Bibulu Jinmiire ni 1 WUNLUMBOLO 12

IZIRAYƐLI TARA WUNLUWƆ PILA KƆN SHYƐN

12–22

Orobowamu wìla je
mbe logo Izirayɛli woolo pe yeri

(2 Kuro 10.1-14)

1 Kona, a Orobowamu wì si yiri ma kari wa Sishɛmu ca, katugu Izirayɛli woolo pe ni fuun pàa pan ma gbogolo wa mboo tɛgɛ wunluwɔ. 2 A Nebati pinambyɔ Yerobowamu wì sigi logo, maga ta wìla pye bere wa Ezhipiti tara, to nda wìla fe wunlunaŋa Salomɔ wi yɛgɛ ma saa lara wa we. Pa Yerobowamu wìla pye ma cɛn wa Ezhipiti tara. 3 A pè si leele tun, a pè saa wi yeri ma pan wi ni. Kona, a wo naa Izirayɛli gbogolomɔ woolo pe ni fuun pe ni, pè si kari ma saa para Orobowamu wi ni ma yo fɔ: 4 «Ma to wìla tugugbɔrɔ taga we go na. Koni mboro wo na, na maga yɛnlɛ mbe pɔrɔtɔya tunndo naa tugugbɔrɔ nda ma to wìla taga we go na ti tifaga we na, pa we yaa la tunŋgo piin ma kan.»

5 A Orobowamu wì si pe pye fɔ: «Ye sɔngɔrɔ gbɛn, mi yaa jatere pye. Piliye taanri toroŋgɔlɔ ye pan laga na yeri.» A leele pè si sɔngɔrɔ ma kari.

6 Kona lelɛɛlɛ mbele pàa pye na tunŋgo piin wunlunaŋa Orobowamu wi to Salomɔ wi ni wi yinwege sanga wi ni, a wì si saa pe gbogolo ma pe yewe ma yo fɔ: «Yoro naga jaa mbe ki leele mbele pe yɔn sogo mbe yo mɛlɛ?»

7 A lelɛɛlɛ pè suu yɔn sogo ma yo fɔ: «Nala na ma kaa tunŋgo piin ki leele mbele pe kan, mbe pe yɛnrɛgɛ ki logo, mbe pe yɔn sogo sɛnjɛndɛ ni, kona pe yaa pye ma tunmbyeele fɔ sanga pyew.»

8 Ɛɛn fɔ Orobowamu wi sila lelɛɛlɛ pe yɛrɛwɛ sɛnrɛ ti lɛ. Wo naa lefɔnmbɔlɔ mbele pàa yiri ma lɛ ja, poro mbele pàa pye le wi tanla, a wì si poro yewe. 9 Wìla pe pye fɔ: «Ki leele mbele pè pan mala pye ma yo tugugbɔrɔ nda na to wìla taga pe go na, mberi tifaga pe na. Yaa jaa mbe pe yɔn sogo mbe yo mɛlɛ?» 10 A wi yɛnlɛzaga lefɔnmbɔlɔ pè suu yɔn sogo ma yo fɔ: «Ki leele mbele pè pan ma sɛnrɛ nda yo ma kan ma yo fɔ ma to wìla tugugbɔrɔ nda taga pe go na mari tifaga pe na, pa ma yaa pe yɔn sɔn sogo yɛɛn, mbe yo fɔ: ‹Na yombɛnjo wì gbɔgɔ ma wɛ na to wi sɛnnɛ li na†.› 11 Yè yo na to wì tugugbɔrɔ taga ye go na, nda mi wo yaa taga ye go na to yaa nugu na to wo woro to na. Na to wìla pye na ye gbɔɔn na ye yɛrɛgi gbatorogo ni, mi wo yaa la ye yɛrɛgi naala ni†.»

12 Pilige taanri wogo ki na, a Yerobowamu wo naa Izirayɛli woolo pe ni fuun pe ni pè si pan wa Orobowamu wi yeri, paa yɛgɛ ŋga na wunlunaŋa wìla ki yo pe kan fɔ: «Ye sɔngɔrɔ ye pan laga na yeri piliye taanri ni.» 13 A wunlunaŋa wì si leele pe yɔn sogo sɛnŋgbanra ni. Lelɛɛlɛ pàa yɛrɛwɛ sɛnrɛ nda yo wi kan, wi sila ti lɛ. 14 Wìla leele pe yɔn sogo ma yala lefɔnmbɔlɔ pàa yɛrɛwɛ sɛnrɛ nda yo to ni. Wìla pe pye fɔ: «Na to wìla tugugbɔrɔ taga ye go na, ɛɛn mi fun, mi yaa ka taga ki tugugbɔrɔ ti na naa ye go na. Na to wìla pye na ye gbɔɔn na ye yɛrɛgi gbatorogo ni, mi wo yaa la ye yɛrɛgi naala ni.» 15 Kì pye ma, wunlunaŋa wi sila logo leele pe yeri; katugu Yawe Yɛnŋɛlɛ lo làa ko pye ma, jaŋgo li yɔn sɛnrɛ yofɔ Ahiya ŋa wìla yiri wa Silo ca, sɛnrɛ nda làa yo wi kan, a wìri yo Nebati pinambyɔ Yerobowamu wi kan, ti ta tiri yɛɛ yɔn fili.

Izirayɛli tara woolo mbele
wa yɔnlɔparawa kamɛŋgɛ kɛɛ yeri pàa yiri ma je

(2 Kuro 10.16-19)

16 Naa Izirayɛli woolo pe ni fuun pàa kaa ki yan wunlunaŋa wii yɛnlɛ mbe logo pe yeri, a pè suu pye fɔ:

«We kala woro Davidi wi ni.

Woro naa Zhese pinambyɔ wi ni, kɔrɔgɔ liwɛn woro we sɔgɔwɔ.

Izirayɛli woolo ye yiri yaa kee ye yinrɛ.

Koni, mboro Davidi setirige pyɔ, ta jaan ma go woolo pe ni†.»

Kì pye ma, a Izirayɛli woolo pè si yiri ma kari pe yinrɛ. 17 Izirayɛli woolo mbele pàa pye ma cɛn wa Zhuda tara cara ti ni poro wɛlɛ Orobowamu wìla pye wunluwɔ pe go na. 18 Kona, a wunlunaŋa Orobowamu wì si Adoramu ŋa wìla pye pɔrɔtɔya tunndo pyefɛnnɛ pe go na wi tun wa Izirayɛli woolo pe yeri. Ɛɛn fɔ, a Izirayɛli woolo pe ni fuun pè suu wa sinndɛɛrɛ ni maa gbo. Wunlunaŋa Orobowamu wo la bala ma fyɛɛlɛ ma ye wa wi wotoro ŋa shɔn maa tilele wi ni ma fe ma kari wa Zheruzalɛmu ca. 19 Kì pye ma, Izirayɛli woolo sanmbala pè si yiri ma je Davidi wunluwɔ go woolo pe na, fɔ ma pan ma gbɔn nala.

20 Naa Izirayɛli woolo sanmbala pàa kaa ki logo ma yo Yerobowamu wìla sɔngɔrɔ ma pan, a pè si janwa wi gbogolo maa yeri ma pan maa tɛgɛ wunluwɔ Izirayɛli woolo sanmbala pe ni fuun pe go na. Zhuda cɛnlɛ lo cɛ làa koro ma mara Davidi go woolo pe na.

Yɛnŋɛlɛ li sila yɛnlɛ
Izirayɛli woolo pe malaga gbɔn
pe yɛɛ ni

21 Naa Orobowamu wìla kaa sɔngɔrɔ ma ye wa Zheruzalɛmu ca, a wì si saa Zhuda cɛnlɛ woolo pe ni fuun pe gbogolo naa Bɛnzhamɛ cɛnlɛ woolo pe ni. Pàa pye maliŋgbɔɔnlɔ wɛlimbɛlɛ waga cɛnmɛ naa nafa tijɛrɛ (180 000). A pè sho fɔ pe yaa sa malaga gbɔn Izirayɛli woolo sanmbala pe ni, jaŋgo mbe Izirayɛli tara wunluwɔ pi sɔngɔrɔ mboo kan Salomɔ pinambyɔ Orobowamu wi yeri. 22 Ɛɛn fɔ, a Yɛnŋɛlɛ lì si para Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɔ Shemaya wi ni, ma yo fɔ: 23 «Ki yo Salomɔ wi pinambyɔ Orobowamu wi kan, wo ŋa wi yɛn Zhuda tara wunlunaŋa we, naa Zhuda cɛnlɛ woolo pe ni fuun naa Bɛnzhamɛ cɛnlɛ woolo pe ni fuun pe kan konaa leele sanmbala pe ni fuun pe kan fɔ: 24 ‹Pa Yawe Yɛnŋɛlɛ lì yo yɛɛn fɔ: Yaga ka yiri mbe sa to ye sefɛnnɛ Izirayɛli woolo pe na malaga ni. Ye ni fuun nuŋgba nuŋgba ye sɔngɔrɔ yaa kee ye yinrɛ, katugu ki kala na lì yiri mi yeri.› »

A leele pè si logo Yawe Yɛnŋɛlɛ li yeri, mɛɛ sɔngɔrɔ ma kari pe yinrɛ ma yala Yawe Yɛnŋɛlɛ li sɛnyoro ti ni.

Yerobowamu wìla
yarisunndo gbegele
ma Izirayɛli woolo pe puŋgo

25 Kona, a Yerobowamu wì si malaga sigembogo kan ma Sishɛmu ca ki maga, ko ŋga ki yɛn wa Efirayimu yanwira tara ti ni, mɛɛ cɛn wa ki ni. Ko puŋgo na, a wì si yiri ma saa malaga sigembogo kan fun ma Penuwɛli† ca ki maga. 26 A Yerobowamu wì suu yɛɛ pye fɔ: «Konaa ki ni fuun, wunluwɔ pi mbe ya sɔngɔrɔ mbe pye Davidi go woolo pe woo pilige ka. 27 Ma jɛn ki leele mbele, na paga koro la kee wa Zheruzalɛmu ca mbe saa saara woo wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki ni, pa pe jatere wi yaa kanŋga mbe sɔngɔrɔ pe tafɔ Orobowamu wi yeri naa, wo ŋa wi yɛn Zhuda tara wunlunaŋa we. Ki ka pye ma, pe yaa kanla gbo mbe si sɔngɔrɔ mbe taga Orobowamu wi na.»

28 Kona, a wunlunaŋa wì si jatere pye ki wogo ki na. Ko puŋgo na, a wì si napire yanlɛrɛ shyɛn gbegele tɛ ni, mɛɛ leele pe pye fɔ: «Izirayɛli woolo, ye Zheruzalɛmu ca karaga ki yaga ma! Ye yarisunndo ti nda! To tì ye yirige wa Ezhipiti tara†.» 29 A wì si saa nuŋgba tɛgɛ wa Betɛli ca, mɛɛ saa sanŋga ki tɛgɛ wa Dan ca. 30 Ɛɛn fɔ ki wogo kìla ki kan, a leele pè kapege pye, katugu leele pàa pye na kee fɔ wa Dan ca ma saa na ki napire yanlɛrɛ ka nuŋgba gbogo. 31 Yerobowamu wìla yarisunndo gbɔgɔyinrɛ kankan wa sunzara nda wa tinndiye pe na ti na, mɛɛ leele pele wɔ wa tara woolo pe ni, ma poro tɛgɛ saraga wɔfɛnnɛ, poro sila pye Levi setirige piile poro pele†.

32 A Yerobowamu wì si fɛti wa tɛgɛ yɛlɛ li yeŋge kɔlɔtaanri wogo, ki pilige kɛ ma yiri kaŋgurugo wogo ki na, paa fɛti ŋa wi maa piin wa Zhuda tara wi yɛn. A wo jate wì si saara ta wɔ wa saraga wɔsaga ki na. Pa wila ki pye ma wa Betɛli ca, ma saara wɔ napire yanlɛrɛ nda wìla gbegele ti yeri. Sunzara nda wìla gbegele wa Betɛli ca, wìla saraga wɔfɛnnɛ tɛgɛ paa saara woo wa ti na.

33 Yɛlɛ li yeŋge kɔlɔtaanri wogo, ki pilige kɛ ma yiri kaŋgurugo wogo ki na, a wì si kari wa saraga wɔsaga ŋga wìla kan wa Betɛli ca ki laga ki na. Wo wìla ki pilige ki kɔn maga tɛgɛ wi yɛ. A wì sigi pilige ki pye fɛti pilige Izirayɛli woolo pe kan. Ki pilige ki ni, a wo jate wì si lugu wa saraga wɔsaga ki na ma wusuna nuwɔ taan sogo wa ki na saraga†.

†12:10 12.10: Ŋga kì yo fɔ: Na yombɛnjo wì gbɔgɔ ma wɛ na to wi sɛnnɛ li na, ko kɔrɔ wo yɛn fɔ: Fanŋga yɛn na yeri ma wɛ na to wi fanŋga ki na. Faa Izirayɛli woolo pàa pye na sɛnnɛ li jate paa sɛnwee wi fanŋga ki go yɛn, yombɛnjo wo la pye na sɛnwee wi fanŋgɔgɔ ko nari. Kì cɛn ndɛɛ Orobowamu wìla ki naga ma yo wo fanŋgɔgɔ ye, ko yɛn fanŋga ni ma wɛ wi to wi fanŋga ki na.

†12:11 12.11: Na to wìla pye na ye gbɔɔn na ye yɛrɛgi gbatorogo ni, mi wo yaa la ye yɛrɛgi naala ni: Ko naga nari ma yo tege ŋga Orobowamu wi yaa taga Izirayɛli woolo pe na, ko yaa wɛ ŋga wi to wìla taga pe na ko na. Naala mbele pe sɛnrɛ tì yo tugurɔn kandɔgɔŋgɔlɔ jɛgɛlɛ jɛgɛlɛ kele la wɛlɛ. Kìla pye pe ma ke pɔpɔ wa gbatorogo ki numaga ki na; na paga lere gbɔn ki ni pe maga tile, kandɔgɔŋgɔlɔ ke mɛɛ ye wi ni maa kɔɔnlɔ pɔyi pɔyi.

†12:16 12.16: 2 Sami 20.1

†12:25 12.25: Zhenɛ 32.31; Kiti 8.8,17

†12:28 12.28: Ɛki 32.4

†12:31 12.31: Mbe yala Yɛnŋɛlɛ li lasiri wi ni, saraga wɔfɛnnɛ pe ni fuun pàa daga mbe yiri wa Levi sege ko ni. Ɛɛn fɔ ko wagati wo ni, Levi setirige woolo pàa pye Orobowamu wi puŋgo na wa Zhuda tara.

†12:33 12.33: Levi 23.33-34; 2 Wunlu 23.15-16