18
Hay Nampapandan Jesus
(Mat. 26:47-56; Mk. 14:43-52; Lk. 22:47-53)
1 Unat goh nalpah an nunluwaluh Jesus ya initnud da'min intudtuduwana ta bimmad'ang amih nan Ginnaw an Kidron ta immuy amih nan dammangna. Ya immuy amih dih nan wadan di galden an natamman hi ayiw an olibo.* Hay ngadan ten galden ya nan Galden an Gethsemane (bahaom nan footnote di Mat. 26:36 ta innilaom di pohdon ten ngadan an ibaga).
2 Ya henen galden ya hiyay gunmi na'amungan ay da Jesus, at hi Judas an mangituduh adpapan Jesus ya inilanan hidiy gunmi ayan. 3 At initnudna din tindalu, ya nan hennag nan ap'apun di papadi, ya nan Pharisees ta immuydah nan galden. Ya nun'odnanday matadom an hanggap, ya panul, ya nan pundilagda. 4 At immuy dinamun Jesus dida ti i'innilanan amin di ma'at ay Hiya, ya inalinan diday, “Hay ngadan nen anaponyu?”
5 Ya tembaldan inaliday, “Hi Jesus an iNazareth.”
Ya inalin Jesus di, “Ha"in hi Jesus an anaponyu.” Ya ni'ta'dog ay didah Judas an mangitudun Hiya ta dapoponda. 6 Ya himmunodda, ya nun'atu"indah nangalyan Jesus un Hiyay anaponda.† Isa. 28:13.
7 Ya impidwan goh Jesus an inalinay, “Hay ngadan ne tatagway anaponyu?”
Ya inaliday, “Hi Jesus an iNazareth.”
8 Ya inalin Jesus ay diday, “Inali' ay da'yuy Ha"in hi Jesus an anaponyu. Ya immannung ay an Ha"in di anaponyu at adiyu ni' ilagat tun ni'yibba'.” 9 Ya manu ay inalin Jesus hene ya ta mipa'annung din inalinah hopapnan inalinay,
“An amin nan pento' Apo Dios an kumulug ay Ha"in
ya mi'id ah nilahhin ay Ha"in.”‡ Jn. 6:39; 17:12.
10 Ya nunhahanggap hi Simon Peter, at ay mannu'nut ya impalangna, ya nan immapit hi agwan an ingan din himbut di Nabagtun Padiy napalang. Ya hi Malchus di ngadan den himbut.
11 Ya immandal Jesus ay Peter di, “Pohdon Amay ipaligligata', at undan alyom hi nomnommuy un'u adi abuluton? At eh'otmuh nen hanggapmu!”
Hay Nangihautan Peter ay Jesus
(Mat. 26:47-58, 69-75; Mk. 14:43-52, 66-72; Lk. 22:47-62)
12 Dempap din tindalu, ya din ap'apuda,§ Nan ap'apun di tindalun di iRome ya impapto'nay 1,000 an tindalu. Agguy tu'u inilah unda wah din amin. ya din u'upihyal di Hudyuh Jesus, ya binobodda, 13 ya inyuydah nahhun ay Annas. (Hi Annas ya hiyay aman di ahawan Caiaphas an nan Nabagtun Padin den tawon.* Hi Annas di nahhun an Nabagtun Padi, mu inaanda hiyah din 15 A.D. Ya do'ol di holagnan numbalin hi Nabagtun Padi an umat hinan leman imbabaluynan linala'i, ya nan ohan inapunan lala'in hi Caiaphas, ya nan ohan ap'apuna. Ya ta"on un bo'on hiyay Nabagtun Padin den tawon mu nidugah di pange'gonan nan tatagun hiya damdama. Mid mapto' ya didan amin an hina"ama ya na'ohhay gettaw di a'abungdad Jerusalem. Ya hi Caiaphas di Nabagtun Padih din 18-36 A.D. (bahaom goh nan duwan footnotes di Lk. 3:2). 14 Ya hi Caiaphas din nangalih nan Hudyuh nahayupandah un maphod hi un ohay mangiyatoy an amin hinan tatagu ta adida matoy an amin.† Jn. 11:49-52.)
15 Ya inun'unud da Simon Peter ya din oha goh an ibbamin intudtuduwan Jesus di pangiyayandan Jesus. Ya inabulutday itnudan nen ni'yibban Peter ta ni'higup hinan gettaw di abung nan Nabagtun Padi, ya manu ay inabulutda ti nihamad di nanginnilaan nan Nabagtun Padin hiya. 16 Mu agguy himmigup hi Peter hinan pantaw di allup. Ya immuy nan ni'yibban Peter an nanginnilah nan Nabagtun Padin ni'hapit hidin babain mun'adug hinan pantaw ta ipahigupnah Peter, at inabulutna.
17 Ya unat goh tinnig din babaih Peter ya inalinan hiyay, “Undan bo'on he"ay ohah nan nangunu'unud enen lala'i?”
Ya inalin Peter di, “Bo'ona'!”
18 Ya nun'apuy nan tagala ya nan mumpun'adug hinan gettaw ta mun'aniduda ti tungnin. At immuy ni'yaniduh Peter ay dida.
Hay Nanumalyaan nan Nabagtun Padin Jesus
(Mat. 26:57-68; Mk. 14:53-65; Lk. 22:66-71)
19 Imbagan nan Nabagtun Padin Jesus di aatmin intudtuduwana ya nan itudtudunah nan tatagu.
20 Ya tembal Jesus an inalinay, “An amin di intudtudu' ya dengngol di tatagu ti nuntudtudua' hinan Timplu ya hinan ahimbahimba'an an a'amungan di Hudyu, ya an amin di intudtudu' ya impadngol'u. 21 At anaad ta Ha"in di pummahmahanyuh nan intudtudu'? Kan nan tataguy pangibaganyu ti dengngolday intudutudu' ay dida, at inilada.”
22 Ya unat goh nalpah an inalin Jesus hene ya tinapa' din ohan upihyal di angahna,‡ Isa. 50:6. ya inalinay, “Undan mi'id bainmu ta umat hinay pambalmuh nan Nabagtun Padi?”
23 Ya tembal Jesus an inalinay, “Undan waday inali' hi nahihinnu? Wada ay ya ibagam hitun tatagun na'amung, mu mi'iwod ay ya anaad ta tinapa'a'?”
24 Ya agguyda inubad din bobod Jesus, mu hennag Annas Hiyan Caiaphas an nan Nabagtun Padi.
Hay Nangihautan Peter ay Jesus hi Pidwana
(Mat. 26:69-75; Mk. 14:66-72; Lk. 22:54-62)
25 Wagwah dih Peter an mi'yan'aniduh din way apuy. Ya waday udumnan§ Bahaom nan footnote di Mat. 26:71 ta innilaom nan ngadan di ustuh nangibagan Peter. himmapit ay hiyan inalinay, “Undan bo'on he"ay ohah din intudtuduwan nen lala'in dempapda?”
Ya inhaut Peter an inalinay, “Bo'ona'!”
26 Ya wah di han agin din lala'in himbut din Nabagtun Padin pinalang Peter di ingana, ya inalinay, “Undan bo'on he"a din tinnig'un ni'yamung eden lala'ih nan galden?”
27 Ya inhaut goh Peter an inalinay, “Bo'ona'!” Ya unat goh inalin Peter hene ya himbumagga ya timmalanu han awitan.
Hay Na'na'at hidin Ma'alih Maphod an Alemanah din Hopap di Simana Santas* Na'at hidin Nisan/Abib 15, 30 A.D. hinan Gutud di Nipaligligatan Jesus.
Hay Nanumalyaan Pilate ay Jesus
(Mat. 27:11-14; Mk. 15:1-5)
28 Nabiggat hi we'weet† Unu helhelong hi Alemana. Ya mite"a nan Gotad di Punnomnomandah nan Namaliwan din Anghel Apo Dios hinan Hudyuh din Penghanah nan napuyaw hi alas sais (mu hiyah ne te"an di algawda an Habadu ay didan Hudyu an ta"on un Alemana pay ay ditu'ud ugwan). ya enekakdah Jesus hinan abung Caiaphas ta inyuydah abung di gobelnadol. Ya na'uy an madatngan nan alyondan gotad an Punnomnomandah nan Namaliwan di Anghel Apo Dios hinan Tatagu,‡ Ta"on un hay Nisan/Abib 14 (Opatna) di ustuh algaw nan gotad an Punnomnomandah nan Namaliwan di Anghel Apo Dios hinan Tatagu mu hin'umu'uddum ya un egman nan tatagun humapit, ya hiyay imbaagda an ta"on un Behtan di Tinapay an Agguy Nabino'bo'an an na'at hi Nisan/Abib 15-21 di penhoddan hapiton. at agguy hinumgop nan Hudyuh abung di gobelnadol ti hay uldinda ya gulat ta humgopda at madi'aanda anuh nan adi mattig ti henen abung ya abung di Hentil, ya mapaniaw hi unda nadi'aan ya me"andan den gotad. 29 At pimmitaw hi Pilate§ Hay nunggobelnadolanad Judea ya hidin 26-36 A.D. an nanamun dida, ya inalinan diday, “Hay idiklamuyuh bahol ten tagu?”
30 Ya inalin din tataguy, “Gulat ta mi'id di baholna at adimi iyalin he"a!”
31 Ya inalin Pilate ay diday, “Ihnay uldinyu, at hiyay panumalyayu, ya okod ayuh atonyun Hiya.”
Mu inalin din Hudyuy, “Mid biyangmin Hudyun mamatoy hi tagu ti hiyah ne inyuldinyun iRome!” 32 Ya hanan na'at ya hiyay nangipa'annung hidin inulgud Jesus hi aat di atayana.* Jn. 12:7.
33 At numbangngad hi Pilate hinan punhumalyaan hi awadan Jesus, ya binaganah Jesus an inalinay, “Undan He"ay Alin di Hudyu?”
34 Ya tembal Jesus an inalinay, “Hay nalpuwan nen imbagam ay Ha"in hi aat'u? Hay nalpuh nan tatagu unu un hay ninomnommu?”
35 Ya inalin Pilate di, “Bo'ona' Hudyu, at hay nanginnilaa' hi aatmu? Hay ngadan ne tuwali han baholmu ta inyali da'ah nan i'ibbam an Hudyun ha"in ya nan a'ap'apuyun papadi?”
36 Ya tembal Jesus an inalinay, “Immannung an alia', mu bo'on hitun lutay pun'alia'. Ti gulat ta hitun lutay pun'alia' at agguya' niyalin he"a ti baliwana' hinan tatagun mangunud ay Ha"in ta agguya' dempap. At hiyah ne panginnilaan an bo'on hitun lutay pun'alia'.”
37 Ya inalin Pilate di, “At ali'a mah?”
Ya tembal Jesus an inalinay, “Immannung henen inalim. Ya manu ay immalia' hitun lutan nitungaw ya ta itudu' hinan tataguy aat nan Nahamad an Ma'unud. Ya nan tatagun mamhod hinan Nahamad an Ma'unud ya diday mangulug ay Ha"in.”
38 Ya inalin Pilate di, “Undan wada udot di Nahamad an Ma'unud?”
Hay Nanumalyaandan Jesus hi Pamatayandan Hiya
(Mat. 27:15-26; Mk. 16:6-15; Lk. 23:13-25)
Pimmitaw goh hi Pilate hinan wadan di Hudyu, ya inalinan diday, “Hay inila' ya mi'id ah bahol nen tagu! 39 Mu waday ugaliyun gulat ta madatngan nan Gotadyuh Punnomnomanyuh din Namaliwan di Anghel Apo Dios hinan O'ommodyuh din Penghana ya ibagayuy pohdonyu ta ibo'tan'uy ohah nan balud. At akkay hi Jesus an Alin di Hudyuy Hiyay pohdonyuh ibo'tan'u?”
40 Ya imbugawdan nambal an inaliday, “Hi Barabbas di ibo'tanmu, ya bo'on hi Jesus!” Mu adi mangngol hi Barabbas ti pimmatoy.
*18:1 Hay ngadan ten galden ya nan Galden an Gethsemane (bahaom nan footnote di Mat. 26:36 ta innilaom di pohdon ten ngadan an ibaga).
†18:6 Isa. 28:13.
‡18:9 Jn. 6:39; 17:12.
§18:12 Nan ap'apun di tindalun di iRome ya impapto'nay 1,000 an tindalu. Agguy tu'u inilah unda wah din amin.
*18:13 Hi Annas di nahhun an Nabagtun Padi, mu inaanda hiyah din 15 A.D. Ya do'ol di holagnan numbalin hi Nabagtun Padi an umat hinan leman imbabaluynan linala'i, ya nan ohan inapunan lala'in hi Caiaphas, ya nan ohan ap'apuna. Ya ta"on un bo'on hiyay Nabagtun Padin den tawon mu nidugah di pange'gonan nan tatagun hiya damdama. Mid mapto' ya didan amin an hina"ama ya na'ohhay gettaw di a'abungdad Jerusalem. Ya hi Caiaphas di Nabagtun Padih din 18-36 A.D. (bahaom goh nan duwan footnotes di Lk. 3:2).
†18:14 Jn. 11:49-52.
‡18:22 Isa. 50:6.
§18:25 Bahaom nan footnote di Mat. 26:71 ta innilaom nan ngadan di ustuh nangibagan Peter.
*18:27 Na'at hidin Nisan/Abib 15, 30 A.D. hinan Gutud di Nipaligligatan Jesus.
†18:28 Unu helhelong hi Alemana. Ya mite"a nan Gotad di Punnomnomandah nan Namaliwan din Anghel Apo Dios hinan Hudyuh din Penghanah nan napuyaw hi alas sais (mu hiyah ne te"an di algawda an Habadu ay didan Hudyu an ta"on un Alemana pay ay ditu'ud ugwan).
‡18:28 Ta"on un hay Nisan/Abib 14 (Opatna) di ustuh algaw nan gotad an Punnomnomandah nan Namaliwan di Anghel Apo Dios hinan Tatagu mu hin'umu'uddum ya un egman nan tatagun humapit, ya hiyay imbaagda an ta"on un Behtan di Tinapay an Agguy Nabino'bo'an an na'at hi Nisan/Abib 15-21 di penhoddan hapiton.
§18:29 Hay nunggobelnadolanad Judea ya hidin 26-36 A.D.
*18:32 Jn. 12:7.