«Yaqupning buliqi»: — (1) Israilning zéminidiki su menbelirini körsitishi mumkin; (2) Xuda ulargha bulaqtek rohiy hayatliq menbesi bolup, özgermey mezmut turidighanliqini körsitishi mumkin. Biz ikkinchi menisige mayilmiz. ■ Yer. 23:6; 33:16; Zeb. 68:26
□33:2 «Séirdin Israillar chiqip üstige parlidi» — «Israillar» ibraniy tilida: «ular». «muqeddesler» — perishtilerni körsetse kérek. «... Israilgha atalghan» — ibraniy tilida: «..ulargha atalghan». «... ulargha atalghan otluq bir qanun chiqti» — bashqa ikki xil terjimisi: «...ulargha (Israilgha) atalghan ot yalqunliri chiqti» yaki «...ulargha (Israilgha) yétekligüchi ot yalquliri chiqti».
□33:5 «U Yeshurunning otturisida padishahdek boldi» — mushu jümlidiki «U» Musani körsitidu, dep qaraymiz. Bezi alimlar Xudani körsitidu, dep qaraydu.
□33:7 «Uni öz xelqige qobul qildurghaysen» — ibraniy tilida sözmusöz «Uni öz xelqining arisigha kirgüzgeysen» déyilidu. Yehudaning kéyinki tarixigha qarighanda, bu bésharet Musa peyghemberning Yehudaning nesli bolghan Dawutning padishahliqi, eng muhimi Dawutning nesli Mesih toghruluq bésharetlik duasi bolushi kérek. «U qolliri ular üchün küresh qilsun» — buningda «ular» «öz xelqi»ni körsetse kérek. «Uning qolliri ular üchün küresh qilsun» — buning bashqa birxil terjimisi: «Uning qolliri öz hajitidin chiqsun».
□33:8 «urim we tummim» — toghruluq «Mis.» 28:30ni körüng. Xuda Lawiylarni tallishining bir sewebi 32:25-29de körülidu; Xuda uni Öz xizmitide bolushqa tallighachqa, mushu yerde Xuda uni «Méning muqeddes bendem» dep ataydu. «Massah» — «Massah» dégen jayning menisi «sinash» («Mis.» 17:7ni körüng). «Meribah» — «Meribah» dégen jayning menisi «talash-tartish, küresh» («Chöl.» 20:13 we 24ni körüng).
□33:9 «Öz qérindashlirining héch yüzini qilmay, ...belki Séning sözüngge emel qilip, ehdengni ching tutti» — közde tutulghan weqeler «Mis.» 32:21-29de xatirilinidu.
□33:13 «yer tégi» — belkim yer astidiki sularni yaki déngiz teglirini körsitidu.
□33:16 «Azghanliqta turghuchi Zat» — mushu zat Perwerdigarning Perishtisidur («Mis.» 3:2-6ni körüng).
□33:17 «Uning heywisi öz buqisining tunjisidektur» — bashqa birxil terjimisi: «uning buqisining tunjisi uninggha sherep keltürsun». «uning münggüzliri yawa kalining münggüzliridektur» — yawa kala bolsa nesli qurughan intayin yoghan birxil kala idi. «...Manassehning minglighan ademliri shundaq bolidu» — toluq ayetning menisi: (1) bu ikki qebile Yüsüpning münggüzliridur; (2) yuqirida éytilghan bext-beriketler Yüsüpke xas bolup, bu ikki qebilining béshigha chüshidu. Biz ikkinchi menige mayilmiz.
□33:20 «Gad bolsa chishi shirdek olturaqlashti» — yaki «Gad.... yétiwaldi». «U bilek hem bash térisini titma-titma qiliwétidu» — belkim Gadning düshminige qattiq zerbe béridighanliqini körsitidu.
□33:21 «höküm békitküchi» — (1) qanun bergüchi (Musa peyghemberning özi)ni; (2) Qanaan zéminini bölüp teqsim qilghuchi (Yeshua peyghember)ni körsitidu.
□33:22 «U Bashandin taqlap ötidu» — bu sözler belkim «Hak.» 18:27-28de xatirilen’gen weqeni körsitidighan bésharet bolushi mumkin.
□33:24 «Ashir.... puti maygha chilansun» — kéyin, Ashir turghan jayda köp zeytun méyi ishlep chiqarghan.
□33:25 «Derwaza baldaqliring» — yaki «Ayighingning boghquchiliri».
□33:26 «Ey Yeshurun, Tengringdek bashqa héchkim yoqtur» — yaki «Ey Yeshurun, Tengridek bashqa héchkim yoqtur».
■33:26 Qan. 32:13; Yesh. 58:14
□33:28 «... Israil ... mol bolghan bir zéminda turup, yalghuz aman-ésen makan tutidu» — mushu jümlidiki «yalghuz» Xudadin bashqa héchqandaq panah yaki muhapizet kérek bolmaydu, dégenlikni körsitidu. «Yaqupning buliqi»: — (1) Israilning zéminidiki su menbelirini körsitishi mumkin; (2) Xuda ulargha bulaqtek rohiy hayatliq menbesi bolup, özgermey mezmut turidighanliqini körsitishi mumkin. Biz ikkinchi menisige mayilmiz.
■33:28 Yer. 23:6; 33:16; Zeb. 68:26