Hay Namangulun Liblun nadan Patul
Hay mipanggep hi Liblu an 1 Patul
Handih nateh David an patul ya hi Solomon an imbabalenay nihannot ke hiyan numpatul ad Israel. Hi Solomon ya maphod ya nalaing an patul. Impakapyana nan Templo ad Jerusalem ya dakol di udum an inat nah kiphodan di tataguna. Ot mundingngol di mipanggep ke hiya takon hi udum an boble.
Nateh Solomon ya nihannot an numpatul nan imbabalenan hi Rehoboam. Mu hi Jeroboam ya kinahing nay kalebbengan Rehoboam an mumpatul. Hanadan himpulun holag Israel hi north ya pinili dah Jeroboam an pumpatul da. Hanada ken holag Judah ya holag Benjamin an numbobleh nangappit hi south ya hi Rehoboam di pinili dah pumpatul da. Ot ketuwey nagodwaan di Israel ot mumbalin hi duwan boble. Hituwen nangappit hi north ya nangadanan hi Israel ya nan nangappit hi south ya nangadanan hi Judah. Datuwen duwan boble ya waday patul da ya tindalu da.
Deket natey patul da on nihannot di lalakin imbabalen diyen patul. Am-in nadan numpatul ad Israel hi nangappit hi north ya gaga-iho da te uggeda inun-unud hi Apu Dios. Mu ad Judah nah nangappit hi south ya wadaday udum an maphod an numpatul hidi te un-unudon dah Apu Dios. Mu nadah ken udum ya gaga-iho da te uggeda inun-unud hi Apu Dios.
Hay nitudok ketuwen liblu:
1. Hanadan na-na-at handih ugge nagodwa nan boble an Israel. (chapters 1-11)
2. Hanadan na-na-at handih nagodwaan di Israel ot mumbalin an duwan boble. (chapters 12-22)
1
Handih naam-amah David
1 Hi David an patul ya naka-am-ama mot takon di maod-oday pun-ulon nadan muttatyu ke hiya ya kapyanan makaktol. 2 Ot kanan nadan muttatyu nan hiyay “Apu, daan mot manamak kamih ung-ungan babain makiha-ad ke he-at ipaptok daka. Ya makihuyop ke he-at mun-attung kayu ta adika maktol.”
3 Ot manamak dah ung-ungan babai hi am-in hanadah bobled Israel ya waday tinibo dan maddikit ad Sunem an hi Abishag ot ieda nah patul. 4 Hituwen babai ya maddikit an abu, mahlu ya pakaippaptok na nan patul, mu maid di inat nan patul ke hiya hin mahuyop da.
Implanun Adonijah an hiyay mumpatul
5-6 Nateh Absalom ta nan imbabalen David ke Haggit an hi Adonijah di kay panguluwan hanadah matagun linalakin imbabalen David. Hiya ya makaphod di kalalaki na. Ya ug-ugge kinalyan David nadah kumpulmin at-attona. Indani ya immalih nomnom nan hiyay mumpatul ot umalah kakalesa, kakabayu ya immawit hi naliman tatagun pun-ibbana.
7 Handih nakihummangan ke Joab an imbabalen Seruiah ya nan padin hi Abiathar ya timbal dan hiyay mumpatul. 8 Mu hi Sadok an padi, hi Benaiah an imbabalen Jehoiada, hi Nathan an profetas, hi Simei, hi Rei, ya nadan guwalyan David ya adida tobalon an hi Adonijah di mumpatul.
9 Ohan algo ya immeh Adonijah nah kanan dan Batun Ulog an nih-up nah ob-ob di En Rogel ot e mun-appit hi kakalnero, bubulug an baka ya matataban ka-ongal nan baka. Inayagana nadan udum an tutulang nan linalakin imbabalen amanan hi David ya nadan opisyal ad Judah an makihamul. 10 Mu uggena impakiayag nan ohan tulang nan hi Solomon ya hi Nathan an profetas, hi Benaiah ya nadan guwalyan nan patul.
Hi Solomon di numpatul
11 Indani ya immeh Nathan ke Bathsheba an inan Solomon ot kananan hiyay “Kon uggem dingngol an hi Adonijah an imbabalen Haggit ya impumbalinay adol nah patul? Yaden ugge inilan nan patul an hi David di mipanggep kediye! 12 Hin pinhod mun mihwang kayu nah imbabalem an hi Solomon ya hituwey itugun kun he-a. 13 Ume ka nah patul an hi David ta kalyom ke hiyay ‘Apu, kon uggem insapatan ha-on an nan imbabalek an hi Solomon di mihannot ke he-an mumpatul? Ya tipet numbalin an patul hi Adonijah?’ ” 14 Kanan pay Nathan di “Ahiyak humgop nah punhummanganan yu ta iuh-uk an makulug di kinalim.”
15 Ot umeh Bathsheba nah kuwartun kahuypan nan patul an hi David. Hiya ya naka-am-ama mon ipappaptok nan kat-agun babain hi Abishag an iSunem. 16 Nunyuung hi Bathshebah punlispitu na ot kanan nan patul di “Nganney mahapul mu?”
17 Kanan Bathshebay “Apu, insapatam hi ngadan Apu Dios an nan imbabale tan hi Solomon di mihannot an mumpatul. 18 Mu ad uwani ya hi Adonijah di numbalin an patul, mu uggem inila. 19 Nun-appit hi dakol an bulug an baka, kalnero ya matataban ka-ongal nan baka. Ya inayagana nadan linalakin imbabalem, nan padin hi Abiathar ya hi Joab an ap-apun di tindalum nah hamul, mu uggena impakiayag nan imbabale tan hi Solomon. 20 Am-in di tataguh tud Israel ya hadhad-on day kalyom, apu patul, hin dahdiy mihannot ke he-an mumpatul. 21 Deket mate ka yaden uggem tinudduy mihannot ke he-an mumpatul ya mibilang kamin Solomon an buhul diyen mumpatul.”
22 Kediyen nanongnan mungkalkallih Bathsheba nah patul ya dimmatong hi Nathan nah balen nan patul. 23 Waday nangalin nah patul an wadah dih Nathan ot piayag na ot umeh Nathan. Nunyuung hi hinangngab nan patul 24 ot kananay “Apu patul, kon kinalim mon hi Adonijah di mihannot ke he-an mumpatul? 25 E nun-appit ad uwanin algo hi dakol an bulug an baka, kalnero ya matataban ka-ongal nan baka. Ot ayaganan am-in nadan imbabalem an linalaki, hi Joab an ap-apun di tindalum ya nan padin hi Abiathar. Ot dehdi dan munhahamul an pun-itkuk day ‘Munnanong an mumpatul hi Adonijah!’ 26 Mu dakamin da Sadok an padi, hi Benaiah ya hi Solomon ya ugge dakami inayagan. 27 Hin kananat he-a, apuy nangiolden kediye ya tipe anhan ta uggem kinali nadah opisyal mun hiyay mihannot an mumpatul?”
28 Ot kanan David di “Kalyon yun Bathsheba ta umalih tu.” Immalih Bathsheba ot tumaddog hi hinangngab na. 29 Ya kanan David ke hiyay “Isapatak ke he-a hi ngadan Apu Dios an wadat nangamung an nangihwang ke ha-on am-in hi buhul ku 30 an paannungok ad uwanih diyen insapatak an nan imbabale tan hi Solomon di mihannot ke ha-on an mumpatul. Ya tistiguk nan Dios di Israel.”
31 Nunyuung hi Bathshebah hinangngab nan patul hi pangipatibo nah lispituna ot kananay “Hana ot ta matagu kat nangamung, apu patul.”
32 Indani ya impaayag David da Sadok, hi Nathan ya hi Benaiah. Immali dah kad-ana 33 ot kananan diday “Ayagan yu nadan opisyal kut puntakkeyon yu nan imbabalek an hi Solomon nah kabayuk ya ibbaan yu ta ume kayu nah Ob-ob an Gihon. 34 Ta ha-adan da Sadok ke Nathan hi lanay ulunat hiyay mumpatul hitud Israel. Ipagango yu nan tangguyub ya itkuk yuy ‘Munnananong an mumpatul hi Solomon!’ 35 Ya ibbaan yuh aliyanan umbun tuh ubunak an patul. Hiyay mihannot ke ha-on an mumpatul te hiyay tinudduk an mun-ap-apud Israel ya Judah.”
36 Hinumang Benaiah an kananay “Maat am-in hinae ya hana ot ta tobalon Apu Dios an Dios mu! 37 Ya hana ot ta baddangan Apu Dios hi Solomon, umat hi namaddanganan he-a, ya hana ot ta ahi ongal di pun-ap-apuwana mu hay pun-ap-apuwam.”
38 Ot ien da Sadok an padi, hi Nathan an profetas, hi Benaiah an imbabalen Jehoiada ya nadan guwalyan nan patul hi Solomon nah Ob-ob ad Gihon an nuntakke nah kabayun amanan hi David. Ya naki-e nadan guwalyan David ke dida. 39 Inalan Sadok nan niha-adan nan lanan di oliba an intabtabinan nalpun nah Tabernacle ot ha-adanay ulun Solomon. Ot ipagango da nan tangguyub ya initkuk am-in nadan tataguy “Munnananong an mumpatul hi Solomon!” 40 Inibaan dan nibangngad an muntutukuk da ya pun-ipagango day ayyuding te maka-an-anla da ot gapun diye ya kay mundolyon di luta.
41 Handih mungkagibbu da Adonijah an numhahamul ya dingngol day mungngala. Dingngol Joab nan tangguyub ya kananay “Tipet mungngala da nah boble?”
42 Uggena ginibbu nan pungkali na ya dimmatong hi Jonathan an imbabalen Abiathar. Kanan Adonijah di “Makah tu. Nunna-ud an maphod di in-alim an kalyon ke dakami te maphod kan tagu.”
43 Himmumang hi Jonathan an kananay “Adi! Tinuddun amam an hi David hi Solomon an mumpatul. 44 Intud-ak na da Sadok, hi Nathan, hi Benaiah ya nadan guwalyana ot ibbaan da. Ya impuntakke dah kabayun di patul. 45 Ot ha-adan da Sadok ke Nathan hi lanay uluna nah Ob-ob an Gihon ta mihannot an mumpatul. Handih nibangngad da nah boble ya muntutukuk nadan tataguh anla da ot hidiye nan dingngol yun mungngangala. 46 Ya imme moh Solomon an inumbun nah ubunan di patul. 47 Ya imme nadan opisyal hi kad-an nan patul an hi David ot kanan day ‘Hana ot ta nan Dios mu ya baddanganah Solomon ta namam-an mundingngol, mu he-a ya umong-ongal di pun-ap-apuwana, mu hay nun-ap-apuwam.’ Ya nunyuung hi David nah kama nah pundayaw nan Apu Dios 48 ot mundasal an kananay ‘Dayawon daka AP-APU an Dios di Israel te tinuddum nan imbabalek an mihannot ke ha-on an mumpatul! Ya te impunnanongak an matagu pay ni-an ta tibok.’ ”
49 Handih dingngol nadan ibban Adonijah diye ya pinghana di ya nahiyak dan waday oha ya timmayan. 50 Timmakut damdamah Adonijah ke Solomon ot ume nah Tabernacle ot id-ona nadah dugun nan altar. 51 Waday nangipainilan Solomon an timmakut hi Adonijah ke hiya ot dehdin inid-ona nah dugun nan altar an kananay “Daan mo anhan ta isapatan nan patul an hi Solomon an adiyak patayon.”
52 Kanan Solomon di “Deket damanan madinolak ke hiya ya maid di maat ke hiya, takon di ohan buuk na, mu hin adi mabalin an pundinolan ya mipipate.” 53 Ot umitud-ak nan patul an hi Solomon hi tindalun mangawit ke Adonijah an ginuyud da nah nangid-onanah dugun nan altar. Immeh Adonijah nah patul ot munyuung hi punlispitunan hiya ya kanan nan patul an hi Solomon ke hiyay “Umanamut ka ot ya abu!”