□2:1-2 «ananglargha dewayimni yetküzüp, uning bilen dewalishinglar; chünki u méning ayalim emes we men uning éri emes; u pahishilik turqini chirayidin, zinaxorluq haletlirini köksining arisidin yaqatsun!» — démisekmu bu sözler hem peyghemberning öz balilirigha hemde Xudaning öz xelqige éytqanliridur. Töwendiki sözler (14-3) asasen Xudaning Israilgha bolghan sözliri — Biraq beziliri peyghemberning öz ehwaligha mas kélidu.
□2:5 «ichimlik-sharablirimni teminligüchi ashnilirimgha intilip ularni qoghlishimen» — «ashnilirim» Israil choqun’ghan herxil butlarni, bolupmu «Baal»larni körsitidu. Nadan Israil ash-taam we nerse-kéreklerni Xuda emes, belki bu butlar teminleydu, dep qaraytti.
□2:9 «Shunga men qaytip kélimen, uningdiki ziraetlirimni ... élip kétimen, Özümdiki ... yung-kanaplirimni bermey qayturup kétimen» — Israillar Xudaning yénigha «qaytishi» kérek. Hazir eksiche Xuda ularning yénigha jazalashqa qaytidu.
□2:10 «Hazir men uning nomussizliqini ashnilirining köz aldida ashkarilaymen» — mushu «ashniliri» dégen sözning menisi hazir sel kéngeytildi. Israil Xudaning qoghdishigha ishenmey, herqaysi butperes döletlerge tayinip ular bilen ittipaqdash bolmaqchi. Biraq Xuda Özige qilghan bu wapasizliqni hemme ademning közi aldida ashkarilaydu.
□2:11 «Xatime bérimen; uning héytlirigha! Uning «yéngi ay»lirigha!...» — «yéngi ay»ning birinchi küni héyt küni hésablinatti. «Shabat» küni, yeni shenbe küni, dem élish küni idi.
■2:12 Zeb. 80:12-13; Yesh. 5:5
□2:13 «men uning béshigha «Baal»larning künlirini chüshürimen» — démek, Xuda Israilning «Baal»largha choqun’ghan künlirining tégishlik jazasini ularning béshigha chüshüridu.
□2:14 «Shunga mana, men uning könglini alimen, uni dalagha élip kélimen, könglige sözleymen» — «shunga» dégen bu söz ademni tolimu heyran qilidu, elwette. Xudaning shapaiti daim dégüdek shundaq.
□2:15 «Shundaq qilip Men uninggha shu yerde üzümzarlirini qayturimen, «Aqor jilghisi»ni «ümid ishiki» qilip bérimen; andin u shu yerde yashliq künliridikidek, .... küy-naxsha éytidu» — bu ayettiki bezi sözlerning sherhi: — (1) «Aqor jilghisi» — Eslide Israil Pelestinni ishghal qilish üchün jeng qiliwatqan künlerde, «Aqan» (yaki Axor, menisi «aware») isimlik bir kishi Xudaning körsetmisige itaet qilmighachqa, pütkül Israil jengde meghlup boldi. Yeshua peyghemberning wasitisi bilen Aqanning gunahi éniqlan’ghandin kéyin, Israil Aqanni chalma-kések qilip öltürüwetti. Andin Israil düshmendin qutquzuldi. «Aqanning ölümi ularni qutquzghan» dégili bolidu. Shunga mezkur ayetning menisi, belkim birsi ularning gunahlirini kötürüshi bilen, ular qutquzulidighan bolidu («Ye.» 7-babni körüng). (2) «yashliq künliri» — belkim Israilning «yéngi bir el» tughulghandek, Misirdin chiqqan waqtini körsitidu. (3) «naxsha éytidu» yene «(Manga) jawab béridu» dégennimu bildüridu.
□2:16 «Sen Méni «érim» dep chaqirisen, ikkinchi Méni «Baal»im démeysen» — «kirish söz»de éytqinimizdek, «Baal» dégen sözning bir menisi «igem» yaki «érim».
□2:17 «Men «Baal»larning namlirini séning aghzingdin élip tashlaymen» — ibraniy tilida «Men «Baal»larning namlirini uning (yeni, Israilning) aghzidin élip tashlaymen».
■2:18 Ayup 5:23; Yesh. 11:6; Ez. 14:21; 34:25
□2:19 «Men séni ... Özümge baghlaymen» — bu söz adette qizni özige emrige élishini bildüridu.
□2:20 «heqqaniyliqta, méhir-muhebbette, rehim-shepqetlerde.... sadaqetlikte (séni Özümge baghlaymen)» — dégen sözler Xudaning qilidighanlirini süpetleydu, elwette. Biraq ishinimizki, bu sözler yene kelgüsidiki Israilning Xudaning muhebbitige bolghan inkasinimu bildüridu. Israil shu küni yene wapasiz bolmaydu. Bu chong bir özgirish, chong bir möjizidur!
■2:20 Yer. 31:33, 34
□2:22 «...bular «Yizreel»ning telipini anglaydu!» — «Yizreel» dégen isim «Israil» dégen isim bilen teleppuz jehette oxshiship kétidu, mushu yerde Israilni körsitidu. Biraq Hoshiyaning birinchi oghli «Yizreel»ning anisining wapasizliqidin tughulup (2:4ni körüng) andin shu sewebidin atisidin ayrilghinidek, Israil «anisining wapasizliqi» bilen Xudasidin ayrilghan bolup, hazir Xudasi bilen epleshtürülgen bolidu.
□2:23 «Men Özüm üchün uni zéminda tériymen» — ésimizde barki, «Yizreel» «Xudaning térighini» dégen menide. Xudaning Israil (Yizreel)gha bolghan meqsiti, déhqanning özi üchün uruqni zémin’gha térighinigha oxshash emelge ashurulidu. Démek, axirqi zamanda, Israil xaraktérida, méjezide, qilghanlirida Xudaning könglidikidek bolidu. Xuda shu yol bilen Israilda Özini ulughlaydu.
■2:23 Hosh. 2:1; Rim. 9:26; 1Pét. 2:10