9
Yesu a slərdata gula aŋga hay kuraw a ray a cew
(Matiye 10.5-15; Mark 6.7-13)
Yesu a kusta gula aŋga hay kuraw a ray a cew, a vəltar gədaŋ ŋga key maazla amba a ɓəlam malula hay wura wura tabiya da ray ndəhay, asaya, amba a mbəlam masa-macay hay. 9.1-6 10.1-12 Aŋga ma vəltar gədaŋ la na, ta’, a slərdata ŋga wuzey mey da ray mewey ŋga Gazlavay da ray ndəhay, asaya, ŋga mbəley masa-macay hay. 9.2 11.2 Ta’, a ləvtar: «Diyam, ama daa madaw akwar na, ka da lam cek a har ba, ka da lam zlanday ba, ka da lam gabal ba, ka da lam cek mezəmey ba, ka da lam dala ba. Ndaw a da ley zana cew ba. 9.3 22.35 Kwa daa slam wura wura ndaw ma təɓkwar la a way aŋga na, njam a way a ŋgene kasl pas masa akwar ma da diyam. Kwa daa slam wura wura ndəhay ma təɓmakwar daa ba na, raramatara lagwada fa salay akwar hay amba ka wuzdamatara ata ndəhay ta mebərey, diyam la da slala ha.» 9.5 SNM 13.51 Ta’, gula aŋga hay heyey a pəkam da slala hay mekele mekele daa hwayak ŋga *Galile, a wuzam *Mey-maaya-mawiya, a mbəlam masa-macay hay, kwa daa wura daa wura cəpa.
Ray a həɓar a Bay Herawt
(Matiye 14.1-12; Mark 6.14-29)
*Herawt, ndaw ma wa hwayak ŋga *Galile ŋgene, a cənda mey da ray ata Yesu ta gula aŋga hay. Mey a, a həɓar ray maja ndəhay faa guzlam mey hay mekele mekele. Ndəhay a ləvam: «Ndaw aha na, ara *Jaŋ-Baptis ma sləkɗawa daa meməcey.» 9.7-9 9.19 Siya hay a ləvam: «Ara *Eli ma wuzwa vaw.» Mekele hay a ləvam: «Ara ndaw pal dasi ndəhay ma təla mey ŋga Gazlavay zleezle ma sləkɗawa daa meməcey.» Ama Herawt a ləvey: «Jaŋ-Baptis na, ya ta ɗəslra ray sem. Kaa ndaw masa yah ma cənda mey da ray a keɗe na, ara wa dəɓa wa?» Da ray ŋgene, a səpey cəveɗ ŋga hətar Yesu. 9.9 23.8
Yesu a vəltar cek mezəmey a ndəhay ma fəna gabal zlam
(Matiye 14.13-21; Mark 6.30-44; Jaŋ 6.1-14)
10 Fa dəɓa ha, ndəhay meslərey ŋga Yesu kuraw a ray a cew heyey a vəhmawa fa Yesu, a kadamara cek hay tabiya masa ata ma kamərwa daa mepəkey ata. Yesu ta’, a ŋgəlta taava ata, a diyam aa slam gweegwe ta slala Betsayda. 9.10 6.13; 10.17 9.10-17 Mt 15.32-39 11 Ama ndəhay ga ma cəndamara ata sem na, a diyam asi ata. Yesu a təɓta ta meesəmey. A wuztar mey da ray mewey ŋga Gazlavay da ray ndəhay, asaya, a mbəldata masa-macay hay.
12 Yaw, mamba pas a kəzley na, gula aŋga hay kuraw a ray a cew heyey a ŋgəcham a cakay a, a ləvmar: «Ləvtar a ndəhay keɗe ŋga diyam a wuzlah-way, da daa ba, a slala hay ta cakay, amba a səpam slam-meney ta cek mezəmey, maja aləkwa da wuzlah-ley.» 13 Ama Yesu a ləvtar: «Akwar ta ray akwar, vəlmatar cek mezəmey!» Gula hay a, a mbəɗdamara, a ləvmar: «Da har ala na, peŋ zlam ta ewet cew gway. Da ka wuɗey amba ndəhay tabiya keɗe a zəmam cek na, si ya diyam ya həɗkamawa kwa.» 14 Da wuzlah ndəhay a ŋgene, zel hay a key gabal zlam. Yesu a ləvtar a gula aŋga hay a: «Njadamata njakw! njakw! kwakwar zlam, kwakwar zlam.»
15 Gula aŋga hay ta’, a njadamata tabiya anda Yesu ma ləvtar. 16 Fa dəɓa ha, Yesu hal! a həlta peŋ zlam ta ewet cew heyey, ta’, a baŋgaɗa dey a vaɗ, a kar suse a Gazlavay maja cek mezəmey a. Ta’, a papəsa, a vəldatara a gula aŋga hay amba a wunkamatara a ndəhay a. 17 Kwa waawa a zəmey haa a rəhey. Ta’, gula aŋga hay a cakalamara siya ŋga cek hay a ma mbəkey. Macakalakaya ha, gadakar kuraw a ray a cew. 9.17 2Bay 4.43-44
Ndəhay a padamara Yesu na, ŋga wa?
(Matiye 16.13-28; Mark 8.27–9.1)
18 Ta pas laŋgar daha, Yesu fa dərey daŋgay pal taava aŋga. Gula aŋga hay ata da cakay a. Ta’, Yesu aa cəfɗata, a ləvtar: «Yah na, ndəhay a padamaya na, ŋga wa?» 9.18 5.16 19 Gula aŋga hay a, a mbəɗdamara, a ləvmar: «Ndəhay siya a ləvam kah na, *Jaŋ-Baptis. Mekele hay a ləvam kah na, *Eli, *ndaw ma təla mey ŋga Gazlavay zleezle. Mekele hay saya a ləvam kah na, ndaw pal dasi ndəhay ma təla mey ŋga Gazlavay zleezle ma sləkɗawa daa meməcey.» 9.19 9.7-8; Lk 1.17; 7.16 20 Ta’, Yesu aa cəfɗata saya, a ləvtar: «Kaa akwar may, ka ləvam yah na, wa?» *Piyer a mbəɗdara, a ləvar: «Kah na, *Kəriste, *ndaw masa Gazlavay ma wala ŋga ləhdata ndəhay.» 9.20 Mt 16.16; Lk 22.67
21 Yesu a kətata gula aŋga hay, a katar mey, a ləvtar: «Ka da wuzdamara mey a keɗe a ndaw ba.» 9.21 9.36 22 A ləvtar saya: «Si yah, *Bəz ŋga Ndaw, ya sərey banay la ga ɗagay. Mahura hay ŋga *Jəwif hay, *bay-ray hay ŋga ndəhay ma ka kwakwas ŋga Gazlavay, leŋ *ndəhay maa sərkada kwakwas ŋga Mawiz, a rəsmaya la, fa da təɓmara ara Gazlavay ma slərdiwa na, daa ba. A da kəɗmaya vagay. Ama ŋga ɗar maakar a na, ya sləkɗawa la daa meməcey.» 9.22 9.43-45; 17.25; 18.31-34; 24.6-7
Mey da ray mesəpey Yesu
23 Ta’, Yesu a ləvtar a ndəhay tabiya: «Da ndaw a wuɗey ŋga səpya na, si a mbəkda mewulkey da ray ray aŋga, a səpya ta mevel pal, si a ɓəsa banay ma da sawa a ray aŋga mandaw mandaw maja yah, anda yah ma da məcey fa hwadam mazlaŋgalakaya. 9.23-24 14.27; 17.33; Mt 10.38-39; Jaŋ 12.25-26; 1Pi 2.21 24 Sərmara, kwa waawa ma wuɗey ŋga ləhda heter aŋga na, a key ŋgene, aa zəɗda. Ama kwa waawa maa zəɗda heter aŋga maja yah na, a key ŋgene, a ləhda heter aŋga ha. 25 Da ndaw a hətey cek hay tabiya masa aŋga ma wuɗey da bəla keɗe, ama aa zəɗda heter aŋga, da daa ba, a nəsa ray aŋga na, mehətey cek hay a tabiya ŋgene, a jəna la daw? 26 Kwa waawa ma paya hwaray fa mey ŋga ndəhay, da daa ba, ma key hwaray ŋga təɓa mey aɗaw na, ŋgene, ta pas masa yah, *Bəz ŋga Ndaw, yah ma da vəhwa ta meweɗey aɗaw * 9.26 meweɗey aɗaw: Nəka Heb 1.3., ta gədaŋ mahura ŋga Papay, leŋ ta gədaŋ ŋga maslaŋ aŋga hay da vaɗ na, ya par hwaray la fa mey ŋga Bay Gazlavay may. 9.26 12.9; Mt 10.33; 2Tm 1.8; 2.12 27 Ya fa ləvkwar fara fara, ndəhay siya da wuzlah akwar feɗe, fa da məcam daa ba, si ata ma hətmar mewey ŋga Bay Gazlavay la ɗagay.» 9.27 Mt 16.28
Gula hay ŋga Yesu a hətmar meweɗey ŋga Yesu
(Matiye 17.1-8; Mark 9.2-8)
28 Fa dəɓa ha luma pal na, Yesu, ta’, a ŋgəlta ata *Piyer, *Jaŋ, leŋ *Jak. A təpam a aŋgwa amba Yesu a dərwa daŋgay feteɗe. 9.28-29 5.16 29 Masa aŋga fa dərey daŋgay na, dey aŋga pəla! a mbəɗey, zana aŋga a weɗey mabara ndəɗ-ndeɗ. 9.29-36 2Pi 1.16-18 30 Wure wure ŋgene, ndəhay daha cew faa guzlam ta Yesu a. Ara ata *Mawiz ta *Eli. 31 A wuzmawa vaw daa meweɗey ŋga Gazlavay da vaɗ. Ata faa guzlam ta ata Yesu da ray sləra aŋga masa aŋga ma da ndəvda ta fa meməcey aŋga da *Jeruzelem. 9.31 9.22; 13.33 32 Ata Piyer ta gula hay cew heyey manatakaya cəkw-cakw daa ɗar. Ama a sləkɗam daa ɗar, a hətmar meweɗey ŋga Yesu ta ndəhay cew heyey. 9.32 Jaŋ 1.14 33 Daa masa ndəhay a fa diyam la da cakay Yesu na, Piyer aa guzlar a Yesu, a ləvar: «Bay ala, maaya na, ya njakwa feɗe, amba ya kərcam slam hay maakar, pal ŋgada kah, pal ŋgada Mawiz, pal ŋgada Eli.» Ama Piyer a səra mey masa aŋga maa guzlda ba.
34 Masa Piyer faa guzley na, mekwtene a sawa, a sərtata. Mekwtene ma sərtata la na, gula aŋga hay heyey a zluram. 35 Daa mekwtene he na, ɗay a cənwa, a ləvey: «Keɗe he ara Bəzey aɗaw, masa yah ma wala, jəkfamar sləmay.» 9.35 3.22; Mew 18.15 36 Fa dəɓa ŋga ɗay ma cənwa ha na, *gula hay ŋga Yesu a da nəkam dey na, mbak! Yesu pal taava aŋga. Gula hay ŋga Yesu a, a njam teete, kwa cek masa ata ma hətmar na, ta kadamara ŋgada ndəhay daa ba. 9.36 9.21
Yesu a bada cek da ray bəzey
(Matiye 17.14-18; Mark 9.14-27)
37 Pepərek e, ata Yesu ta gula aŋga hay maakar heyey a pamawa salay da aŋgwa heyey, ndəhay ga a diyam ŋga cadamərwa ray ta Yesu a. 38 Da wuzlah ndəhay a ŋgene, ndaw daha a zlar mewudey, a ləvar a Yesu: «Bay aɗaw, ya kaka ambahw. Nəka bəzey aɗaw keɗe, aŋga pal, mekele daa ba, jəna cey. 39 Aŋga ta cek da ray, ta zlar la na, a wudey, a gucey, maŋgwafakw a bawa da mey. A sərda banay kalah, a mbəkda gweegwe ba. 40 Ya ta katar ambahw la a gula akah hay amba a badamara cek da ray bəzey a, ama ta gwamara daa ba.»
41 Yesu aa guzley, a ləvey: «Hey! Akwar ndəhay marəzltakaya masa ma pamaya ŋga ndaw akwar fara fara ba keɗe. Ya da njey ta akwar na, haa ta vara? Ya da ɓəskwar na, haa ta vara?» Ta’, a ləvar a ndaw aha: «Handiwa bəzey akah ha feɗe.»
42 Masa bəzey a gweegwe a wusey a cakay Yesu na, cek da ray a cəkw! a la bəzey a, ɓa! a kəzla a hwayak, a gucey. Ama Yesu aa bəcar a cek da ray bəzey a, ta’, a mbəley. Yesu a ləvar a papaha: «Ehe, bəzey akah.» 43 Ndəhay tabiya a rəzlam, a ləvam: «Fara fara Gazlavay na, aa ta gədaŋ.» 9.43-45 9.21-22
Yesu aa guzley saya da ray meməcey aŋga ta masləkɗawa aŋga
(Matiye 17.22-23; Mark 9.30-32)
Daa masa ndəhay tabiya fa rəzlam da ray cek hay tabiya masa Yesu ma kata na, a ləvtar a gula aŋga hay: 44 «Wure keɗe jəkam sləmay maaya maaya, pamara mey keɗe aa ray: A da kərzamaya, yah, *Bəz ŋga Ndaw, a da vəldamaya a har ndəhay.» 45 Ama gula aŋga hay ta cəndamara mey masa Yesu maa guzldatara ŋgene daa ba. Mabara ŋga mey a maɓadakaya fa ata, a gwamara ŋga cəndamara ba ɗagay. A zluram ŋgaa cəfɗamara Yesu da ray mey a. 9.45 18.34
Mahura na, wa?
(Matiye 18.1-5; Mark 9.33-37)
46 Gula hay ŋga Yesu a kam yawa da wuzlah ata, a wuɗam amba a sərmara mahura dasi ata na, wa. 9.46-48 22.24-26 47 Ama Yesu a səra mewulkey ata. Ta’, a ley bəzey mecəhe deŋ! a lacada a cakay a, 48 a ləvtar: «Kwa waawa ma təɓa bəzey mecəhe keɗe la maja a wuɗya na, a key ŋgene na, a təɓey yah, ray aɗaw. Asaya, kwa waawa ma təɓya la, a təɓey ŋgene na, Bay Gazlavay, ndaw ma slərdiwa may. Ndaw masa mecəhe da wuzlah akwar tabiya na, mahura na, aŋga.» 9.48 10.16; 22.26; Mt 10.40; 20.26-27; Mk 10.43-44; Jaŋ 13.20
Ndaw masa-gəra aləkwa ba na, ara jam aləkwa
(Mark 9.38-40)
49 Ta’, *Jaŋ a mbəɗdara a Yesu, a ləvar: «Bay ala, ala ta hətam ndaw daha la fa ɓəley malula da ray ndəhay ta mezəley akah. Ya wuɗam ŋga təkmara maja ara ndaw da wuzlah aləkwa ba.» 50 Ama Yesu a mbəɗdara, a ləvar: «Ka da təkmara ba. Ndaw masa-gəra akwar ba na, ara jam akwar.» 9.50 11.23; Mt 12.30
Ndəhay Samari a wuɗam ŋga təɓmara Yesu ba na, maja me?
51 Masa gweegwe cay Gazlavay a la Yesu fa vəɗa a vaɗ na, Yesu a kərza mevel ŋga daw aa berney ŋga *Jeruzelem. 9.51 24.50-51; Mt 19.1; Mk 10.1; SNM 1.9 52 Ta’, a slərey ndəhay teeseɗ fa mey. A diyam a slala daha daa hwayak ŋga *Samari ŋga ɗiymar slam-meney. 9.52 10.33 53 Ama ndəhay daa slala ha, a gəmam ŋga təɓmata ba, maja a sərmara Yesu a wuɗey ŋga daw a Jeruzelem 9.53 Ndəhay Samari, ata masa-gəra ŋga Jəwif hay. Anda keɗe, a wuɗam Jəwif hay da Galile a diyam a Jeruzelem ta daa hwayak ata ba.. 54 Masa gula aŋga hay ata *Jak ta *Jaŋ ma nəkmara ndəhay daa slala ha a gəmam ŋga təɓmata ba na, ta’, a ləvmar: «Bay Mahura, ka wuɗey yaa cəfɗamawa awaw ŋga pawa salay da vaɗ ŋga zəma slala ha keɗe tabiya daw?» 9.54 2Bay 1.10, 12 55 Yesu pəla! a mbəɗey dey ŋgada fa ata, ta’, a mbəɗtar ray, a katar mey. [A ləvtar: «Ma həldakwar ŋgaa guzley anda keɗe na, mesəfney wura? Yah, *Bəz ŋga Ndaw, ya sawa na, ŋgaa zəɗey ndəhay ba, ama ŋga ləhdata.]» 56 Ta’, a diyam aa slala mekele.
Mey da ray mesəpey Yesu
(Matiye 8.19-22)
57 Ata fa diyam daa cəveɗ, ndaw daha a ləvar a Yesu: «Kwa aa slam wura wura masa kah ma da daw na, ya daw la asi akah.» 58 Yesu a mbəɗdara, a ləvar: «Mbiga hay, ata ta vəgeɗ ata hay, ɗiyaŋ hay, ata ta way ata hay. Ama yah, *Bəz ŋga Ndaw na, kwa slam ŋga ney nekəɗey amba ya məskey vaw da hwaɗ a na, daa ba.»
59 A ləvar a ndaw laŋgar: «Sawa asi aɗaw.» Ama ndaw aha a ləvar: «Bay aɗaw, vəlya cəveɗ amba ya daw ya jəhərwa papay la ɗagay.» 60 Yesu a mbəɗdara, a ləvar: «Mbəkdata ndəhay maməctakaya ŋga jəhmata ndəhay ata hay maməctakaya. Kah na, daw ta wuzey mey da ray mewey ŋga Gazlavay da ray ndəhay.»
61 Ndaw laŋgar daha saya a ləvar: «Yah na, ya daw la asi kah Bay aɗaw, ama vəlya cəveɗ amba ya da catərwa har a ndəhay da way ala hay la ɗagay.» 9.61 1Bay 19.20 62 Yesu a mbəɗdara, a ləvar: «Ndaw masa fa həvey ta sla hay, a mbəɗey dey fa dəɓa na, aŋga letek ta ndaw ma wuɗey ŋga daw taa cəveɗ aɗaw, ama a nəkey dey fa dəɓa aa cəveɗ aŋga magurma. Ndaw anda ŋgene na, a gwa mekey sləra ŋga Bay Gazlavay ba səlak.» 9.62 11.2; Fəl 3.13

9:1 9.1-6 10.1-12

9:2 9.2 11.2

9:3 9.3 22.35

9:5 9.5 SNM 13.51

9:7 9.7-9 9.19

9:9 9.9 23.8

9:10 9.10 6.13; 10.17

9:10 9.10-17 Mt 15.32-39

9:17 9.17 2Bay 4.43-44

9:18 9.18 5.16

9:19 9.19 9.7-8; Lk 1.17; 7.16

9:20 9.20 Mt 16.16; Lk 22.67

9:21 9.21 9.36

9:22 9.22 9.43-45; 17.25; 18.31-34; 24.6-7

9:23 9.23-24 14.27; 17.33; Mt 10.38-39; Jaŋ 12.25-26; 1Pi 2.21

*9:26 9.26 meweɗey aɗaw: Nəka Heb 1.3.

9:26 9.26 12.9; Mt 10.33; 2Tm 1.8; 2.12

9:27 9.27 Mt 16.28

9:28 9.28-29 5.16

9:29 9.29-36 2Pi 1.16-18

9:31 9.31 9.22; 13.33

9:32 9.32 Jaŋ 1.14

9:35 9.35 3.22; Mew 18.15

9:36 9.36 9.21

9:43 9.43-45 9.21-22

9:45 9.45 18.34

9:46 9.46-48 22.24-26

9:48 9.48 10.16; 22.26; Mt 10.40; 20.26-27; Mk 10.43-44; Jaŋ 13.20

9:50 9.50 11.23; Mt 12.30

9:51 9.51 24.50-51; Mt 19.1; Mk 10.1; SNM 1.9

9:52 9.52 10.33

9:53 9.53 Ndəhay Samari, ata masa-gəra ŋga Jəwif hay. Anda keɗe, a wuɗam Jəwif hay da Galile a diyam a Jeruzelem ta daa hwayak ata ba.

9:54 9.54 2Bay 1.10, 12

9:61 9.61 1Bay 19.20

9:62 9.62 11.2; Fəl 3.13