Laja Laka Ma
LUKA
Kugu
Ⅰ
Ⅰ Kina kɔzɔ ame ya ma konzi mɔtɔ ga kiyɔzɔ ꞌdeni tugu wa ame ga koꞌdɔ rönnï mï löŋgö ze bine ne tara Ⅱ ame ŋgï ꞌdeni kɔzɔ ma lïjë bɔ koꞌja mo ti kömönnï di bi tisaki mo ga kari kuwöwö ꞌdeni kïyëtï zize ne. Ⅲ Kina kɔzɔ ame moloma ꞌdeni mɔlo rɔ tinyeli mo pili rɔ gɔmo ne, moŋgɔ ma laka mo na ꞌdeni gbï zö ꞌdɔ tugu mo miyija gɔmo zïyï, Tewopilo turu löbu, Ⅳ ꞌdɔ kiꞌdi kikali wa naga nima kiyandi yi timo ne na rɔ ma laka.
Lende ꞌBa Töyö Yowani Bɔ Bapatisi
Ⅴ Mï kada nima Erode këdï rɔ bɔ dɔliŋɔ ꞌba Yudayi ne, bɔ mɔtɔ, möyï mo rɔ Zakariya, rɔ bɔ akumu ꞌba Bɔkoꞌba ëdï yayi. Bo di mï löŋgö bɔ akumu ame ga rɔ dɔtumu ꞌba Abiya ne. Kina ꞌja abo Alizebete gbï di mï kupö Arona. Ⅵ Lïjë kpaki rïyö rɔ bɔ lende laka kɔmɔ Bɔkoꞌba. Köꞌdu kiꞌdi ꞌba Bɔkoꞌba pili lïjë oꞌdɔ ꞌdeni koꞌbaꞌba dɔ ꞌbö mo. Ⅶ Tine lïjë inza ti kole, römöyï Alizebete ɔrɔ ꞌdeni rɔ kɔtɔ. Kina lïjë kpaki rïyö öndë ga ꞌdeni ŋgï sowa.
Ⅷ Kina ɔdɔ kömö ꞌdeni mï kada ame ndɔbɔ ꞌba toŋma akumu kilaꞌba zi tumu ma ꞌba Zakariya ni ne tine Ⅸ bo na koza bo ŋgï gɔ dölëtï ꞌbënnï ꞌba bɔ akumu tari mï rö löbu ꞌba Bɔkoꞌba toŋma akato kele.
Ⅹ Tine ɔdɔ kada ꞌba toŋma mo kömö ꞌdeni bɔ mötu ma laki pili otɔŋi ꞌbënnï rönnï ŋgï yaga yayi bi mötu. Ⅺ Kina malayika ꞌba Bɔkoꞌba kɔdɔ ŋgï zi bo di rö yayi kɔrɔ ŋgila bi ꞌba toŋma akato kele nima dɔ kapa mo ma dörï. Ⅻ Kina ɔdɔ bo koꞌja malayika nima ꞌdeni tara tine ënyï koꞌde tikere ŋgï mï bo. ⅩⅢ Tine malayika nima ënyï kiya zi bo, iya te, “Zakariya, kinza kere dë, akititi ꞌbï Bɔkoꞌba uwö ꞌdeni. ꞌJa ꞌbï Alizebete ti köyö kole zïyï, ꞌdɔ kiꞌdi möyï mo rɔ Yowani. ⅩⅣ Ti këddï ŋgï ꞌdeni ti mï këyï ti lɔŋɔ ma mbëmbë. Kina ma konzi mɔtɔ ga ti këdï ꞌdeni gbï rɔ lɔŋɔ gɔ töyö bo. ⅩⅤ Bo ti këdï rɔ löbu ma dɔ kiteli di kɔmɔ Bɔkoꞌba. A mɔtɔ rɔ layi ala a ma kata naga inza kudö kpa bo. Bo ti këdï lɔ ti Nyï Kɔtɔ Laka mɔlo di bi töyö bo. ⅩⅥ Bo ti koꞌde bilaka ꞌba Yisarele ma konzi ꞌdeni ŋgï kileki kako zi ŋere Bɔkoꞌba ꞌbënnï. ⅩⅦ Bo ti kari dɔgba kɔmɔ ŋere ti tigɔ ꞌba Nyï Kɔtɔ Laka kɔzɔ ꞌba Eliya, tileki dökïꞌdï ꞌbu ni todɔꞌbɔ mo kɔtɔ ti kole, ma kinza kuwö dɔ Bɔkoꞌba naga tuyï dökïꞌdï mo këdï rɔ bɔ lende laka, tileŋo lïjë ame ga rɔ ꞌba ŋere ne ndö koda dɔ bo.”
ⅩⅧ Tine Zakariya ënyï kileki zi malayika nima, iya te, “Ti mikali tondo? Ma na me ꞌdeni rɔ ma köndë kina ꞌja ma gbï öndë ꞌdeni sowa.”
ⅩⅨ Malayika nima iya te, “Ma na rɔ Gabërëlë. Ma na rɔ bɔ tɔrɔ kɔmɔ Bɔkoꞌba, kina me koja ma zïyï ti laja laka nime. ⅩⅩ Lende nime ti koꞌdɔ rönï ŋgï ko tara mï kada mo yayi, ne kina me kilagi tiꞌdi döyï gɔmo, kpëyï ti kudödu rönï teyi koloma tara kinza kilende dë ŋbö kömö mï kada mo ame këdï koꞌdɔ rönï yïmo ne.”
ⅩⅪ Tine bɔ mötu ma laki ëdï ꞌbënnï kolɔꞌbɔ yaga yayi toda Zakariya ti meri, iya te, “Waꞌdi ga na koꞌdɔ rönï ꞌdeni zi bo di rö yayi kiꞌdi bo kigabi kulöwö te?”
ⅩⅫ Kina ɔdɔ bo kɔdɔ yaga tine bo ilende dë kpe gönnï. Kina lïjë kikali ŋgï bo oꞌja bikoro tɔ ne ꞌdeni di mï rö löbu ꞌba Bɔkoꞌba yayi. Römöyï bo oloma ŋgï rɔ tilende zïnnï ti közï bo, kpa bo ilende dë kpe.
ⅩⅩⅢ Kina ɔdɔ dɔ töꞌdö ꞌba ndɔbɔ abo kote rönï ꞌdeni tine bo ileki ŋgï kari liŋɔ abo. ⅩⅩⅣ Di pötö mo yɔ na ꞌja abo Alizebete kɔmɔ ŋgï. Tine lɔko öꞌbö tusu dönï rö ŋbö nyepe muyï. Lɔko oloma tiya mo te, ⅩⅩⅤ “Bɔkoꞌba na koꞌdɔ wa nime ꞌdeni zö. Leꞌjete bo ileme mï koŋmi abo ꞌdeni zö bo kombi rɔ kaya tönë ꞌdeni yaga di dɔma gɔ dɔma këdï ti rɔ ma kïtëwu mï löŋgö lëpï ma ga.”
Lende ꞌBa Töyö Yësu
ⅩⅩⅥ Mï modɔɔkɔtɔ ꞌba nyepe ma di pötö tɔmɔ ꞌba Alizebete na Bɔkoꞌba koja malayika Gabërëlë ŋgï kari Nazareta gawo mɔtɔ ꞌba mï Galilaya. ⅩⅩⅦ Oja bo kari zi nyiti mɔtɔ yayi möyï mo rɔ Mariya. Nyiti nime bɔ mɔtɔ rɔ Yesepa di mï kupö Dawidi na kïlïbö ꞌdeni ꞌdɔ togbe mo rɔ ꞌja. ⅩⅩⅧ Malayika nima ari kömö kiya zïnï, iya te, “Mötö zïyï nï ame ꞌdeni ti lende këyï ne. Bɔkoꞌba ëdï tïyï.”
ⅩⅩⅨ Lende nime oꞌde tikere ŋgï zi Mariya, lɔko iya te, “Lende waꞌdi ga na te?”
ⅩⅩⅩ Tine malayika ilende zïnï, iya te, “Mariya, kinza kere dë. Mï Bɔkoꞌba oŋmi ꞌdeni röyï. ⅩⅩⅪ Ti kɔmɔ köyö kole bɔtɔni, kina ti kiꞌdi möyï mo rɔ Yësu. ⅩⅩⅫ Bo ti këdï rɔ löbu kina ti kïdëkï bo rɔ kole ꞌba Bɔkoꞌba tigɔ dɔ kiteli. Ŋere Bɔkoꞌba ti kiꞌdi közï kakpa ꞌba ꞌbu bo löbu Dawidi ꞌdeni ŋgï zi bo. ⅩⅩⅩⅢ Kina bo ti köꞌbö rɔ bɔ dɔ kupö Yakoba rɔ ŋburuŋburu. Ŋere löbu abo ote rönï dë.”
ⅩⅩⅩⅣ Mariya ënyï kileki zi malayika nima, iya te, “A mo nime ꞌdɔ këdï tondo, ma ama ga mikali bɔtɔni dë ne?”
ⅩⅩⅩⅤ Malayika nima iya te, “Nyï Kɔtɔ Laka ti kako döyï kina tigɔ ꞌba Bɔkoꞌba ame rɔ dɔ kiteli ne ti kutuꞌbö yi ꞌdeni ŋgï. Kina kole kɔtɔ laka nime këdï köyö ne ti kïdëkï ŋgï rɔ kole ꞌba Bɔkoꞌba. ⅩⅩⅩⅥ Oŋgɔ Alizebete ꞌja löbu köndë wado ꞌbï tönë bilaka kiya lɔko rɔ kɔtɔ ne te, ëdï ꞌdeni ti nyepe modɔɔkɔtɔ rɔ ma kɔmɔ ꞌdɔ köyö kole. ⅩⅩⅩⅦ Römöyï a mɔtɔ inza ame toꞌdɔ mo konya dɔ Bɔkoꞌba.”
ⅩⅩⅩⅧ Mariya ileki dɔmo, iya te, “Ma a ꞌba közï Bɔkoꞌba na. Koꞌdɔ rönï ŋgï zö kɔzɔ a nima kiya ne.”
Kina malayika nima kënyï ŋgï kari di ŋgila nï yayi.
Mariya Ari Zi Alizebete
ⅩⅩⅩⅨ Welo di pötö mo na Mariya kënyï ŋgï kari mï gawo mɔtɔ mï dɔyayi kuruŋgu ꞌba Yudayi. ⅩⅬ Lɔko ari kömö liŋɔ ꞌba Zakariya yayi kumötö Alizebete. ⅩⅬⅠ Kina ɔdɔ Alizebete kuwö akumötö ꞌba Mariya tine kole okpe rönï ŋgï di mïnï. Alizebete ŋgï lɔ ti Nyï Kɔtɔ Laka, ⅩⅬⅡ kina lɔko kapi ŋgï rɔ ma kembe, iya te, “Nï na rɔ ꞌja ame ti yëyï laka ꞌba Bɔkoꞌba di mï löŋgö ꞌja ma laki pili. Kina kole nima këdï köyö ne ti këdï ŋgï ti yëyï laka. ⅩⅬⅢ Ne omaꞌjo ma ka le gɔ waꞌdi kiꞌdi ma ꞌba ŋere ma kako toŋgɔ ma? ⅩⅬⅣ Römöyï tuwö ame muwö mötö koꞌdɔ ꞌbï yɔ na kole kokpe rönï ŋgï di yïmö rɔ lɔŋɔ. ⅩⅬⅤ Nï ame kiꞌdi döyï gɔ lende ma Bɔkoꞌba kiya zïyï koꞌdɔ rönï ŋgï tara ne, nï na ti yëyï.”
Ŋgala ꞌBa Mariya
ⅩⅬⅥ Mariya iya te,
“Dökïꞌdï ma ïlëlu ŋere Bɔkoꞌba,
ⅩⅬⅦ kina dïdï ma iliya ŋgï römöyï Bɔkoꞌba ɔmɔ ma ꞌdeni.
ⅩⅬⅧ Bo oꞌba ŋalo ma,
ma bɔ laja wötï rɔ lisa abo nime ꞌdeni.
Di mï tɔne nduwë kari dɔgba
bilaka pili ti kïdëkï ma rɔ lɔko ame ti yëyï ne.
ⅩⅬⅨ Römöyï Bɔkoꞌba tigɔ dɔ kiteli oꞌdɔ lende löbu ꞌdeni zö.
Möyï bo na kɔtɔ laka.
Ⅼ Mï koŋmi abo itaꞌba ꞌdeni
koloma ti dɔ kupö ame ga pili kere bo ne nduwë rɔ ma kolɔlɔ.
ⅬⅠ Ti tigɔ abo na me bo kileme ndɔbɔ dɔ kiteli abo nime ꞌdeni.
Bo ïyëyï mï bɔ dɔ kombi ni ꞌdeni kitaꞌba rɔ kɔtɔkɔtɔ.
ⅬⅡ Bo ogba ŋere ni ꞌdeni yaga di dɔ kïtï,
tine bo ombi ya ma wötï rɔ lisa naga ꞌdeni tɔrɔ.
ⅬⅢ Bo iꞌdi tëkpë ma laka ꞌdeni zi bɔ ꞌbö ni,
tine bo oga bɔ wa ni ꞌdeni kari rɔ közï sari.
ⅬⅣ-ⅬⅤ Bo okɔnyi bilaka ꞌba Yisarele
bɔ laja abo ga ꞌdeni.
Mï koŋmi abo bo ileme ꞌdeni zi Abarayama
ti dɔ kupö mo ga rɔ ŋburuŋburu
kɔzɔ ame bo kiya ꞌdeni mɔlo
zi ꞌbu ze löbu mo ga ne tara.”
ⅬⅥ Mariya oloma koꞌdɔ kɔzɔ nyepe mota tara titi ti Alizebete yayi tine na lɔko kënyï kileki ꞌjaa ti kari liŋɔ ꞌbënnï.
Töyö Yowani Bɔ Bapatisi
ⅬⅦ Kina ɔdɔ kömö ꞌdeni mï kada ꞌba löyö ꞌba Alizebete tine na lɔko köyö ŋgï rɔ kole bɔtɔni. ⅬⅧ Ya ma mï tïrï ti ma wado ꞌbënï ga pili uwö lëbï ꞌba mï koŋmi nima Bɔkoꞌba koꞌdɔ zïnï ne, kina lïjë ŋgï gbï pili rɔ lɔŋɔ gɔmo.
ⅬⅨ Mï töꞌdö dɔ modɔɔmota ꞌdeni na lïjë kako ŋgï toꞌdɔ dölëtï ꞌba akilele rɔ kole nima. Lïjë iteri ꞌbënnï ꞌdɔ möyï ꞌbu mo Zakariya na koyi dɔmo. ⅬⅩ Tine ma bo ënyï kiya te, “Inza tara, iꞌdi möyï bo rɔ Yowani.”
ⅬⅪ Lïjë ënyï kileki kiya zïnï, iya te, “Möyï ma tara inza mɔlo mï kupö ye.”
ⅬⅫ Kina lïjë kilende zi ꞌbu mo ti közïnnï kititi bo gɔ lende ꞌba möyï kole nima, ɔdɔ bo ti koꞌdɔkɔ ꞌba bo ꞌdɔ kïdëkï rɔ yë. ⅬⅩⅢ Bo ileme ꞌdɔ koꞌde akugu wa zi bo, kina bo kugu ŋgï kiya te, “Möyï bo rɔ Yowani.”
Kina lende mo kigayi bilaka naga nima ŋgï pili. ⅬⅩⅣ Kina ŋgï yɔ na kpa bo kope rönï ŋgï dɔndeꞌde bo kebe tilende tïlëlu Bɔkoꞌba.
ⅬⅩⅤ Kina tikere kindaꞌba bilaka ame ga ꞌba mï tïrï ne ŋgï pili lende mo kïyëlë rönï ŋgï kote mï dɔyayi kuruŋgu ꞌba Yudayi nima toko. ⅬⅩⅥ Bɔtɔ ame kuwö lende löbu nime koꞌdɔ rönï ne ŋgï ti meri mo iya te, “Kole nime ti këdï tondo ga kada mɔtɔ?” Römöyï ileme ꞌdeni ŋgï rɔ ma laka tigɔ löbu ꞌba Bɔkoꞌba ëdï dɔ kole nime.
Ŋgala ꞌBa Zakariya
ⅬⅩⅦ ꞌBu bo Zakariya ŋgï lɔ ti Nyï Kɔtɔ Laka kina bo koloma ŋgï tumë lende ꞌba Bɔkoꞌba kiya te,
ⅬⅩⅧ “Akïlëlu këdï zi ŋere Bɔkoꞌba ꞌba Yisarele
römöyï bo ako ꞌdeni kɔmɔ bilaka abo ga yaga.
ⅬⅩⅨ Bo iꞌdi bɔ kɔnyi ma dɔ kiteli ꞌdeni zize
di mï kupö bɔ laja abo Dawidi,
ⅬⅩⅩ kɔzɔ ame bo kiya ꞌdeni mɔlo tönë bine
ti bɔ kumë lende abo ga ne.
ⅬⅩⅪ Ame ꞌdɔ bo kɔmɔ ze di közï bɔ ya ze ga
gbï di zi bɔ ndoꞌji ze ga ne.
ⅬⅩⅫ Bo iya te bo ti kileme mï koŋmi ŋgï
zi ꞌbu ze löbu ga,
dɔ bo inza kudölu di gɔ lömu koro abo nime
ⅬⅩⅩⅢ bo kulömu ꞌdeni zi ꞌbu ze Abarayama ne.
ⅬⅩⅩⅣ Bo ulömu ꞌdeni ꞌdɔ bo kɔmɔ ze
di zi bɔ ya ze ga
ꞌdɔ kiꞌdi dojake laja zi bo
rɔ dɔ ŋgölö kinza tikere,
ⅬⅩⅩⅤ rɔ bɔ lende laka rɔ ma kɔpɔ di kɔmɔ bo
mï kada ꞌba loma ze ga pili.
ⅬⅩⅩⅥ Tine nï ꞌbëyï kole ma, ti kïdëkï yi
rɔ bɔ kumë lende ꞌba Bɔkoꞌba tigɔ dɔ kiteli.
Römöyï ti kari ꞌbëyï dɔgba
kɔmɔ ŋere tileŋo kɔri teyi,
ⅬⅩⅩⅦ tiya mo zi ya ame ga rɔ ꞌba bo ne
ma këdï kɔmɔ lïjë di mï tölë
kola lïjë gɔ lende kënyë ꞌbënnï ga.
ⅬⅩⅩⅧ Ŋere Bɔkoꞌba ze ti koꞌdɔ ŋgï
ti mï këyï abo.
Bo ori ze ꞌdeni ti bi kɔpɔ abo ame kiyɔpɔ bi ꞌdeni zize
kɔzɔ kada ame këdï kɔdɔ rɔ mï dɔŋbɔ ne tara,
ⅬⅩⅩⅨ ꞌdɔ kiyɔpɔ bi zi lïjë ame ga mï bi kölu ꞌba tölë ne,
kina gbï ꞌdɔ kokɔkɔ ndïze mï kɔri ꞌba lende këyï.”
ⅬⅩⅩⅩ Kina kole nima kïyöbu ŋgï kɔmɔ mo kandi ꞌdeni. Tine na bo kari koloma ŋgï köꞌbö yï mökö ŋbö bo kɔdɔ ꞌjaa yaga bi kɔpɔ zi bilaka ꞌba Yisarele