1-2 Tɨmbi manda no ñɨndɨñ eu sapakñaneñguk, “Amatamdɨ Yesulok gwañgwañii indaumbi, tuk i-semlak, endok kwɨnakwɨnatsɨlɨ Yoanelok gwañgwañii yapma klelak.” (Gan wɨn Yesulɨ tuk i-sem-i-sem kena nɨm tɨñguk, wɨn endok gwañgwañiilɨñgot amatam tuk i-sem pa tɨñgɨlɨñ.) Tɨmbi manda walɨ Falisi amalok pawanjɨ gɨnañ pɨñguk wɨn Yesulɨ nandɨ-tomguk, wolonda 3 endɨ Judia kwet bimbi, Galili kwelan bɨndambo undane ñaupi ñañguk. 4 Ñambi nandɨñguk, wɨn “Samalia distrik dama dɨkñeuttok.”

5 Tɨmbi Yesulɨ Samalia kwelan ñañɨpi, it kwet no koi Sikal wɨn tɨmbɨ dumalaumbi, Juda gɨt Samalia nasilok bep pañjɨ Jekoptɨ kwet no nɨñañ Joseptok biñmɨñguk wolok tomguk. * Manda walɨ Stat 48:22 gɨt Josua 24:32 wolok plon e-youtak. 6 Tɨmbi Jekoptɨ tuk ban no kɨndit-bium wolok pakuk, wala tɨmbi Yesulɨ telak ombapgan bɨñgukta tɨmbi gwaseimbi, ban baliliñnan pip pakuk.

Kwet nain bomup tɨmbɨmbi, 7 Samalia tam nolɨ tuk gɨlep bɨum kañbi nɨñguk, “Dɨk tuk gɨt nam!” 8 (Gwañgwañii endɨla it kwelan nanañ tuatuala ña-taleñgɨlɨñ.) 9 Yesulɨ wɨndɨñ eumbi, Juda amatamdɨ Samalia en gɨta not nɨm tañda tɨmbi tam walɨ nandɨ-sɨlɨkñembi nɨñguk, “Nɨtekta tɨmbi dɨk Juda amalɨ nak Samalia tam ñandin ñala tukta nanlañ?” 10 Eumbi, Yesulɨ tambane nɨñguk, “Kunum Yambattɨ amatam nek sɨloñ tambongan ememlok nandɨlak wɨn dɨk nandɨ-dakleumda, ba nin sɨnɨk tukta ganlak wɨn ka-nandɨ-tombɨmda, dɨtna naka tukta nanbɨmbi, nak tuk ama tɨmbɨ kaiktalok wɨn gumañ gamam.”

11 Tɨmbi tamdɨ nɨñguk, “Ama wopum, tuk ban ñɨn ombap sɨnɨk, tɨmbi tuk gɨñgɨttok bo nɨm pakamlakta tɨmbi, dɨk tuk ama tɨmbɨ kaiktalok elañ wɨn denanin gɨletañ? 12 Sotnɨ Jekop endɨ wakan tuk ban ñɨn kɨndit-nɨmbi, en wakɨt nɨñañii ba sipsip bulmakauñiilɨ tuk ñakan nayañgɨlɨñ. Nɨtek tɨmbi dɨk gumañ en makleuñdok nandɨlañ?” 13 Wɨndɨñ eumbi, Yesulɨ tambane nɨñguk, “Amatam gɨtɨktɨ tuk ñolok gɨpi pa nañ, endok binjɨ bɨndambo kalandaukak. 14 Gan no en tuk natna mɨwambi nambekak, endok bim nombo nɨm kalandañmekak. Tambo tuk nak mɨmɨlok pat-namlak, walɨ endok gɨnan gɨnañ tuk dai no wandin indambi, tɨmbɨ kaiktaumbi, papat kwambɨñgan kuukak.”

15 Tɨmbi tamdɨ manda wolok kusei nɨm nandɨ-tombi nɨñguk, “Ama wopum, dɨk tuk wɨn naka namekañ! Nɨm kañbi, nak nombo tukta kɨmbi, tuk gɨlepi, slakan ñandɨñ yousɨyousɨ bɨut.” 16 Wɨndɨñ eumbi, Yesulɨ nɨñguk, “Ale, dɨk ña, wapaka kɨtɨ nañgɨpi, en gɨta undane bɨukañ.” 17 Eumbi nɨñguk, “Nak wapatna nɨm nat.” Eumbi, Yesulɨ nɨñguk, “Dɨk wapaka nɨm nat elañ, wɨn dɨndɨm sɨnɨk. 18 Gan dɨk wapakai epguñ wɨn kɨt tambon gɨtɨk, tɨmbi ama nin en gɨta man ñɨndɨñgɨt kulañ, endɨ dɨkok wapaka nɨm, wala tɨmbi manda elañ wɨn biañgan sɨnɨk.”

19 Yesulɨ wɨndɨñ eñgukta tɨmbi tam walɨ nɨñguk, “Ama wopum, nak gambɨ-nandɨlet, wɨn dɨk plofet ama no. 20 Wɨndɨñda nak ganɨ-nandɨwa: kwet jañgɨn da patak wolok Samalia nɨnlok bep pañniilɨ Kunum Yambat mɨlelem tɨñmañgɨlɨñ. Nɨtek tɨmbi Juda sɨndɨ amatamdɨ Jelusalem it kwelangot Kunum Yambat mɨlelem tɨñmɨnelɨñdok pa eañ?” 21 Eumbi Yesulɨ tambane nɨñguk, “Tam, dɨk manda ñɨn dɨka ganlet wɨn nandɨ-kwambɨñ daukañ: nain dumalaumbi, amatamdɨ kwet jañgɨn ñolokgot ba Jelusalem it kwet wolokgot Bep Yambat nɨm mɨlelem tɨñmɨnekalɨñ. 22 Samalia sɨndɨla Kunum Yambat mɨlelem tɨñmañ, endok kusal nɨm nandɨ-kɨliñ eañ, gan Juda ama nɨndɨla nin sɨnɨk mɨlelem tɨñmamɨñ en nandɨñmamɨñ, wɨn kusei ñɨndɨñda: Kunum Yambattɨ amatam gɨtɨk kolanjɨlok mɨlapnan nanin yapma tɨketɨkelok kenan wɨn Juda nɨndok kandañ kusei kɨmɨkuk.

23 Tɨmbi nɨm ombataumbi, nain wɨn ip inda-talelak, wolonda nɨ-wowoñ tɨndɨlok ama sɨsɨnɨk endɨ Beptok kusal sɨsɨnɨk wɨn nandɨ-kɨliñ eumbi, Woñɨnlɨ ep tɨmbɨ pañgɨtaumbi, nɨ-wowoñ tɨñmɨnekalɨñ. Wɨn ama wandin wala Beptɨ yambɨ-galk tambi, nɨ-wowoñ tɨñmɨnelɨñdok ep kasɨleup nandɨlak. 24 Kunum Yambat en ama nɨm, endɨ Woñ sɨnɨkta tɨmbi en mɨlelem tɨñmɨlok wolok telak biañgan sɨsɨnɨk noñgangot patak. Wɨn ñɨndɨñ: endok kusal sɨsɨnɨk wɨn nandɨ-kɨliñ eumbi, Woñɨnlɨ ep tɨmbɨ pañgɨtaumbi, nɨ-wowoñ tɨ-ñɨmlok.” 25 Tɨmbi tamdɨ nɨñguk, “Nak nandɨlet wɨn Mesia, koi no Klisto kɨtɨañ, endɨ indauktok een. Tɨmbi endɨ indamek, nepek gɨtɨk nɨnɨ-dakle tɨ-nɨm-taleukak.” 26 Tɨmbi Yesulɨ nɨñguk, “Nak nindɨ manda ganlet wɨn Mesia en wakan.”

27 Wolongan endok gwañgwañiilɨ undane bɨ tombi kañgɨlɨñ, wɨn Yesulɨ tam gɨta manda e-nandɨ tɨñguk, tɨmbi ka-sɨlɨkñembi, nanandɨ kena tɨñgɨlɨñ. Gan endoñnan nanin nolɨ Yesu ñɨndɨñ no nɨm nɨ-kañgɨlɨñ, “Dɨk nekta lonjɨmbi nɨ-nandɨlañ?” ba “Kusei nekta tam ñakɨta manda e-nandɨ tɨlañ?” 28 Tɨmbi tam walɨ tuk kambot tɨke-bɨñguk wɨn wolok biu palɨmbi, it kwelan undane ñambi, amatamda ñɨndɨñ enɨ-ta-kuñguk, 29 “Sɨndɨ nakɨta tuk bannan ñambi, ama no nokok ep tɨndɨnalok kusei gɨtɨk nanɨ-talelak en bɨm kawɨt! En Mesia wakan bek?” 30 Wɨndɨñ eumbi, amatamdɨ it kwet bimbi, Yesu kanepi ñañgɨlɨñ.

31 Amatamdɨ gama nɨm bɨ tomñɨlɨmbi, gwañgwañiilɨ Yesu nɨ-gɨñgɨnembi eñgɨlɨñ, “Nɨnɨndaut, nanañga na!” 32 Gan Yesulɨ tambane enguk, “Nokok nanañ pat-namlak wɨn sɨndɨ nɨm ka-nandɨ-dakleañ.” 33 Wɨndɨñ eumbi, nɨsɨñgan ñɨndɨñ e-nandɨ tɨñgɨlɨñ, “Ama nolɨ nanañ ep bɨm mɨk ba?” 34 Tɨmbi Yesulɨ enɨ-daklembi eñguk, “Nak nin nanɨ-mukuk endok man tañgoneñɨpi, kenan tɨmbettok namguk wɨn gɨtɨk tɨmba taleukak, walɨ wakan nokok nanañna tɨlak.”

35 Tɨmbi Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Amatamdɨ ñɨndɨñ pa eañ, ‘Yakɨp tɨpet tɨpet taleumbi, nanañ mepmeptok nain indaukak.’ Gan nak ñɨndɨñ sanlet, sɨndɨ dausɨ deium ñaumbi, amatam nɨndoñ bɨnep tañ wɨn yambɨt: endɨ kena gɨnañ nanañ bien epeptok ikan gɨlɨtalak wandin. 36 No en amatam wandin kuñgu taletalen nɨmnatnan yanañgɨtak, endɨ ama bien epep kena tɨmbi, tuan kɨndem kasɨlelak wandin. Wɨndɨñda tɨmbi tɨpitɨpi tɨlak gɨta bien epep tɨlaktɨ yakan bienla sɨlɨsɨlɨ tamɨk. 37 Manda no ñɨndɨñ pa eañ, ‘Ama nolɨ tɨpitɨpi tɨmbɨmbi, nolɨ bien epep pa tɨlak.’ Wɨn kusei ñɨndɨñda tɨmbi manda walɨ sɨndok kandañ bien tɨlak: 38 sɨndɨ kena nolɨ tɨñgɨlɨñ wolok bien epnelɨñdok nak sanɨ-mulam ñañgɨlɨñ, wɨn dɨwɨn nolɨ kena meñ tɨñgɨlɨñ, tɨmbi sɨndɨ endok kenanjɨlok bien kasɨleañ.”

39 Samalia tamdɨ eñguk, “Endɨ nokok ep tɨndɨna gɨtɨk nanɨ-dakle-talelak,” wɨndɨñ eñgukta tɨmbi endok ilnan nasi asuptɨ Yesu en Mesia sɨnɨk wɨndɨñ wɨn nandɨ-kwambɨñ dañgɨlɨñ. 40 Wɨndɨñda tɨmbi endɨ Yesuloñ bɨ tomgɨlɨñ, endɨ Yesulɨ en gɨta kuuptok gɨñgɨnembi, nɨ-tiañeumbi nandɨ-sembi, isɨ kwesɨnan sandap tɨpet kumbi, 41 gɨñgɨt manda enguk. Tɨmbi manda eñgukta tɨmbi amatam asupgan sɨnɨktɨ Yesu en Mesia sɨnɨk wɨn nandɨ-kwambɨñ dambi, 42 tamda ñɨndɨñ nɨñgɨlɨñ, “Wɨn dɨkok mandañgalañgot tɨmbi nɨndɨ nombo nɨm nandɨ-kwambɨñ damɨñ. Tambo, nɨndɨ nɨnlok pawannɨlɨ endok mandan nandɨmbi, ñɨndɨñ nandɨ-dakleamɨñ: biañgan sɨnɨk, ñɨne Mesia nin kwelalok amatam gɨtɨk kolanjɨlok kɨnjannan nanin yapma tɨkeukak en wakan.”

43 Yesulɨ Samalia kwelan sandap tɨpet pakap, Galili kwelan ñaupi ñañguk. 44 Endɨ damañgan ñɨndɨñ eñguk, “Plofet ama nolok ilnan nasilɨ giñgiñgan nɨm pa tɨñmañ.” 45 Wɨndɨñda endɨ Galili kwelan undane ña tomguk, wolonda wɨnasɨ endɨ bo Kamaikamai gwɨlatta Jelusalem ñambi, Yesulɨ nepek nek wolok tɨñguk wɨn gɨtɨk kañgɨlɨñda tɨmbi enda not tɨñmɨñgɨlɨñ.

46 Yesulɨ Galili kwelan kuñɨpi, Kana it kwet wolok damañgan tuk tɨmbɨm wain indañguk, wandɨñ kandañ endɨ bɨndambo ñam pakuk. Tɨmbi Kapaneam it kwet walɨ Kana ñasɨñgan pakuk, wandɨñ ama wapmañdok kena ama nolɨ kuñguk. Endok nɨñañdɨ jɨmbat tɨñgukta tɨmbi, 47 endɨ Yesulɨ Judia kwelan nanin pɨmbi, Galili bɨ tomguk wolok gɨñgɨt nandɨmbi, wolongan endoñ bɨñguk. Bɨmbi, nɨ-gɨñgɨnembi, ñɨndɨñ eñguk, “Wandingan, dɨk nakɨta Kapaneam ñambi, nokok nɨñana sembepi tɨlak wɨn tɨmbɨ kɨndem dawɨn.” 48 Wɨndɨñ eñgukta tɨmbi Yesulɨ ñɨndɨñ nɨñguk, “Tɨkap amatam sɨndɨ jimba kundit ba kundit gɨtikñin daut samambi nɨm kañda, sɨndɨ nak nɨm nandɨ-kɨlɨktɨ tɨ-namañ.” 49 Wɨndɨñ eumbi tambane nɨñguk, “Wopum, nɨm kañbi nɨñana sembekta, plapgan bɨumbi ñanda.” 50 Gan Yesulɨ tambane nɨñguk, “Dɨk ñau. Nɨñañga ip kɨndem dam kulak.”

Tɨmbi ama walɨ Yesulɨ manda nɨñguk wɨn nandɨ-kwambɨñ dambi, ilan ñaupi ñañguk. 51 Ñañɨlɨmbi, endok kena gwañgwañiilɨ en telaknan bɨ tɨmbɨ indaumbi, ñɨndɨñ nɨñgɨlɨñ, “Dɨkok nɨñañga ip kɨndem dak kulak.” 52 Eumbi, nain nekta sɨnɨk kɨndem dañguk wala enɨ-nandumbi nɨñgɨlɨñ, “Desa 1 kilok timlala tɨmbɨmbi, siñgin komba dɨñguktɨ busukñeñguk.” 53 Eumbi, beulɨ ka-nandɨ-dakleñguk, wɨn 1 kilok timlala sɨnɨk Yesulɨ “Nɨñañga kɨndem dam kulak” wɨndɨñ nɨñguk. Tɨmbi en gɨta amatam endok ilnan kuñgɨlɨñ endɨ gɨtɨktɨ Yesu nandɨ-kɨlɨktɨ tɨñmɨñgɨlɨñ.

54 Yesulɨ Judia kwelan nanin Galili kwelan undane bɨ tombi, bɨndambo jimba kundit wɨn tɨmbɨmbi, nain tɨpet indañguk.