1 Gaꜙngëëꜘ Paaˊ kya̱a̱hˊ Sila taꜙ jeeˊ jwɨɨˉ Anfípoli hiꜙ gaꜙngëëyꜘ jeeˊ jwɨɨˉ Apolonia läꜙji̱i̱hˈ gaꜙllaꜙnääyꜗ jwɨɨˉ Tesalónica, jeeˊ maˊ chihˈ ko̱o̱ˉ gwahꜙ kihꜗ dsaˉ judiu. 2 Hiꜙ läꜙko̱o̱ˉ të̱ë̱ˈ Paaˊ jmeeꜙ, jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ maˊ dsooy˜ nehꜙ gwahꜙ dsaˉhlë̱ë̱yhˋ dsaˉ. Gaꜙtëꜘ hnëˉ ji̱i̱h˜ maˊ dsooy˜ gwahꜙ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ maˊ dsaˉkwayꜙ juuˈ naˉhñaaˈ läꜙjë̱ë̱ˉ. 3 Maˊ miˉjnääyꜙ jë̱ë̱ˉ goˉte˜ läꜙko̱o̱ˉ naˉsɨɨˉ juuˈ kihꜗ Dio heˉ jähꜘ, jmeeꜙ biiꜗ jëëꜗ Cristo wɨɨꜘ hiꜙ läꜙji̱i̱yhˊ kaˉlähꜘ jeeˊ kihˈ hi̱ˉ naˉju̱u̱ˊ. Hiꜙ gaꜙjäyhꜘ:

—Jesús hi̱ˉ hlëëhnˊ kihˈ laˉ, hi̱ˉ heꜘ heꜘ Cristo.

4 Ko̱ˉlla̱a̱ˊ judiu gaꜙläꜙdsooꜘ dsëyꜗ, heˉja̱ˉ gaꜙjmeeyꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ Paaˊ hiꜙ kya̱a̱hˊ Sila. Jwë̱ë̱ꜘ griego hi̱ˉ maˊ hnaahˉ Dio gaꜙhe̱e̱hˉ. Hiꜙ läꜙja̱ˉ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ hiiꜘ juuˈ kihꜗ jeeˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ gaꜙhe̱e̱yhˉ kihꜗ Jesús. 5 Pero ko̱ˉlla̱a̱ˊ judiu hi̱ˉ saꜙ maˊ dsooꜘ dsëꜗ kihꜗ Jesús, gaꜙläꜙlle̱e̱yꜘ. Heˉja̱ˉ naˊkya̱a̱yꜘ ko̱ˉlla̱a̱ˊ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ hñaaˉ dsëꜗ hi̱ˉ laˊ gaꜙnääˊ jeeˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ. Kya̱a̱hˊ dsaˉñʉʉhˉ heꜘ gaꜙlɨyhꜗ gaꜙtooyhˉ jeˉ dsëꜗ dsaˉ cha̱a̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ. Heˉja̱ˉ gaꜙnääyꜗ chaˊnehꜙ kihꜗ Jasón heˉ hnøøyꜗ maˊ jä̱ä̱yˈ Paaˊ kya̱a̱hˊ Sila mahꜗ maˊ ta̱a̱yhꜙ gooˉ dsaˉjwɨɨˉ. 6 Pero saꜙ gaꜙjnä̱ä̱yhꜙ, heˉja̱ˉ gaꜙsa̱a̱yhꜗ Jasón kya̱a̱hˊ jñahꜘ gaˊ ø̱ø̱hˈ jneˊ, naˊjä̱ä̱yˉ kihꜗ dsaˉtaˊ, taˉhooyh˜ ki̱ˉga̱a̱ˉ maˊ jäyhꜘ:

—Dsaˉ naˉ gaꜙnääˊ miˉga̱a̱ꜙ dsaˉ läꜙka̱a̱ˉ jmɨˉgyʉʉꜙ hiꜙ naꜗ maˉyaˉnääyꜗ jeeˊ laˉ jnänˋ. 7 Jasón laˉ naˉ maˉta̱a̱yhˉ dsaˉ heꜘ chaˊnehꜙ kihꜗ. Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ laˉ naˉ miˉkwa̱yhꜗ ley kihꜗ dsaˉtaˊ jø̱ø̱hˈ jnänˋ hi̱ˉ gyaꜗ roma. Jäyhꜘ cha̱a̱ˉ jñahꜘ rey hi̱ˉ che̱e̱ˉ Jesús.

8 Maˊ gaꜙnuuꜘ dsaˉtaˊ kya̱a̱hˊ dsaˉjwɨɨˉ juuˈ ja̱ˉ, gaꜙhe̱e̱ꜗ dsëyꜗ goˉte˜. 9 Heˉja̱ˉ gaꜙjmeeꜘ dsaˉtaˊ madaꜚ gaꜙmiꜙhmaahˊ Jasón dsooˊ kihˈ kya̱a̱hˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ ø̱ø̱hꜗ jneˊ hi̱ˉ gaꜙsa̱a̱yhꜗ heꜘ. Ja̱ˉgaˊ gaꜙlä̱ä̱yꜗ.

10 Ø̱ø̱hꜗ jneˊ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ jeeˊ ja̱ˉ, läꜙcha̱hꜘ hwëˈ ja̱ˉ, gaꜙche̱e̱yꜗ Paaˊ kya̱a̱hˊ Sila taꜙ jwɨɨˉ Berea. Maˊ gaꜙllaꜙnääyꜗ Berea naˊnääyˈ nehꜙ gwahꜙ kihꜗ judiu. 11 Judiu hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ Berea ja̱ˉ, lluꜗ chaˉgaˊmiihˉ hʉʉˊdsëˉ kihꜗ läꜙko̱hꜘ gaˊ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ Tesalónica. Gaꜙläꜙhnøøꜗ gyihꜗ nuuyꜗ haˉ läꜙ laꜗ juuˈ ja̱ˉ, hiꜙ läꜙjëꜙ jmɨɨˊ maˊ hëyˉ jeeˊ naˉsɨɨˉ juuˈ kihꜗ Dio mahꜗ maˊ jëëy˜ cheˊ maꜙraꜙ juˈdsooꜘ heˉ maˊ jähꜘ Paaˊ. 12 Jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ judiu heꜘ gaꜙhe̱e̱hˉ juuˈ kihꜗ Dio hiꜙ läꜙja̱ˉ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉmëꜘ griega hi̱ˉ hiiꜘ juuˈ kihꜗ jeeˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ hiꜙ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉñʉʉhˉ kaˉlähꜘ. 13 Maˊ gaꜙnuuꜘ judiu hi̱ˉ cha̱a̱ˉ Tesalónica heˉ hä̱ä̱ˊ Paaˊ taꜙ Berea kwayꜙ juuˈ kihꜗ Dio, heˉja̱ˉ naˊnääyˈ jeeˊ ja̱ˉ kaˉlähꜘ naˊllayˉ hniiˉ kihꜗ dsaꜙ. 14 Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ ø̱ø̱hꜗ jneˊ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ jeeˊ ja̱ˉ gaꜙche̱e̱yꜗ Paaˊ taꜙ chaˊhooˊ jmɨˉñeehꜚ. Gaꜙjä̱ꜘ baˊ Sila kya̱a̱hˊ Timotä jwɨɨˉ Berea. 15 Heꜘ baˊ ø̱ø̱hꜗ jneˊ hi̱ˉ maˊ kya̱a̱hˊ Paaˊ gaꜙjmeeꜘ beꜘ gaꜙjøøꜗ kiyhꜗ läꜙ gaꜙtëꜘ jwɨɨˉ Atena. Hiꜙ maˊ gaꜙhwë̱ë̱ˉ ø̱ø̱hꜗ jneˊ jwɨɨˉ Atena ja̱ˉ, gaꜙche̱e̱ꜗ Paaˊ juuˈ waˊ jäˉ Sila kya̱a̱hˊ Timotä taꜙ laꜙ, naꜗko̱hꜘ läꜙji̱i̱hˈ jeeˊ leꜘ.

16 Taˊko̱ˉji̱i̱hˈ maˊ gyaˈ Paaˊ jø̱ø̱y˜ lloo˜ Sila kya̱a̱hˊ Timotä jwɨɨˉ Atena, gaꜙläꜙmeehꜙ dsëyꜗ kihꜗ gaꜙläꜙka̱a̱ˉ baˊ tä̱ä̱hˊ dio hi̱ˉ naˉla̱a̱ꜚ ka̱a̱h˜ dsaˉ. 17 Heˉja̱ˉ nehꜙ gwahꜙ maˊ miˉjnääꜙ Paaˊ juuˈ naˉhñaaˈ läꜙjë̱ë̱ˉ kihꜗ judiu hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ jeeˊ ja̱ˉ, hiꜙ kihꜗ jñahꜘ gaˊ dsaˉ hi̱ˉ hnaahˉ Dio. Hiꜙ läꜙjëꜙ jmɨɨˊ maˊ dsaˉngëëꜘ Paaˊ läꜙka̱a̱ˉ jeˊhmoohˊ ja̱ˉ, hlë̱ë̱yh˜ dsaˉ hi̱ˉ dsaˉku̱hꜗ jeeˊ ja̱ˉ kaˉlähꜘ. 18 Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙje̱e̱yˈ dsaˉ hi̱ˉ jähꜘ kyʉʉh˜. Ko̱o̱ˉ nääꜗ dsaˉ heꜘ tëëyh˜ epicúreo hiꜙ jñahꜘ kaˉlähꜘ tëëyh˜ estoico. Dsaˉ heꜘ naˉ gaꜙløøꜗ tiˉchooꜙ juuˈ kya̱a̱hˊ Paaˊ. Heˉja̱ˉ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ dsaˉkya̱a̱yhˊ:

—Heeˉ baˊ juuꜗ heˉ kwaꜙ dsaˉ naˉ, hehꜗ heˉ hlëëyhꜙ chaˉmiihˉ ngëëˈ.

Jñahꜘ kaˉlähꜘ gaꜙjähꜘ:

—Läꜙko̱o̱ˉ heˉ hlëëyhꜙ kihꜗ jñahꜘ dio hi̱ˉ saꜙ kyu̱u̱ꜙ jneˊ.

Läꜙja̱ˉ gaꜙjäyhꜘ kihꜗ Paaˊ kihˈ heˉ maˊ miˉjnääꜙ Paaˊ juˈhmëëꜘ kihꜗ Jesús hiꜙ juuˈ heˉ läꜙji̱i̱hˊ dsaˉ. 19 Heˉja̱ˉ gaꜙjä̱ä̱yꜗ Paaˊ ko̱o̱ˉ jeeˊ maˊ dsaˉñeeyꜙ, jeeˊ che̱e̱ˉ Areópago. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙngɨɨyꜘ juuˈ kiyhꜗ:

—¿Cheˊ leꜘ nʉʉˉ jnäähˈ miihˉ haˉ läꜙ laꜗ juˈhmëëꜘ heˉ kye̱hˊ naˉ? 20 Kye̱hˊ juuˈ heˉ saꜙ maˉnʉʉˊ jnäähꜗ goˉte˜. Hnøøˉ jnäähˈ läꜙñeˊ jnäähꜗ heˉ hnøøꜗ jähꜙ juuˈ naˉ.

21 (Jëëhꜘ, jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ cha̱a̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ Atena hiꜙ dsaˉ hi̱ˉ yaꜙnääꜗ hwaꜗ ʉ̱ʉ̱ꜘ, gaꜙta̱a̱yhˋ tä̱ä̱ꜘ jeeˊ ja̱ˉ. Saꜙ chaˉ heˉ gaˊ jyohꜘ heˉ maˊ tɨh˜ dsëyꜗ, maꜙlaꜙ juˈhmëëꜘ heˉ maˊ nuuyˈ kya̱a̱hˊ heˉ maˊ kwayˈ, heˉ ja̱ˉ baˊ maˊ tɨh˜ dsëyꜗ.)

22 Heˉja̱ˉ gaꜙnooˉ Paaˊ to̱ꜗdsaahˋ jeeˊ kihˈ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ Areópago ja̱ˉ, mahꜗ gaꜙjäyhꜘ:

—Kyu̱u̱nꜙ hnähꜘ dsaˉ cha̱a̱ˉ Atena. Peerꜙ miˉtehˋ hnähꜘ kya̱a̱hˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ dio kya̱a̱hˊ hnähꜘ. 23 Jëëhꜘ läꜙ maˊ ñeenˊ naˊngënˈ läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ laˉ, gaꜙjëënꜗ läꜙka̱a̱ˉ baˊ tä̱ä̱hˊ hi̱ˉ naˉla̱a̱ꜚ ka̱a̱hꜙ hnähꜘ. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙjëënꜗ ko̱o̱ˉ naˊhyooꜘ jeeˊ naˉsɨɨˉ läꜙlaˉ: “Hi̱i̱ꜚ laˉ Dio hi̱ˉ saꜙ kyu̱u̱ꜙ jneˊ.” Jëëˋ daˊ hnähꜘ, heꜘ baˊ Dio hi̱ˉ hnaahꜙ hnähꜘ, niꜙ saꜙ kyu̱u̱ꜙ hnähꜘ, kihꜗ hi̱ˉ heꜘ naˉ hlëëhnˊ naˈ.

24 ʼDio hi̱ˉ gaꜙjmeeꜘ läꜙka̱a̱ˉ jmɨˉgyʉʉꜙ, hi̱ˉ gaꜙjmeeꜘ läꜙjëꜙ heˉ gaˊ chaˉ nëˊ kihˈ, hi̱ˉ heꜘ la̱a̱ꜗ jʉʉˊ gyʉʉhˈ hwaꜗ, heˉja̱ˉ saꜙ jmeeꜙ biiꜗ jmeeꜗ dsaˉ jmɨˉgyʉʉꜙ ko̱o̱ˉ gwahꜙ jeeˊ gyayꜙ. 25 Saꜙ chaˉ heˉ jmeeꜙ biiꜗ kiyhꜗ niꜙ miihˉ, niꜙ hi̱ˉ jmeeꜗ taˊheꜗ kiyhꜗ. Hñiiꜘ bihꜗ jmeeyꜙ cha̱a̱ˉ läꜙjë̱ë̱ꜙ jneˊ, jmeeyꜙ ki̱i̱ˊ jneˊ lleꜘ hiꜙ kwayꜙ läꜙjëꜙ heˉ jmeeꜙ biiꜗ jnänˋ.

26 ʼKihꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉñʉʉhˉ baˊ gaꜙjmä̱ä̱yꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ nääꜗ dsaˉ jmɨˉgyʉʉꜙ mahꜗ dsaˉta̱a̱yhˋ läꜙka̱a̱ˉ hwaꜗ. Hiꜙ gaꜙtø̱ø̱yꜗ hihꜙ haˉ ko̱hꜘ jmɨɨˊ dsaˉta̱a̱hˋ dsaˉ hiꜙ haˉ hñiiꜘ dsaˉta̱a̱yhˋ. 27 Gaꜙjmä̱ä̱yꜗ jneˊ mahꜗ hnäähˊ jnihꜘ. Läꜙja̱ˉ ko̱o̱ˉ saꜙ su̱ˊ saꜙ jne˜ baˊ jneˊ Dio. Jëëhꜘ, maꜙraꜙ juˈdsooꜘ saꜙ cheyhꜗ ʉ̱ʉ̱ꜘ kihꜗ läꜙja̱a̱ˉ läꜙja̱a̱ˉ jneˊ. 28 Jëëhꜘ, taꜙlaꜙ kiyhꜗ baˊ cha̱a̱ˉ jneˊ hiꜙ gaꜙnøøˊ jneˊ hiꜙ naˊji̱i̱hꜙ jneˊ. Heˉ laˉ je̱e̱hˈ kweeˉ läꜙko̱hꜘ gaꜙsɨɨꜘ ko̱ˉlla̱a̱ˊ dsaˉgoohꜘ hnähꜘ hi̱ˉ maˊ kyʉʉh˜, hi̱ˉ gaꜙjähꜘ: “La̱a̱ꜗ jneˊ saˊju̱ˉ kihꜗ Dio.”

29 ʼLäꜙlluꜗ heˉ la̱a̱ꜗ jneˊ saˊju̱ˉ kihꜗ Dio, heˉja̱ˉ saꜙ chaˉ heˉ kihꜗ jmeenˊ hʉʉˊdsëˉ la̱a̱yꜗ läꜙko̱o̱ˉ dio hi̱ˉ jmä̱ä̱˜ dsaˉ kya̱a̱hˊ ñeˈ nøøꜚ o ñeˈ tøøˉ o kya̱a̱hˊ ku̱u̱ˊ. Jëëhꜘ he̱e̱hꜚ heˉ jmeeꜙ dsaˉ ja̱ˉ, laꜗ läꜙko̱o̱ˉ gwaꜘ hʉʉˊdsëˉ kihꜗ dsaˉ baˊ. 30 Jä̱ä̱ꜗ, saꜙ gaꜙjmeeꜘ Dio heˈ kihꜗ läꜙjëꜙ heˉ maˊ jmeeꜙ dsaˉ. Jëëhꜘ dsaˉ, saꜙ maˊ ñeˉ heeˉ ja̱ˉ maˊ jmeeyꜙ. Pero jmɨɨˊ naˈ, Dio jmeeꜙ madaꜚ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ läꜙka̱a̱ˉ jmɨˉgyʉʉꜙ waˊ läˉdsa̱a̱˜ dsëyꜗ läꜙjëꜙ heˉ jmeeyꜙ. 31 Jëëhꜘ, gaꜙtø̱ø̱ꜗ Dio hihꜙ lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ llayꜗ taˊ kihˈ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ kya̱a̱hˊ juˈdsooꜘ. Maˉnaˉlle̱e̱hˊ baˊ ja̱a̱ˉ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ llaꜗ taˊ hiꜙ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ gaꜙjmeeꜘ Dio dsooꜘ juuˈ ja̱ˉ, läꜙlluꜗ heˉ gaꜙmiꜙji̱i̱yhˋ Jesús jeeˊ kihˈ hi̱ˉ naˉju̱u̱ˊ —gaꜙjähꜘ Paaˊ.

32 Maˊ gaꜙnuuꜘ dsaˉ heꜘ juuˈ heˉ läꜙji̱i̱hˊ dsaˉ hi̱ˉ maˉnaˉju̱u̱ˊ, ko̱ˉlla̱a̱ˊ dsaˉ heꜘ gaꜙmiꜙkwa̱yhꜗ hiꜙ ko̱ˉlla̱a̱ˊ gaꜙjähꜘ läꜙlaˉ:

—Jyohꜘ ji̱i̱h˜ baˊ nʉʉˊ jnäähꜗ kaˉlähꜘ juuˈ naˉ.

33 Heˉja̱ˉ yaꜙhë̱ë̱ꜗ Paaˊ jeeˊ kihˈ dsaˉ heꜘ. 34 Ko̱ˉlla̱a̱ˊ hi̱ˉ gaꜙläꜙdsooꜘ dsëꜗ, gaꜙjmeeyꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ Paaˊ. Jeeˊ ja̱ˉ maˊ hä̱ä̱ˊ Dionisio hi̱ˉ maˊ dsoo˜ taꜙ Areópago. Hiꜙ läꜙja̱ˉ gaꜙhe̱e̱hˉ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ maˊ che̱e̱ˉ Dámari hiꜙ cha̱a̱ˉ gaˊ jñahꜘ hi̱ˉ gaꜙhe̱e̱hˉ.