13
Ama Slurlka Aa Qevepka Qa Nem Ma Banabas Ke Ne Ma Saul Iv Ian Diit Se Ama Lengi Ama Atlunget Per Ama Qerleng
1 De gel ama Kristenkena vet ma Antiok dai iari never a ra dai ama Slurlka aa Aamki na ra, de iari dai ama tiksiqena na ra. Iari navet lura dai araa rlen, i ma’, Banabas, de ma Saimon (i ra tis ka ma’, A Suqa); de ma Lusias navet ma Sairini; de ma Manain, i qa navet ma Herot aa liinka; de ma Saul. 2 Baip lua i re ngingdemna de re raring dap kuasik ta tu araa qevep sever ama asmes ip ta tes. De vet luus aa de ama Qevepka ama Glasingaqa qa ruqun na ra ma’, “Diip ngene mel se ma Barnabas ke ne ma Saul iv iane tekmet ne gua rletki i sa murl ngua mak na iam iv iane tekmet na qi.”
3 Be qatikka ra tiirl ama asmes de re raring de ra mu araa ngerik per a iam de ra nem iam se ama Slurlka aa rletki.
Ma Banabas Ke Ne Ma Saul Iane Su Vet Ma Saipras
4 Be sa ian mit naser ama Qevepka ama Glasingaqa aa lengi be ian mit savet ma Selusia. De ianai de ra mit dama sipki savet ma Saipras. 5 Baip ta men pet ma Salamais de rel sil ne ama Ngemumaqa aa lengi ve ama Judaqena araa Lautu-vem-nget. De ma Jon Mak dai qurli qa qe ne a iam ip ka tat naver a iam.
6 Baiv aa de ra mit ne araa ilaing pet luqia ama ailanki be ra men savet ma Paipas. Baip kurli ra vet ma Paipas dai ra lu iak, i ama qenaingki-vem-ka. I qatikka luqa dai qa naver ama Judaqena. I luqa dai ai de qe kaaq ai ama Slurlka aa Aamki na qa. I luqa dai aa rlenki ma’, “Barl-Iesus.” 7 Ma Barl-Iesus dai maikka aa rluaqa ne luqa i ama barlka na qa i qe uas te luqia ama ailanki. I luqa ama barlka dai aa rlenki ma Sagias Paulus. I qa dai maikka aa drlem peviit.
Baiv aa de luqa ama barlka qa nes te ma Banabas de ma Saul iv ian den sagel ka. I maikka raquarli qe narliip ke narli ama Ngemumaqa aa lengi. 8 Baip ta men sagel luqa ama qenaingki-vem-ka ma Barl-Iesus i aa iaiq ama rlenki ma Elimas, dai qa maarl sev araa qames de qe tekmer ip ke lenges ne araa lengi. I maikka quasik ke narliiv ama barlka qa tu aa qevep sever ama Ngemumaqa. 9 Baiv aa de ma Saul, i aa iaiq ama rlenki ma Paulus dai ama Slurlka aa Qevepka qa qurl a qa te ama adrlem. Be qa maarl de qa ngim sagel ama qenaingki-vem-ka. 10 De qa ruqun ma’, “Maikka ngi dai ma Satan aa uimka na ngi. I maikka ngi dai quasik ngi narliip se ama tekmeriirang i ama atliirang, de maikka ngi dai ngia mugelnas ne ama qenaingki vemiirang. De maikka ai de sademna de ngi siquat ip ngi guirltik per ama Slurlka aa lengi ama revan nget, dap ngi riirl ama tekmeriirang ama viirang. 11 Ngi narli, diiv iara ama Slurlka qe qurl a ngi te ama merlenka i diiv ama rlen ngi. Be diip kuasik ngim ngim per iang ama niirl.”
Taqurla de masna ama qenaingki-vem-ka qa meng, be ai de qe ngurekmet ip te iari iv ait de a qek ka raneng de aa ngerik. 12 Baiv ama barlka ma Sagias, dai qa lu liina de qa mu aa qevep sever ama Slurlka. De maikka sak met ka naver ama lengi i ra su qa sevet ma Iesus.
Ma Jon Mak Ka Mit Namen A Ra Be Qa Mit Savet Ma Jarusalem
13 Baip naser iang ama niirl de ma Paulus kena ra mit navet ma Paipas dama sipki. Be ra men savet ma Perga pet ma Pampilia Provins. Be qurli ra vet ma Perga dai ma Jon Mak ka mit namen a ra be qa mit savet ma Jarusalem. 14 Dap katiaskerl ma Paulus ke ne ma Banabas ian mit navet ma Perga be ian men pet ma Antiok pet ma Pisidia Provins. Be ver ama Judaqena araa Lautuqa de ian mit be ian man sev ama Judaqena araa Lautu-vem-ki, be iane na ra ta Lautu. 15 Be ver ama Lautu de ra tis pet ma Moses aa iang ama lengi de ngen ama Lengi i ama Ngemumaqa aa Aamki na ra i re iil. Baip naset lungera ama lengi de lura i re uas te ama Lautu-vem-ki dai ra snanpet ne auur a iam ma’, “Auur a iamka kuariq aiv a nge ama lengi gel uin iv uane tekgel ama seviraqi, dai uan deraqen.”
16 De masna ma Paulus ka maarlviit de qa quarl ne aa ngerik ip diip ka taqen. I qa taqen taqurliani, ma’,
“Maikka gua rluavik navet ma Isrel de ngen iari i maikka ngene narliip se ama Ngemumaqa dai maikka ngene taqa mu a ngen asdem. 17 Maikka murl miaimek de ama Ngemumaqa ka mak ne auur a murlta ip ta dai ama quanases met ta per aa liinka. Be qurli ra i ama nangista na ra varlen ama Isip-kena, de ama Ngemumaqa qa iirl ta, be maikka buup na ra. De ama Ngemumaqa qa reqerl ne aa dlek i maikka nget peviit bareq a ra de qa mer aa liinka navet ma Isip. 18 I qa mer a ra be qa uas tem ta pet luqia ama qerlingki i ama ausaqi na qi. Be qatias ka uas tem ta pet luqia ama qerlingki se ama ages ama malev ama rlatpes. 19 De ver iaiq ama qerlingki ma Kainan dai ama Ngemumaqa qa lenges ne ama qaqet mai naver a qi, i ra dai ama liin ama ngeriqit ngen a iam na nget. I lura dai maikka ama vura. De qa qurl auur a murlta te luqia ama qerlingki ip te uas tem ki bareq a nas.
20 Be qurli ra vet luqia ama qerlingki ma Kainan de ama Ngemumaqa qa mak ne iari ama Aamngimta be ra uas te aa liinka. Be lura ama Aamngimta dai re uas be deng pet luqia ama giqi i ama Ngemumaqa qa mak ne ma Samuel. I lura ama Aamngimta i re uas te ama Isrelkena se ama ages ama 450. 21 Baiv aa de ra snanpet ne ma Samuel aiv a nge ama King ip ke uas tem ta. Taqurla de ama Ngemumaqa qa mak ne ma Saul i ma Kisa aa uimka i qa navet ma Benjamin aa liinka. Be luqa ma Saul dai araa King na qa se ama ages ama malev ama rlatpes.
22 Baiv aa de ama Ngemumaqa dai quasik ke narliip se ma Saul de qa mu ma Daivit ip ka ra a luqupka. De ama Ngemumaqa ka taqen sever a qa ma’, “Ma Daivit i ma Jesi aa uimka i luqa dai maikka ama atluqa. I aa tuaqevep taquarl ngua. I maikka nguat drlem ai qa dai diip ke narligel ngua.”
23 I qatikka ma Daivit dai ama Ngemumaqa qa sil ba qa ai laiv iak ka ren naver aa laanivas ip ke iames na uut ama Isrelkena. I luqa dai aa rlenki ma Iesus. 24 Dap nauirl dai ma Jon kel sil bareq auut i ama Isrelkena ip mager iv uurem ngim temanau ne auur a viirang. Dai diip ke ukmes te lura i re tekmet taqurla. 25 Ai de ma Jon ket matna taqurla be sakka aip lua ip ke prleset ne aa rletki de qa taqen sagel uut taqurliani, ma’,
“Ngua dai quasiq ai ngua ip ngua iames ne ama qaqet navet ma Isrel. Maikka quasik ngen dru a ngen a qevep taqurla. I ngua dai quasiq ai luqa i qurli ngen de ngenem ngim naa na qa. Dap ka dai qatias diip ka ren. Be qatias ka dai aa dlek peviit, dap ngua dai ama vuqa na ngua.”
26 Gua rluavik i ngen navet ma Abram aa laanivas de ngen iari i maikka ngene narliip se ama Ngemumaqa dai maikka ngene narli. Ama Ngemumaqa dai sa qa nem aa lengi bareq auut mai ip ke iames na uut. 27 Dap sama Iesus dai qa men pet ma Jarusalem dap lura navet ma Jarusalem te ne auur a barlta dai quasik ta drlem a qa. Dap maikka ra narli ama lengi sever a qa nev ama Ngemumaqa aa Langinka per ama Lautu mai dap kuasik ta drlem a qa. De maikka ra lenges ne auur a Barlka ma Iesus ip taquarl murl ama langin ngerel sil. 28 Kuatta i quasiq a nge ama rarlimini ip te veleng ka dap ta taqen ne araa dlek sagel ma Pailat ip ke veleng ka. 29 Be saip ta rekmer ip taquarl ama langin ngerel sil sever a qa. De ra mer aa qetdingki namen ama Lalemka be ra mu qi mer ama demka. 30 Dav ama Ngemumaqa qa maarl na qa naver ama aapngipki. 31 De ver iang ama niirl i buup de baing se ma Iesus gel lura i mekai qe na ra ta tit navet ma Galili savet ma Jarusalem. Be sa iara rel sil sever a qa bareq ama qaqet.
32-33 I iara uun men, i ngu ne ma Barnabas iv uunel sil ba ngen sever ama Ngemumaqa aa lengi i ngerel sil bareq auur a murlta iv as laiv araa laanivas te lu qa i qa raarl ne ma Iesus naver ama aapngipki. De saqiaskerlka murl ma King Daivit ka iil ama taing dai luqia ip ma quanasiim. Dai qa iil taqurliani,
“Maikka ngi dai gualselaqa na ngi, be maikka iara dai ngua uimka na ngi.” Sng. 2.7
34 De saqiaskerlka iani taqurliani, i ama Ngemumaqa qa taqen sever aa maarlvitki naver ama aapngipki de diip kuasik mager ip sik te aa qetdingki samer ama demka. De qa taqen taqurliani ma,
Diip ngu qurl a ngen mai te ama tekmeriirang ama seserl iirang i ama revan-iirang. Taquarl murl ngua taqen ne gua revan sagel ma Daivit.” Ais. 55.3
35 De saqiaskerlka iani, raqurliani ver iaiq ama taingki ma,
“Gia alselaqa i ama atluqa dai diip kuasik lenges ne aa qetdingki samer ama demka.” Sng. 16.10
36 Dap liina dai quasiq ai iini ngerel sil sevet ma Daivit. I ma Daivit dai murl ka tat naver aa seviraqi, i qa tit naser ama Ngemumaqa aa lengi baiv aa de ra mu qa mer ama demka de sik te aa qetdingki, taquarl aa murlta. 37 Dap luqa i ama Ngemumaqa qel sil sever a qa dai quasiq ai liina nge men per a qa i raquarli luqa dai ama Ngemumaqa qa maarl na qa naver ama aapngipki be quasiq ai sik te aa qetdingki. 38-39 Guariqena mager ip ngen drlem sevet liina. I maikka ma Iesus naik dai mager ip ke lemerl ngen te a ngen a viirang. De mager ip ngen drlem ai ariq aip nemta i ding se ra mene ma Iesus dai diip ngerlangken per ama Ngemumaqa ne araa viirang. Dap lura i ra tit naset ma Moses aa lengi dai quasik maget iv aa lengi ngere verleset ne araa viirang, dap katikka ma Iesus naik. 40 Dai maikka mager ip ngenet lu tik liirang aa i ama Ngemumaqa aa Aamki-na-ra ra taqen sever iirang ip kuasik mager ip liirang aa nge ren per a ngen. 41 I ama Ngemumaqa ka taqen ma’,
“Ngen i ai de ngen drlem sa muqut dai diip ngenem ngim de ngenet lu gua tekmeriirang ama dlek-pem-iirang. Hab 1.5
De maikka diip ngene nanses, dap diip lenges na ngen mas.
I raquarli ver a ngen a giqi dai diip ngut matna varlen me ngen.
Dap liirang aa i ngu tekmet dai diip kuasik ngen dru a ngen a qevep sever iarang. I quaatta i ariq iak ka teqerl a ngen ne liirang aa dap diip ngenen birling.”
42 Baip matmatmet na ra de buup ne iari ama qaqet ta ruqun ma Paulus ke ne ma Barnabas taqurliani, ma’, “Saqiaskerlka uure narliip diiv uan den per ama Lautuqa ip saqiaskerlka uanel sil ne iang ama lengi taqurla. 43 Baip ta tit sev araa vet de buup ne ama Judaqena te ne iari i ra Lautu ne ama revan sagel ama Ngemumaqa. Dai ra mit naset ma Paulus ke ne ma Barnabas. De iane tekgel ta ip ta taarl ma alkuil men ama Ngemumaqa aa ngimsevetki?
44 Baip pet luqa ama Lautuqa de ama qares ip padari suquv ama qaqet mai pet luqia ama qerlingki ip te narli ama Ngemumaqa aa lengi. 45 Baiv ama Judaqena ret lu ama qaqer i maikka ama buurlem na ra, de maikka ra tat mavik. I ra tat mavik i raquarli ret lu ama buurlem ne ama qaqer i re narliip se ma Paulus ke ne ma Barnabas. De ra taarl metna te ne ma Paulus be maikka ra tuqut ka, i quasik te narliip te narli ma Paulus aa lengi. 46 Dap ma Paulus ke ne ma Barnabas dai quasiq ama qeleviam dav ian maarl varlen ama buurlem na ra. De ian deraqen ne ama dlek, ma’, “A revan, ama Ngemumaqa aa lengi dai mager ip nge ren sagel ama Judaqena nauirl, taqurla be uunel sil ba ngen nauirl. Dap kuasik ngene narliip se aa lengi de ver a ngen a tuaqevep, dai ngen dru a ngen a qevep ai quasik mager ip ngene taneng ama iames masmas. Taqurla be diiv uun diit namen a ngen iv uunel sil barek lura i quasiq ai ra navet ma Isrel. 47 I maikka raquarli ama Slurlka qa meraqen ne aa dlek sagelem uut ma’,
“Sa ngua mak na ngen ip ngen derat never ama qaqet mai i quasiq ai ra navet ma Isrel. Be diip ngen dai raquarl ama nirlaqi i qi bingbing men ama arlenki. I diip ngene prleset ne ama luquviirang mai ver ama aivetki, ip ngen der a ra semen ama iames.” Ais. 49.6
Katikka verleser aa.”
48 Baip prleset ma Paulus aa lengi de lura i quasiq ai ra navet ma Isrel dai ama uairlka ver a ra i ra narli ai ama Slurlka qe narliip se ra. Be maikka ra tis ama Slurlka de re tuqun ai ama atluqa, i re narli aa lengi raqurla. Be lura i ama Ngemumaqa qa mak na ra ip te taneng ama iames i qurli nget masmas dai rlas tem ta mene ma Iesus.
49 Be maikka ama Slurlka aa lengi nge mit pet luqia ama qerlingki mai. 50 Dap lura i ama Judaqena araa barlta te tekgel ama ngerlnanta de ngen ama ngerlmamta ip te nem ma Paulus ke ne ma Barnabas iv ian diit nagel ta. Taqurla de ra tesna te na iam de re qirlvem se iam iv ian diit mas naver a ra qerlingki. 51 Taqurla de ian diit de ian uadem per ian a ilaing te ama aianemaqa never ian a ilaing. I ian tekmet ne liina iv ian a qumespik ta drlem ai ama Slurlka dai diip ka ruvet ba ra. Taqurla de ian diit be savet ma Aikoniam. 52 Dap lura i rlas tem ta mene ma Iesus dai maikka ama arlias per a ra. De maikka buup ta ne ama Qevepka ama Glasingaqa.