1 Pe a'kinana alué Esusi we'kaná we'ká riógachi eyénale abiena pe tabemi riógachi benírisia Onorúgame nila ra'íchali rejcholi, 'we a'lá ma'chígime ruigá churigá ka napu'lige 'ma 'la sébali ikisá napu najkí Onorúgame. 'Lige e'yénale si alué makué oká rió napu nulame nile Esusi nochálilachi, 2 abiena si e'yénale alué jaré umugí napu alué Esusi buyánilige u'kuchípala remónisi pachágana alué umugichi mochígame, abiena napu Esusi sa'wálige nayulí. Bilé alué mukí María rewégame nile napu ochérigame nile Magalena anilichi, alué mukí napu gichao u'kuchípala remónisi buyánirigame nile Esúsite. 3 Abiena si enale Juana rewégame mukí, alué Chusa rewégame rió upila, alué rió napu wa'lula nulame nile alé wa'lula selígame Erore bejtélachi. Abiena si eyénale bilé mukí Rusana rewégame, abiena uché jaré we'ká umugí. Suwábaga alué umugí napu si e'yénale Esusi 'yuga alemi a'pame nile tábiri go'ame napurigá go'mela Esusi 'lige alué makué oká rió napu nulame nile Esusi nochálilachi.

4 'Lige we'ká ralámuli napuíle napu sébale Esusi, napuíle we'kaná riógachi ejperégame ralámuli. Alué ralámuli alemi napuísa, Esúsika ra'íchale, regá anigá:* E'nesi glosario «parábola».

5 ―Bilé rió simile ri'ligó echimea, 'lige weroka echale 'ma sebasa bo'né gawílachi. 'Lige alé bo'né gawílachi nasipa bo'ígime nile bilé bowé 'lige jaré ri'ligó rakala rujsule alé bowechi napu bo'ile alemi asarachi, 'lige 'ma re'keréle ralámuli alemi simáriga, abiena 'ma chulugí go'lele. 6 'Lige jaré ri'ligó rujsule alemi napu nile i'pichí tabilé ru'nágame we'é ajtígichi, 'lige alué ri'ligó ya'wisá alé, 'ma wakíbale, pecha sa'mime níliga alué we'é. 7 'Lige jaré ri'ligó rujsule pe alemi suwékimi wejchárale, 'lige tabilé 'la ya'wile alué ri'ligó. 8 'Lige jaré ri'ligó rujsule 'we a'lá asarachi 'we a'lá sa'michi, 'lige 'we a'lá ya'wile, 'lige alué ri'ligoka 'la we'ká rakele. We'ká 'wile alué rió echágame.

Regá anisá Esusi, aminami regá anílechigó a'wágame ra'íchaga:

―'Emi ralámuli 'la akeme niri ka, 'la námaka gepuwa ―regá anile.

9 'Lige alué makué oká ralámuli Esusi benírimeka anele:

―Ruyá aníguru mué jaré ri'ligó rujsúligo tabilé 'la we'echi 'lige tabilé 'la rakéligo, 'lige jaré ri'ligó rakala rujsúligo 'we a'lá we'echi 'lige 'we a'lá rakéligo.

'Lige rukele:

―¿Tachiri ruwime ke aní mué?

10 Esúsika anele:

―'Émika a'lá ma'chígime ruyémala ne napu tabilé námale 'emi. 'Lige uché jaré ralámulika tabilé 'la ma'chígime ruyémala ne ta'mé námutame,

11 'Lige aminami anele alué Esusi:

―Ye ra'íchalika ruwime kéré Onorúgame nila ra'íchali neraga ko alué ri'ligó rakala. 12 Alué boweka ruwime kéré alué ralámuli napu pe kulí chojkime ju Onorúgame ra'ichálila beniá 'lige alué Remónisi nawasa 'ma bujeme ko alué Onorúgame ra'ichálila napurigá ta oyéramala napurigá ta bi'wimela alawala. 13 'Lige alué we'é tase ru'nágame ka ruwime kéré alué ralámuli napu akeme ju Onorúgame nila ra'íchali rejcholi, ganíliga gepume ko sineko 'lige tase we'lisi námaka mochime ko. Napu'lige resí ikiá ku a'reme ko alué ra'íchali rejcholi.

14 › Alué wejchaka, alueka ruwime kéré alué ralámuli rekó 'la 'nátaga akeme ke alué Onorúgame nila ra'íchali rejcholi 'lige tase a'reme ko alué tabilé Onorúgame nila ra'íchali rejcholi, 'we 'nátame ko enomí méliame 'lige alué uché jaré e'karúgame tábiri nochálime tase 'la Onorúgame nila, 'lige tase 'la o'wé nóchaga e'yéname ko Onorúgame nochálalachi. 15 'Lige alué we'é a'lálaká alueka ruwime kéré alué ralámuli napu ra'íchali rejcholi akeme ju 'la sébali e'wame ko, tasiné a'reme ko e'wá alué Onorúgame nila ra'íchali rejcholi, senibí 'la sébali olame ko.

Abiena Esusi anele:

16 ―Tabilé 'wesi ralámuli rajeme ju bilé chojpé wa'lú bejtólite o'póliga rekamia, nibilé elamia bilénami sejkóchimi rajagá, iligá re'pabo elame ju napurigá 'la ma'chílimala ralámuli alemi mo'ime. 17 Ye ra'íchalika ruwime kéré jena wijchimóbaka tase 'wesi 'nátili nerúlimio nasótigame, abiena a'kinana 'ma suwábaga machiboli ko churigá 'nata ajtigó bilé ralámuli. 18 'Liko 'la 'nátaga gepusi 'emi: Alué napu 'la námame ju bile ra'íchali rejcholi ruilía 'lige uché jaré ralámuli benírame alué ra'íchali rejcholi, alueka uchérajpé 'yáwali ju 'nátili Onorúgamete. Alué napu 'la námame ju bilé ra'íchali rejcholi 'lige tabilé benírame uché jaré ralámuli alué ra'íchali rejcholi, alué u'kabi napu ekí námale 'ma we'kuámala ―regá anele Esusi.

19 Napu'lige Esusi bijí ra'icha ilígichi, alué Esusi eyela 'lige suwábaga alué nasípasi bonila 'lige nasípasi waíla sébale alé napu asale 'lige tase cherigá a'bé nawile cha we'ká jáligame ralámuli alemi. 20 'Lige bilé ralámuli ruyele alué Esusi regá:

―Mué eyela 'lige mué bonila 'lige mué waíla alé ma'chika jawí 'lige mué 'yuga ra'ichánili ―anele.

21 'Lige Esúsika anile:

―Alué napu 'la 'nátaga gepume ju Onorúgame nila rejcholi abiena 'la sébali olame napurigá aní alué rejcholi, alueka 'la napurigá ne eyela júkuru 'lige napurigá ne bonila 'lige napurigá ne waíla.

22 Bilé rawé Esusi 'mole 'yuga alué makué oká rió alué bo'né Esusi benírame bilé u'tá bárkochi, 'lige anele:

―Wamí 'lebo bajoniwa ye bárkochi mochiga jena wa'lú ba'wí ilígichi Galilea anilime.

'Lige simíbale alé u'tá bárkochi mochiga. 23 'Lige alemi nasipa ba'wichí e'yénaga Esúsika gojchile. 'Lige pe yati neraga a'wágame ekénale alemi, 'lige a'wágame chíbale ba'wí alé bárkochi, wa'lú maníbale alé pachágana, amulí bokuíle. 24 'Lige alué makué oká rió yati ajchale Esusi regá anegá:

―¡Muérigo ramué nuleme! ¡'Ma bokuíchi ye barko! ¡'Ma amulí si'lilia ramué!

'Liko alué Esusi asísale 'lige a'wágame ne'óchale alué eká 'lige alué ba'wí, 'ma kilí elábale alué eká abiena alué ba'wí a'wágame chíbachi alé bárkochi, alésíko 'ma asíbale alué eká. 'Lige anele alué makué oká rió:

25 ―¿Chukirúpeché? ¿Chonigá tabilé bijchigi 'emi pe Onorúgame gite 'la asibamio ye eká?

'Lige alué ralámulika e'karúgame 'nátaga, a'bopi rukele:

―¿Chieri júché ye rió? Aka 'la e'wárinti ka'e ekátiri.

26 Arigá sébale na'lebo baona napu ejperégame nile alué ralámuli Garáraka sígame, alué gawika bo'ile na'lebo bajoniga o'wépoka Galilea rewégachi gawí. 27 Esusi re'kisa alé bárkochi 'lige sébale bilé rió alemi abalemi bejtégame. Alué rioka 'ma we'ká bamí lo'í nile alué remónisi u'kuchípala gite. 'We chátiri na'tárime nile alué u'kuchípala remónisi. Alué rioka tase o'pachátame nile, aminami tase bejtégame nile bilena galírale, pe resochí bejtégame nile napu ro'ilime nile suwígame. 28 'Lige alué rió Esusi etesa a'wágame sinale, 'lige 'male a'bemi napu ilile Esusi 'lige a'bé ilíbale chojkóbisiga napu ilile Esusi, 'lige e'wele ne'oka anile:

―¿Tachiri najkí mué Esusi, Onorúgame 'pa rewagachi ajtígame inolá? ¡Pe rekó tase resí olawa ne'chí!

29 Alarigá anile napugiti alué Esusi nuléligime bilé remónisi u'tabela napurigá ma'chínamala alé riochi. Alué remónisi u'tabela i'sínimi 'we a'wágame newame nile alué rió 'lige 'we lo'í. Ralámulika buleme nile sekala alué rió abiena ronola karénate napurigá ta ichúrimi júmamala, 'lige alué rioka pe gáriga rejpúname nile alué karena. Alué remónisi u'tabela gite 'másame nile jami lo'íriga.

30 Esúsika rukele alué lo'í:

―¿Chonilime ju mué?

Alué lo'ika regá nejele:

―Neka Lejioni‡ Lejioni aniáká we'ká aniame kéré alé Israeli ejperégame níriká. rewégame ju.

Alarigá anile alué rió napugiti we'ká remónisi u'kuchípala mochígame níligame pachágana alué riochi. 31 'Liko alué remónisi u'kuchípala anele Esusi napurigá ta 'lúpua bilena 'we re'lé ewágachi tajsiné chibálime.

32 'Lige alemi a'mulipi we'ká gowí§ We'ká gowí nile, oká mili neraga. E'nesi San Marcos 8:32. uchule rojí go'yá, 'lige alué remónisi u'kuchípala lisensia tánale alé gowichi mo'imea. 'Lige alué Esúsika 'la lisensia 'yale. 33 'Lige alué remónisi u'kuchípala buyale alé riochi, 'lige mo'ile alé gowichi. 'Lige alué gowí 'ma lo'írile, alésíko júmasele bilena 'we go'nágana 'we enárikáchi alué wa'lú ba'wí ilígichi Galilea rewégame, 'lige alé 'ma suwile alué gowí si'lika.

34 Alué gowí neseme etesa alarigá ikisao yati júmasele majaga, simíbale ruyemia ralámuli alé we'ká riógachi abiena alemi 'we e'megá riógachi. 35 'Liko alué ralámuli akisá alué ra'íchali yati júmale e'nemia pala bijchiá níliga. 'Lige sebasa alé napu ilile alué Esusi, etele alué rió napu Esusi we'ká u'kuchípala remónisi buyánale, etele a'bé ajtígame ralachí chega napu ilile Esusi, 'ma 'la o'páchiga abiena ku 'la rió. 'Liko alé ajtígame etesa ralámuli, majale. 36 'Lige alué ralámuli napu etele sa'wichi alué rió lo'í ruyele uché jaré ralámuli sa'wíligo alué rió napu we'ká u'kuchípala remónisi mochígame nílige pachágana. 37 Suwábaga ralámuli Garara rewégachi ejperégame chojkile alué Esusi mabua napurigá uché bilénami simela napugiti alué ralámulika majáligime. 'Liko Esúsika ku 'mole alé bárkochi 'lige simile alué barko asagá.

38 'Lige alué rió napu Esusi we'ká u'kuchípala remónisi buyánirile, ta'chó simichi Esusi, anele:

―Neka si siminali mué 'yuga.

'Lige Esúsika tabilé elile napurigá si simela, 'lige Esúsika anele:

39 ―Mueka ku galírale simiboa, 'lige suwábaga rupoa alarigá gu'íriliriga mué Onorúgamete.

'Lige alué rioka yati simile 'lige chojkile we'ká ralámuli ruyea alemi we'ká riógachi ejperégame 'we a'lá gu'íriliga Esúsite.

40 Esusi ku sebasa alé na'lebo, 'lige alué we'ká ralámulika 'we ra'sálále ku nawachi Esusi napugiti suwábaga 'we buigá mochíligame. 41 'Lige alemi nawale bilé rió Jairo rewégame. Alué rioka nulame nile alé u'tá re'obachi «sinagoga» rewégame. Alué rioka alé a'bé Esusi ralálachi ilíbale chojkóbisiga, 'lige 'we e'wérali bayérale regá anigá:

―Pe rekó, nabá ne bejtélachi 42 napurigá 'yómala mué ne malala ―anele.

Alué rioka pe alué bi'lepi malégame nile makué oká bamígame, 'lige 'we nayua bo'ile alué iwé, amulí mukiá bo'ile.

―'La ju. Nabágó 'líkó ―anele alué Esusi.

'Lige alué Esusi alé Jairo bejtélachi simiá enágichi, we'ká ralámuli si simíbale rajchiní namó járole simiba napu Esusi enale. 43 'Lige alemi si enale bilé mukí 'ma makué oká bamí nayume, alué mukika rojpachí nayume nile, tabilé siné sa'wime nile elena rojpachí, rasígame eléname nile. 'Lige 'ma suwábalige suwábaga enomí 'yome najtétiga, 'lige tase 'wesi umébale sa'wá. 44 'Lige alué mukika a'bé nawile alué Esusi alemi guwana simigá, 'lige nochale alué Esusi o'páchala we'lí se'wala, 'lige alarigá 'sisa alué mukí, 'lige yati sa'wile.

45 'Liko Esúsika rukele:

―¿Chieri nochá ne'chí o'páchala se'wala?

'Lige o'maka anile:

―Ta'wésigurú.

'Lige Pégroka anile:

―Mué Wa'lula, alué ralámulika 'we namó járo'é jemi 'we rajchiní. «¿Chieri nochá ne'chí o'páchala se'wala?», aniá aníguru mueka. Ramueka tabilé machirú.

46 'Lige Esúsika regá anile:

―Aka bilé ralámuli nochátubá ne o'páchala se'wala, aka ne 'la ne nili níliché sa'wá alué ne nila a'walite.

47 'Liko alué mukí tabilé ikírisa mejkabemi simiá chíbamia, 'liko simile áwalisia, 'lige a'bé chujkíbale rojpóchaga napu ilile Esusi. 'Liko anele we'ká ralámuli akériga sa'wináliga gite nocháligo alué Esusi o'páchala we'lí se'wala, 'lige anele yati sa'wíligo alué Esusi o'páchala se'wala nochasa. 48 'Liko alué Esúsika anele:

―Mué mukí, jípeko 'ma sa'wígame ju mué 'lige 'ma 'la bi'wígame alawégame napugiti 'we a'lá sébali bijchígiligame mué a'walí nígame ko ne. Jípeko 'we ra'sálagá enawa kumi.

49 Bijí ra'icha ilígichi alué Esusi alué mukí 'yuga, 'lige sébale alé bilé rió alué wa'lula Jairo galílachika simígame. 'Lige anele alué Jairo:

―Mué malala 'ma mukú. 'Ma tase aminabi bayérowa ye benírame Esusi.

50 'Lige Esusi akisá alué ra'íchali, anele:

―Tase majawa mué rió mayega 'ma bijchiá mukúligo, pe 'la bijchígiwa 'la a'walí nígame ko ne, 'lige mué malala ku ajánamala.

51 Napu'lige sebasa alé galírale Jairo bejtélachi, 'lige Esúsika tase elile napurigá uché jaré ralámuli si mo'imela alé pachá, pe bakiá bo'né benírime Pegro, Santiago, 'lige Juani, 'lige alué tewé eyela, abiena alué tewé o'nola. 52 'Lige alué tewé we'kasa, alué we'ká ralámuli suwábaga 'we nalá jale sulachí o'choa a'bopi napurigá nokame nile alué ralámuli.* Alué ralámuli israelita napu'lige bilé ralámuli mukusá, a'wágame nalame nile rijimala napurigá yolí 'lige aminami o'chome nile a'bopi sulálachi. Alueka ruwime nile 'we chalagá mochigo alué ralámuli bilé ralámuli mukusá. I'sínimi najtétiga bayeme nile ralámuli napurigá alé smela a'wágame nalamia o'choga sulachí.

'Lige Esúsika anele:

―Tase nalasi 'emi. Ye u'tá teweka tase mukugá bo'í, pe gojchigá bo'í.

53 'Lige ralámulika tase bijchígile, pe gawélele, 'la machíligame mukugá bo'igó alué iwé. 54 'Lige Esúsika bajkile napu bo'ile alué iwé, 'lige cha'pile sekala, 'lige anele e'wele ra'íchaga:

―¡Mué iwé, asísiwa!

55 'Lige alué iwé ku ajánale, 'lige yati ku o'weti asísale. 'Lige Esusi nulale napurigá kógiwa go'ame. 56 'Lige alué o'nola eyela si 'we ra'sálále. 'Lige alué Esúsika nulele napurigá tabilé 'wesi ralámuli ruyémala ku ajánilirigo.