1 Yukan na ti sa kuaꞌan Jesús jiin chaa ka skuaꞌa jiin ya ichi ɨnga yuꞌu mini Galilea. Ti mini un suni nani mini Tiberias. 2 Kuaꞌa xaan yɨvɨ ni ka ndikun i Jesús, chi ni ka jini i taka jniñu ñaꞌnu saꞌa ya. Ni saꞌa ya jniñu ñaꞌnu xaan ga, chi ni saꞌa ya ja ni ka nduvaꞌa yɨvɨ ka kuꞌu.

3 Yukan ti kuaꞌan Jesús jiin ndajaꞌa ya, ni ndaa ya ɨɨn yuku, ti yukan ni jakuɨñɨ ya. 4 Ti ja kuan kuyajni kɨvɨ viko Pascua ka nasaꞌa yɨvɨ hebreo, ja ka nukuꞌun ini i kɨvɨ ni ka kekoyo i nuu ñuꞌun nación Egipto na janaꞌan.

5 Ni jitonuu Jesús ti ni jini ya ja kuaꞌa xaan yɨvɨ ni ka kaa kuankoyo. Ti ni kachi ya jiin Felipe:

―¿Nanu kin kuaan yo ja kaji yɨvɨ jaꞌa naa i? ―ni kachi ya.

6 Siaꞌan ni ni kaꞌan ya, chi kuni ya ja na ndee nu nasa kaꞌan Felipe nu kandixia ndaa da maa ya xi tuu, vanuxia ja jini vaꞌa maa ya nasa saꞌa ya.

7 Ti ni kachi Felipe jiin ya:

―Nu na kuaan yo uu ciento xuꞌun staa, ti ni tu kujaa ja kaji yɨvɨ jaꞌa, vasu ni ɨɨn tɨꞌlɨ ɨɨn ɨɨn yɨvɨ naa i ―ni kachi da.

8 Ti ɨnga ndajaꞌa ya ni kaꞌan da, ti chaa un kuu Andrés, ñani Simón Pedro. Ti kachi da:

9 ―Chukan kande ɨɨn chaa lulu, ndiso da uꞌun staa stila cebada jiin uu chāká. Ko yukan tu kujaa chi kuaꞌa xaan yɨvɨ naa i ―ni kachi da.

10 Yukan na ti ni taꞌu Jesús jniñu nuu ndajaꞌa ya:

―Kachi jini yɨvɨ ja na nukoo i nuu icha jña naa ra ―ni kachi ya.

Ti yukan mani icha kuii kuu, ti yukan ni ka nukoo yɨvɨ naa i. Ti va ka iyo uꞌun mil niña kuɨtɨ chaa. 11 Ti ni kiꞌin Jesús ndɨ uꞌun staa yukan, ti ni nakuantaꞌu ya nuu Yandios. Ti ni jaꞌa ya nuu ndajaꞌa ya ja na tejnaꞌan da nuu yɨvɨ kanchuku yukan. Suni siaꞌan ni saꞌa ya jiin chāká un, ti jiin yukan ni ni ka yaji vaꞌa yɨvɨ un naa i.

12 Nu ni kuu ni ka yaji vaꞌa yɨvɨ un staa, ti ni kachi Jesús jiin ndajaꞌa ya:

―Nastutu pedazu ni kendoso jña, nastutu ra chi tu stɨvɨ yo naa yo ―ni kachi ya.

13 Ni ka nastutu da, ti ni chitu uxi uu chika jiin pedazu staa un. Siaꞌan chika ni ndututu vasu uꞌun ni jnaꞌan staa ni tejnaꞌan Jesús, ko uxi uu chika pedazu staa un ni kendoso.

14 Nu ni ka jini yɨvɨ jniñu ñaꞌnu ni saꞌa Jesús yukan, so ni ka naa ini i, ti ka kaꞌan jiin jnaꞌan i:

―Va ndaa ndixia ja chaa jaꞌa kuu ja kaꞌan nuu tutu ii Yandios, ja kii ɨɨn profeta nuu ñuyɨvɨ, kii kaꞌan da jnuꞌun ya ―ni ka kachi yɨvɨ.

15 Yukan ti ni jinijnuni maa Jesús ja ka kuni yɨvɨ kin kiꞌin i ya, ti chayɨka i ya ja na kuu ya rey, ti na taꞌu ya jniñu nuu i naa i. Yukan kuu ja ni kaa ga Jesús kuaꞌan ya undi xini yuku un.

16 Ja kuan ini, ti chaa ka skuaꞌa jiin Jesús, ni ka nuu da jaꞌa yuku un, ti ni ka najakoyo da yuꞌu mini un. 17 Ni ka kɨvɨ da barco, ti kuankoyo da ichi ɨnga nuu yuꞌu mini undi ñuu Capernaum. Ni kuu ñaa, ti tujaꞌi najaa Jesús nuu kaꞌiin da un naa da.

18 Ti ni jakunchaa ɨɨn tachi xaan, ja ni kejaꞌa saꞌiyo nuu nducha mini un. 19 Ti va sa uꞌun xi iñu ni mil metro kuu ja ni ka jika da jiin barco da, ti ni ka jini da jika Jesús kuaja ya nuu nducha mini un, kuan kuyajni ya nuu barco un. Ti chaa un ni kejaꞌa ka yuꞌu da.

20 Ti ni kachi maa Jesús jiin da naa da:

―Koto yuꞌu ra naa ra chi maa ri kuu ―ni kachi ya.

21 Yukan na sa ni ka ndusɨɨ ini da ja ni kɨvɨ Jesús ini barco un. Siaꞌan na sa ni ka jakoyo yachi da nuu kuankoyo da un.

22 Ni kuxian ɨnga kɨvɨ, ti yɨvɨ kuaꞌa ni ka kendo i ɨnga nuu yuꞌu mini un. Ni ka jini i ja ɨɨn ni barco ni kunde yuꞌu mini un. Ti suni ni ka jini i ja ndajaꞌa Jesús ni ka kɨvɨ da barco un ti kuankoyo da. Ko ni ka jini vaꞌa i ja tu ni kɨvɨ Jesús. 23 Ti yukan kaꞌiin tɨjnɨ ga barco ja ni ka jakoyo ichi ñuu Tiberias, ni ka jakoyo yajni nuu ni nakuantaꞌu Jesús nuu Yandios, na ni jaꞌanya staa ni ka yaji yɨvɨ un. 24 Ni ka jini yɨvɨ ja tu kande Jesús yukan, ti suni ni ka jini i ja, ja kuankoyo ndajaꞌa ya. Yukan kuu ja ni ka kɨvɨ i barco ti kuankoyo i undi ñuu Carpernaum, kuan nunduku i Jesús.

25 Ni ka jakoyo yɨvɨ naa i undi ɨnga yuꞌu nducha un, ti yukan ni ka nakejnaꞌan i jiin Jesús. Ti ka jikajnuꞌun i ya:

―Maestro, ¿na hora ni chaa ni jaꞌa? ―ni ka kachi i.

26 Ti ni kachi Jesús:

―Jandaa na kachi ri jiin ra naa ra ja ka nanduku ra ruꞌu, ko ansu ja ni ka chaku ini ra nasa kuni kaꞌan jniñu ñaꞌnu un, chi ka nanduku ra ruꞌu, ko sɨkɨ ja ni jaꞌa ri staa ni ka yaji ra undi ni ka chitu vaꞌa chii ra, yukan kuu. 27 Ko ɨɨn ja yaji yo, tu kuñɨɨ. Ti na kachi ri jiin ra ja koto nakutu ini ra so nɨnɨ ja kuu ja kaji ra nuu ñuyɨvɨ jaꞌa. Chi suꞌva ja na nakutu ini ra ja na kendo ndaa ra nuu Yandios, nava na kunchuku ra jiin ya ja kuu saa ni. Ti yukan kuu ja kuaꞌa maa chaa kuu Seꞌe Yɨvɨ Ñuyɨvɨ nuu ra naa ra. Chi maa Tata yo Yandios, ni jaꞌa ya jniñu jaꞌa nuu Seꞌe ya ja na nakuni ra naa ra nau kuu ya ―ni kachi Jesús.

28 Yukan na ti ni ka jikajnuꞌun tuku i Jesús:

―¿Nau ja saꞌa na ja siuku na jniñu kuni maa Yandios nusa? ―ni ka kachi i.

29 Ti ni kachi Jesús:

―Maa Yandios ni taji ya ɨɨn vanuxii ni chaa vaji nuu kancha maa ya. Ti nu na kandixia ra un, yukan ni kuu ja kuni maa Yandios ja na siuku ra ―ni kachi Jesús.

30 Ti ni ka kachi yɨvɨ un jiin ya:

―¿Nau ɨɨn jniñu ñaꞌnu saꞌa ni nusa? Nu na saꞌa ni ɨɨn jniñu nuu na ja na ndeꞌe na jiin nuu na, yukan ti sa na kandixia na. ¿Ko nau ɨɨn ɨɨn jniñu ñaꞌnu saꞌa ni nusa? 31 Chi chaa ni ka kuu jnaꞌan tata na na janaꞌan, ni ka yaji da ɨɨn nuu staa ja ni nani “maná”, ja ni jaꞌa maa Yandios nuu da naa da. Ni ka yaji da maná un nuu ñuꞌun teꞌe nanu kaꞌan nuu tutu Yandios, ja kachi: “Ni jaꞌa ya staa ni ka yaji yɨvɨ. Ja ni kuun ichi andɨvɨ.” Siaꞌan kaꞌan nuu tutu Yandios ―ni ka kachi yɨvɨ un jiin ya.

32 Ti ni kachi Jesús jiin yɨvɨ un naa i:

―Na kachi ndaa ri nuu ra ja ansu Moisés ni jaꞌa ja ni ka yaji yɨvɨ na janaꞌan un, chi maa Yandios ni skuun yukan ni kii ichi andɨvɨ ja na kuchaku yɨvɨ naa i. Ko vijna na ti maa Yandios, ya kuu Tata i, ni taji ya ɨɨn ja kuchaku ra, ti yukan ndixia kuu ja kuaꞌa ja ndendajnu roꞌo naa ra. 33 Chi ja vaji ichi andɨvɨ, yukan saꞌa ja na kuchaku yɨvɨ naa i jiin Yandios. Chi ni kuun vaji ichi andɨvɨ ti ni chaa nuu ñuyɨvɨ ja na kaji yɨvɨ naa i, nava siaꞌan na nakuni ndaa i nau kuu ja ni chaa nuu ñuyɨvɨ jaꞌa ―ni kachi Jesús.

34 Yukan ti ni ka kachi tuku yɨvɨ un:

―Taa, kuaꞌa ni ja ni kachi ni yukan na kaji na ndɨ kɨvɨ naa na ―ni ka kachi i.

35 Ti ni kachi Jesús:

―Maa ri kuu yukan, chi jiin yukan ti kuchaku ra. Ko ruꞌu kuu ja saꞌa ja na kunchuku ra saa ni ga jiin Yandios. Nu na kandixia ra ruꞌu, ti kuu ra nanu yɨvɨ ka ñavaꞌa ndɨꞌɨ ja kaji i jiin ja koꞌo i ja na kuchaku i nuu ñuyɨvɨ jaꞌa. Ti maa ɨɨn ni ruꞌu kuu ja na kandixia ra. Chi tu iyo ɨnga ja saꞌa ja na nduu ra yɨvɨ Yandios ti kunchuku ra jiin ya ja kuu saa ni. 36 Ja ni kachi ri nuu ra naa ra ja vasu ni ka jini ra jniñu ñaꞌnu saꞌa ri, ko tu ka kuni kandixia ra ruꞌu.

37 Taka yɨvɨ ja ni nachiꞌi Tata ri ndaꞌa ri ti ja ni kandixia i ruꞌu, yukan kuu ja nakɨndaꞌa ri yɨ. Ti jantaꞌu ri taka yɨvɨ ka kuni kɨvɨkoyo nuu ri, ti tu nataji ri ni ɨɨn yɨvɨ un ja na kiꞌin yɨ, chi sa suꞌva nakinseꞌe ri yɨ. 38 Ti jandaa ndixia kuu chi vaji ri ichi andɨvɨ, ko ve saꞌa ri nava kuni maa ya ni taji ruꞌu, ansu ja saꞌa ri nava kuni maa ri.

39 Ti jniñu kuni Tata ri kuu ja ni ɨɨn yɨvɨ yɨndaꞌa ri, koto ma skuita ri yɨ, ti naa i. Chi sa suꞌva na koto vaꞌa ri yɨ nava naxndoto ri i ja kuu maa kɨvɨ kaꞌnu, kɨvɨ nasaꞌa ndaa maa Yandios kuachi yɨvɨ naa i. 40 Ja kuni Tata ri kuu ja na kuchaku siaꞌan ni ga yɨvɨ ka kandixia ndaa maa Seꞌe ya. Nu na jaa maa kɨvɨ kaꞌnu ti xndichi ndaa Yandios yɨvɨ ni ka saꞌa ndevaꞌa. Ti kɨvɨ un naxndoto ri yɨvɨ ka kandixia ja kunchuku i jiin ya ja kuu saa ni ―ni kachi Jesús.

41 Yukan na ti tu ni ka jajnaꞌan ini chaa hebreo ka kakuñaꞌnu un. Chi ni ka kejaꞌa ka kaꞌan da sɨkɨ Jesús. Ni ka kejaꞌa ka ndajnuꞌun xeꞌe da:

―Tu iyo vaꞌa nava ni kaꞌan Jesús, ndoo kaꞌan da siaꞌan: “Maa ri kuu nanu ɨɨn staa ni kuun ichi andɨvɨ?” Ko tu iyo vaꞌa kuɨtɨ un. 42 Chi vanuxia ka jini yo tata da, jiin nana da. Tata da un kuu José, ti maa da nani Jesús. Tu iyo vaꞌa ja kaꞌan da ja ni kii da ichi andɨvɨ ―kachi yɨvɨ un, ka ndajnuꞌun xeꞌe i.

43 Yukan sa ni kachi Jesús:

―Koto kaꞌan ra sɨkɨ ri naa ra. 44 Tata ri Yandios, ni taji ya ruꞌu ja na kundiso jniñu ri. Ti nu tu kuaꞌa ya inijnuni ra naa ra ti tu kuu kandixia ra ruꞌu. Ko nu na kandixia ra ruꞌu, yukan na ti naxndoto ri roꞌo ja kuu maa kɨvɨ kaꞌnu, kɨvɨ nasaꞌa ndaa maa Yandios kuachi sɨkɨ yɨvɨ ni ka saꞌa ndevaꞌa un.

45 Undi na janaꞌan, yoso jnuꞌun Yandios nuu tutu ni ka chaa profeta un naa da ja kachi: “Kuaꞌa Yandios inijnuni nuu tendɨꞌɨ yɨvɨ ja na kandixia i ya”, kachi nuu tutu ya. Yukan kuu ja nu na chunsoꞌo ra jnuꞌun kaꞌan Tata ri, ti nu na saꞌa ra nava kachi ya, yukan na ti nduu ra yɨvɨ ka kandixia ruꞌu. 46 Ti vasu siaꞌan kaꞌan ri, ko ansu kachi ri ja iyo yɨvɨ ni ka jini nuu maa Tata ri. Ko iyo Ɨɨn ja vaji nuu maa ya ja ndiso jniñu. Ti maa Ɨɨn ni yukan kuu ja ni jini nuu maa Tata ya Yandios.

47 Ko jandaa kaꞌan ri, ja nu na kandixia ra ruꞌu, yukan na ti kuchaku ra jiin ri ja kuu saa ni. 48 Maa ri kuu nanu staa kaji ra, chi saꞌa ri ja na kuchaku ra saa ni jiin Yandios saa ni.

49 Ndeꞌe naa ra. Chaa ni ka kuu tata ra na janaꞌan, ni ka yaji da maná ni jaꞌa Yandios, ko ni jaa kɨvɨ ni ka jiꞌi da. 50 Ko vijna na ti ni taji Yandios Ɨɨn ja kuu nanustaa kaji ra, ti jiin yukan na ti tukaa ga naa ra nuu Yandios. 51 Ti maa ri kuu nanu staa yukan, chi nu na kaji ra, yukan na ti tukaa ga kendo ra kunchuku ra nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, chi nukoyo ra ti kunchuku ra jiin Yandios ja kuu saa ni. Nu na kuantaꞌu ra ja kuaꞌa ri nuu ra jaꞌa, ti kuchaku ra ja kuu saa ni. Ti staa kuaꞌa ri un, yukan kuu yɨkɨ kuñu maa ri ja chunaa ri nuu yɨvɨ ñuyɨvɨ jaꞌa naa i, nava na ketaꞌu i ti noꞌon i kunchuku i jiin Yandios ―ni kachi Jesús jiin yɨvɨ naa i.

52 Yukan na ti ni ka kejaꞌa chaa hebreo ka kuñaꞌnu un ka ndajnuꞌun da, ti ka kaꞌan da:

―¿Nasa kuu ja kachi chaa jaꞌa ja kuaꞌa da yɨkɨ kuñu da un nusa? ¿Xi kuu kaji yo yɨkɨ kuñu da un nu? ―ni ka kachi da naa da.

53 Ti ni kachi Jesús:

―Jandaa na kachi ri nuu ra naa ra, ja nu tu kaji ra yɨkɨ kuñu maa Seꞌe Yɨvɨ Ñuyɨvɨ, ti nu tu koꞌo ra nɨñɨ da, yukan ti tu najaa ra ja kunchuku ra jiin Yandios. 54 Ko nu na kaji ra yɨkɨ kuñu ri, ti koꞌo ra nɨñɨ ri, yukan na ti, naxndoto ri roꞌo nu najaa kɨvɨ kaꞌnu ja na saꞌa ndaa Yandios kuachi yɨvɨ, ti sa kuu kɨvɨ ra ti kunchuku ra jiin Yandios ja kuu saa ni. 55 Chi nu na kandixia ra jniñu saꞌa ri jiin yɨkɨ kuñu ri jiin nɨñɨ ri. Ti yukan saꞌa ja na kuchaku ra ja kuu saa ni. 56 Nu na siuku ra taka yukan, yukan na ti kuncha ri jiin ra, ti maa ra suni kunchuku ra jiin ri, ti ɨɨn ni ga ni ka nduu yo naa yo.

57 Maa ya ñaꞌnu, ya kuu Tata ri, chaku ya. Ti maa ya kuu ja ni taji ruꞌu jiin jniñu jaꞌa. Yukan kuu ja kancha ri jiin maa ya, ti chaku ri. Ko nu na kɨvɨkoyo ra nu kancha ri, ti kanuu ja na kandixia ra ja ruꞌu kuu nanu staa, ja saꞌa ja na kuchaku ra ja kuu saa ni. 58 Maa ri kuu ja ni kii ichi andɨvɨ, ti kuu ri nanu staa ja kaji ra naa ra, ko jiin yukan ti tukaa jnaꞌan ra nanu ni ka jnaꞌan yɨvɨ ni ka kuu jnaꞌan ra na janaꞌan. Chi tendɨꞌɨ i ni ka yaji maná, ko ni jaa kɨvɨ nu ni ndɨꞌɨ i ni ka jiꞌi. Ko roꞌo, nu na kinkoyo ra nuu kancha ri, yukan na ti kunchuku ra jiin ri ja kuu saa ni ―ni kachi ya.

59 Siaꞌan ni kaꞌan Jesús jiin yɨvɨ naa i ini veñuꞌun Israel kande ñuu Capernaum nuu ni skuaꞌa ya jiin yɨvɨ un naa i.

60 Ko yukan na ti kuaꞌa yɨvɨ ka skuaꞌa jiin Jesús, ni ka jinisoꞌo i jnuꞌun un ja siaꞌan ni kaꞌan ya. Ti ni kejaꞌa ka ndajnuꞌun i:

―Xaan ga yɨɨ iyo jnuꞌun kaꞌan ya, ja tu iyo ni ɨɨn jnuꞌun chaku ini yo ―ni ka kachi i.

61 Ko maa Jesús, ni jini ni ya ja siaꞌan ka ndajnuꞌun xeꞌe i ja yɨɨ xaan jnuꞌun ni kaꞌan ya, ti ni kachi ya:

―Tu ni ka chaku ini ra jnuꞌun ni kaꞌan ri un. ¿Ja siaꞌan tu ka jajnaꞌan ini ra nu? 62 Xi nu ka jani ini ra ja yɨɨ xaan jnuꞌun un, ti ¿nasa kachi ga ra nu na kuni ra ruꞌu, ja kuu ri maa Seꞌe Yɨvɨ Ñuyɨvɨ, ndaa ri kinoꞌon ri nuu ni kuncha ri undi nuu nusa? ¿Va nasa kachi ga ra nu siaꞌan nu?

63 Ko sa ti chaku ini ra nava iyo jnuꞌun kaꞌan ri, yukan na ti sa kuni ndaa ra taka ja saꞌa Espíritu Yandios ja kancha ya jiin ra. Chi yɨkɨ kuñu ra ja ka chaku ra jiin nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, yukan tu kuxii chi jaa ɨɨn kɨvɨ ti naa. Ko ja saꞌa maa Espíritu Yandios kuu ja na kuchaku ra ja kuu saa ni. 64 Ko ka iyo sava ra ja tu ka kandixia jnuꞌun un ―ni kachi Jesús jiin yɨvɨ naa i.

Siaꞌan ni kaꞌan Jesús chi vanuxia ja jini vaꞌa maa ya nau yɨvɨ kuu ja tu ka kandixia, ti suni ja jini vaꞌa ya nau kuu ja nakuaꞌa ya nuu yɨvɨ ka jito uꞌu ya.

65 Ni kachi tuku Jesús:

―Ja ni kachi ndaa ri ja maa Tata ri Yandios kuu ja ni nakuaꞌa ya roꞌo ndaꞌa ri. Chi nu tu chindee ya roꞌo, ti ni tu nakuni ra jnuꞌun ja kandixia ra ruꞌu naa ra ―ni kachi ya.

66 Undi kɨvɨ yukan ti kuaꞌa yɨvɨ ni ka skuaꞌa jiin Jesús, ni ka xndoo i ya. Ti tukaa ni ka siin yɨ jiin ya.

67 Ni jikajnuꞌun nuu Jesús ndɨ uxi uu ga chaa ka skuaꞌa jiin ya, ti ni kachi ya:

―¿Ti suni ka kuni kinkoyo tu roꞌo jiin yɨvɨ un nu? ―ni kachi ya.

68 Ti ni kachi Simón Pedro:

―Jitoꞌyo. Tu iyo ɨnga nanu ga kiꞌin na. Maa ɨɨn ni niꞌin kuu ja kachi nasa kɨvɨkoyo na ndaꞌa Yandios, ti kunchuku na jiin ya ja kuu saa ni. 69 Ka kandixia ndaa na maa ni, chi ka jini na ja maa ni kuu Cristo. Maa ni kuu Seꞌe maa Yandios.

70 Ti ni kachi Jesús jiin da naa da:

―Vasu maa ri ni nakaji ndɨ uxi uu roꞌo ja na kaka ra jiin ri, ko iyo ɨɨn ra ja kuu ɨɨn jaꞌuꞌu. Ɨɨn ra kuu ja kin saꞌa jniñu saꞌa jaꞌuꞌu un ―ni kachi ya.

71 Siaꞌan ni kaꞌan Jesús sɨkɨ Judas, seꞌe yɨɨ Simón, chaa ñuu Cariote, chi chaa yukan kuu ja kin nukuaꞌa ya nuu chaa ka jito uꞌu ya. Yukan kuu ja kin saꞌa Judas vasu ni jikonuu jnaꞌan da jiin Jesús.