1 Te nuu kuee ka ja ni yaꞌa uu kuia, te ni onevaꞌa Faraón in jani. Ni jini de ja oo de yuꞌu yute Nilo, 2 te yute yun ni kanakuei uja isndiki siꞌi ja luu ndevaꞌa ka naꞌa ti vi inu ndatnu ti, te ni ka jinkondee ti ka jaa ti neꞌu yuku yun. 3 Te yata kuaꞌankuei ti yun te ni kanakuei ka uja ti nuu yute yun kiti ka kuu xixii ka kuu ti vi tneꞌe ka naꞌa ti, te ni ka jinkuiin ti yatni nuu ka oo kiti ka naꞌa luu yuꞌu yute yun. 4 Te ni ka jaa ña kiti ni ka kuu xixii vi tneꞌe ka naꞌa ti jin ndi uja kiti ka naꞌa luu yun vi inu ndatnu ti, ni jani Faraón, te ni ndoto de. 5 Yun te ni ndakusun tuku de, te jichi kuu uu ni jani de ja uja yoko triu ka yiꞌi chitu chitu vi luu ndevaꞌa ka naꞌa ja mavikuaꞌnu nuu invaa ni tnundoo. 6 Yata yun te ni kanakuei ka uja yoko triu ni ka yichi yichi ni ja ni teñuꞌu ña tachi jinkiꞌi ichi kana nikandii. 7 Te ndi uja yoko triu ja ni ka yichi yichi yun ni ka jaa ña jin ndi uja yoko triu ndatnu vi ka yiꞌi chitu yun. Te ni ndoto Faraón te ni jini de ja jani kuu.

8 Te nuu ni ndakoo Faraón nuu neꞌe suaꞌa, te ndiꞌni ndevaꞌa de na jani kuu, te ni kana de ndiꞌi tee ka jitotnuni maa Egipto vi tee ndichi, te ni ndakani Faraón ja ni jani de, su tu saꞌun na in ni jinkuiꞌnu ini naxa kei ja ni jani de yun.

9 Yun te ni kaꞌan tee tatnuni nuu tee ka savaꞌa ja jiꞌi Faraón, te jiñaꞌa de nuu Faraón:

―Tata rey, kuini san ja kaꞌan san jayaꞌa jatuku san. 10 Na ni kiti ini maa jitoꞌo san nuu san ja ka jinokuechi san nuu ni, te ni jasi ña ni vekaa ja oo veꞌe tee tatnuni nuu tee ka jito veꞌe tniuu yaꞌa, maa san vi tee ni otatnuni nuu tee ka saꞌa xtaa vixin. 11 Te tee yun vi maa san ni ka onevaꞌa san in in nuu jani in ni jakuaa, te in in jani yun oo ja kee mamai. 12 Te yun ni ka yiꞌi san jin in suchi kuechi tatatnoꞌo hebreo suchi jinokuechi nuu tee tatnuni nuu tee ka jito veꞌe tniuu yaꞌa, te ni ka ndakani san nui, te ni kaꞌin naxa kei jani ja ni ka jani in in san. 13 Te vi jandaa ja nagua ni kaꞌin yun saa ni kuu, chi ni ndataa ni tniuu saꞌa maa san, te inka de ni tatnuni ni ja ni ka jatakaa ña ―jiñaꞌa de.

14 Yun te ni kana ña Faraón jin José, te ñama kuiti ni ka keneꞌe ña jin vekaa yun, te ni ndasetei vi ni ndasamai saꞌuin, te saa ni jinoi nuu Faraón. 15 Te jiñaꞌa Faraón nuu José:

―Ni onevaꞌa rin in jani, te tu saꞌun na in jinkuiꞌnu ini naxa kei, su jini soꞌo rin ja ka kaꞌan ja roon, chi nuu nini ron in jani, te jinkuiꞌnu ini ron naxa kei ―jiñaꞌa de.

16 Yun te jiñaꞌa José nuu Faraón:

―Masu maa san kuu ja jinkuiꞌnu ini, chi Dios kuu ia kaxtnoꞌo naxa koo guaꞌa ni jin jani ni ―jiñaꞌi.

17 Yun te jiñaꞌa Faraón nuu José:

―Ni jani rin ja oo rin yuꞌu yute Nilo, 18 te yute yun ni kanakuei uja isndiki siꞌi, kiti inu ndatnu ndevaꞌa, te luu ka naꞌa ti, te ni ka jinkondee ti ka jaa ti neꞌu yuku yun. 19 Te yata kuaꞌankuei ti yun, te ni kanakuei ka uja kiti ni ka kuu xixii vi tneꞌe ndevaꞌa ka naꞌa ti, ja vi ni in kiuu tu na ndee jini rin kiti ka naꞌa tnetneꞌe yun nii Egipto. 20 Te kiti ni ka kuu xixii vi tneꞌe ka ndaa ti yun, ni ka jaa ña ti jin isndiki siꞌi ja ni ka jinonta xtnañuꞌu kiti inu ndatnu yun. 21 Te nuu ni ka jaa ña kiti ni ka kuu xixii yun, te vi ni ja tu ka naꞌa saꞌun ti ja ni ka jaa ña ti, chi vi saa ni ni ka kuu xii ti, nagua ka ndaa ti jaxtnañuꞌu. Te ni ndoto rin.

22 ’Te suni jani rin ja uja yoko triu mavikuaꞌnu nuu invaa ni tnundoo, te ka yiꞌi chitu chitu vi luu ndevaꞌa ka naꞌa. 23 Te inka uja yoko triu ja ni ka yichi yichi ni ja ni teñuꞌu ña tachi jinkiꞌi ichi kana nikandii. 24 Te yoko triu ja ni ka yichi yichi yun ni ka jaa ña jin ndi uja yoko triu ka naꞌa luu yun. Te ja ni ndakani rin nuu tee ka jitotnuni, su tu na in jinkuiꞌnu ini naxa kei ja vi ndakaxtnoꞌo nuu rin ―jiñaꞌa de.

25 Yun te jiñaꞌa José nuu Faraón:

―Jani ni jani ni, chi in ni jani kuu, ia Dios ni xneꞌe nuu ni nagua kuu ja saꞌa ya. 26 Te ndi uja isndiki siꞌi ja ka naꞌa luu yun, kuu uja kuia, te uja yoko triu ja ka naꞌa luu yun, kuu uja kuia. Te jani yun, chi in ni kei kaꞌan. 27 Te suni ndi uja isndiki siꞌi ja ni ka kuu xii yun vi tneꞌe ka naꞌa ti ja ka ndikin ña jin kiti ndatnu yun, kuu uja kuia, te ndi uja yoko triu ja ni ka yichi yichi ja ni teñuꞌu ña tachi jinkiꞌi ichi kana nikandii, kuu uja kuia ja koo tnundoꞌo soko. 28 Te yaꞌa kuu ja kaꞌan san nuu ni, vi tata Faraón, chi nagua kuu ja kuini Dios ja saꞌa ya, te ni xneꞌe ya nuu ni. 29 Te yaꞌa vaji uja kuia ja kuvaꞌa ndevaꞌa nii nuu ñundeꞌi Egipto. 30 Te nuu yaꞌa kuia yun, te ndikin tuku uja kuia ja koo tnundoꞌo soko, te vi naa ini ñayiu ja ni kuvaꞌa nuu ñundeꞌi Egipto, chi koo tnundoꞌo soko nii nuu ñuꞌu. 31 Te ma vi kuni ka ñayiu ja kuvaꞌa nuu ñundeꞌi ja jaꞌa tnundoꞌo soko yun, chi ndakui ndevaꞌa koo. 32 Te ja siun uu jichi ni jani ni, vi tata Faraón, kuu ja jinkuiꞌnu inio ja oo ndaa kuiti nuu ia Dios, te ñama skunkuu ya ja saꞌa ya. 33 Vitna te xteku ña san ja kosaꞌa tuaꞌa ni. Nduku ni in tee niꞌnu ini vi ndichi de ja na koto de nuu ñundeꞌi Egipto. 34 Suaꞌa saꞌa ni, vi tata Faraón: Tau ni tee vi kotatnuni in in ñuu tnii Egipto, te xnuu ni de ja na vi ndaxtutu de oko ja in ciento nagua kee nuu ñundeꞌi Egipto ndi uja kuia ja kuvaꞌa yun. 35 Te na vi xtutu de ja vi kokaa ñayiu ndiꞌi kuia guaꞌa ja vaji yun, te na vi ndaxtutu de triu te tatnuni ni ja na vi tavaꞌa de nagua ja vi niꞌi ñayiu in in ñuu ja vi kokai. 36 Te na koo nuu kuꞌun vaꞌi ja vi kokaa ñayiu ñuu tnii Egipto yaꞌa, nagua ndi uja kuia ja koo tnundoꞌo soko, te ma vi kuu ñayiu Egipto soko ―jiñaꞌi.

37 Te ni ka junkuaan ini Faraón vi tee ka jinokuechi nuu de, ja siun jiñaꞌa José. 38 Yun te jiñaꞌa Faraón nuu tee ka jinokuechi nuu de:

―¿Ndenu vi niꞌi kao in tee na kuinio suchi yaꞌa ja oo Espíritu ia Dios anui? ―jiñaꞌa de.

39 Te jiñaꞌa Faraón nuu José:

―Ja siun ia Dios ni kaxtnoꞌo ndiꞌi nuu ron, te tu na tee jinkuiꞌnu ini ni tee ndichi na kuinio maa ron. 40 Te maa ron guaa kotatnuni nuu veꞌe rin, te ndiꞌi ñayiu ñuu rin vi koskunkuu tnoꞌo ja tatnuni ron, te maintnoꞌo nuu mesa veꞌe tniuu guaa kuu kaꞌnu ka rin nuu ron.

41 Te suni jiñaꞌa ka Faraón nuu José:

―Vitna te tau ña rin ja konetniuu ron nuu ndiꞌi ñayiu ñuu rin Egipto ―jiñaꞌa de.

42 Yun te ni tau Faraón xeꞌe de nuu ndee seyu ja ñuꞌu ndaꞌa de, te tnaa de ndaꞌa José, te ni tatnuni de ni ka skuiꞌnu ña jin José in saꞌun vii ndevaꞌa, te ni ka tnaa in ja ñuꞌu sukuin nuu ka yiꞌi kaa vii ndevaꞌa ja kuu oro. 43 Te ni ka skaa ña jin nuu carreta kuu uu maa Faraón, te ni ka jiondita de jin, te ni ka kana de ja chitniuu ña Faraón, ja ndiꞌi ñayiu vi kaꞌnu jiti nui. Saa ni kuu ja ni chitniuu ña Faraón jin José, te ni kendoi ja tatnuni nuu ñayiu ñuu Egipto.

44 Te jiñaꞌa Faraón nuu José:

―Maa rin kuu Faraón, su nuu ja masu maa ron tatnuni, te tu nagua vi saꞌa ñayiu ka oo nii nii ñuu ja tnii Egipto ―jiñaꞌa de.

45 Te ni xnani ña Faraón jin José Zafnat-panea,* 41:45 Zafnat-panea, kei kaꞌan: tee xtuu ja oo yuꞌu. te ni skuaka tnaꞌa ña de jin in suchi siꞌi nani Asenat, sesiꞌi tee nani Potifera, sutu oo ñuu On. Te ni kee José ja ni jiondita de nii ñuu ja tnii Egipto.

46 Ja oo José oko uxi kuia na ni jaꞌan de nuu rey Faraón ja tatnuni nuu Egipto. Yun te ni kee José nuu Faraón, te ni jiondita de nii ñuu ja tnii Egipto. 47 Te ndi uja kuia yun ni kuvaꞌa ndevaꞌa nuu ñundeꞌi. 48 Te ni ndaxtutu José ndiꞌi ja ni kee nuu ñundeꞌi ndi uja kuia ja kuvaꞌa nuu ñundeꞌi Egipto, te ni tavaꞌa de ja ni kee nuu ñundeꞌi in in maa ñuu. 49 Ni ndaxtutu de triu na kuinio ñuti yuꞌu ndute mar, kuaꞌa ndevaꞌa ja tu na in kundee kaꞌu, chi tu kentakuei ka de ja vi kaꞌu de.

50 Te ama ka ja kitnaꞌa kuia xtnañuꞌu tnundoꞌo soko, te ni ka jinkoo uu seyii José jin ñasiꞌi de Asenat, sesiꞌi tee nani Potifera, sutu oo ñuu On. 51 Te ni xnani José seyii xtnañuꞌu de Manasés,† 41:51 Manasés, kei kaꞌan: saꞌa ja ndunaa ini. chi ni kachi de:

―Ia Dios ni saꞌa ja ni naa inio ndiꞌi tniuu ni osaꞌo vi ñayiu veꞌe tatao.

52 Te suchi kuu uu ni xnani de Efraín,‡ 41:52 Efraín, kei kaꞌan: ja jinkoo ndikin tata. chi ni kachi de:

―Ia Dios ni saꞌa ja ni jinkoo ndikin tatao ñuu nuu ni tnaꞌo tnundoꞌo.

53 Saa te ni yaꞌa uja kuia ja ni okuvaꞌa ndevaꞌa nuu ñundeꞌi Egipto. 54 Te ni jinkondee ja vaji uja kuia tnundoꞌo soko, nagua ja ni kaꞌan José, te ni oo tnundoꞌo soko nuu ndiꞌi sava ka ñuu naꞌnu, su nii ñuu ja tnii Egipto, chi ni oo xtaa vixin ka jaa ñayiu. 55 Te nuu ni kenta soko yun nii ñuu ja tnii Egipto, yun te ni ka kaꞌan ndaꞌu ñayiu ñuu nuu Faraón ja ka jikain ja vi kai. Te jiñaꞌa Faraón nuu ndiꞌi ñayiu yun:

―Kuaꞌankuei nuu José te vi saꞌa ron nagua kuu ja kachi maa de ―jiñaꞌa de.

56 Te soko yun, chi vi nii nuu ñuu ni oo. Yun te ni june José ndiꞌi saka triu nuu ka ñuꞌu vaꞌi, te ni xiko de nuu ñayiu Egipto, chi kaꞌnu ndevaꞌa kuu soko ja ni oo ñuu yun. 57 Te ndiꞌi ñayiu sava ka ñuu ni jaꞌankuei nuu José ja ni ka jain triu ja vi kokai, chi vi nii ñuu nii teyu ni oo ndevaꞌa soko yun.