17
Jena ruwimela we'ká ralámuli ayóniligo alué Páulo 'lige Silasi
1 'Lige simárele alué oká rió bilena we'ká riógichi Anpípolisi anilichi. 'Lige uchéchigo bilena Apolonia anilichi we'ká riógichi simárele alué oká rió. 'Lige alé okaná we'ká riógichi simárasa, 'lige sébale alé uchéchigo bilena we'ká riógichi Tesalónika anilichi. 'Lige alé ilile alué u'tá re'obá jurío re'obala, «sinagoga» anilime. 2 Páuloka simile alé re'obachi bo'né gompaniero si, bilé rawé sawalachi resíbulichi. 'Lige alarigá nokame nile alué ralámuli. 'Lige bakiá tarali sawalachi rawé resíbulichi simíbame nile alé re'obachi. 'Lige Páulo ra'íchame nile alué ralámuli 'yuga alé re'obachi asagá. We'ká e'karúgame ra'íchali a'bopi rukigá machináliga. 3 'Lige benírale churigá aniá alué ra'íchili alé osilichi uchúkame ra'íchili Onorúgame nila ra'íchali, alué 'ya nerúgame rejcholi. 'Lige Páulo ra'ichia ilile alué apeli leéraga 'lige ruyea ilile ralámuli churigáriga Onorúgame a'réligo napurigá resí ikimela 'lige me'lílirigo alué rió napu bo'né Onorúgame júlalige alé 'pákana rewagáchika. 'Lige ku ajániligo alué rió me'lisuga. 'Lige anile alué Páulo:
―Alué Esusi, alué napu nawale jena wijchimoba kulí pe u'kabi bamí kachi, alué nile napu Onorúgame julámili nílige alé 'pákana rewagáchika. Alué ju napu ruyé ne 'emi ralámuli.
4 'Lige alué rejcholi ruyésiga alué ralámuli, jaré alué ralámuli jurío 'we a'lá oyérale alué rejcholi. 'Lige aminami alué we'ká ralámuli alué griego ra'íchame ralámuli napu 'we a'lá nirame nile Onorúgame, alueka 'we a'lá oyérale alué rejcholi alué napu ruyele alué Páulo alé re'obachi iligá. 'Lige aminami alué umugí napu 'we a'lá nirame nile 'lige 'we nóchame nile, we'ká alué umugí 'we semáriga oyérale Onorúgame ra'ichálila. 5 'Lige alué ralámuli jurío, alué napu tabilé oyérale rejcholi napu ruyele alué Páulo, alueka 'we gawelia mochile alué ralámuli etea. 'Lige alué ralámuli jurío owile jaré ralámuli 'we najsinákuli, pe jami e'yéname, pe chátiri ra'íchaga chibi anigá e'yéname alué ralámuli. 'Lige alué we'ká ralámuli napuíle alué ralámuli jurío 'yuga, alué tabilé bijchígime Onorúgame nila ra'íchali. 'Lige alué uché jaré we'ká ralámuli abiena napuíle alué 'yuga, gepumia alué chátiri ra'íchali. 'Lige alué we'ká ralámuli cha nokame napuísa, 'lige 'la iwégame cha anigá e'yénale alué ralámuli. 'Lige suwábaga alué ralámuli alé we'ká riógichi mochígame 'ma ayole. 'Lige sébale alé bilena galírale alué rió Jasoni anilime rió bejtélachi alué Páulo 'lige Silasi 'yasia. 'Lige alé mochigo mayele alué oká rió. Alué oká rió cha'pináliga nokale alué ralámuli o'tonáliga napu mochile alué e'wélala. 6 'Lige alé Jasoni bejtélachi tabilé rewáliru alué oká rió. 'Liko pe alué rió Jasoni alé bejtégame cha'pile alué ralámuli. 'Lige cha'pisá, wijchí rekagá banasuka ma'chí páliru alué rió Jasoni. 'Lige alarigá banagá o'tole alé 'mi napu mochile alué ralámuli e'wélala. 'Lige alué uché jaré ralámuli Esukristo oyérame ralámuli 'ma cha'píliruchigó. 'Lige abiena o'tóliru alué ralámuli alé 'mi napu mochile alué ralámuli e'wélala. 'Lige alé sebasa, alué ralámuli napu o'tole alué uché jaré ralámuli e'wele sinaka ne'ole:
―Alué oká rió napu jsile jena 'we cha anigá e'yena jemi bochígimi we'ká riógichi. 7 'Lige ye rió Jasoni alé bo'né galílachi mochiga ajtime ju alué oká rió. 'Lige 'we gompaniérola ju ye rió alué oká rió. 'Lige 'ma sayega ra'íchame ju alué ralámuli alué wa'lula nulame rió romano olagá. 'Lige aniárá alué ralámuli uché bilé wa'lula selígame ajtigárá, napu Esusi anilime kará ―anile alué ralámuli tabilé Onorúgame oyérame.
8 'Lige alué ra'íchili akisá alué e'wélala 'lige alué uché jaré ralámuli napu ekí mochile alé, alué uché rajpé 'la iwégame ayole alué Esukristo oyérame 'yuga. 'Lige 'la iwégame we'ká ra'íchaga ne'óchale. 9 'Lige alué e'wélala goblálile alué rió Jasoni napurigá ma'chínamala, 'lige Jasónika bo'né najtétisa, ma'chínale. 'Lige alué uché jaré ralámuli Esukristo oyérame najtétiga buyale.
Jena ruwimela Páulo 'lige Silasi simíbaligo alé Berea anilichi we'ká riógichi
10 'Lige alué ralámuli Esukristo oyérame yati júlale alué Páulo 'lige alué Silasi alé we'ká riógichi Berea anilichi. Pe rukó juláliru alué oká rió chíbaka napurigá ta cha'piboa saílate. 'Lige alé Berea sebasa alué rió Páulo 'lige alué Silasi, 'lige pe abé i'libeko simíbale alué ralámuli alé u'tá jurío re'obálachi. 11 'Lige alué ralámuli jurío alé ejperégame 'la 'we beninálime nile alué ra'íchili, tase napurigá alué ralámuli alé Tesalónika mochígame. 'We galegá akele alué rejcholi napu ruwile alué Páulo alé iligá. 'Lige nabí rawé benime nile alué apeli osirúgime Onorúgame ra'ichálila machináliga pala 'la bijchiá ka napurigá ruwile alué Páulo. 12 'Lige we'ká ralámuli jurío alé Berea mochígame 'we 'la bijchígale alué rejcholi napu ruwile alué Páulo alé iligá. 'Lige aminami alué we'ká umugí alué griego ra'íchame, 'we nóchame umugí, alueka 'we a'lá oyérale alué rejcholi. 'Lige aminami alué we'ká rió griego ra'íchame, alueka 'la oyéralechigó alué rejcholi napu ruwile alué Páulo. 13 'Lige alué ralámuli jurío alé Tesalónika mochígame akele alué rió Páulo alemi eyénaráo alué Esukristo ra'ichálila beníria ralámuli Berea mochígame.* Alué ralámuli jurío tabilé galeme nile alué 'ya nerúgame ra'íchali Onorúgame ra'ichálila napu ruwime nile nawámili ko Esusi. 'Lige machisá alemi eyénaráo alué Páulo, 'lige yati simíbale alué ralámuli alemi napu ajtile alué Páulo e'nemia. 'Lige alué ralámuli alé Berea sebasa, asíriga chátiri ra'íchili ra'íchale. 'Lige se'wináriga ruyele alué ra'íchili alé Berea mochígame ralámuli, napurigá alué ralámuli Berea mochígame ayónimala alué Páulo. 14 'Lige jaré ralámuli alué Esukristo oyérame alé Berea mochígame, yati 'légana bayérole alué Páulo alé 'mi ba'wichí suweke, alé wa'lú ba'wí ilígichi. 'Lige alué rió Silásika abajá alé Beréachi rejpile alué Timoteo 'yuga. 15 'Lige alué ralámuli napu alué Páulo 'yuga simíbale, 'we mejká simíbale Páulo 'yuga bárkochi simíbale wamí wa'lú we'ká riógichi Atena anilichi. 'Lige alé we'ká riógichi Atena anilichi ro'ile alué ralámuli alué Páulo 'yuga simíbagame. 'Lige alué rió Páuloka alé we'ká riógichi Atena rejpile. 'Lige Páulo anele alué ralámuli alé Berea mochígame ku simíbachi:
―Jeka juláwaká alué rió Silasi 'lige alué Timoteo 'we yati neraga ―anile Páulo alé Atena anilichi rejpiga.
Jena ruwimela alué rió Páulo alé Aténachi asáligo
16 'Lige Páulo alé Aténachi asale alué oká rió buigá Silasi 'lige Timoteo. 'Lige alé asagá, alué Páulo etele larigá nokao alué ralámuli alé Atena we'ká riógichi mochígame. 'Lige alué ralámuli alé Atena mochígame we'ká e'karúgame newame nile. 'Lige alieti newasa Onorúgame neraga eteme nile 'lige e'kali tánime nile alué ralámuli alé Atena mochígame. 'Lige alué Páulo alieti etega, tabilé ganílile. We'ká 'nátale, 'we sewele. Bo'neka 'la machíligame tabilé 'la ko. 17 'Lige alué alieti etesa alué Páulo, 'lige simile alé u'tá jurío re'obálachi «sinagoga» anilime, simile ra'ichamia alué ralámuli 'yuga. 'Lige alé re'obachi ra'íchale alué ralámuli jurío 'yuga 'lige griego ra'íchame ralámuli 'yuga napu 'we 'la nirame nile Onorúgame. 'Lige nabí rawé 'we ra'íchale alué Páulo apiépiri ralámuli 'yuga alé we'ká riógichi iligá, alé napu ralinélime nile e'karúgame tábiri. 18 'Lige jaré ralámuli mochile alé Pekurio oyérame. 'Lige jaré mochile alué Seno anilime ra'íchili oyérame ralámuli.† Alué ralámuli napu Pekurio oyérame nile tabilé bijchígame nile ajtigá Onorúgame. Pe mochime nile go'yá 'lige bajía, 'lige 'we newame nile yawiyame, 'we ganíliga mochime nile pe a'bopi 'nátaga. Alué ralámuli napu Seno oyérame nile bijchígame nile bochígimi ajtigó Onorúgame, 'lige pe kilí mochime nile, anáchaga mochime nile, tase napurigá alué Pekurio oyérame. 'Lige alué ralámuli anile akisá Páulo ra'íchachi:
―¿Chieri júkó ye rió 'we we'ká ra'íchanti, ramueka tabiléchigo námatugó?
'Lige jaréchigo anile:
―Pe uché bilé riosi najátilime najkigá aniá káwé ye rió.
Alué rió Páulo ruwile alué Esusi ra'ichálila, 'lige abiénachigó ra'íchale ku ajániligo Esusi mukusá. Alekeri mayele alué ralámuli: «Pe uché bilé riosi najátilime najkigá aniá káwé ye rió.» 19 'Lige bayéleru alué Páulo alé bilena Areópago anilichi, alé napu napuíme nile alué ralámuli alué ra'íchili gatemia. 'Lige anile alué ralámuli alé mochígame:
―Ramué ralámuli machináliru alué ra'íchali, ¿tachiri ruyame ko alué ra'íchili, alué napu mué ruyá aní? 20 'Yako tasiné akiame ke alarigá ra'íchame jemi. Suwábaga alué ra'íchali machináliru ramué ralámuli.
21 'Lige alué ralámuli alé Atena mochígame 'we beninálime nile alué uché bilé ra'íchili se'nú nuebo. 'Lige 'we ra'ichánilime nile alué ra'íchili alué apiépiri ra'íchili se'nú nuebo. Alarigá nile alué ralámuli 'yasi. 'Lige alé Atena we'ká ralámuli mejkaka sígame we'ká mochile alé Atena ejperega. 'Lige alué ralámuli abiena 'we beninálime nile alué uché bilé se'nú ra'íchili nuebo. 22 'Lige alué Páulo o'weti ilísale alé Areópago ra'ichamia alé we'ká ralámuli mochígichi. 'Lige anile alué Páulo o'weti ilísisa:
―'Emi ralámuli jena we'ká riógichi Atena mochígame, neka eteme ju 'emi we'ká riosi nígame ko 'lige 'we tánime ju a'walí alué riosi 'emi. 23 Ne jemi eyénaturu e'néniga, we'ká e'karúgame etiáturu ne 'emi a'boi newálala 'emi a'boi riósila. 'Lige alé rewá ne bilena napu kógime nile Onorúgame. 'Lige jaré ra'íchili osilí uchú alé anime: «Siné kachi ajtigéréko bilé Onorúgame tabilé machirume. Jena jawawa alué go'ame napurigá go'mela alué Onorúgame.» 'Lige Onorúgame napu tánime ju 'emi tabilé machigá, 'we a'lá machí ne alué ko Onorúgame. 'Lige ne 'la ruwimela chieri ko Onorúgame napu 'emi ralámuli tabilé machí.
24 › Onorúgame newale ye gawí, alueka suwábaga nulame ju jena wijchimoba 'lige 'pa rewagachi abiena. Onorúgame tabilé bejtégame ju alé re'obachi, alué re'obá alué ralámuli newálila jena wijchí ejperégame. 25 'Lige Onorúgame tabilé resílá napurigá gu'íriwa ralámulite. Onorúgame nejíguru alawá 'lige buchéguru suwábaga ralámuli. Alueka suwábaga nejime júkuru napu ekí resíláru ramué.
26 › 'Lige sineko pe bi'lepi rió newale Onorúgame. 'Lige Onorúgame 'we a'lá gu'írile napurigá we'ká o'chéramala ralámuli jena wijchimoba. A'lígesíko we'kaná o'chérale ralámuli se'wináriga ra'íchame, a'bopi ra'ichálila ra'íchame. Bo'né Onorúgame 'la 'nátale koche o'chéramala ralámuli 'lige chiéniko. Arigá 'nátale 'we 'ya we'ká bamí ta'chó newá ralámuli. 27 'Lige Onorúgame newale alué ralámuli napurigá 'la na'támala, «¿Koche ajtigá Onorúgame 'lige churigá ko Onorúgame?» 'lige alarigá 'la oyérawa Onorúgame, 'lige siné kachi alué ralámuli 'la oyéramala Onorúgame. 'Lige Onorúgame tabilé mejká ajtí napu mochiru ramué ralámuli, ramueka tabilé etewía alé ajtígó Onorúgame. 28 'Lige Onorúgame gite ajáluru ramué ralámuli jena wijchimoba mochígame. 'Lige ma'chílime nírukuru ramué Onorúgame gite, 'lige akeme nírukuru ramué ralámuli Onorúgame gite. 'Lige Onorúgame ta nejkúrisaká, 'lige pecha ajáliwakó ramué ralámuli jena wijchimoba mochígame. A'chigóriga 'la anime osale jaré ralámuli jena mochígame 'la jebénigame osagá, 'la anime osale: «Onorúgame 'kúchila nírukuru ramué, Onorúgame newale ramué ralámuli», anime ju alué osilí. 29 Bijchiá Onorúgame 'kúchila niru ramué ralámuli. 'Lige Onorúgame 'kúchila níriga, 'lige ¿alué tábiri a'boi newárigime 'lacha Onorúgame nímalawé? 'Lige alueka pe jena wijchí mochígame rió newálila júkuru, pe rejtete newárigime ju, 'lige 'órote 'lige plátate, 'lige alué ralámuli pe a'boi 'nátaga newálekuru alué tábiri. 30 'Ya bajchá rawé tabilé e'chéwale Onorúgame alué ralámuli, jípeko Onorúgame najkí napurigá buyámala resítiri 'nátalichi. 31 'Lige Onorúgame 'ma anile chiéniko olamio gustisia ralámuli. 'Lige alué bo'né Onorúgame nulémala alué bilé rió napurigá ruwimela chieri ka resítiri 'nátame 'lige chieri ka tabilé resítiri 'nátame. Suwábaga ralámuli 'la machíguru ye rió 'we a'lá bijchiá animeli ju napugiti Onorúgame ajániligame alué rió.
32 'Lige alué ra'íchili akisá alué ralámuli Onorúgame ku ajánaligo bilé rió, 'lige jaré ralámuli 'we gawéliga akele alué ra'íchili. 'Lige alué uché jaré ralámuli anile:
―Ramueka najkiá napurigá uchéchigo siné nawawa alué ra'íchali ra'ichawa ―anile alué ralámuli.
33 'Lige alué Páulo a'rele alué ra'icha iligé alé, 'lige simile. 34 'Lige jaré alué ralámuli najátele alué Páulo 'lige 'we a'lá niraga akele alué ra'íchali. 'Lige alué bilé alué Onisio anilime rió, wa'lula nile nulame alé we'ká riógichi. 'Lige bilé mukí nile Ramárisi anilime mukí. 'Lige uché jaré ralámuli abiena 'we galeme nile Onorúgame ra'ichálila.
*17:13 Alué ralámuli jurío tabilé galeme nile alué 'ya nerúgame ra'íchali Onorúgame ra'ichálila napu ruwime nile nawámili ko Esusi.
†17:18 Alué ralámuli napu Pekurio oyérame nile tabilé bijchígame nile ajtigá Onorúgame. Pe mochime nile go'yá 'lige bajía, 'lige 'we newame nile yawiyame, 'we ganíliga mochime nile pe a'bopi 'nátaga. Alué ralámuli napu Seno oyérame nile bijchígame nile bochígimi ajtigó Onorúgame, 'lige pe kilí mochime nile, anáchaga mochime nile, tase napurigá alué Pekurio oyérame.