23
Hay Nanumalyaan Pilate ay Jesus
(Mat. 27:1-2, 11-14; Mk. 15:1-5; Jn. 18:28-38)
Inyuy mah an amin nan tatagun na'amung hi Jesus ay Pilate,* Hay nunggobelnadolanad Judea ya hidin 26-36 A.D. ya ente"adan nangidiklamun Hiyan inaliday, “Dengngolmiy nappuhih nanudtudunah nan tatagu, at hiyanan nginumhayda, ya tinuguna dida ta adida idat di buwitdah nan Alin hi Caesar ad Rome. Ya inalina goh un Hiyah Kristu an ali.”
Ya inalin Pilate ay Hiyay, “Undan He"ay Alin di Hudyu?”
Ya tembalnan inalinay, “Immannung nan inalim.”
Ya inalin Pilate hinan a'ap'apun di papadi ya din do'ol an tatagu di, “Mi'id ah mattig'uh pangidalatan hi pamatayan eten tagu!”
Mu inyal'alladan nangilulud an inaliday, “Indoldodoldolna nan tatagu ta mi'pattoydah nan gubilnu ti dumalat nan intudutudunah nan abablubabluy an amin hitun Provinciad Judea an ente"anah nan Provinciad Galilee ta nangamung eten babluy.”
Hay Nangiyayandan Jesus hinan Alin hi Herod
Unat goh dengngol Pilate nan indiklamun nan tataguh aat Jesus ya inalinan diday, “Undan iGalilee heten tagu?” Ya unat goh dengngolnan iGalilee hi Jesus ya impiyuynah awadan Herod Hay nun'alian Herod Antipas ya hidin 4 B.C. ta engganah din 39 A.D. (bahaom nan footnote di Mat. 14:1 ta innilaom di udumnan aatna). an ap'apuh nan Provinciad Galilee ta hiyay munhumalyan Jesus ti nipaddeh an wah did Jerusalem hi Herod.
Ya unat goh tinnig Herod hi Jesus ya ma"am'amlong ti nadnoy di nanamhodanan mannig ay Hiya ti dengngolnay do'ol an umipanoh'an ina'inatna, ya penhodnan tigon di udum hi atonan umipanoh'a. At binagabagan Herod hi Jesus, mu agguyna hiya temtembal. 10 Ya wah di nan a'ap'apun di papadi ya nan muntudtuduh nan Uldin an gunda pun'it'u' nan ipabaholdan Hiya. 11 Ya ta"on hi Herod ya nan tindaluna ya linayalayahanda ya pinadngopadngolanda Hiya. Ya impilubungday mun'aphod an lubung an umat hi lubung di ali ay Jesus ya unda ipibangngad hi awadan Pilate. 12 Ya nete"an nen algaw ya nunligwa mahkay da Pilate ay Herod ti din hopapna ya numbohholda.
Hay Nahumalyaan Jesus hi Pamatayandan Hiya
(Mat. 27:15-26; Mk. 15:6-15; Jn. 18:38—19:16)
13 Inayagan Pilate nan a'ap'apun di papadi, ya nan udumna goh an a'ap'apun di Hudyu, ya nan tatagu ta ma'amungda. 14 Ya inalinan diday, “Inyaliyuh ten tagu, ya inaliyuy indoldol ten taguy adiyu pangunudan hinan uldin, mu dengngol'uy inalinah nunhumalyaa' ay Hiya ya mi'id ah ohah inatnah nan impabaholyun Hiya. 15 Ya hiyah ne goh di impanuh Herod, at hiyaat unna ipibangngad ay ditu'uh tu. At adi umdah nen inatnah dumalat hi atayana. 16 At hay ato' ya un'u ipahaplat, ya imbo'tan'u Hiya.”
17 (Mu atawotawon hinan Gotad di Punnomnomandah nan Namaliwan nan Anghel Apo Dios hinan Hudyu ya mahapul an ibo'tan Pilate di ohah nan balud. Heten verse ya mi'id hinan do'ol an nabayag an nali'up an pepel an nitud'an di Hapit Apo Dios, mu ihnah nan udum.) 18 At nundedehhan din tatagun nuntu'u' an inaliday, “Mapatoy heten tagu ta hi Barabbas§ Hay pohdonan ibaga ya lala'in imbaluy Abba. di mibo'tan!” 19 (Nibalud hi Barabbas ti hiyay ohah gimmuluh nan babluy, ya pimmatoy.)
20 Ya ni'hapit goh hi Pilate ay dida ti penhodnan ibo'tan hi Jesus. 21 Mu nuntu'u'dan inaliday, “Ipilanham! Ipilanham!”
22 Ya impitlunan nangal'alu' ay didan inalinay, “Anaad? Undan way bahol ten tagu? Mi'id ahan di gapunah pamatayan ay Hiya! At hiyanan un'u ipahaplat, ya imbo'tan'u.”
23 Mu intugtugadan nuntu'u' an nangalih ipilanhanah Jesus. Ya immameh din nuntu'u'anda. 24 At inunud Pilate din inalida, at impapatoynah Jesus. 25 Ya imbo'tana han tagun nibalud an ohah nan gimmulu ya pimmatoy ti hiyah ne penhod nan tatagu.
Hay Nilanhaan Jesus hinan Krus
(Mat. 27:32-44; Mk. 15:21-32; Jn. 19:16-27)
26 Unat goh inyuydah Jesus ya dinamuda han tagun bumahhel hinan siudad an hi Simon an iCyrene an nalpuh nan babluy hinan madinuntug. Ya dempapda hiya, ya impapi'ugdan hiya han krus ta mitnud ay Jesus.
27 Ya do'olday tatagun nitnud ay Jesus an ahilulugway udumnah binabain mammo' ay Hiya. 28 Mu nunhiggung hi Jesus, ya inalinan diday, “Da'yun binabain iJerusalem ya adia' lugwalugwaan. Hay lugwaanyu ya hay odolyu ya nan imbabaluyyu. 29 Ti udum di algaw at alyonyuy, Od'odolnah un bahig han babai ta mid imbaluynan ipa'inumana! 30 Ya alyonyu goh di,
Mun'aghang ni' nan aduntuduntug ta punggabunan da'mi!
Ya mun'egday ni' tun buludna ta mun'ilubu' ami!* Hos. 10:8.
31 Ti gulat ta aton nan tataguy umat hinan nappuhih nan mumballun ayiw at iyal'alladan mangat hi nappuhih un malyaw!”
32 Ya wada goh di duwan adi mangngol an linala'in ni'yiddumdan Jesus an pi'patoy. 33 Ya unat goh immatamdah nan duntug an ngadanay Tungal di Ulu Unu Calvaria hinan hapit di iRome. ya hidiy nangilanhaandan Jesus hinan krus, ya ni'lanhada goh din duwan adi mangngol an numpinangngilonda didah delloh Jesus.
34 Ya himmapit hi Jesus an inalinay, “Ama, aliwam ni' tun aton daten tatagun Ha"in ti unda atog agguy inilay gunda aton.” Nan udumnan nabayag an nali'up an pepel an nitud'an di Hapit Apo Dios ya agguyda imbaag nan hinapit Jesus hitu. Mu nitudo' hinan udum.
Ya inyapong din titindalu din lubung Jesus an unda imbibinnunut.§ Psa. 22:18.
35 Ya timma'ta'dogda din tatagu ta am'amangondah Jesus,* Psa. 22:17. ya pinahiw din a'ap'apun di Hudyu Hiyan inaliday, “Binaliwanay udumnah tagu! At un adya Hiyay Alin Pento' Apo Dios at goh ya adina baliwan di odolna?” Psa. 22:8.
36 Ya ta"on din tindalu ya pinahiwdah Jesus, at inyuydan Hiya din limminun lipog, ya indawdawda ta ipa'inumda, 37 ya inaliday, “Un ay He"ay Alin di Hudyu at baliwam di odolmu!” 38 Ya waday nitudo' an inhinadah tangad di uluna an umat hituy nitudo': “Hiyah te Alin di Hudyu.”
39 Ya ta"on un heden ohan adi mangngol an ni'lanha ya pinadngopadngolanah Jesus an inalinay, “Undan bo'on He"ah Kristu? At baliwan di odolmu ta pi'baliw da'mi!”
40 Mu inhingal din ohan ibbanan ni'lanha hiyan inalinay, “Undan adim e'gonan hi Apo Dios ta alyomdi umat hina? Ti mahumalya tu'un amin hi awni an ta"on un Hiya, 41 mu dita ya nahamad di ahumalyaanta damdama ti hiyah ne balloh nan nappuhin inatta. Mu heten tagu ya mi'id inatnah nappuhi!”
42 Ya inalinan Jesus di, “Apu, nomnomona' ni' hi un'a mumbangngad an mumpapto'.”
43 Ya inalin Jesus di, “Umannung heten alyo' an mi'hina'an Ha"in ad ugwan hinan Babluy an Awadan di Lenggop ya Pun'an'anlaan.”
Hay Natayan Jesus
(Mat. 27:45-56; Mk. 15:33-41; Jn. 19:28-30)
44 Nuntonga nin din algaw an un alas dose, Bahaom nan footnote di Mat. 20:3 ta innilaom di aat ten olas. mu hemmelong an amin tun luta ta nangamung hi alas tres hi napuyaw§ Bahaom nan footnote di Mat. 20:3 ta innilaom di aat ten olas. 45 ti hemmelong nan algaw. Ya nahekhek nan kultinan di pantaw nan kuwaltun nan Timplun Apo Dios an nete"ah din nitayun ta nundadyu. 46 Ya bimmugaw hi Jesus an inalinay, “Ama, He"ay manalimun hinan lennawa'!”* Psa. 31:5. Ya unat goh inalinah de ya natoy.
47 Ya unat goh tinnig din kapitan di tindalun amin din na'na'at ya hinapitnay anabagtun Apo Dios, ya inalinay, “Immannung an mi'id ahan di bahol ten tagu!” 48 Ya ta"on goh din tatagun na'amung an ni'tigaw hinan na'ana'at ya nidugah di nunlungdayaanda an nun'ug'ugday palagpagdah din immanamutanda. 49 Mu nibabataan an timmata'dog an amin din ni'yibban Jesus ya ta"on din binabain nangun'unud ay Hiyan nalpuh nan Provinciad Galilee ta tigonday ma'ma'at. Manu ay nibabataandan timmata'dog ti numbobollad nan nilanhah nan krus ta mabainanda.
Hay Nilubu'an Jesus
(Mat. 27:57-61; Mk. 15:42-47; Jn. 19:38-42)
50-51 Wada han lala'in ngadanah Joseph an i'Arimathea an ohan babluy hinan Provinciad Judea. Ya hiyay ohah nan ap'apun di Hudyu an membron di Konsehal, ya maphod an tagu ti nahamad di ugalina, ya hiyay ohah nanannod hinan Alin honogon Apo Dios an mumpapto' hitun luta. Ya agguyna inabulut heden inat nan i'ibbanan Jesus. 52 Ya immuy ay Pilate an nangibagah un mabalin an alanay odol Jesus. 53 Ya unat goh inabulut Pilate ya immuyna inlahun din odol Jesus hinan nilanhaana, ya teneplaganah nan mapmaphod an uloh an ma'alih linen, ya inyuyna inlubu' hinan pa'aggungat an dulmug an mi'id ah nilublubu'. 54 Ya Alemanah den nangilubu'ana an hiyay algaw hi pundadaanandah nan ma'at hinan magadyuh an Habadun ngilin.
55 Ya din binabain nangun'unud ay Jesus hidin nalpuwandah nan Provinciad Galilee ya ni'yuydan Joseph ta tinnigday nilubu'ana ya hay aat goh di nipali'uhan di odolna. 56 Ya unat goh nalpah an tinnigda ya immanamutda, ya indadaanday lana ya din numbino'ob'on an bangbanglu ta iyamyuddah odolna. Mu agguyda inlamuh eden nahdom ti nete"ay Habadun ngilin, at nun'eblay daden i'ibban Jesus ti inunudday Uldindan Hudyu.

*23:1 Hay nunggobelnadolanad Judea ya hidin 26-36 A.D.

23:7 Hay nun'alian Herod Antipas ya hidin 4 B.C. ta engganah din 39 A.D. (bahaom nan footnote di Mat. 14:1 ta innilaom di udumnan aatna).

23:17 Heten verse ya mi'id hinan do'ol an nabayag an nali'up an pepel an nitud'an di Hapit Apo Dios, mu ihnah nan udum.

§23:18 Hay pohdonan ibaga ya lala'in imbaluy Abba.

*23:30 Hos. 10:8.

23:33 Unu Calvaria hinan hapit di iRome.

23:34 Nan udumnan nabayag an nali'up an pepel an nitud'an di Hapit Apo Dios ya agguyda imbaag nan hinapit Jesus hitu. Mu nitudo' hinan udum.

§23:34 Psa. 22:18.

*23:35 Psa. 22:17.

23:35 Psa. 22:8.

23:44 Bahaom nan footnote di Mat. 20:3 ta innilaom di aat ten olas.

§23:44 Bahaom nan footnote di Mat. 20:3 ta innilaom di aat ten olas.

*23:46 Psa. 31:5.

23:49 Manu ay nibabataandan timmata'dog ti numbobollad nan nilanhah nan krus ta mabainanda.