1 Ye niməhuak apa Antiok, profet mɨnə mɨne nəmhajoun mɨnə kasarə aikɨn. Iriə e: Banabas, mɨne Sol, mɨne Simeon (yame kamni kɨmə yemapɨg), mɨne Lusias yemə Saerin, mɨne Manaen (apa kupan in yermamə kɨrik kape King Herod Antipas). 2 Kasarə, kɨni nɨpɨg kɨrik, kɨsəpəh nəvɨgɨnien masəhuak kɨmi Kughen. Kɨni Nanmɨn Rhakə ruə mɨni-pən tuk əriə mɨmə, “Yakorkeikei mə takhavəh-si haktə Banabas mɨne Sol pəh iriu tukwor nar yame yakamokrən kɨn əriu mə tukwor.” Wok 9:15 3 Kɨmɨsor infamien ye nəhuakien mɨne nɨpəhyen nəvɨgɨnien, kɨni mɨsərəhu-pən kwermɨriə ye kapəriu kapə tuk nɨwəhsihaktəyen əriu. Kɨni mɨsher-pən kɨn əriu mə tukravən. Wok 6:6

4 Nanmɨn Rhakə rɨvəhsihaktə-ta Banabas mɨne Sol, kɨni kwəsok pirə mɨravən apa Selusia, kɨni mɨwat-pən ye nəkwai rao ehuə kɨrik, mɨravən apa kwaji tanə kɨrik kamni kɨmə “Saepras.” 5 Mɨravən mɨratərhav-pən apa Saepras, mɨravən mɨrəvhiak apa yerkwanu kɨrik kamni kɨmə “Salamis.” Ikɨn aikɨn a, karəni-ərhav nəgkiarien kape Kughen ye nəkwai nimə kape nofugɨnien mɨnə kape nəmə Isrel. Kɨni Jon Mak rɨmnasitu irəriu. Wok 12:12; 15:39

6 Kɨni irisɨr kɨrharkurao ye tanə a, mɨrhɨvən mɨrhatərhav-pən mɨn yerkwanu a Pafos. Kɨni ikɨn aikɨn a, kɨrhəm kleva kɨrik, nhagɨn e Bajisas. In yemə Isrel, yame in profet eikuə kɨrik. 7 Kleva a, in yasitu kɨrik kape gavman kape tanə a. Yamehuə a, nhagɨn e Sejas Polas, nɨrkunien kafan rehuə. Kɨni in rokrən kɨn Banabas mɨne Sol mə tukrauə mwəm in, meinai in rorkeikei mə tukrərɨg nəgkiarien kape Kughen. 8 Mərɨg kleva a, Bajisas, ramni hah Banabas mɨne Sol. (Nhag kleva a, ye nəgkiarien kape nəmə Gris, kamni kɨmə “Elimas, ” nɨpran ramni mə “kleva.”) Ramarkut mə tukrukreikɨn nərɨgien kape yamehuə a, mə tukrɨpəh nɨniyen nəfrakɨsien ye Yesu. 9 Kɨni Sol, yame nhagɨn mɨn kɨrik kamni kɨmə Pol,* Nhag e “Sol” in nəgkiarien kape nəmə Isrel; kɨni nhag e “Pol” in nəgkiarien kape nəmə Rom. Nɨpɨg Sol rɨmavən mor wok iriə nəmə Rom, maməri-pən narəyen kapəriə, mukreikɨn nhagɨn muə nəgkiarien kape nəmə Rom. Nanmɨn kape Kughen ramarə iran. Rarha-pən məm kleva a Elimas, 10 mɨni-pən tukun mɨmə, “Ik kwajikovə atuatuk kape Setan. Ik nakamni hah narɨmnar fam yame rhuvə. Ik yermamə kape təvhagə hah mɨne neikwəyen. Nɨpɨg m-fam nakaukreikɨn swatuk atuatuk kape Kughen. 11 Taktəkun əmə, kwermɨ Kughen tukrɨrap ik, nɨmrɨm tukrɨpɨs. Takpəh nəm-pipom-ien nɨkhakien.”

Taktəkun əmə kleva ai rəm nətokien rəpɨgnap muə muvrɨg əpɨs nɨmrɨn. Kɨni in rɨmnəriwək mamərav-ərhav əmə mamarkut mɨmə yermamə kɨrik tɨkrɨvəh kwermɨn mɨkɨr in. Wok 9:8 12 Kɨni gavman a rəm nar a rɨmnor, rakur pɨk kɨn nəvhagien kape Pol mɨne Banabas, kɨni mamni nəfrakɨsien ye nəgkiarien kape Yesu Yermaru.

13 Kɨni Pol mɨne in mɨnə tɨksɨn kɨmnhavən apa Pafos, mhavən ye rao ehuə kɨrik, mhavən apa kwənmhan kɨrik kamni kɨmə Pamfilia. Mhavən mhavhiak ye yerkwanu kɨrik kamni kɨmə Pega. Ikɨn aikɨn a, Jon Mak rɨmnəpəh əriə ikɨn mɨrerɨg mamvən apa Jerusalem. Wok 15:38 14 Kɨni iriə kɨsarar apa Pega, mɨseriwək mamhavən apa yerkwanu kɨrik kamni kɨmə Antiok, apa Pisidia. Ye nɨpɨg kape Sabat, khavən ye nəkwai niməhuak kape nəmə Isrel, mɨsəkwətə. 15 Kəvheikɨn nəkwəkwə kape Loa kape Moses mɨne nəkwəkwə kape profet mɨnə kupən, kɨni kwasɨg ikɨn, namehuə kape niməhuak mɨnə kɨsaiyoh əriə mhamə, “Yo mɨnə tɨksɨn. Tukmə kɨmiə nakamhavəh nəgkiarien kɨrik tuk nərɨp-tɨm-tɨmien nəmə iku, hani-ərhav.”

16 Kɨni Pol rhekɨmter, mɨni-əhu əriə mə tukhapim, kɨni mɨmə, “Nəmə Isrel, mɨne nəmə iku pɨsɨn pɨsɨn mɨnə yamə mɨne nakhasiai Kughen kape nəmə Isrel, kɨmiə fam taksətərɨg kɨn nəgkiarien kafak. 17 Kupən, Kughen kape nəmə Isrel rɨmɨrpen kaha kapəmawə mɨnə, kɨni nɨpɨg kɨmɨsarə rəmhen kɨn yepsɨpɨs mɨnə Ijip, Kughen rɨvəh-si haktə əriə mor əriə khauə mhapsaah. Ye nəsanɨnien ehuə kafan, In rɨrəhsi-ta əriə ye kwermɨ nəmə Ijip. Eks 1:7; 6:6; 12:51 18 Kɨni khavən mɨsarə ye kwənmhan əkwak mɨseriaji newk foti, masor təvhagə hah; mərɨg Kughen rapəh nɨpəhyen əriə. Nam 14:34; Dut 1:31-32 19 In rɨmnor narmamə mɨnə kape nəmə Isrel kamhauh gavman mɨnə kape tanə seven yamə mɨne kasarə ye tanə a Kenan; kɨni mɨvəhsi-pən tanə a kapəriə kɨmi rɨpmawə mɨnə, mə kapəriə. Dut 7:1; Jos 14:1 20 Narɨmnar a rɨmnor rɨvəh nɨpɨg rəmhen kɨn newk 450.

“Kwasɨg ikɨn, Kughen rɨvəh-si haktə namehuə kapəriə mɨnə mə tuksarmaru irəriə, mhauə mɨseriaji nɨpɨg kape profet kɨrik nhagɨn e Samuel. Jdg 2:16; 1 Saml 3:20 21 Nɨpɨg a in a, kɨmɨsaiyoh Kughen mhamə iriə kɨsorkeikei mə tukhavəhsi-haktə king kɨrik kapəriə. Kɨni Kughen rɨvəh-si haktə yermamə kɨrik nhagɨn e Sol, kwajikovə kape Kis. In kwənərəus kape Benjamin. Sol rɨmnehuə irəriə rəmhen kɨn king kapəriə kape newk foti. 1 Saml 8:5,19; 10:20-24 22 Kɨni ai Kughen rɨrəhsi-əhu Sol, kɨni mɨvəhsi-haktə Deved mor king kɨn kapəriə. Kughen rəgnəgɨn King Deved mɨmə, ‘Yakəm yakɨrkun mə Deved e, kwajikovə kape Jese, norien kafan ratuatuk ye rɨkik. In yermamə kɨrik in ramor rɨkik.’(1 Saml 13:13; 16:12) Sam 89:20

23 “Kɨni taktəkun ai, Kughen ruəvəh-si haktə mɨkɨp King Deved kɨrik, nhagɨn e Yesu, mə tukrɨvəh mɨragh narmamə, rəmhen kɨn yame Kughen rɨmɨrpen-ta kupan. 2 Saml 7:12-16 24 Mərɨg kwasɨg ikɨn Yesu ruə mɨrikakun kafan wok, Jon Baptaes rɨmnamni-ərhav tuk nəmə Isrel mɨmə, ‘Taksarar ye nərɨgien kapəmiə tuk təvhagə hah kapəmiə, mɨsor baptaes.’ Mat 3:1-2 25 Kɨni nɨpɨg kape Jon Baptaes ruə ipakə tuk nərkinien kafan wok, kɨni rɨmɨni-pən tuk əriə mɨmə, ‘?Kɨmiə nakharkun mə yo pa? Pəh nien mə yo e yermamə Kughen rɨmɨni ta. Takasətərɨg kɨn yo. Yermamə kɨrik e ramuə, yo yakpəh nəmhenien mɨmə yo jakrɨsɨn ta nərəus ye kafan sandel.’† Nəgkiarien e kape Jon Baptaes raməmɨr ye Mak 1:7; Jon 1:20, 27.

26 “Yo mɨnə tɨksɨn, kɨmiə kwənərəus kape Ebraham, mɨne kɨmiə nəmə tanə pɨsɨn pɨsɨn mɨnə e nakamhasiai Kughen kape nəmə Isrel. Kughen rɨmɨvəhsi-pə Nəgkiarien kape swatuk yame tukrɨvəh mɨragh narmamə iran. 27 Nɨpɨg Yesu rɨmatərhav-pə əmə, nəmə Jerusalem mɨne namehuə kɨmɨseinein mə In a In yermamə yame Kughen rɨmɨrpen. Kɨni mɨseinein nəgkiarien kape profet mɨnə kupən yame kaməvheikɨn ye Sabat mɨnə fam. Məkneikɨn, kɨmɨshopni Yesu rəri-pən nəgkiarien kape profet mɨnə kupən. 28 Kɨni iriə khapəh nɨsəm-pawk-ien mə In rɨmnor norien has kɨrik yame ratuatuk mə tukrɨmhə tukun, kɨni kɨsarar, mɨsəkeikei kɨmi Paelat, yamehuə kape nəmə Judia, mə tukhopni Yesu. Mat 27:22-23 29 Kɨmɨsor fam narɨmnar a rəri-pən nəgkiarien kape profet mɨnə kupən. Kɨmnharəh-si-əhu nɨpran ye nai kamarkwao kɨn, mharəh mhavən, mɨsəru-pən ye nəpəəg kapier. Mat 27:59-60 30 Mərɨg Kughen rɨmnor In ramragh mɨn ye nɨmhəyen. 31 Kɨni rɨmɨmragh mɨn, mɨtərhav-pə tuk narmamə kafan mɨnə. Narmamə mɨnə a, kɨmɨseriwək kwis iriə Yesu kupən. Kharikakun Galili, mhauə mɨseriaji-pə ye Jerusalem. Kɨni taktəkun ai, narmamə mɨnə a kamhani-ərhav-pən kɨmi piautawə mɨnə e, nəmə Isrel, mə iriə kɨmɨsəm əfrakɨs Yesu, mhani mhamə In rɨmɨmragh əfrakɨs. Wok 1:3,8

32 “Kɨni kɨmawə yɨmnhauə ikɨn e tuk nɨni-ərhavyen Nəgkiarien Huvə kɨmi əmiə. Nɨrpenien yame Kughen rɨmɨni-pən tuk kaha kapətawə mɨnə kupən, 33 ruɨni-ta tuk ətawə, nɨmɨkɨpriə. Rɨmnor Yesu rɨmragh mɨn ye nɨmhəyen, rəri-pən nəgkiarien ye Ol Sam japta tu yame ramni mɨmə,

34 “Kughen ruɨni-ərhav ta ye Nəkwəkwə kape Kughen mɨmə tukror Yesu ramragh mɨn ye nɨmhəyen kafan, mərɨg In tukrɨpəh mɨn nɨmhəyen; nɨpran to rapəh nəmətɨtien. Kɨni mamni mɨmə,

35 “Kɨni nəgkiarien pɨsɨn kɨrik ye Nəkwəkwə kape Kughen ramni mɨmə,

36 “Nɨpɨg King Deved rɨmamragh, in mamor narɨmnar yame Kughen rorkeikei. Kwasɨg ikɨn, rɨmhə. Kɨnɨm in iriə kafan kaha mɨnə. Kɨni nɨpran ruəmətɨt ta. 37 Mərɨg nɨprai Yesu yame Kughen rɨmnor rɨmragh mɨn ye nɨmhəyen, in rɨpəh nəmətɨtien.‡ Aposol Pita mɨn rɨmnhoprai nəgkiarien ye Sam 16:10 ye Ol Wok 2:22-35.

38-39 “Ror pən, yo mɨnə tɨksɨn, takasəkeikei mharkun huvə nəgkiarien yame kɨmawə yakamhani-ərhav-pre tuk əmiə mhamə Yesu rɨmnor swatuk mə Kughen tukrɨrəhsi-ta narpɨnien kape təvhagə hah kape narmamə. Yermamə, to rəri-pən pawk Loa mɨnə fam kape Moses, to Kughen rɨpəh nɨniyen mə in yemə atuatuk. Mərɨg narmamə m-fam yamə mɨne khani nəfrakɨsien ye Yesu, Kughen tukrɨni mə iriə nəmə atuatuk. Rom 10:4 40 Ror məknakɨn mə kɨmiə takasərɨg əmiə, pəh nəgkiarien kape profet mɨnə tukrɨpəh nuə-mɨnien irəmiə 41 yame ramni mɨmə,

42 Kɨni nɨpɨg Pol mɨne Banabas kɨratərhav, narmamə kɨsaiyoh masəkeikei kɨmi əriu mhamə, “Ye Sabat yame ramuə, nakrarerɨg-pə mɨn, mwəgkiar mɨn kɨn kɨmi əmawə.” 43 Kasəhuak infamien, mɨsaiyu rik rik, narmamə khapsaah kɨmnhakwasɨg kɨn Pol mɨne Banabas.

Narmamə mɨnə a, tɨksɨn nəmə Isrel, mɨne tɨksɨn nəmə tanə pɨsɨn pɨsɨn yamə mɨne kɨmɨsəpəh narəyen kape nəmə iməriə ikɨn, mhauə mhakwasɨg kɨn nəhuakien kape nəmə Isrel. Kɨni iriu kawəgkiar kɨmi əriə mwor kwirɨg kɨmi əriə mɨrəmə, “Takasəkeikei mɨsarə ye nɨhuvəyen kape Kughen mamharpɨn.”

44 Kɨni ai, ye Sabat yame ramuə, ipakə tuk narmamə mɨnə fam ye yerkwanu a khauə mɨsofugɨn mə tuksərɨg mɨn nəvsaoyen kɨn Yesu Yermaru.

45 Mərɨg nəmə Isrel tɨksɨn kɨmɨsəm mə narmamə khapsaah kwənhauə aikɨn, kasor jalus kɨmi Pol, mamhani hah in mɨne nəgkiarien kafan. 46 Mərɨg Pol mɨne Banabas krapəh nɨragɨnien; mɨrəni mɨrəmə, “Kɨmru yakawarkut mə jakrəni-ərhav nəgkiarien kape Kughen mwəkupən kɨmi əmiə nəmə Isrel. Kɨni kɨmiə nakasəpəh nəgkiarien kapəmru ramhajoun pən mə nakhapəh nɨsəmhenien mə takhavəh nɨmraghien rerɨn. !Nəmhen, pəh kɨmru yakwəpəh əmiə mɨravən tuk nəmə iku pɨsɨn pɨsɨn mɨnə! Wok 3:26; 18:6 47 Meinai Kughen Yermaru rɨmɨvəhsi-pə ta nəgkiarien kɨmi əmawə mɨmə,

48 Kɨni nɨpɨg narmamə e pəh nien mə nəmə Isrel kɨmɨsərɨg nəgkiarien a, rɨkiriə ragien pɨk. Kɨni kasəgnəgɨn Kughen tuk nəgkiarien kafan. Kɨni narmamə yamə mɨne Kughen rɨmɨrpen ta əriə mə tukhavəh nɨmraghien rerɨn, iriə kɨmnhani nəfrakɨsien iran. 49 Ror məkneikɨn, nəgkiarien kape Kughen rɨtərhav mɨvən ikɨn mɨnə fam rarkurao ye kwənmhan a.

50 Məkneikɨn nəmə Isrel kɨmnhavən mɨsəm nɨpianehuə yamə mɨne kasəhuak ye nəhuakien kape nəmə Isrel, mɨne nəmehuə mɨnə kape rukwanu a, mɨsarkut tuk əriə mhamə tukhauh Pol mɨne Banabas. Kɨni mɨsəkəu-ta əriu a iməriə ikɨn. 51 Mərɨg iriu kwarpita-arpita nɨmokrur ye sandel kapəriu [mwor nɨmtətien mə nəmə ikɨn a kɨmɨsor nar kɨrik rɨpəh nəmhenien.] Kɨni kɨravən apa yerkwanu a, Ikoniam. Mat 10:14; Wok 18:6 52 Mərɨg narmamə kape Yesu mɨnə apa Antiok, Nanmɨn kape Kughen rukwar irəriə; kɨni rɨkiriə ragien.