12
Meri təmau nelkɨ Iesu e senta
(Mat 26:6-13; Mak 14:3-9)
1 Nian sikis əh-ikɨn tətatɨg əh kəpənan e nian rəha lafet rəha Nuhagego-inən, kən Iesu tɨnɨtəlɨg-pa mɨn Petani, imə Lasaros ikɨn. Suah u inu, Iesu in təmol in təmegəh mɨn. 2 Kən netəmim ikɨn-u, kəmotol nagwənən kit rəha Iesu. Kən Mata in tos nagwənən, muwa.* Luk 10:38-42 Kən Lasaros mɨn əh-ikɨn e nagwənən əh, ilat Iesu ne, koatəməhl-pən, moatagwən.† Nɨpahrienən məmə ilat kəsotəpələhən motagwən. Məto e nolən rəhalat e nian əh, ilat kotapɨl motɨsin-pən nuwləlmɨlat e tepɨl, kətagwən. 3 Kən Meri təmos senta kit tatər e nuwigɨ nat, muwa. Senta u, kəmol e nokɨ nato.‡ Nato in nat kit nəmiəwɨn tatəpien wɨr, tahmen e nɨgpɨs. Senta əh, nəmiəwɨn təwɨr, kən nəmtɨn tiəkɨs. Kən in təmau nelkɨ Iesu e senta u, kən mafəl e noanun. Nəmiəwɨ senta u, təmɨrəfin nɨpəgnoa nimə.§ Mak 14:3 4 Məto etəmim kit rəha Iesu, nərgɨn u Jutas Iskariot, suah un uarisɨg otəpanegəhan-in-pən Iesu e nelmɨ rəhan tɨkɨmɨr mɨn, in təməhai ron. In təmən məmə, 5 “?Ik nəkəruru nol-salɨm-in senta u, mos məni lan, kən mos-ipən kəm ian-rat mɨn? Senta u, in tahmen e tri-hanrɨt tenarius.* Roiu, tri-hanrɨt tenarius tahmen e tri-hanrɨt-taosan vatu.” 6 In təmən nəhlan, məto sənəmə in tatol nat agɨn e ian-rat mɨn, məto in təmən əm, məto-inu in iakləh. In tatos kətɨm rəha məni rəhalat, kən nian neen, in tətakləh-in.
7 Məto Iesu təmə, “Əpəs-tu pətan u. Sərəkɨnən rəhan nətəlɨgən. In təmatələhəu wɨr senta u, məmə otau nɨpətɨk, o nian əh itəm okɨtənɨm io lan. 8 Ian rat mɨn, nian rafin itəmat min ilat nəkotatɨg.† Dut 15:11 Məto io, okol esatɨgən nian rafin kitat min itəmat.”
Pris asol mɨn kəmotegəs-in mɨn suatɨp o nohamnuən Lasaros
9 Kən nian nɨmanin netəm Jutia kəmotəto məmə Iesu tətatɨg latuənu Petani, kən ilat kɨnoatuwa ikɨn. Kəsotuwa əmən məmə okotehm Iesu, məto ilat kotuwa mɨn məmə okotəplan-tu Lasaros u təmɨmɨs, kən Iesu tol mɨn təmegəh.‡ Jon 11:43,44 10 Kən əmun, pris asol mɨn, kəmotegəhan-in mɨn məmə okəkəike kohamnu mɨn Lasaros, 11 məto-inun nian netəm Isrel tepət kəmotəplan Lasaros təməmegəh mɨn, kən ilat kəmotahatətə e Iesu, kən mɨnotapəs rəhalat netəm-iasol mɨn.
Iesu təmuwa Jerusalem matol əp in məmə in kig
(Mat 21:1-11; Mak 11:1-11; Luk 19:28-40)
12 Kəmən lawɨgin, nɨmanin netəmim itəm kəmoatuwa Jerusalem məmə okotol lafet rəha Nuhagego-inən, kəmotəto məmə Iesu tətaliwək mɨnatuwa e taon. 13 Kən tol nəhlan, ilat kəmotiet e taon u, moatəmɨk nat kit tahmen e nɨmalɨ nəmɨl§ Nɨmalɨ nəmɨl u in nəmtətin rəha nəptən rəhalat ne nol winən e tɨkɨmɨr mɨn rəha netəm Isrel. Okəm-naka ilat kəmoturin-urin nɨmalɨ nəmɨl məto-inu nɨkilat tatəht məmə Iesu in Kristo, kən in tɨnuwa məmə otəmki-rəkɨs ilat e nərəmərəən rəha netəm Rom. moatuwɨn mə okotəplan Iesu. Kən moatagət əfəməh moatən məmə,
!Iərəmərə Uhgɨn tətatɨg ilau suah u itəm tatuwa e nərgɨn!
!Iərəmərə Uhgɨn tətatɨg ilau Kig u rəha netəm Isrel!”† Jon 1:49
14 Kən Iesu təməplan nətɨ togki kit, kən tasuə lan maliwək matuwɨn. Natɨmnat mɨn u, Naoa Rəha Uhgɨn tɨnəmən rəkɨs məmə,
15 “Netəm Saeon,‡ Jerusalem u, kəmotaun-in mɨn məmə Saeon, məto-inun nərgɨn əh rəha nɨtot kit itəm kəmiləkɨn-pər taon lan. Saeon u, in nərgɨ Jerusalem kit mɨn. itəmat sotəgɨnən.
!Otəplan-tu! !Kig rəhatəmat tatuwa,
in tɨtasuə e nətɨ togki maliwək matuwa!”§ Sek 9:9
16 E nian əh, netəmim rəha Iesu ilat kotəruru nɨpətɨ nat u. Məto uarisɨg, nian Iesu tɨnəmegəh mɨn e nɨmɨsən, kən Uhgɨn tɨnol əp rəkɨs nepətən rəha Iesu, kən nɨkilat təpanəht məmə aupən, kəməte rəkɨs nəghatən lan e Naoa Rəha Uhgɨn, kənu netəmim kɨnotol nəghatən mɨn əh tɨnuwa mɨnol nɨpahrienən lan.
17 E nian Iesu təmaun-in Lasaros, kən Lasaros tiet e nɨpəg kəpiel məmegəh mɨn, nɨmanin netəmim tepət kəmotatɨg ilat əh-ikɨn. Kən ilat əh kəmotətul-arəp mɨnotən-iarəp natɨmnat mɨn u in təmol. 18 Tol nəhlan, netəmim tepət kəmotuwa məmə okotəplan Iesu, məto-inu koatəto məmə in təmol nəmtətin əh. 19 Kən Farisi mɨn kɨnoatən-ən kəm ilat mɨn məmə, “!Otəplan-tu, okol kitat kəsotol agɨn-əhən nat kit. Roiu əh, netəmim rafin e nətuounən kɨnoatuarisɨg-in!”
Netəm Kris neen kəmotolkeike məmə okotəplan Iesu
20 Kən nian netəmim kəmotuwɨn Jerusalem məmə okotəfak e nian rəha lafet u, kən netəm Kris neen mɨn əh-ikɨn ilat min, kəmoatəfak. 21 Netəm Kris mɨn u kəmotuwa motehm Filip. Filip in etəm Petsaeta əpəh Kalili. Kən ilat kəmotən-ipən kəm in məmə, “Etəm-iasol, iakotolkeike məmə ekotəplan Iesu.” 22 Kən Filip tətul muwɨn mən-ipən kəm Antru, kən ilau kəmian muən-ipən kəm Iesu.
23 Kən Iesu təmən-ipən kəm ilat məmə, “Roiu əh, Nətɨ Etəmim, rəhan nian tɨnuwa rəkɨs, məmə Uhgɨn otol əp rəhan nepətən əhag-əhag. 24 Nɨpahrienən agɨn u iatən kəm itəmat məmə, etəmim otəkəike mɨtənɨm nɨkuti nat e nɨsɨp kən otɨmɨs. Okəmə təsɨmɨsən, kən okol təsəwiəən kən məsoeən. Məto okəmə otɨmɨs, kən otoe-in noan tepət, tepət.* 1 Korin 15:36 25 Etəm nɨkin tatəht pɨk rəhan nəmegəhən e nətueintən u, in otəmkarəpən-in. Məto etəmim itəm nɨkin təsəht pɨkən nəhlan rəhan nəmegəhən e nətueintən u, in otaskəlɨm wɨr nəmegəhən rəhan o nəmegəhən lilɨn.† Mat 10:39; 16:25; Mak 8:34-38; Luk 14:26; 17:33; 2 Korin 5:14-15 26 Etəm tolkeike məmə otol wək rəhak, in otəkəike muarisɨg-in io,‡ Mat 10:38; Luk 14:27 kən okəmə ikɨn pəhruən io ekatɨg ikɨn, kən in mɨn, in otatɨg ikɨn-u.§ Jon 14:3; 17:24 Kən etəm tatol wək rəhak, Tata Uhgɨn otɨsiai-in.”
Iesu təməghat-in nɨmɨsən rəhan
27 Kən Iesu təmən-ipən kəm ilat məmə, “Roiu əh, nɨkik tɨtahmə pɨk.* Mat 26:38,39; Jon 11:33,38; 13:21 ?Oekahrol min-nulan? Okol esənən məmə, ‘Tata, ohrəkɨs nahməən itəm tatuwa ron io.’ Natɨmnat u inu, io emuwa ron. 28 Tata, ik os-ipər atɨp nərgəm.”
Kən əmun, roiu agɨn-əh, ilat kəmotəto nəwian kit təmɨsɨ-pən e neai tatən məmə, “Io enɨləs-ipər rəkɨs nərgək, kən roiu əh, oekɨləs-ipər mɨn.”
29 Kən netəmim itəm kəmotətul iuəhkɨr ron kəmotəto nəwian əh, kən ilat neen kotəmə, “!Netəmim! ?Naka u? ?Kaluəluə kit, o?” Məto neen kotəmə, “Nagelo kit əh tatəghat kəm in.”
30 Məto Iesu tən-ipən kəm ilat məmə, “Nəwian u, təməsuwamən məmə io ekəto. Məto təmuwa məmə itəmat onəkotəto.† Eks 19:9; Jon 11:42 31 Roiu əh tɨnol nian itəm Uhgɨn otakil nolən rəha netəmim e nətueintən. Roiu əh, in otoh-iəhau nəsanənən rəha Setan,‡ Nat əpnapɨn məmə nɨmɨsən rəha Iesu təmol məmə okəm-naka Setan təmol win, məto nɨpahrienən məmə in təsol winən. Əplan-tu Luk 10:18; Hip 2:14-15; 1 Jon 4:4; Nol Əpən 12:8-9. iərəmərə rəha nətueintən u.§ Mat 4:8-9; Jon 14:30; 16:11; 2 Korin 4:4; Efes 2:2, 6:12 32 Nian katɨləs-ipər io ilɨs,* E naoa rəha Jon, tatəghat-in nəghatən u “katɨləs-ipər io ilɨs” nian tepət. Kən in nɨpətɨn kəiu. Nian tatən “katɨləs-ipər io ilɨs,” nɨpətɨn kit in tatəghat-in nɨmɨsən rəha Iesu e nɨg kəməluau. Kən nɨpətɨn kit mɨn, e nɨg kəməluau əh, in tatəgətun nəwɨrən asol ne nepətən asol rəha Iesu. kən io oekiuw-pa netəmim rafin kotuwa ron io.”† Jon 3:14; 6:44; 8:28 33 E nəghatən u, in tɨnuhapɨk e nɨmɨsən rəhan.‡ Fil 2:8-9; 1 Tim 3:16; Hip 1:3
34 Kən netəmim kəmotən-ipən kəm in motən məmə, “Itɨmat enotəto rəkɨs e Lou rəhatat, məmə nian Kristo itəm Uhgɨn təmən məmə otahl-ipa tuwa, in otətatɨg lilɨn əm, matuwɨn namnun tɨkə.§ Netəmim nɨkilat tatəht ves mɨn əh, tahmen e 2 Saml 7:16, Sam 72:17; 89:4,35-37; 110:1,4, Aes 9:7; Esik 37:25; Dan 7:14. Nɨkilat təsəhtən ves mɨn itəm koatən məmə Kristo in otaupən mɨmɨs. ?Təhrol ik nakatən məmə netəmim okotəkəike motɨləs-ipər Nətɨ Etəmim? ?Məto Nətɨ Etəmim u, in pah?”
35 Kən Iesu təmən-ipən kəm ilat məmə, “Nəhag-əhagən u, tətatɨg otəmat o nian təkəku əm. Kən nian nəhag-əhagən u tətatɨg otəmat, itəmat nəkotəkəike motaliwək lan. Okəmə kəpə, kən napinəpən otɨrəfin itəmat. Kən etəmim itəm tətaliwək e napinəpən, in təruru ikɨn in tatuwɨn ikɨn. 36 Nian nəhag-əhagən u tətatɨg əh otəmat, itəmat nəkotəkəike motahatətə e nəhag-əhagən u məmə itəmat nakotuwa nenətɨ nəhag-əhagən.”* Mat 5:14; Efes 5:8-9; 1 Tes 5:5
Netəm Isrel ilat kəməsotahatətəən e Iesu
Nian Iesu təmən rəkɨs nəghatən u kəm ilat, kən magɨm mapəs ilat muwɨn matəhluaig. 37 Nat əpnapɨn məmə in tɨnol rəkɨs nəmtətin tepət e nɨganəmtɨ netəm Isrel, məto ilat kəsotahatətəən lan. 38 Ien rəha Uhgɨn u Aesea, təmaupən matəghat-in rəhalat nolən. Kən nat u təmuwa məmə otol nəghatən rəhan tuwa mol nɨpahrienən lan. In təmən məmə,
“?Iərəmərə, pah otahatətə e nəghatən rəhatɨmat?
?Ekoatən-iarəp, kən pah otahatətə lan?
?Kən Iərəmərə otol əp kəm pah nahgin itəm təsanən pɨk o nosmegəhən?”† Aes 53:1; Rom 10:16
39 Kənu ilat kotəruru nahatətəən lan məto-inu tahmen-pən əm məmə Aesea təmən-iarəp mɨn aupən məmə,
40 “In təmol ilat məmə nɨganəmtɨlat otəpɨs.
Okəmə təsəpɨsən, kən ilat okotəplan nat kən motɨtun.
Kən in tɨnahtosɨg-in rəkɨs nɨkilat.
Okəmə təsolən, kən ilat okotenatɨg kən motɨtun nəuhlinən nətəlɨgən rəhalat, kən motahatətə lak, ekol nəmegəhən rəhalat tuwiwi mɨn.”‡ Aes 6:10
41 Ien rəha Uhgɨn, Aesea u aupən, təmən nulan məto-inun in təməplan nepətən əhag-əhag rəha Iesu, kən tol nəhlan, in tatəghat-in.§ Aes 6:1-4
42 Kən məto, netəm-iasol mɨn tepət məsɨn, ilat mɨn kəmotahatətə e Iesu. Məto ilat koatəgin nən-iarəpən məmə ilat kəmotahatətə lan, məto-inun koatəgin Farisi mɨn məmə okotahl-iarəp ilat e nimə rəha nuəfɨmɨnən, 43 məto-inu netəm iasol mɨn u, ilat kotolkeike pɨk məmə netəmim okotənwiwi ilat, taprəkɨs-in məmə Uhgɨn nɨkin otagien olat.
Nəghatən rəha Iesu tɨtun nakilən nolən rəha netəmim
44 Kən Iesu təmagət əfəməh məmə, “Etəmim itəm tətahatətə lak, sənəmə tətahatətə pɨsɨn əm lak, məto tətahatətə mɨn e Uhgɨn itəm təmahl-ipa io. 45 Kən etəmim u itəm təməplan io, sənəmə təməplan əm io. In təməplan mɨn Uhgɨn u təmahl-ipa io.* Jon 14:8-9 46 Io u nəhag-əhagən.† Jon 1:4 Emuwa e nətueintən u, məmə etəmim itəm otahatətə lak, otəsatɨgən e napinəpən. 47 Etəmim itəm tatəto rəhak nəghatən, məsolən, okol esən-iarəpən rəhan nalpɨnən, məto-inun eməsuwamən e nətueintən u məmə ekən-iarəp nalpɨnən rəha netəmim. Məto emuwa məmə ekosmegəh ilat.‡ Jon 3:17 48 Məto etəmim itəm tatəuhlin-pa məntaan kəm io, məsosən rəhak nəghatən, nat kit əh-ikɨn tətatɨg məmə in otən-iarəp rəhan nalpɨnən. O Namnun Nian, nəghatən mɨn u rəhak, ilat okotən-iarəp nalpɨnən rəhan.§ Jon 5:45 49 Tol nəhlan məto-inu nəghatən mɨn u, sənəmə rəhak pɨsɨn əm, məto Tata Uhgɨn u təmahl-ipa io, kən in təmən məmə ekəkəike muwɨn mən nəhlan, kən mol nəhlan.* Jon 14:31 50 Kən io enəmɨtun rəkɨs məmə nəghatən mɨn u, itəm in təmən-ipa kəm io, nəmegəhən lilɨn tətatɨg lan. Kən tol nəhlan, nəghatən mɨn u iakatən ilat, Tata Uhgɨn təmən-ipa kən məgətun io elat, məmə ekən mihin.”
†12:2: Nɨpahrienən məmə ilat kəsotəpələhən motagwən. Məto e nolən rəhalat e nian əh, ilat kotapɨl motɨsin-pən nuwləlmɨlat e tepɨl, kətagwən.
‡12:3: Nato in nat kit nəmiəwɨn tatəpien wɨr, tahmen e nɨgpɨs.
*12:5: Roiu, tri-hanrɨt tenarius tahmen e tri-hanrɨt-taosan vatu.”
†12:8: Dut 15:11
§12:13: Nɨmalɨ nəmɨl u in nəmtətin rəha nəptən rəhalat ne nol winən e tɨkɨmɨr mɨn rəha netəm Isrel. Okəm-naka ilat kəmoturin-urin nɨmalɨ nəmɨl məto-inu nɨkilat tatəht məmə Iesu in Kristo, kən in tɨnuwa məmə otəmki-rəkɨs ilat e nərəmərəən rəha netəm Rom.
*12:13: Nəghatən u, “Hosana,” nɨpətɨn ətuatɨp in “Asitu, Uhgɨn, osmegəh itɨmat,” məto e nian rəha Iesu, nəghatən u, ilat kəmotəuhlin əm nɨpətɨn məmə, “!Ənwiwi Uhgɨn!” Ves u ilat koatən, in təmɨsɨ-pən e Sam 118:25-26.
‡12:15: Jerusalem u, kəmotaun-in mɨn məmə Saeon, məto-inun nərgɨn əh rəha nɨtot kit itəm kəmiləkɨn-pər taon lan. Saeon u, in nərgɨ Jerusalem kit mɨn.
§12:15: Sek 9:9
*12:24: 1 Korin 15:36
†12:25: Mat 10:39; 16:25; Mak 8:34-38; Luk 14:26; 17:33; 2 Korin 5:14-15
*12:27: Mat 26:38,39; Jon 11:33,38; 13:21
‡12:31: Nat əpnapɨn məmə nɨmɨsən rəha Iesu təmol məmə okəm-naka Setan təmol win, məto nɨpahrienən məmə in təsol winən. Əplan-tu Luk 10:18; Hip 2:14-15; 1 Jon 4:4; Nol Əpən 12:8-9.
§12:31: Mat 4:8-9; Jon 14:30; 16:11; 2 Korin 4:4; Efes 2:2, 6:12
*12:32: E naoa rəha Jon, tatəghat-in nəghatən u “katɨləs-ipər io ilɨs” nian tepət. Kən in nɨpətɨn kəiu. Nian tatən “katɨləs-ipər io ilɨs,” nɨpətɨn kit in tatəghat-in nɨmɨsən rəha Iesu e nɨg kəməluau. Kən nɨpətɨn kit mɨn, e nɨg kəməluau əh, in tatəgətun nəwɨrən asol ne nepətən asol rəha Iesu.
‡12:33: Fil 2:8-9; 1 Tim 3:16; Hip 1:3
§12:34: Netəmim nɨkilat tatəht ves mɨn əh, tahmen e 2 Saml 7:16, Sam 72:17; 89:4,35-37; 110:1,4, Aes 9:7; Esik 37:25; Dan 7:14. Nɨkilat təsəhtən ves mɨn itəm koatən məmə Kristo in otaupən mɨmɨs.
*12:36: Mat 5:14; Efes 5:8-9; 1 Tes 5:5
‡12:40: Aes 6:10
§12:41: Aes 6:1-4