1  14:1 Ex. 12:1-27Sâ cieé koô mé bɔ́ yilá né *Páskà doô le aá cieé fà. Né cieé koô mé bɔ́ yieé yeé breêd mé kulu teèn sam. Sâ bɔ̀ *ŋgàŋ sèmè dé kokoô mé bɔ̀ *njí-sóù né ceér fɔɔ́n, te bɔ́ sie Yeésò; bɔ́ ye, bɔ́ sie leér nde né bú lòù ndɔ, te bɔ́ wula sɔm bú. 2 Bɔ́ ye: «Sâ kɔ béh bú te cieé koô hên sìè ŋgwéh, wanɔɔ́ŋ bɔ̀ nùàr nde né ŋaáŋ.»

3  14:3 Lûk 7:37-38Sâ Yeésò baá ké Betanî gwò Simɔ̂ŋ. Simɔ̂ŋ lé naâ nùà beén veên. Bɔ́ yeé baá yáb yieé, ma déì ŋgoró nde kwarè Yeésò mé mbémbɔ́ŋ* 14:3 Jue né mbémbɔ́ŋ dé maàn mé bɔ̀ kwe né taá. Yilí taá sâ né “albâtre”. beè, kómó múmû mé keh tarê mân né lè deí; bɔ́ yilá né kómó sâ “nâr”. Ma doô kɔ sɔm sòn mbémbɔ̂ŋ ndɔ, à yurú njií gi Yeésò kómó sâ felè.

4 Bɔ̀ nuaré déì yeé nde ŋene njií ménâ, temé yulá bɔ́ lè, bɔ́ duɔɔ́m lètenè bɔɔ̀n tueé kuû ye: «À kómó sâ ménâ bɔɔ́ beéh né dé keì wa? 5 Bɔ́ sé la go sɔm nyegé naâ lòù, bɔ́ kwa kám yuií tagár mé njeré déì teèn, bɔ́ haá bɔ̀ saám bɔ̀ nɔ.» Bɔ́ né ma doô teèn nde yií ndɔ.

6 Yeésò deên ye bɔ́ a: «Bí kwá lɔ́ ma hên nɔɔ́ŋ ménâ, bí bú temé lè bɔɔ́ yulá né dé keì wa? Njií mé à né mè bɔɔ́ hên né lom njèh bagaà beè mò dé gècên. 7  14:7 Deut. 15:11Dé bɔ̀ saám bɔ̀, bí bɔ́ nde née cu dɔɔ́ŋ kɔɔ́ ye. Cu mé bí baá gwaán dɔɔ́ŋ, bí nde né bɔ́ bagaà teèn bɔɔ́. Á, dé mò nɔ, béh bí nde cu née he wa? 8 Bí kwá à bɔɔ́; hên né njií mé à bɔɔ́ komo né dé seèn. À mè kómó yoòr mân yurú njií né, te nyegé njií mé gò mò ké te sà mene. 9 Mè né tueé ye bí a, bèh mé Njàgà Bagaà nde né teèn ká lè wɔ́ŋe dɔɔ́ŋ ŋgulí ndeé, nde né mé njàgà ma hên mene ŋgulí bilí, te bɔ̀ nùàr munó den bú teèn.»

10 Yeé baá ménâ, Júdàs Iskariô mbɔ̀ŋ cén déì lètenè bɔ̀ yulà cùɔ̀b fà bɔ̀ doô, nde ké yoòr bɔ̀ ŋgàŋ sèmè dé kokoô ndɔ, ye te nyí go haá bɔ́ Yeésò. 11 Bɔ́ yeé nde ŋgweé njií mân, temé yila bɔ́ lè vɔgɔ̂, bɔ́ ye bɔ́ nde né bú kàgàlɔ̀ŋ teèn haá yií ma. À yila lom baá-re ceér fɔɔ̂n, te à jɔgɔ yií Yeésò beè bɔɔ̀n.

12 Sâ cieé bú toò jɔ̀gɔ̀ mé bɔ́ yieé yeé breêd mé kulu teèn sam, waà baá kèn. Bɔ́ né yeé huaán sòrŋgaàŋ teèn ŋɔɔ́b, te bɔ́ yieé Páskà mé njéh. Cieé sâ yeé waà baá, bɔ̀ mbɔ̀ŋ ye Yeésò a: «Wò ye, béh ndé nyégé kwá nyí bèh Páskà yieê he wa?» 13 Yeésò tueé njií mé bɔ̀ mbɔ̀ŋ fà déì ndɔ, ye bɔ́ a: «Bí ndé ké lɔ, bí bɔ̀ nuaré déì nde né mé lɔ̀ nòmò felè kwaré, bí bèlè sìè bú. 14 Gwà mé à yila nde né teèn, bí júée nùà gwà sâ a: Nùà fèh-njèh ye júée wò a, bɔ́ bɔ̀ mbɔ̀ŋ nyî Páskà yieé nde né te gwà dé heè wa? 15 À nde né bí gwà dé koô mân feh, né ké ter felè mbeî; bɔ́ njèh dɔɔ́ŋ nyegé gi aá gwò kèn. Bí nyégé kwá béh yáb doó sâ.» 16 Bɔ̀ mbɔ̀ŋ fɔɔ́n gò ndɔ, bɔ́ nde ké lɔ, bɔ́ kwa gi ka dɔɔ́ŋ faá Yeésò la naâ bɔ́ tueé nɔ. Bɔ́ nyegé kwaá baá-re yáb Páskà teèn.

17 Yeé baá liyilì, Yeésò bɔ́ bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn yulà cùɔ̀b fà wa giì ndɔ. 18  14:18 Ps. 41:9Bɔ́ yeé baá yáb yieé, Yeésò ye bɔ́ a: «Mè né tueé ye bí a, nùà cén lètenè biì nde né mè go sɔm. Béh bɔ́ dɔɔ́ŋ mé ŋgàb cên yieé bilí den né kɔɔ́.»

19 Bɔ́ yeé ŋgweé aá môn, kuún curú gi bɔ́ toò, nùà kàn duɔɔ́m mé Yeésò bie njiî, ye bú a: «Ŋgweéh mè sam wa?» 20 Yeésò ye bɔ́ a: «Né ka cén déì lètenè biì yulà cùɔ̀b fà hên, béh bɔ́ né mé ŋgàb cên yieé bilí. 21 Dé kuû, *Huaán Nùàr nde né kuú, nde né faá bɔ́ lé naá giì felè seèn nyagá kwaá nɔ. Njèh cén, nuaá mé yií keéh be teèn, jɔgɔ kwaá bú cie, nde né mé gèr mbiín kuú. Sâ, beè nùà sâ, huɔm kela né mé bɔ́ sé bú ŋàr ná ŋgwêh.»

22 Bɔ́ yeé baá yáb yieé, Yeésò weh breêd, à dua Càŋ teèn, à kɔlé haá bɔ́, ye bɔ́ a: «Bí wèh, hên né ŋgàŋ yoòr mò.» 23 À jɔgɔ weh ŋgàb mbè ndɔ. À yeé vra gi aá Càŋ teèn, à haá njií bɔ́, bɔ́ ŋueé laré dɔɔ́ŋ. 24  14:24 Ex. 24:8; Jér. 31:31-34À ye bɔ́ a: «Hên né húɔ́m mò, húɔ́m ŋgɔ̀ŋ mé Càŋ kɔ nê, ber kuú né felè bɔ̀ nùàr ŋgûn. 25 Mè né tueé ye bí a, mè ndeè mbè déì mân ŋúé ŋgwé ndé cú, kɔ ndeè baá dé feê ké te Lò Càŋe, mè ŋueé cu ye.»

26 Jomo sâ, bɔ́ de bené ndɔ, bɔ́ fɔɔ́n gò, bɔ́ ŋaá nde ké te tòr Oliviê.

27  14:27 Zach. 13:7Wa ke teèn, Yeésò tueé njií mé bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn ndɔ, ye bɔ́ a: «Bí nde né mè durá si lɔɔ́ gií. Te mvù Càŋe né ménâ nyagá den. Càŋ ye, nyí nde né nùà mbieè wulá sɔm. Bɔ̀ mbieè seèn nde né lòù durá ŋellé le. 28  14:28 Mat. 28:16Sâ, mɔ mè komo yuo cu aá lè cio, mè nde né ké Galilê ndeé, bí nde mè kwa nde né ké sâ.»

29 À yeé tueé gi aá mân, Piêr deên ndɔ, ye bú a: «Sâ mɔ bɔ̀ déì né mene wò durá si lɔɔ́, mè dé mò wò dùlà sì lɔ́ ndé ŋgwéh.» 30 Yeésò ye bú a: «Mè né tueé ye wò a, lan mé kwaá dé jomò sé nde tuagá, sâ wò yaáŋ aá njó baá mbei tagár, ye nyí mè kɔ́ ŋgwéh.» 31 Piêr den nyegé cuù ndɔ, ye bú a: «Sâ mè sam; bélɔ̀ nde mene fà dɔɔ́ŋ kuú gií, mè túé nyì ndé ŋgwéh ye mè wò kɔ́ ŋgwéh.» Bɔ̀ mbɔ̀ŋ déì tueé gi ménâ ndɔ.

32 Bɔ́ wa beré déì, bɔ́ yilá né bèh sâ Gecemanè. Wa ké teèn, Yeésò ye bɔ̀ mbɔ̀ŋ seèn a: «Bí dèn ŋgɔ́gɔ̀ hên, mè nde aá Càŋ dua weh.» 33 À weh lom Piêr mé Jâk bɔ̂ Jâŋ, bɔ́ bɔ́ nde kɔɔ́. Sâ feh baá bú ter ŋellé, à baá lom mé kú dé gècên, 34 ye bɔ́ a: «Kú nde aá mè wulá. Bí dèn lè hên, bí té lɔ́m cèr.» 35 À kwaá lɔ bɔ́ doó sâ ndɔ, à kela nde ser ké toò bèh ndɔ́ŋ-ndɔ̀ŋ mân. Wa ké teèn, à die mbab nde doó, à né Càŋ dua, ye mɔ nde né bɔɔ́, te Càŋ nyí te gèr sâ yí cú. 36 Ye bú a: «Baá, Tele mò, njeré déì wò táré yɔ́gɔ́ bèh. Mɔ né mân, ŋgòrò sɔ̀m yeè mè ŋgàb gèr hên kwarè teèn. Mè né mene ménâ gwaán, mé njéh mene, bɔ́ sér faá wò né gwaán nɔ.»

37 À yeé dua sɔm aá, à cu cuù ká yoòr bɔɔ̀n, à waà, sâ bɔ́ baá gi lɔ́m; ye Piêr a: «Simɔ̂ŋ wò baá lɔ́m wa? Né mene be lɔ̂m cén, bélɔ̀ kɔɔ́ gó sɔ̀m cú wa? 38 Bí nyìmè dèn làŋ, bí né Càŋ dua, te *Sátàn bí mé veên táb sìè cú. Lòù sam, temé nùàr gwaán gi né njèh bagaà bɔɔ̂ dág; njèh cén, yo né yuaásé.»

39 Jomo sâ à kwaá lɔ bɔ́, à nde cu Càŋ dua, à dua cu ka bú faá à la naâ dua nɔ. 40 À cu cuù ká yoòr bɔ̀ mbɔ̀ŋ, à waà, sâ bɔ́ baá gi cu lɔ́m, dé goó keè sam cuú. Yeé baá ménâ, bɔ́ bèh tueé keêh kwà cú ndɔ.

41 À yeé cu cuù aá dé mbei tagâr, ye bɔ́ a: «Wa hên, bí née lɔ́m ye wa? Bí cèr ká ceèr. Wulu baá kèn. Baá cu. Kènê *Huaán Nùàr nde aá beè bɔ̀ vevenê bɔ̀ yilá. 42 Bí wùò ter, béh nde kwa bɔ́. Kè hên baá giì nuaá mé go sɔm né mè sâ.»

43 Yeésò née sònò mân tueé den, Júdàs mbɔ̀ŋ cén déì lètenè bɔ̀ yulà cùɔ̀b fà bɔ̀ doô kar waà ndɔ. À né mé nùàr kókoó mbaá jomo, bɔ́ né bele mé bòù beè-beè, bɔ́ né cu mé cùgò beè ndɔ. Bɔ̀ *ŋgàŋ sèmè dé kokoô bɔ́ bɔ̀ *njí-sóù mé bɔ̀ kokoô bɔ̀ dé lɔɔ̂ tema njií né bɔ́ kɔɔ́. 44 Sâ Júdàs mé nde né Yeésò go sɔm doô naá giì bɔ́ njií mé à sé nde né bɔɔ́ tueé kwaá, te bɔ́ ŋene kɔ Yeésò mé njéh. Sâ à la ye bɔ́ a: «Mɔ bí ŋene mè baá nuaré déì kumó vra den, sâ né bú ma. Bí kèm ndê, te bí sie yuo mé bú, bí sìè lòm bú tég.»

45 Júdàs hèllè yeé waà baá, à ŋgoró nde yí kwarè Yeésò, à yilá bú, ye: «Njí fèh-njèh!» À vra kumó sie bú ndɔ. 46 Bɔ̀ nùàr kem sue baá-re Yeésò yoòr, bɔ́ sie bú.

47 Nuaré déì sɔɔ̂m bòù seèn, mvur tena si njií nuaré déì tie doó; lé naâ tie nùà seê ŋgàŋ sèmè dé koô.

48 Yeésò deên ndɔ, ye bɔ̀ nùàr a: «Den né faá bí mé bɔ̀ bòù mé cùgò beè-beè hên kem nde giì né, te bí sie nùà yîb nɔ. 49  14:49 Lûk 19:47; 21:37Ŋgweéh cieé dɔɔ́ŋ mè lé njèh feh den beéh ké *gwà Càŋ koô wa? Béh bí lé naâ kɔɔ́, bí lé mè ké teèn sìè ná ŋgwêh dé keì wa? Mé njéh mene, bɔɔ́ né mân, te yuo faá né te mvù Càŋe nyagá den nɔ.» 50 Jomo sâ bɔ̀ mbɔ̀ŋ durá si lɔ gi bú ndɔ.

51 Huaán ndà déì né dé seèn Yeésò jomo bele ndeé. À lé yoòr naá cegê mé cɔ̀gɔ̀ wagâ. Bɔ́ yeé sie aá bú, 52 à se si lɔ cɔ̀gɔ̀ hèllè, à dula yuo doó sâ luŋturu.

53 Bɔ́ weh njií Yeésò ké toò ŋgàŋ sèmè dé koô ndɔ, sâ bɔ̀ ŋgàŋ sèmè dé kokoô bɔ́ bɔ̀ kokoô bɔ̀ dé lɔɔ̂ mé bɔ̀ njí-sóù baá gi ké teèn bilí den. 54 Piêr lé naâ Yeésò jomo bele ndɔ. Njèh cén, à lé dé seèn gɔ naâ gè jomo dàb. Wa ké lɔ ŋgàŋ sèmè dé koô, à yila nde yí cie lètenè caâ, à den nde kwarè bɔ̀ gô, à né we ŋuagá den.

55 Sâ bɔ̀ ŋgàŋ sèmè dé kokoô mé bɔ̀ kokoô bɔ̀ dɔɔ́ŋ né lom ŋgòr fɔɔ́n, te bɔ́ sie Yeésò mé njéh, bɔ́ wula bú teèn. Mé njéh mene, ka yíé ŋgwéh. 56 Nùàr ŋgún né mene bú nyeén yoòr cɔré kwaá, nyeén hèllè nde yuo seér lètenè bɔɔ̀n mé sòn hihiné. 57 Bɔ̀ déì né ter komó wuo, bɔ́ né felè seèn lòù tueé gobó seér, ye: 58  14:58 Jâŋ 2:19«Béh lé naâ sònò seèn ŋgweé, à lé ye, gwà Càŋ dé koô mé bɔ̀ nùàr lé meè naâ kɔɔ́ hên, nyí nde né tulú sɔm. Lè cieé tagár wa, nyí nde cu né déì ter meé kwaá; wa dé sâ bɔ̀ nùàr bú kɔɔ́ mé ndé cú ma.» 59 Bɔ́ né mene ménâ tueé, dɔɔ́ŋ né gi mé sòn hihiné.

60 Ŋgàŋ sèmè dé koô komo wuo ter lètenè bɔ̀ nùàr ndɔ, ye Yeésò a: «Bɔ̀ nùà hên né wò yoòr tueé njií mân, wò sòn kòmò bèh wa? Bɔ́ ye naàn á?» 61 Mé njéh mene, Yeésò lom bú sòn kòmò ŋgwéh gùm dɔɔ́ŋ. Yeé baá ménâ, ŋgàŋ sèmè dé koô doô ye bú a: «*Nùà Cɔ̀ŋ Ŋunà Càŋ terrèb né wò wa?» 62  14:62 Dan. 7:13Yeésò ye bú a: «Nyí né bú sâ. Kènê bí nde aá *Huaán Nùàr ŋené njií, à nde né ké te be gaâ Càŋ terrèb den den, à cu cuù nde né loù sâ njolò biì te mvulu bègè ndɔ.»

63 Te ŋgàŋ sèmè dé koô yeé nde ŋgweé njií mân, à sie ŋa cɔ̀gɔ̀ seèn nùà njèh yoòr, à né sònò tueé ye: «Sâ béh sònò bɔ̀ nùàr bie sɔɔ́ cu nde né kei wa? 64  14:64 Lév. 24:16Ŋgweéh béh né gi mé tie ŋgweé ma. Nùà hên né mé Càŋ ŋgeré. Wa bí ye naàn?» Bɔ̀ nùàr gwaán laré dɔɔ́ŋ, ye à die aá ju kèn, bɔ́ wúlá bú wulà. 65 Bɔ̀ déì deên lètenè bɔɔ̀n sâ, bɔ́ né bú dèh yoòr kulú su njií, bɔ́ vuɔb bú njolo, bɔ́ né bú tulú, ye bú a: «Ŋéné kɔ́ cú-re ŋenè, bɔ̀ neì wò tulú né kɔɔ́?» Jomo sâ bɔ̀ sɔ́jì weh yuo mé bú ndɔ, bɔ́ né bú teèn bɔlé yií.

66 Sâ Piêr née ka cu sâ ké túno lètenè caâ ye. Ma seê *ŋgàŋ sèmè dé koô waà doó sâ, 67 ŋene bú, à né we ŋuagá den, ke nyegé bú, ye bú a: «Ŋgweéh bî Yeésò nùà Najarêt hên né yeé kɔɔ́ wa?» 68 Piêr cam, ye ma doô a: «Mè dé sâ kɔ́ ŋgwéh. Wò jue né-re kei wa, mè ŋgwé kɔ́ ŋgwéh ndɔ.» Jomo sâ à yuo doó sâ, à nde njebá den yí tùtúlù. [Kwaá cên tuaga ndɔ.] 69 Ma seê doô ŋene njií cu bú, ye bɔ̀ nùàr a: «Nùà hên né cén déì lètenè bɔɔ̀n.» 70 Piêr cam cu.

Den ser cu jomo sâ, bɔ̀ɔ́ mé naâ teèn njebá, ye bú a: «Mé gècên mene, wò né nùà cén déì lètenè bɔɔ̀n. Lòù sam, wò né nùà Galilê.» 71 Piêr cam cu déì, ye bɔ́ a: «Mè sam. Mɔ mè tueé né nyeén, Càŋ a dúágá mè a kà, mè nùà mé bí né tueé hên kɔ́ ŋgwéh gùm dɔɔ́ŋ.» 72 À yeé tueé sɔm aá, kwaá dé jomò tuaga ndɔ. À munó ko cu baá-re dé mé Yeésò la ye bú a: «Mé kwaá dé jomò sé nde tuagá wa, sâ wò yaáŋ aá njó baá mbei tagár, ye nyí mè kɔ́ ŋgwéh ma.» À yeé munó ko aá ménâ, à yila yueê, à yueé yueé, njolo fulú gi.