5
Hay Intudun Jesus hinan Duntug* Mid mapto' ya na'at hidin 28 A.D., ya henen timpuy ma'alih Gutud di Nundongolan Jesus.
(Lk. 6:20-36)
Tinnig Jesus an do'ol di tatagu, at nunti'id hinan duntug, ya inumbun. Ya unat goh lini'ub nan himpulu ta duwan intudtuduwana Hiya ya ente"anan nuntudtudun dida.
Hay Aat di Wagah
Ya inalin Jesus di,
“Mawagahan nan tatagun iniladan adida abalinan hi un mid badang Apo Dios
ti diday middum hinan Pumpapto'an Apo Dios ad abuniyan!
Mawagahan nan munlungdaya
ti al'alu'on Apo Dios dida!
Mawagahan nan ma'uya
ti ipahakup Apo Dios ay dida tun luta!
Mawagahan nan tatagun ma"amnaw an mangat hi pohdon Apo Dios
ti ihamad Apo Dios an mangipa'annung hinan ato'atonda!
Mawagahan nan mammo' hi ibbada
ti hom'on goh Apo Dios dida!
Mawagahan nan tatagun hi Apo Dios ya anggay di nomnomondah unudonda
ti diday mannig ay Apo Dios!
Mawagahan nan mangipapanuh hinan mumbobohhol
ti ibilang Apo Dios didah imbabaluyna!
10 Mawagahan nan mipaligligat an dumalat nan pangatandah nan pohdon Apo Dios
ti diday middum hinan pumpapto'anad abuniyan!
11 Immannung an mawagahan ayuh un da'yu hiwihiwitan hinan tatagu, ya impaligligat da'yu, ya ipabahobahol da'yu an dumalat di pangunudanyun Ha"in. 12 Dumenodenol ayu ti do'ol di lagbuyuh matalepon ad abuniyan. Ya hiyah ne umat hinan ina'inat din tataguh nan do'ol an propetah din penghana.”
Hay Nipa"el an Umat hi Ahin ya Hilaw
13 Ya intuluy Jesus an inalinay, “Da'yun kumulug ya umat ayuh ahin ta ahinanyun amin di tataguh tun luta. Mu pinumhaw ay nan ahin ya adi mabalin an mipabangngad di tamtamna, at mitapal, ya enegpa' nan tatagu.
14 Ya umat ayu goh hinan hilaw ta hilawanyuy nomnom an amin nan tataguh tun luta. Ya umat ayu goh hinan babluy an nipattu' hinan buludnan mamallag di hilawda. 15 Tolganyu ay nan hilaw ya adiyu hanian hinan pamahan, mu unyuat ipattu' hinan nabagtu ta way aton nan tataguh nan abung an mabnangan. 16 Ya umat goh ay da'yu ti paddungnay benenanganyuy tatagu. At mahapul an atonyu ta way atondan mannig hinan maphod an ugaliyu, at hapitonday amaphodan Ama tu'ud abuniyan.”
Hay Nuntugunan Jesus hinan Hudyu ta Unudonday Uldin Moses
17 Ya intuluy Jesus an inalinay, “Adiyu nomnomon an manu ay immalia' ya ta mi'ido' din inyuldin Moses ya din intudtudun din propetah din penghana, ti hay aat di inalia' ya ta itudtudu' di pohdondan ibaga. 18 Heten alyo' ya adiyu al'aliwan ti adi mapogpog di inyuldin Moses ta nangamung di pogpog tun luta ya ad abuniyan, ti ta"on ah ohah kulit an pa"it'ittang ya adi magahgahnian! 19 At hiyaat un nan tagun adi mangunud hi ta"on un itang hinan Uldin ya ituduwanay udum ta adida goh unudon ya henen tagu di na'ampa ahan hinan Pumpapto'an Apo Dios ad abuniyan. Mu nan tagun mangunud hinan Uldin ya ituduna goh hinan udum an tatagu ta unudonda ya hiyay nabagtuh nan Pumpapto'an Apo Dios ad abuniyan. 20 At padana' da'yu ta mahapul an nahamad di atonyun mangunud hinan pohdon Apo Dios ya un hay aton nan mangitudtuduh nan Uldin ya nan Pharisees, ti adiyu ay aton at adi ayu middum hinan Pumpapto'an Apo Dios ad abuniyan.”
Hay Nitudtuduwan di Aat di Bungot
21 Ya intuluy Jesus an inalinay, “Hay intugundah din tataguh penghana ya inaliday, Adi ayu pumatoy hi tagu ti nan pumatoy ya humalyaon di huis, ya impapatoyna. Ex. 20:13. 22 Mu hay alyo' ya ta"on nan tagun mabungot hi ibbana ya miyuy goh hinan huis. Ya gulat goh ta nan tagun mi'hapit hinan ibbana ta hiwitana ya miyuy hinan Konsehal Unu Kabohelya unu Sanhedrin. Hiya ya umat hinan Supreme Court di Hudyu. ta diday mangipanuh. Ya nan tagun mangalih nan ibbanay, Mid hulbim! ya moltaon Apo Dios hiyah nan apuy ad imbelnu.
23 Gulat ta iyuyyuy onong Apo Dios hi epe'nongyu, ya henen pangiyayanyu ya nipaddeh an ninomnomyun waday umi'ingol ay da'yu, 24 at hay mahapul ya umuy ayuh nan numbaholanyu ta muntutuyu ayu ta aliwana ya unyu mahkay epe'nong nan onongyun Apo Dios.
25 Gulat ta waday mangidiklamun da'yu ya mahapul an mi'hapit ayun hiya, ti adiyu ay at idiklamu da'yuh nan huis ta nan huwis di mangipiyuy ay da'yuh nan pulis, at mibalud ayu. 26 Mu ten alyo' ay da'yu an hay mahapul hi atonyuh un ayu mibo'tan hinan baludan ya idatyun amin di bayad di moltayu an ta"on un ah hepeng.”
Hay Nitudtuduwan di Aat nan Umilugtapan
27 Ya intuluy Jesus an inalinay, “Dengngolyu goh nan tugun an alyonay, Adi ayu umilugtap.§ Ex. 20:14; Deut. 5:18. 28 Mu alyo' ay da'yuy, Ta"on un wah nomnom di lala'iy umamnawanah nan babai ta penhodnan elo' ya paddungna damdamay unna enelo'. 29 At hiyanan gulat ta nan amnawan di matayu ta hiyay dumalat hi abaholanyu ya odolnah unyu ukiton ya intapalyu, ti onaynah un ohah nen matah mitapal ya un henen mitapal an amin di odol hi ad imbelnu. 30 Ya umat goh hinan amnawan di ngamay ti gulat ta hiyay dumalat hi abaholanyu ya onaynah unyu putulon ya intapalyu, ti onaynah un ohah nen ngamay hi mitapal ya un henen mitapal an amin di odol hi ad imbelnu.”
Hay Nitudtuduwan di Munhiyan an Nunhimbaluy
31 Ya intuluy Jesus an inalinay, “Hay intugunda goh hidin penghana ya inaliday, Gulat ta ihiyan nan lala'iy ahawana ya mahapul an waday permaanah nitud'an di nunhiyananda ta idatnah nan ahawana.* Deut. 24:1. 32 Mu ten alyo' ay da'yuy, Nan lala'in mangihiyan hi ahawana an bo'on hay nangilugtapanan hiyay dumalat ya mabaholan hi un hiyay dumalat hi umilugtapan nan babai. Ya mabaholan goh nan lala'in mamentan hinan babain nihiyan.”
Hay Nitudtuduwan di Punhapataan hinan Way Itulag
33 Ya intuluy Jesus an inalinay, “Dengngolyu goh din intugundah din penghanan inaliday, Adiyu ibahhaw di itulagyuh unyu ihapatan Apu tu'u. Ecc. 5:4. 34 Mu ten alyo' ay da'yuy, Wada ay di itulagyu ya adiyu ihapata. At adiyu ihapatad abuniyan ti hiyay umbunan Apo Dios an mumpapto'. 35 Ya adiyu goh ihapatah tun luta ti paddungnay hiyay pangidah'ayanah hu'ina. Ya adiyu goh ihapatad Jerusalem ti hiyay babluy nan na'abbagbagtun Ali. 36 Ya ta"on nan odolyu ya adiyu ihapata ti hiyay limmun Apo Dios, at hi Apo Dios di okod ya bo'on da'yu. Ti ta"on un ah ohah uban unu bo'on uban ya mid ologyun munlumu ti Hiyay okod. 37 Hay maphod hi alyonyuh un ayu mi'tulag ya alyonyuan, Oo, ato'! ya un ay adiyu ya alyonyuan, Adi' aton! ya ammuna. Adi ayu munlayah, at adi mahapul hi unyu ihapatay itulagyu ti nan layah ya nalpuh nan diyablu.”
Hay Nitudtuduwan di Aat di Balloh
38 Ya intuluy Jesus an inalinay, “Dengngolyu ya inilayu din tugun an alyonay, Pilukon ay nan taguy matan di ibbana ya mahapul an mapilok goh di matan nan pimmilok, ya pengawan ay goh nan taguy baban di ibbana ya mahapul an mapengawan goh nan pimmengaw. Ex. 21:24; Lev. 24:20; Deut. 19:21. 39 Mu ten alyo' ay da'yuy, Wa ay di aton di ibbayun da'yuh nappuhi ya adiyu iballoh. Ya gulat ta waday manapa' hi apengyu ya adiyu iballoh. 40 Ya gulat ta waday mangidiklamun da'yu ta alanday inlubungyu ya iddumyun idat nan jacketyu. 41 Ya gulat ta ipilit nan tindalun mangipadon hinan makutudan da'yuh ohay kilomitlu ya ta"on ya inodnanyuh duway kilomitlu. 42 Ya an amin di mun'adaw ya adi ayu na'ekkotan, at idatanyu. Ya un ay pohdondan bonhon di gina'uyu ya ipabnohyu.”
Hay Nitudtuduwan di Pamhodan hi Buhul
(Lk. 6:27-28, 32-36)
43 Ya intuluy Jesus an inalinay, “Dengngolyu din tugun an alyonay, Pohdonyu nan mamhod ay da'yu,§ Lev. 19:18. mu abohlanyu nan mi'bohhol ay da'yu. 44 Mu ten alyo' ay da'yuy, Ta"on un nan mamohol ay da'yu ya pohdonyu goh. Ya nan mamaligat ay da'yu ya iluwaluanyu dida 45 ta hiyay attigana an imbabaluy da'yun Ama tu'ud abuniyan. Ti limmun Apo Dios di potang ta way pun'algawan nan tatagun nahamad di ugalina ya nan nappuhiy pangatna, ya limmuna goh di udan hi pananum an amin nan tatagun un'unnud ya nan adi umunud hinan Uldina. 46 Gulat ta nan mamhod ay da'yuy pohdonyu ya anggay ya mid ahan lagbuyun ne, ti ta"on un nan mapihul an tatagun mun'amung hi buwit ya umat goh hinay atonda. 47 Ya gulat ta nan liligwayu ya anggay di apngaonyu ya umat ayu damdamah nan agguy kimmulug ti umat hinay atonda. 48 At hay mahapul ya na'ahhamad di ugaliyu ta umat hi ugalin Ama tu'ud abuniyan an na'ahhamad.”

*^ Mid mapto' ya na'at hidin 28 A.D., ya henen timpuy ma'alih Gutud di Nundongolan Jesus.

5:21 Ex. 20:13.

5:22 Unu Kabohelya unu Sanhedrin. Hiya ya umat hinan Supreme Court di Hudyu.

§5:27 Ex. 20:14; Deut. 5:18.

*5:31 Deut. 24:1.

5:33 Ecc. 5:4.

5:38 Ex. 21:24; Lev. 24:20; Deut. 19:21.

§5:43 Lev. 19:18.