១២
សារ មួត ផារ៉ាស៊ី ណាំង សារ លូ យីស៊ូ
១ ប៉ាគ់ ទឹល ដារ់ រ៉ាឡូវ យីស៊ូ ចាក តាត់ ទ្រង អន់តិគ័ ម៉ីរ។ សឹះ អ៊ែ ឡាយ៉ិត តាឡាម័ កា ប៉ាណាំ គួប ហ៊្រច សា ពៀ សាឡី ។ ២ មួត ផារ៉ាស៊ី ប៉ប័ អន់ឌែ ហ៊្រច សា ពៀ នីណោ័ះ កា រ៉ះ លូ យីស៊ូ ផា «អីស ហៃៗ សឹះ អីស ប៉្រគ័ ង៉ារ ហ៊្រច ពៀ ពឹង ដារ់ រ៉ាឡូវ ចាបាប់ អូ អន់ ប៉្រគ័ ង៉ារ នែវ អា ពឹង ដារ់ រ៉ាឡូវ អុះ»។* ១២:២ តាម ចាបាប់ ប៉្រ័ះ ប៉្រគ័ ង៉ារ ដឹង ត្រោ ដារ់ ត្រគ់ រ៉ាឡូវ ម៉ោញ ដារ់ ហះកា មួត ផារ៉ាស៊ី អន់ឌែ ធែម ចាបាប់ អន់ឌែ ណាវ្គ ផា អន់ឌែ ប៉ប័ ពូ ហ៊្រច សា ពៀ ពឹង ដារ់ រ៉ាឡូវ អន់ឌែ ផា យច ចាបាប់ ហង ឡាក់ កា ប៉្រគ័ ង៉ារ ដេល។ ៣ ហះកា យីស៊ូ តើល ផា «អន់ដីស ទិឌូ អូ ទី អាន ប សារ សាដាច់ ដាវីត លូ គួប អ៊ែ ប៉្រគ័ ផះ អន់ឌែ ឡាយ៉ិត សង់ ណោះ ពែ ? ៤ អ៊ែ ម៉ុត កាណុង ចារ រ៉ាម៉ះ ប៉្រ័ះ អ្យក់ សា ណុំ ប៉ាំង ពូ ទៀន អន់ ហះ ម៉ាត់ ប៉្រ័ះ លូ ជែក អន់ កា គួប អ៊ែ អន់ដា ដេល † ១២:៤ ផះ ណោះ ប៉្រ័ះ អូ អឺក កា សាដាច់ ដាវីត អុះ ទឹល នីណោ័ះ មួត ផារ៉ាស៊ី អូ ត្រគ់ អឺក កា សឹះ យីស៊ូ ដេល។ ប៉រ់ ហៃ ១ សាំយូអ៊ែល ២១:១-៦។។ កាណុង ចាបាប់ ប៉្រ័ះ ទី ដឹង មួត ក្រាគ់ រ៉ាម៉ះ ប៉្រ័ះ ទី ចាបាប់ សា ណុំ ណោះ សាដាច់ លូ ប៉ាសុន ដោច ដាច អូ ត្រគ់ សា អុះ។ នីចម័ អន់ដីស ឃើយ អាន ដេល ប សារ ណោះ ? ៥ ម៉ោញ ណាវ្គ ពឹង ដារ់ រ៉ាឡូវ មួត ក្រាគ់ រ៉ាម៉ះ ប៉្រ័ះ អ្វៃ ប៉្រគ័ ង៉ារ កាណុង រ៉ោង រ៉ាម៉ះ អន់ឌែ ស៊ុត កា ប៉្រគ័ យច ឡឹង ចាបាប់ ដារ់ រ៉ាឡូវ ដេល ហះកា អន់ឌែ អូ ទី ថូត អុះ នីចម័ អន់ដីស ឃើយ អាន ដេល ប ចាបាប់ សារ ណោះ ? ៦ អាញ់ ប៉រ់ រ៉ះ កា អន់ដីស អ្វៃ ហះ អា ទី ប៉ាណូស ម៉ោញ ដូវ កេង ឡឹង រ៉ោង រ៉ាម៉ះ ណោះ ណាវ្គ។ ៧ ផា អន់ដីស ហ្លង់ ឡឹង សារ ប៉្រ័ះ ទី រ៉ះ ផា "អាញ់ ប៉ិច កា ប៉ាណូស ទី ពុត តាប៉ាប តាប៉ុន អូ ត្រគ់ អាញ់ ប៉ិច កា កាណាគ័ ពូ ពុះ រ៉ាម៉ះ អុះ"‡ ១២:៧ សារ អា ឡាច់ ឡឹង ហូសេ ៦:៦។ ណោះ អន់ដីស ចឹង អូ កាប ប៉ាំងអាល កា មួត បក់ អូ ទី ថូត ណោះ អុះ ៨ ខង ប៉ាណូស អាញ់ ឡាក់ តាំងឡា ដារ់ រ៉ាឡូវ»។
៩ កេះណោះ យីស៊ូ ចាក ឡាច់ ឡឹង ចារ ណោះ ឡាំ ប៉ាគ់ រ៉ោង ចារ ពូ លួម។ ១០ កាណុង រ៉ោង ណោះ ទី ប៉ាណូស ម៉ោញ ដូវ ក្រិវ តី ម៉ោញ ប៊ែង អ្វៃ ហះ ណោះ ដេល។ ពូ ប៉ាណាំ គួប ម៉ុត អំប៉ញ់ យីស៊ូ ផា «កាណុង ដារ់ រ៉ាឡូវ នីអៀ ពិន ទី ចាបាប់ តាគ់ អន់ដាគ់ ប៉ាណូស នែវ អា ដេល ប ?» អន់ឌែ អំប៉ញ់ នែវ អា ភឿ ប៉ិច ណាំង សារ កាប កា យីស៊ូ។ ១១ យីស៊ូ តើល អន់ឌែ ផា «ទិ កាំឡាំង អន់ដីស អា ផា ម៉ោញ ដូវ អ៊ែ ទី ចៀម ម៉ោញ កាតុ ឡិ កាណុង ឡូះ ត្រគ់ ពឹង ដារ់ ពូ រ៉ាឡូវ នីចម័ អ៊ែ ចឹង ប៉្រគ័ អ៊ែ អូ ឡាំ អ្យក់ ឡាច់ ហិ ប ចៀម អ៊ែ ណោះ ? ១២ ហះកា ប៉ាណូស ទី ខា ក្វា ឡឹង ចៀម ណោះ ខាក់ ទឹល នីណោ័ះ ចាបាប់ អន់ តង័ ពូ កាណុង ដារ់ រ៉ាឡូវ អា ដេល»។ ១៣ យីស៊ូ រ៉ះ កា កាម៉ាក័ ក្រិវ តី ណោះ ផា «ឡាង ហៃ តី !» អ៊ែ កា ឡាង តី តាទឹច ផាឌី តី ណោះ ដាគ់ ឡាក់ កា តី ម៉ោញ ប៊ែង ណាវ្គ ដេល។ ១៤ កេះណោះ មួត ផារ៉ាស៊ី ឡាច់ ឡឹង រ៉ោង ឡាំ ពឹកសា គួប អន់ឌែ ភឿ ណាំង ទ្រង ចឹង ប៉ាន់តោ័ អ្លាត យីស៊ូ។
១៥ យីស៊ូ អ្លុ អន់តគ់ ឡឹង សារ ណោះ ឡូត ណោះ អ៊ែ កា ចាក ឡាច់ ឡឹង ចារ ណោះ ទឹប ទី ប៉ាណូស អៀង ចាក ពួយ អ៊ែ ដេល។ យីស៊ូ តាគ់ អន់ដាគ់ មួត អីគ ព្លុ អន់ ដាគ់ ទិឌូ ដេល។ ១៦ កេះណោះ អ៊ែ ទឹប អូ អន់ អន់ឌែ រ៉ះ កា ពូ អន់ទៀគ អ្លុ ឡឹង ង៉ារ អ៊ែ ប៉្រគ័ ណោះ អុះ។ ១៧ សារ អា កើត ពឹះ ភឿ តាគ់ អង់កេះ សារ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ ទី រ៉ះ កា រ៉ាគឹយ ប៉្រ័ះ សិច អេសាយ ពែ ផា៖
១៨ ប៉ាណូស អា ហង អាញ់ រ៉ើស អន់ ប៉្រគ័ ង៉ារ អាញ់
អាញ់ ប៉ិច ចៃ ខាក់ កា អ៊ែ អា ទឹប ប៉ាញ័ ពុត អាញ់ ដេល។
អាញ់ ចឹង ចៃគ ប៉ាង៉ាត័ ប៉ាលឹង អាញ់ ពឹង អ៊ែ។
អ៊ែ កា ចឹង រ៉ះ អន់ សុនសាត អន់ទៀគ អ្លុ អន់តគ់
ផា អាញ់ ចឹង តាត់ស៊ិន សារ ប៉ាណូស អន់ ត្រង់ តាទឹច។
១៩ អ៊ែ អូ តាប៉ុញ តាប៉ាក់ លូ ពូ អុះ
លូ អូ កាប តីស ប៉ានឹរ ដេល
កា អូ ទី ពឿ ចឹង កាតាំង ប៉ានឹរ អ៊ែ រទ្រង អុះ។
២០ អ៊ែ អូ ព្រិច តាគ់ កាតាច់ តើម ត្រាង ឡាក់ ប៉ាក់ កេះ ណោះ អុះ
កា អូ តាគ់ អំប៉ាត់ តាគៀង ឡាក់ អ្វៃ ដឹង អ្យី កេះ ដេល។
អ៊ែ ប៉្រគ័ នីអៀ លើយ ទឹល អាញ់ កេះ តាត់ស៊ិន សារ អន់ ត្រង់។
២១ គ្រឹប សុនសាត ចឹង ម៉ឹង អ៊ែ § ១២:១៨-២១ សារ អា ឡាច់ ឡឹង អេសាយ ៤២:១-៤។។
២២ ផះ ណោះ ទី ពូ ឡាំ ជឹន កាម៉ាក័ ប៉្រ័ះ បឺគ ម៉ុត ម៉ោញ ដូវ ប៉ាគ់ យីស៊ូ ប៉ាណូស ណោះ ប៉្រ័ះ បឺគ ប៉្រគ័ អន់ អ៊ែ ម៉ាម៉ាំង ម៉ាត់ លូ កាំឡូ។ យីស៊ូ កា តាគ់ អន់ដាគ់ អ៊ែ កាម៉ាក័ ណោះ កា ដាគ់ តាតារ ម៉ាត់ អ្លុ កាប ហង។ ២៣ កាំឡាំង ទិឌូ ញម រ៉ាង៉ើគ អន់ឌែ កាកាប លូ គួប សោប ផា «នីចម័ អ៊ែ អា ផូង័ វ៉ាច់ ដាវីត ឡាក់ ចឹង ប៉្រគ័ សាដាច់ ប ?» ២៤ ប៉ាគ់ មួត ផារ៉ាស៊ី កាតាំង នីណោ័ះ អន់ឌែ កាប ផា «អ៊ែ អា អ្លុ ទ្រុះ ឡាច់ ប៉្រ័ះ បឺគ នីអៀ ញន កា បេលសេប៊ូល * ១២:២៤ បេលសេប៊ូល ឃឺ ម៉ៃគ ប៉្រ័ះ បឺគ សិច សាតាំង ណោះ ហង។ សាដាច់ ប៉្រ័ះ បឺគ អន់ អំរ៉ាញ អឺញ កា អ៊ែ ហង»។ ២៥ យីស៊ូ អ្លុ ហ្លង់ ឡឹង សារ អន់ឌែ ឃឹត អ៊ែ តើល អន់ឌែ ផា «ប៉ាថេត ចំ ឡាក់ ទី ប៉ាសុន តាប៉ុញ តាប៉ាក់ គួប សោប ប៉ាថេត ណោះ ចឹង រ៉ាយ រ៉ាំ តាប៉្រះ តាប៉្រោង ហង មឿង ចំ លើ ហី ចំ ឡាក់ តាប៉ុញ តាប៉ាក់ គួប ចឹង ក្លះ ក្លាយ រ៉ាយ គួប ហង។ ២៦ ផា ប៉្រ័ះ បឺគ សាតាំង ទ្រុះ ឡាច់ មួត សាតាំង ទៅ ណោះ អ៊ែ តាប៉ុញ លូ ឡាកោ អ៊ែ ទៅ ហង នីចម័ ប៉ាថេត អ៊ែ ចឹង អ្លុ អ្វៃ ឃឺ អ៊ែ រ៉ាយ រ៉ុង ហង។ ២៧ ផា អាញ់ ទ្រុះ ឡាច់ ប៉្រ័ះ បឺគ ញន កា អំរ៉ាញ អឺញ ម៉ះ ប៉្រ័ះ បឺគ បេលសេប៊ូល តាទឹច ទឹល នីណោ័ះ គួប អន់ដីស អន់ឌែ ទ្រុះ ឡាច់ ប៉្រ័ះ បឺគ អេង កា អំរ៉ាញ អឺញ ម៉ះ ពឿ ណាវ្គ ? ទឹល នីណោ័ះ គួប អន់ដីស ចឹង កាប កា អន់ដីស ហង។ ២៨ ហះកា ផា អាញ់ ទ្រុះ ឡាច់ ប៉្រ័ះ បឺគ ញន កា ប៉ាង៉ាត័ ប៉ាលឹង ម៉ះ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ ទឹល នីណោ័ះ សារ រ៉ាំងហៃ រ៉ាំងខ្យា ម៉ះ ប៉្រ័ះ ទឹល ប៉ាគ់ អន់ដីស អា កេះ។
២៩ «ម៉ោញ ណាវ្គ អូ ទី បក់ ពឿ ខឹន ម៉ុត រ៉ាត អ្យក់ រ៉ាស អំប៉ាស ពឹង ហី ប៉ាណូស កេង † ១២:២៩ ប៉ាណូស កេង ណោះ ឃឺ ប៉្រ័ះ បឺគ សាតាំង។ អុះ ទី ដឹង រ៉ុប កត់ បក់ កេង ណោះ ហិ ណោះ ចឹង ខឹន ម៉ុត រ៉ាត អ្យក់ រ៉ាស អំប៉ាស អ៊ែ ទី។ ៣០ ពឿ អូ ចៃ ម៉ុត គែង អាញ់ ប៉ាណូស ណោះ អូ ណីស កា អាញ់ ហង ពឿ អូ ប៉ាតុំ ពូ ឡាំ គែង អាញ់ ប៉ាណូស ណោះ តាគ់ តាប៉្រះ តាប៉្រោង ពូ ហង។ ៣១ ខ អា ហង បះ អាញ់ រ៉ះ កា អន់ដីស ផា ប៉ាណូស ចំ ប៉្រគ័ យច លើ កាប ផាម៉ាត ប៉្រ័ះ អ៊ែ ចឹង អូ អ្យក់ យ៉ូ អុះ។ ហះកា ផា ពូ កាប ផាម៉ាត កា ប៉ាង៉ាត័ ប៉ាលឹង ម៉ះ ប៉្រ័ះ សារ ណោះ អ៊ែ អូ អ្លាត ដោះ អុះ។ ៣២ ពឿ កាប យច លូ ប៉ាណូស អាញ់ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ អូ អ្យក់ យ៉ូ អុះ។ ហះកា ផា ពូ កាប យច លូ ប៉ាង៉ាត័ ប៉ាលឹង ដាគ់ កាខាក់ ម៉ះ ប៉្រ័ះ សារ ណោះ អ៊ែ អូ អ្លាត ដោះ អុះ ឃឺ អ្យក់ យ៉ូ លើយ។
៣៣ «ផា តើម អ៊្លង ដាគ់ ប៉្លៃ អ៊ែ កា ដាគ់ ដេល ផា តើម អ៊ក ប៉្លៃ កា អ៊ក ដេល ខង ពូ អន់ហ្នាល់ អ៊្លង ញន កា ប៉្លៃ អ៊ែ។ ៣៤ អឺ មួត ប៉ាញ៉ា ប៉្លាច័ ! នីចម័ អន់ដីស ចឹង អ្លុ កាប ដាគ់ ខង អន់ដីស ឡាក់ ប៉ាណូស អូ ដាគ់ នីអៀ ! ខង ពឹរ ប៉ាណូស ឌុ កាប ពួយ សារ ញ៉ា ឡាក់ ទី ប៉ាញ័ កាណុង ពុត។ ៣៥ ប៉ាណូស ដាគ់ ប៉ានឹរ អ៊ែ កាប កា ដាគ់ ង៉ារ អ៊ែ ប៉្រគ័ កា ដាគ់ ខង កាណុង ពុត អ៊ែ ទី ដឹង សារ ដាគ់។ ប៉ាណូស អូ ដាគ់ ប៉ានឹរ អ៊ែ កាប កា អូ ដាគ់ ង៉ារ អ៊ែ ប៉្រគ័ កា អូ ដាគ់ ដេល ខង កាណុង ពុត អ៊ែ ទី ដឹង សារ អូ ដាគ់។ ៣៦ អាញ់ ប៉រ់ រ៉ះ កា អន់ដីស ប៉ាគ់ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ តាត់ស៊ិន សារ ប៉ាណូស ទិឌូ ទៀ អ៊ែ ចឹង តាត់ស៊ិន ពួយ ទិ ប៉ានឹរ ឡាក់ អន់ឌែ កាប អូ ទី ខា ណោះ ហង។ ៣៧ ខង ប៉្រ័ះ ចឹង កាប សារ អន់ដីស ញន កា ប៉ានឹរ អន់ដីស កាប ផា កាប ដាគ់ អ៊ែ ចឹង រ៉ះ ផា ដាគ់ ផា កាប អូ ដាគ់ អ៊ែ ចឹង ចៃគ ថូត ហង»។
៣៨ កេះណោះ កា ទី មួត ណៃឃូ ប៉ាំងហៀន ចាបាប់ លូ មួត ផារ៉ាស៊ី អន់ដា កាប ផា «ណៃឃូ ប៉រ់ អីស តាំបាង ហៃ សារ អំរ៉ាញ អឺញ ម៉ាគ់ ញឹន អ្លុ អន់តគ់ ផា អីស ឡាក់ ប៉ាណូស ប៉្រ័ះ ប៉្រើ ជឹរ តាទឹច»។ ៣៩ យីស៊ូ តើល អន់ឌែ ផា «ប៉ាណូស រ៉ាំងហាវ អា អ៊ក ខាក់ លូ អូ ត្រង់ លូ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ អុះ។ ពូ ប៉ិច ដឹង កា ប៉ប័ សារ អំរ៉ាញ អឺញ ហះកា ប៉្រ័ះ អូ តាំបាង សារ អំរ៉ាញ អឺញ អុះ ហ្វាស ឡឹង សារ អំរ៉ាញ អឺញ អ៊ែ ប៉្រគ័ ពឹង រ៉ាគឹយ ប៉្រ័ះ សិច យូណះ ពែ។ ៤០ យូណះ អ្វៃ កាណុង វ៉ាច់ កា តីស ប៉ៃង ម៉ាំង ប៉ៃង ដារ់ ប៉ាណូស អាញ់ កា ចឹង អ្វៃ កាណុង តេះ ប៉ៃង ម៉ាំង ប៉ៃង ដារ់ និះទៅ ដេល។ ៤១ ប៉ាគ់ ដារ់ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ តាត់ស៊ិន សារ ប៉ាណូស ទិឌូ ទៀ មួត មឿង នីនីវេ ចឹង រ៉ីស សឹត អ្យូវ អន់ឌូ លូ ប៉ាណូស រ៉ាំងហាវ អា ដេល លូ ចឹង កាប ប៉ាំងអាល អន់ដីស ហង ខង អន់ឌែ ទី ប៉ិនពែង ពុត ពៀក ផះ អន់ឌែ ទី កាតាំង សារ យូណះ រ៉ះ កា អន់ឌែ។ ហះកា ហះ ចារ អា ទី ម៉ោញ ដូវ កេង ឡឹង យូណះ ណាវ្គ។ ‡ ១២:៤១ ប៉រ់ ហៃ យូណះ ៣:១-១០។ ៤២ ប៉ាគ់ ដារ់ ប៉្រ័ះ ប៊កកាតយ័ តាត់ស៊ិន សារ ប៉ាណូស ទិឌូ ទៀ សាដាច់ អង់កាន់ ពឹង ប៉ាថេត សេបា ចឹង អ្យូវ អន់ឌូ លូ ប៉ាណូស រ៉ាំងហាវ អា ដេល លូ ចឹង កាប ប៉ាំងអាល អន់ដីស ហង ខង សើគ ពែ អ៊ែ ទី ចាក ឡឹង ឡាណុច អង់កក់ តេះ ភឿ ឡាំ សាំយ៉ាំង ប៉ានឹរ សាដាច់ សាឡូម៉ូន ឡាក់ ត្រះ ត្រាំង ហ្យាំង សាឡាច់។ ហះកា ហះ ចារ អា ទី ម៉ោញ ដូវ កេង ឡឹង សាដាច់ សាឡូម៉ូន ណោះ ណាវ្គ។ § ១២:៤២ ប៉រ់ ហៃ សារ មួត សាដាច់ (ពង្សាវតារ/ក្សត្រ) ទី ១ ១០:១-១៣។
៤៣ «ផា ប៉្រ័ះ បឺគ ឡាច់ ឡឹង ប៉ាណូស កេះ អ៊ែ ចឹង ចាក សឹត ចាក ឡាំ អ្វៃ រចារ រ៉ាហីង ណាំង ចារ អ្វៃ ណាវ្គ។ ហះកា ផា អ៊ែ ណាំង អូ ទី ៤៤ ណោះ អ៊ែ ចឹង កាប ផា "អាញ់ ចឹង សឹត ហៃៗ ប៉ាណូស អាញ់ អង់ក័ះ ឡាច់ ណោះ ពែ"។ ប៉ាគ់ ទឹល កេះ អ៊ែ ប៉ប័ ប៉ាណូស ណោះ ពៀប ឡាក់ កា ហី តាដោះ ទឹប ពូ សាប៉ូះ រ៉ាន់ដាប់ ដាគ់ ឡាយ៉ាម័។ ៤៥ ណោះ អ៊ែ ចឹង ឡាំ ជៀក គួប អ៊ែ ប៉្រ័ះ បឺគ ឡាក់ អូ ដាគ់ ក្វា ឡឹង អ៊ែ តាំប៉ើះ ដូវ ណាវ្គ ម៉ុត អ្វៃ កាណុង ប៉ាណូស ណោះ។ កេះណោះ ចឹង ប៉្រគ័ អន់ កា ប៉ាណូស ណោះ ទី សារ អូ ដាគ់ ក្វា ឡឹង អន់ទ្រួល ពែ ណាវ្គ។ កាប៉ាច់ ប៉ាណូស រ៉ាំងហាវ អា ឡាក់ អ៊ក តាឡាម័ កា ចឹង ទី សារ អូ ដាគ់ និះទៅ ដេល»។
៤៦-៤៧ យីស៊ូ ផះ អ្វៃ កាកាប លូ កាំឡាំង ផាឌី មើគ អ៊ែ លូ អុះៗ អ៊ែ ពឹះ ទឹល អ្វៃ ក្យាគ់ គែង ឡីង ប៉ិច កាកាប លូ អ៊ែ។ * ១២:៤៦-៤៧ ហ្លា ពូ ច្រាគ់ លូ តី ម៉ោញ ចំលួន ធែម ប៉ានឹរ ផា៖ ទី ប៉ាណូស ម៉ោញ ដូវ ម៉ុត រ៉ះ កា អ៊ែ ផា «មើគ លូ អុះៗ អីស អន់ឌែ អ្វៃ ក្យាគ់ គែង ឡីង ប៉ិច កាកាប លូ អីស»។ ៤៨ អ៊ែ តើល កា បក់ រ៉ះ ណោះ ផា «ពឿ មើគ អាញ់ ? ពឿ អុះ អាញ់ ?» ៤៩ កេះណោះ អ៊ែ សាំប្លោ មួត សឹះ លូ កាប ផា «មួត ទិ អា ហង មើគ អាញ់ លូ អុះ អាញ់។ ៥០ ពឿ ឡាក់ ប៉្រគ័ ពួយ ពុត ពឹ អាញ់ ឡាក់ អ្វៃ ពឹង ប៉្លៃង តោ មួត ណោះ ហង មើគ អាញ់ លូ អុះ កាម៉ាក័ អុះ អង់កាន់ ម៉ះ អាញ់»។
*១២:២ ១២:២ តាម ចាបាប់ ប៉្រ័ះ ប៉្រគ័ ង៉ារ ដឹង ត្រោ ដារ់ ត្រគ់ រ៉ាឡូវ ម៉ោញ ដារ់ ហះកា មួត ផារ៉ាស៊ី អន់ឌែ ធែម ចាបាប់ អន់ឌែ ណាវ្គ ផា អន់ឌែ ប៉ប័ ពូ ហ៊្រច សា ពៀ ពឹង ដារ់ រ៉ាឡូវ អន់ឌែ ផា យច ចាបាប់ ហង ឡាក់ កា ប៉្រគ័ ង៉ារ ដេល។
†១២:៤ ១២:៤ ផះ ណោះ ប៉្រ័ះ អូ អឺក កា សាដាច់ ដាវីត អុះ ទឹល នីណោ័ះ មួត ផារ៉ាស៊ី អូ ត្រគ់ អឺក កា សឹះ យីស៊ូ ដេល។ ប៉រ់ ហៃ ១ សាំយូអ៊ែល ២១:១-៦។
‡១២:៧ ១២:៧ សារ អា ឡាច់ ឡឹង ហូសេ ៦:៦។
§១២:២១ ១២:១៨-២១ សារ អា ឡាច់ ឡឹង អេសាយ ៤២:១-៤។
*១២:២៤ ១២:២៤ បេលសេប៊ូល ឃឺ ម៉ៃគ ប៉្រ័ះ បឺគ សិច សាតាំង ណោះ ហង។
†១២:២៩ ១២:២៩ ប៉ាណូស កេង ណោះ ឃឺ ប៉្រ័ះ បឺគ សាតាំង។
‡១២:៤១ ១២:៤១ ប៉រ់ ហៃ យូណះ ៣:១-១០។
§១២:៤២ ១២:៤២ ប៉រ់ ហៃ សារ មួត សាដាច់ (ពង្សាវតារ/ក្សត្រ) ទី ១ ១០:១-១៣។
*១២:៤៦-៤៧ ១២:៤៦-៤៧ ហ្លា ពូ ច្រាគ់ លូ តី ម៉ោញ ចំលួន ធែម ប៉ានឹរ ផា៖ ទី ប៉ាណូស ម៉ោញ ដូវ ម៉ុត រ៉ះ កា អ៊ែ ផា «មើគ លូ អុះៗ អីស អន់ឌែ អ្វៃ ក្យាគ់ គែង ឡីង ប៉ិច កាកាប លូ អីស»។