e lul’ ni Nile, 2 me yib medlip i garbaw ni bfel’ rogon ma ba sugsug u lan fare lul’ ngalang miyad tabab i kay e pan. 3 Miki yib medlip e garbaw u lan fare lul’ ngalang nib m’ugm’ug yilrad ma ba manan’ug ya’arad. Rabad ra sak’iygad nga to’oben fa tinem e garbaw u charen e lul’. 4 Me longuy fapi garbaw nib m’ugm’ug yilrad fa medlip i garbaw nib sugsug; me od Farao. 5 Me mol bayay miki lik’aynag medlip punug e grain nib gagang’ punug nike el, ni ta’ab kenggin e ra k’ufgad riy. 6 Me yib i m’ug medlip punug e grain nib achig punug ma ke mororoy ni bochan e nifeng nib gowel ni be yib ngay u daken e ted ni desert, 7 me ful’ fa yu punug i grain nib achig fa medlip punug nem nib gagang’ punug. Me od Farao me nang nike lik’ay. 8 Ma fa’ani kadbul me par nike magafan’, me l’oeg e thin nge yan ngak urngin e pi tamerong nge pi’in ni gonop u Egypt ni ngarbad ngak. Me weliy ngorad e lik’ay rok, machane dariy bagayad ni yag rok ni nge weliy fan ngak.
9 Ma aram me ga’ar fa’anem nma pu’og e wayin nga kap rok Farao, “Thingar gu weliy ngom e daba’ ni kug rin’ ban’en nde fel’. 10 Mu damumuw ngomow e gal tapigpig rom ni gag nge en ni pilungen e lum flowa, ma ga taymow nga kalbus ni bay u naun rok e cha’ ni ir e kapten rok girdi’en e matanag. 11 Me reb e nep’ ma gamow lik’ay. Ra bagamow me lik’ay, ni bay fan e birok e lik’ay. 12 Ma bay ba pagel ni Hebrew romow, ni ir e sib rok e en ni kapten rok girdi’en e matanag, ma gamow weliy ngak e lik’ay romow. Me weliy fan ngomow, nra bagamow me weliy fan e birok e lik’ay ngak. 13 Me yib i m’ug ni bod rogon ni yog fan ngomow, ya nsulwegneg ko maruwel rog, ma ga thang e fan rok fa’anem nma lum flowa.”
14 Me l’oeg Farao e thin nge yib ngak Josef, min yan ni fek Josef u kalbus ni papay ni nge yib. I puy raben nge mu’ me thiliyeg e mad rok, me yib nga p’eowchen Farao. 15 Me ga’ar Farao ngak Josef, “Kug lik’ay, ma dariy be’ nrayag rok ni nge weliy fan. Ma kanog ngog ni yira weliy e lik’ay ngom, ma rayag ni mu weliy fan.” 16 Me fulweg Josef ni ga’ar, “Gathi gag! I Got e bayi dag ngom e tin ni bfel’.” 17 Me ga’ar Farao, “Gu lik’ay ni gub sak’iy u to’oben e lul’ ni Nile, 18 me yib medlip i garbaw ni bfel’ ya’an ma ba sugsug u lan e lul’ ngalang miyad tabab i kay pan. 19 Miki yib medlip i garbaw u lan fare lul’ ngalang ni yad ba yaf nib mug’mug’ yilrad. Ma bmanan’ug ya’arad ndawor gguy e garbaw u lan yu Egypt ni aram rogon. 20 Me longuy fapi garbaw nib m’ugm’ug yilen fa tinem e garbaw nib sugsug. 21 Machane ra longuyed nge mu’ ma dariy be’ nra nang, ya ka yugu rogon ya’arad ni ba manan’ug ni bod ko som’on. Ma aram mu gu od. 22 Ma fare lik’iy rog e kug gguy riy medlip punug e grain ni ba gagang’ punug nike el, ni ta’ab kenggin e ra k’ufgad riy. 23 Me yib i m’ug medlip punug e grain nib achig, ma ke mororoy ni bochan e nifeng nib gowel ni be yib ngay u daken e ted ni desert. 24 Ma fa yu punug i grain nib achig e ra ful’ed fa medlip punug nem nib gagang’. Kug weliy e re lik’ay ney ngak e pi’in ni tamerong, machane dariy bagayad nrayag rok ni nge weliy fan ngog.”
25 Me ga’ar Josef ngak Farao, “Gali lik’ay nir e ta’reb fan; ke weliy Got ngom e n’en ni nge rin’. 26 Re medlip i garbaw nib sugsug nem e medlip i duw, ma fa medlip punug i grain ni ba ga’ e ku er rogon ni medlip i duw; ta’reb rogon fan. 27 Ma fa medlip i garbaw ni yib i m’ug ko tomur, nge fa medlip punug i grain nib achig nike mororoy ko nifeng nib gowel ni be yib u daken e ted ni desert e medlip i duw ni nge yib e uyongol. 28 Bod rogon ni kugog ngom: ke dag Got ngom e n’en ni bay rin’. 29 Medlip e duw ni bayi par e nam nu Egypt ni polo’ nib pire’ e ggan riy. 30 Me mu’, me yib medlip e duw ni uyongol e bay riy, ma urngin fapi duw ni bfel’ ni immoy e bay ni pag talin u Egypt; ya re uyongol nem e bayi kirebnag e nam nu Egypt. 31 Re ngiyal’ i n’en ni ba’aram ni pire’ e ggan riy e bay ni pag talin, ni bochan e uyongol ni bay yib nga tomuren e rib gel e gafgow ni yira tay riy. 32 Ma fan e re lik’ay nem ni yib ngom ni l’agruw yay, i gur Farao, e aram e kem’ay i turguy rok Got, ni dabki n’uw nap’an me taw.
33 “Ere chiney e thingar mu duwgiliy be’ nib mo’on ni ba llowan’ ma ba gonop ngam tay ni nge milfan yu Egypt ngak. 34 Ma thingar kum turguy boch e girdi’ ngar maruwelgad u daken e nam, ni ngar kunuyed ta’ab guruy u lal guruy e ggan ni be yib ko woldug u lan fa medlip i duw ni pire’ e ggan riy. 35 Thingar ra kunuyed urngin e ggan u lan e pi duw ni ba’aram ni bfel’ ni bay yib. Ma thingar ra maruwelgad u tan e thin rom ngar kunuyed e grain ni nge mang ggan u lan e pi binaw i yan, miyad tay e matanag riy. 36 Ya re ggan nem e nge par ni talpen e ggan ni nge m’ay u daken e nam u lan e medlip i duw ni ba’aram ni bay yib e uyongol nga Egypt, ya nge dabi yim’ e girdi’ nu Egypt ko ngiyal’nem ni bay yib e uyongol.”
Josef nni tay ni ir e nge gagiyegnag yu Egypt
37 Me fel’ u wan’ Farao nge pi’in ntolang e tin nike yog Josef ni ngan rin’, 38 me ga’ar Farao ngorad, “U uw e gomanga gadad ra pir’eg reb e mo’on riy ni bod e cha’ney, ni bay gelngin Got rok?” 39 Ma aram me ga’ar Farao ngak Josef, “Bochan e ke dag Got ngom urngin e pin’ir, me ere dakuriy be’ ni kab llowan’ fa kab gonop ngom. 40 Bay gu tem ni gur e nge milfan e nam rog ngom, ma urngin e girdi’ ko nam rog ni gur e ngu’ur folgad ko pin’en ni ga be yog ni ngan rin’. Ma bay gu par ni kemus ni gag e gub tolang ngom ni bochan e gag e pilung.” 41 Miki ga’ar Farao ngak Josef, “Kam guy, chiney e kug duwgiliyem ni gur e kam mang governor ko nam nu Egypt ni ga’ngin.” 42 Me luf Farao e luwew u bugul i pa’ ni bay e pow rok riy nge tay nga bugul i pa’ Josef; me yin’ e mad nib tolang puluwon nga daken Josef, me the’ ba kiy i chen ni gol nga belel’ugun Josef. 43 Me pi’ e bin l’agruw e chariot ngak ni fen e en ni migid ngak e pilung ni nge yan riy, ma ke m’on e matanag rok ni be tayfan ni be tolul ni be ga’ar, “Mbinged e kanawo’!” Josef e ni duwgiliy ni ir e governor u ga’ngin e nam nu Egypt. 44 Me ga’ar Farao ngak, “I gag e pilung; machane dariy be’ u daken e nam nu Egypt ni ga’ngin ni nge pug baraba’ i pa’ ngalang ara rifrifen ay ni fa’anra dab mpining e kefel’ ngay.” 45 Me tunguy fithingan Josef ni Zafenath Paneah. Me pi’ Asenath ngak ni nge le’engiy, mi Asenath e be’ ni bpin ni fak Potifera, ni ir e prist ko binaw nu On. Me milekag Josef u lan e nam nu Egypt.
46 Guyey e duw yangren Josef ko ngiyal’ ni ba’aram ni pigpig ngak Farao, ni pilung nu Egypt. I milekag Josef u lan e nam nu Egypt i yan. 47 Ma fa medlip i duw ni ba’aram ni bo’or gan yu Egypt e pire’ e ggan ni i yib ko woldug. 48 Mu lan e re medlip i duw nem ni bo’or e ggan u Egypt e kunuy Josef urngin e ggan nge cha’riy u lan e pi binaw i yan. Ra reb e binaw me kunuy e ggan riy ni be yib ko yu yang i milay’ nib longobiy fare binaw nge tay nga naun u lan fare binaw. 49 Bo’or e grain ni cha’riy nga naun ni yan i par ni gowa yan’ u maday. Re grain nem ni cha’riy e pire’ nib pire’ me tal ndaki tay urngin nga babyor ya dabkiyag.
50 Dawori taw fare uyongol, ma ke gargeleg Asenath l’agruw i pagel ni fak Josef. 51 Me ga’ar Josef, “I Got e ke ayuwegneg kug pag talin urngin e gafgow ni kug tay nge urngin e girdi’ u tabinaw rok e chitamag”; ma aram me tunguy Manasseh.* MANASSEH: Re ngachal ney ni thin ni Hebrew e gowa fare bugithin ni “tapgin mi ni pag talin.” 52 Miki ga’ar, “Re nam ni kug pir’eg e gafgow riy, e ir e ke pi’ Got e bitir ngog riy”; ma aram me tunguy fithingan e bin l’agruw e pagel ni fan ni Efraim.† EFRAIM: Re ngachal ney ni Hebrew e gowa fare bugithin ni “bitir ni kan pi’.”
53 Ma fa medlip i duw ni i par yu Egypt ni bfel’ rogorad ni bochan e pire’ garad e m’ay, 54 me tabab fa medlip i duw ngay ni aram e ke yib e uyongol, ni bod rogon ni fa’ani yog Josef ni bay taw ngay. Miki yib e uyongol ko tin kabay e nam, machane ga’ngin yu Egypt ni bay e ggan riy. Act 7:11 55 Ma fa’ani thamiy e nam nu Egypt ni ga’ngin e uyongol, me wenig e girdi’ ngak Farao ni nge pi’ e ggan ngorad. Me ga’ar ngak urngin e girdi’ nu Egypt, “Mmarod ngak Josef mi gimed rin’ e tin bayi yog ngomed.” 56 Ma nap’an ni garer e uyongol u daken e re nam nem, me bing Josef urngin e naun ni kan cha’riy e grain ngay me pi’ e grain ngak piyu Egypt ni chuway’, ya re ngiyal’ i n’em e kari gel e uyongol u daken e nam nu Egypt. 57 Me yib e girdi’ u gubin yang u fayleng nga Egypt ni ngar chuw’iyed e grain rok Josef, ya gubin yang u fayleng e ke yib e uyongol riy nib gel.
*41:51 MANASSEH: Re ngachal ney ni thin ni Hebrew e gowa fare bugithin ni “tapgin mi ni pag talin.”
†41:52 EFRAIM: Re ngachal ney ni Hebrew e gowa fare bugithin ni “bitir ni kan pi’.”
DRAFT VERSION — Proofreading in progress