1 Kɨni kɨmɨni ta mə jakhavən apa Rom,* Rom in yerkwanu ehuə kɨrik apa tanə a Itali. kɨmɨkɨr Pol mɨne narmamə tɨksɨn mɨn yamə mɨne kwəraptərəkɨn-ta əriə, kɨvəhsi-pən əriə ye kwermɨ yamehuə kape mobael mɨnə kɨrik, nhagɨn e Julias. Kafan e mobael mɨnə kamni kɨmə, “Mobael kape Sisa.” 2 Rao kɨrik rɨmatərhav apa Adramitiam, muə, mamor apnəpenə mə tukrɨvən mɨvhiak apa yerkwanu mɨnə Tarki ipakə tuk nɨkar-kar tahik. Kɨni yɨmnhavən ye rao a mhavirə. Kɨni yemə Masedonia kɨrik rɨmɨkwasɨg kɨn əmawə. Nhagɨn e Aristakas. Iman apa Tesalonaeka. Wok 19:29

3 Kəni rɨkwamer kɨn, yɨmnhavhiak mɨn apa Saedon. Kɨni Julias a, rɨmnor huvə pən kɨmi Pol, kɨni meighaan kɨn mə tukrɨvhiak məm in mɨnə tɨksɨn apaikɨn, mə iriə tuksasitu iran. 4 Kɨni ai yɨmɨsarar, mhatərhav mɨn mhavirə. Yɨmnharəhpɨkɨn nɨmətag, kɨni mhakurao-pən ye tanə a Saepras, mhavən ye tahik yame rəmərinu. 5 Yɨmnhakurao-pən iruə ye tanə mir a Silisia mɨne Pamfilia, kɨni mhavhiak apa yerkwanu a Maera ye provins a Lisia. 6 Ikɨn aikɨn a, yamehuə kape mobael mɨnə rɨmnəm rao kɨrik yame rɨmatərhav apa yerkwanu a Aleksandria, mamvən apa Rom† Nəgkiarien kape Girs ramni mə rao a ramvən apa ye provins Itali. Rom in yerkwanu kɨrik ye provins Itali.. Kɨni rɨvəhsi-pən əmawə ye rao a. 7 Kɨni yakhavirə mɨn, mərɨg nɨpɨg fam rao a ramaiyu mar, nɨpɨg rehuə ramarkut pɨk tuk nɨvhiakien ipakə tuk yerkwanu a Nidas. Aikɨn a, nɨmətag rehuə pɨk, mamətapɨg kɨn əmawə, yɨmɨseinein nhavhiakien. Aikɨn, yɨmɨsarar, mɨsaiyu mhavən ye tanə a Krit. Mɨsaiyu, mhakurao ye kwənmhaan a Salmone, mɨsaiyu pirə ye nɨkarɨn pən. 8 Yɨmvsaiyu ipakə tuk nɨkar-kar tahik; yɨmɨsarkut pɨk, mərɨg yakhavhiak ikɨn kɨrik kamni kɨmə “Ikɨn rəmərinu ikɨn,” yame ipakə tuk yerkwanu a Lasea.

9 Kɨmawə yɨmɨsoriah nɨpɨg rɨpsaah, kɨni nɨpɨg kape tahik raməsəsao iran ruauə ipakə.‡ Nəgkiarien kape Gris ramni mə, “Yakvəsapita nɨpɨg kape nəvɨgɨnien ehuə e kamni kɨmə, ‘Yom Kipɨr.’ ” (Nɨpran rɨmə, “Nɨpɨg kape nɨviyen nɨtə, pəh Kughen tukrɨvəhsita narpɨnien kape təvhagə hah.”) Kɨraptərəkɨn nəvɨgɨnien ehuə a ye makuə e Oktoba. Kwasɨg ikɨn ye nəvɨgɨnien a, nɨpɨg kape nɨmətag. Kɨni Pol ramor kwirɨg kɨmi narmamə mɨnə mɨmə, 10 “Yo mɨnə tɨksɨn. Yakəm yakɨrkun mə tukmə kɨtawə khavirə pɨk, nɨmətag ehuə ravən, rao tukrəməteih, rao mɨne narmamə mɨne narɨmnar tuksəmnɨm.” 11 Mərɨg yamehuə kape mobael mɨnə rɨpəh nətərɨg-pɨkien kɨn Pol, mamətərɨg əmə kɨn kapten kape rao mɨne yermamə e kafan a rao. 12 Kɨni nɨkar-kar tahik a, rahas tuk nɨvhiakien aikɨn ye nɨpɨg kape nɨmətag. Ror pən, iriə khapsaah khamə kɨmawə jakhavirə mamhavən mɨsarkut tuk nɨvhiakien apa tanə a Krit. Kwənmhan kɨrik aikɨn rəmərinu ikɨn, kamni kɨmə Finiks. Nəpag nɨmrɨ tanə a ramor nəkwan kɨraru ye tahik rɨmɨvhiak ikɨn: Kɨrik rɨvaag-pən ye nɨkarɨn pihiu ikɨn; kɨrik rɨvaag-pən ye nɨkarɨn prah ikɨn.

13 Kɨni nɨmətag kɨrik rɨsɨ-pihiu mamavən, rɨpəh nehuə-pɨkien. Kɨni kɨsəm, khamə tuksəri-pən nərɨgien kapəriə, mhavi haktə angka, mhavirə mɨsaiyu ipakə tuk nɨkar-kar tahik apa Krit. 14 Kɨni rɨpəh norien tu, nɨmətag ehuə kɨrik ravən. Nɨmətag a kamni kɨmə, “Notis.” Nɨmətag a rɨsɨ-fiak 15 mɨrəh əmawə, kɨni muh rao. Kɨni rao reinein naiyuyen mɨrəhpɨkɨn nɨmətag. Yaksəpəh, mɨsəta ye nɨmətag rɨrəh əmawə mɨvən. 16 Kɨni yɨmnhakurao ye kwaji tanə a kamni kɨmə Kaoda, ye nɨkarɨn pihiu. Aikɨn a yɨmɨserkwaig kəskəh, mɨsarkut pɨk tuk nhavi-tərəkɨnien kwaji bot kape rao ehuə a, 17 mərɨg narmamə kape rao mɨnə kɨsarkut pɨk, mharəh-si haktə kwaji bot a ye nəkwai rao ehuə, mharəh nərəus, mɨseiwaiyu-pən ye nəkwai rao ehuə a apa ye tanə, mharkwəji kwaji bot. Mhagɨn pɨk, meinai iruə ye tanə a Sirtis, tahik rɨpəh nəmnɨmien. Khamə ta-mə rao tukrɨrəhpɨkɨn nɨpakɨr. Ror pən, kharəhsi-əhu sel kape rao, mhapəh nɨmətag ramrəh əmə rao mamvən. 18 Kəni rɨkwamer kɨn, nɨmətag rɨmoh pɨk əmawə, yɨmɨsarakikɨn-pən narɨmnar yamə mɨne rao rampɨk ye nəkwai tahik. 19 Kəni rɨkwamer mɨn kɨn, kɨmɨsarakikɨn narɨmnar kape rao rəmhen kɨn nərəus mɨnə ye nəkwai tahik. 20 Kɨni nɨmətag a rɨmnamavən nɨpɨg rɨpsaah, mɨpəh norien infamien. Yɨmnhapəh nɨsəmien mɨrh. Mɨne yenaiyu mɨnə, yɨmnhapəh nɨsəmien kəmhau mɨnə. Kɨni kɨmawə yaksərɨg yakhamə to yakhapəh nhamraghien.

21 Ye nɨpɨg a, kɨmawə fam yɨmnhapəh nɨsəvɨgɨnien nɨpɨg rɨpsaah, kɨni Pol rɨmnərer ye nɨmrɨmawə mɨmə, “Yo mɨnə tɨksɨn. To nakpisərɨg nəgkiarien kafak mɨsəkupən, kɨni mɨpihapəh nɨsəpəhyen tanə a Krit, to kɨpihapəh nɨsarəyen ye nahasien e. Narɨmnar ye nəkwai rao to rɨpiamswin huvə əmə. 22 Mərɨg taktəkun ai yakamni-pre tuk əmiə mɨmə rɨkimiə tukrɨhuvə əmə. To kɨtawə kɨrik rɨpəh nɨmhəyen. Rao əmə e tukrahas. 23 Səm-ru. Yenaiyu e, kafak Kughen, yame yakaməhuak kɨmin, rɨmnher-pə kɨn agelo kɨrik kafan rɨmauə məm yo 24 mamni-pə tuk yo mɨmə, ‘Pol, takpəh nɨgɨnien. Takaməkeikei mɨvən mərer ye nɨmrɨ Sisa. Kughen, rɨkin ragien mə tukrɨvəh mɨragh narmamə fam yamə mɨnə kasarə kɨmiə miriə ye nəkwai rao, meinai In rhuvə pɨk.’ ” Wok 23:11

25 Kɨni Pol rɨmə, “Yo mɨnə tɨksɨn, takhapəh nhagɨnien. Yo yakamni nəfrakɨsien ye Kughen mɨmə, narɨmnar yamə mɨne agelo a rɨmɨni tukror nəfrakɨsien kɨn. 26 Mərɨg kupən ikɨn, nɨmətag tukraməkeikei mɨrəh rao kapətawə mɨvhiak ye tanə kɨrik, məwhan-pən ye nɨkar-kar tahik.” Wok 28:1

27 Yɨmɨsarə ye nahasien a mɨseriaji nɨpɨg fotin, nɨmətag ramrəh rao ye tahik a kamni kɨmə “Mediterenian.”§ Tahik a, nhag pɨsɨn e kɨmə “Adriatik.” Kɨni yenpɨg əru, narmamə kape rao mɨnə khamə ta-mə rao ravhiak ipakə tuk nɨkar-kar tahik. 28 Kɨmnharuk-pən nar kɨrik yame rɨpam ye nərəus mɨsarkwəhu kɨn ye nəkwai tahik mə tuksəm-ru mə rəmnɨm uə rətəpeikə. Kɨni mɨsəm mə rəmnɨm rəmhen kɨn toti seven meta. Mɨsaiyu kəskəh, mɨsəm mə rəmnɨm rəmhen kɨn twenti eit meta. 29 Kɨni kɨmnhagɨn pɨk, mhamə rao a tukrɨrəhpɨkɨn kapier. Kɨni kharəh angka iriə kuas, mɨsarkwəhu kɨn apa ye kwasɨg ye rao. Kɨni masəhuak kɨmi kapəriə kughen mɨnə mə tukrɨraan aihuaa əmə. 30 Kɨni narmamə kape rao mɨnə kɨsarkut mə tuksap ta kɨn rao ehuə a. Knɨmnhavi kwaji bot reiwaiyu, maseikuə mhamə tukhavən əmə mɨsarkwəhu kɨn angka tɨksɨn apa kupən ye rao ehuə. 31 Mərɨg Pol rɨni-pən tuk yamehuə kape mobael mɨnə mɨne mobael kafan mɨnə mɨmə, “Tukmə narmamə mɨnə a khapəh nɨsəmɨrien ye nəkwai rao ehuə e, Kughen tukrɨpəh nɨvəh-mɨraghien ətawə.” 32 Ror pən, mobael mɨnə kɨmnhavən mɨsərəru nərəus ye kwaji bot a, rɨmavən mɨrkək.

33 Ipakə əmə rɨraan, kɨni Pol raməkeikei kɨmi əriə mɨmə tukasəkeikei mɨsəvɨgɨn. Mamni mɨmə, “Nɨpɨg fotin ruauə ta muavən, kɨmiə nakamhagɨn pɨk, mɨsatuakəm, masəpəh nəvɨgɨnien. 34 Ror pən yakaməkeikei kɨmi əmiə m-fam mə taktəkun ai takasəkeikei mɨsəvɨgɨn. Meinai in a nɨmraghien kapəmiə. !Səvɨgɨn! To kɨmiə kɨrik rɨpəh nɨmhəyen.” 35 Pol rɨmnəgkiar ta, kɨni mɨrəh nɨpar bred ye nɨmrɨriə, mɨni vi vi Kughen tukun. Makapɨr, mən. 36 Kɨni nərɨgien kapəriə rhuvə mɨn, khavən mɨsəvɨgɨn. 37 Kɨmawə m-fam tu handred seventi sikis ye nəkwai rao a. 38 Kɨmɨəsəvɨgɨn rəmhen, kɨni mhavən, mhapɨk ye rhav bag flaoa* Nəgkiarien kape Gris ramni “grain,” in rəmhen kɨn flaoa, kon, mɨne wit. yamə mɨnə e kamhaswin ye nəkwai rao, mɨsarak-ərhav kɨn ye nəkwai tahik, mhamə rao tukrəruvəruvə mɨn.

39 Kɨni ruəraan, narmamə kape rao mɨnə kɨsəm mə yakwənhavhiak ye tanə kɨrik. Mərɨg kɨseinein mə hiə. Kɨni kɨsəm nɨkar-kar tahik kɨrik, nɨpakɨr in əmə in əmə. Kɨni kɨsərɨg mhamə to kharəh rao mhavən mhavhiak aikɨn. 40 Kɨni khavən mɨsərəru nərəus ye angka mɨnə a kɨsəmnɨm. Kɨni mharɨsɨn ta nərəus yamə mɨne kɨmnərkɨs ətərəkɨn niveiyə ehuə kɨn. Kɨni mhavi haktə sel apa kupən, mə nɨmətag tukrɨrəh rao mɨvən mɨvhiak. 41 Mərɨg in aikɨn a, tahik rɨpəh nəmnɨmien ikɨn, kɨni kupən ye rao rɨmɨrəhpɨkɨn nɨpakɨr, meinein nɨkiu-kiuyen. Peao-peao ramuh kwasɨg ye rao, moteih-oteih.

42 Kɨni mobael mɨnə khapəh nɨsorkeikeiyen mə narmamə yamə mɨne kɨmɨpɨk-pən əriə ye kalabus tukseiai mɨsap, kɨni masərer matuk mə tukshopni-hopni əriə. 43 Mərɨg yamehuə kape mobael mɨnə rorkeikei mə tukrɨvəh mɨragh Pol, kɨni mɨni-əhu nərɨgien kape mobael mɨnə. Kɨni mɨni-pən tuk narmamə yamə mɨne kharkun neaiyen mə tuksəkupən mhaviə-viə mɨseiai mhavhiak. 44 Kɨni mɨni-pən tuk narmamə tɨksɨn aikɨn mɨmə tukharəh nɨpar-par nai yamə mɨne tahik rɨmnakapɨr-ta ye rao, mɨseiai kɨn. Ror pən kɨmawə fam yɨmnhavhiak, mɨsarə huvə.