7
Hay Nangipiyamman Solomon hinan Palasyuna
Ya ente"an Solomon an nangipiyammah palasyu ta way ihinana, ya himpulu ta tuluy tawon di numpa'ammaana ya un malpah. Henen palasyun impiyamman Solomon ya nangadanan hi Palasyun hay Ayiw an Nalpud Lebanon di Niyamma. Ya hay lukud di inadu"oyna ya hinggahut ta han nalemay umpi, ya napitu ta lemay umpih inabellogna, ya napat ta han lemay inata'nangna, ya opat di nabalatoy hi cedar an ayiw hi tu'udna, ya cedar goh di li'ubna. Ya na'atpan hi ayiw an cedar an niyuhun hinan napat ta han leman li'ub an himpulu ta han lemay niyammah nan ohan balatoy. Ya nan numpinangngel an da'lig ya waday nahintutlun numpopotto' an tawah nan tulun galadu. Ya an amin nan pantaw ya tawa ya numpapaddung di lukudna, ya nan tawan amin hinan tulun galadu ya numpopotto'da.
Ya impiyammana goh di hu"up nan abung an do'ol di tu'udna,* Hay ngadan ten lugal hinan New Testament ya Balkon Solomon (Jn. 10:23; Ac. 3:11; 5:12). ya napitu ta han lemay inadu"oyna, ya napat ta han lemay umpih inabellogna. Ya natudngan, ya waday tu'udna.
Ya impiyammanay ongol an kuwaltun umbunan di alin mumpapto', ya hay ngadana ya Ongol an Kuwaltun Punhumalyaan, ya hidiy punhumalyaan Solomon hinan way diklamu. Ya nada'ligan hi cedar an ayiw an mete"ah nan dotal ta engganay atap. Ya nan palasyun ihinan Solomon tuwali ya wah nan pangngel di Ongol an Kuwaltun Punhumalyaan, ya hay aatna ya umat damdamah nan udum an niyamman abungnan ali. Ya impiyammana goh di ohan nipaddung enen abungna ta ihinan nan ahawana an din imbaluy han alid Egypt.
Ya an amin hana an abung ya hay niyamma ya nan maphod an batu an nete"ah nan nipata'doganda ta engganah hibuyda. Hanan batu ya nipaphod di lukudna ya unda alan ti inusalday lagadi. 10 Ya nan nipabunan di tu'ud ya o"ongol an nahelhilan an batu an hay lukud di udumna ya himpulu ta lemay umpih inadu"oyda, ya nan udumna ya himpulu ta duway umpih inadu"oyda. 11 Ya nan niyuhun hinan nitu'yap ya nanginan batun nahelhilan an miyunnud hinan lukudda, ya nan ayiw an cedar di niyammah tapaya. 12 Ya nan ongol an balkon ya nada'ligan di nunlene'woh hinan batun nahelhilan an nun'apeleng, ya tuluy numpun'otton, ya ohay tablan cedar hi niyuhun, ya umat goh hinan balkon hinan bunol nan Timpluh nan pantaw.
Nan Gambang an Niyammah Gina'un nan Timplun Apo Dios
13 Hi Solomon an ali ya nunhonag ta impa'ayagnah Huram Nan spellingna an Huram (unu Huram-Abi) ya spellingdah nan hapit di iTyre, mu nan spellingna an Hiram ya spellingdah nan hapit di Hudyu. Hay ma'usal ete ya Huram ta ma'innilay nun'abhiwan nan spelling di alid Tyre an Hiram an nannag ay hiya (I Ki. 5:1). ad Tyre. 14 Hiya ya nguhu an natoy hi amana, at hi inana ya nabalu an nalpuh holag Naphtali, ya hi amana ya nalpuh ad Tyre, ya hay tamuna ya nala'eng an munhibug hinan gambang hinan malgom an pangiyammaan. Ya hi Huram goh ya nala'eng, ya nanomnoman, ya ene'damnay atonan mangitamuh nan gambang hinan malgom hi pangiyammana. At immuy ay Solomon an ali, ya inatnan amin di impatamunan hiya.
Nan Duwan Tu'ud an Gambang di Niyamma
(II Chron. 4:2-5)
15 Hi Huram ya hinibugnay gambang ta impiyammanay duwan tu'ud. Ya nan duwan tu'ud ya numpaddung an duwampulu ta pituy umpih inadu"oyda, ya himpulu ta waluy umpiy lukudnah nunlene'woh, at inyuyna impata'dog hinan pantaw di Timplu. 16 Ya nuntanag goh hinan gambang ta inyammanay duwan al'altin uklup hi mihinah nan uddu' daden tu'ud. Ya hay inata'nang di hinohha ya pitu ta han godway umpi. 17 Ya na'al'altian nan uddu' di hinohhan tu'ud hinan na'apid an miyammah kanhel. 18 Ya duway linyah natuntunud an pomegranates an gambang.
19 Nan al'alti an impiyammana an gambang an wah nan uddu' di tu'ud ya numpapaddung di aatda an umat hinan nap'ol an agguy nabe'lag an habhabung an lily. Ya hay inata'nangda ya onom di umpi. 20 Ya nan al'altih nan uddu' di duwan tu'ud ya inhinadah nan bagtun din kanhel, ya nan al'alti an duway gahut di nabalatoy an pomegranate di inhinadah nan nunlene'woh. 21 At hina"ad Huram din duwan gambang an niyammah tu'ud hinan pantaw di Timplun Apo Dios, ya nangadnan heden tu'ud hi appit di agwan hi un hagangon di buhu'an di algaw ta hi Jakin, Hay pohdonan ibaga ya hiyay mangiha"ad. ya nan ohan tu'ud hi appit di iggid hi un hagangon di buhu'an di algaw ta nangadnan hi Boaz.§ Hay pohdonan ibaga ya hiyay mangipabi'ah. 22 Daden gambang an umat hinan agguy nabe'lag an habhabung an lily ya nun'ihinadah bagtun di tu'ud. At nalpah mahkay di tamuh nan tu'ud.
23 Ya nun'ammah Huram hi ongol an tangki an hay niyamma ya gambang, ya nangadnan hi Baybay. Hay a'ongolnah un lukudon hinan gagwanah nan numpinangngel hi timidna ya himpulu ta lemay umpi, ya pitu ta godway umpih anluhungna, ya napat ta lemay umpiy lukud nan na'imulana. 24 Ya nan ngalab di timid nan tangki ya nunlene'woh di duway linyan nabalbalatoy di nun'a'imul an gambang an umat hinan kalabaha nan al'altina an diday niddum hi alimatung nan tangki. Ya himpupuludah nan hinohhan umpi.
25 Henen ongol an tangki ya nipabun hinan du"ug di himpulu ta duwan gambang an niyammah umat hi bulug an baka, ya numbino'ob'on di hinagangda, ya nan tulu ya hinagangday appit hi iggid hi un hagangon di buhu'an di algaw, ya nan tulu ya hinagangday alimuhan di algaw, ya nan tulu ya hinagangday appit hi agwan hi un hagangon di buhu'an di algaw, ya nan tulu ya hinagangday buhu'an di algaw. Ya nan tipada ya wah nan gagwana. 26 Hay inugtul nan ongol an tangki ya tuluy pulgada. Nan ngalab di timidna ya umat hi timid di bahu an umat hinan nabe'lag an habhabung an lily. Hay lukud di mittuh danum eden ongol an tangki ya himpulu ta ohay libu ta han lemay gahut di galon.
Nan Gambang an Niyammah Kalesa
27 Hi Huram ya impiyammana nan gambang hi himpulun kalesa an onom di umpih inadu"oyda, ya hin'o'nom goh di umpih inabellogda, ya hin'o'pat ta han godway inata'nangda. 28-29 Hay dedeng danen kalesa ya nipa'ot di animal an umat hi layon, ya manilhig an baka, ya nan napaya'an an cherubim. Ya nan bagtuna ya nan ampan daden layon ya nan manilhig an baka ya nipa'ot goh di umat hi nalulug an al'altina. 30 Ya an amin danen kalesa ya nahin'o'pat di gambang hi niyammah pilidda. Ya gambang goh di niyammah namdon an nihu'luban nan pilidda. Ya nan opat an duguda ya waday niyammah ipattu'an di ongol an palyu', ya danen niyamma an ipattu'an di palyu' ya nipa'ot di umat hi hapang an al'altida. 31 Ya nan niyamma an ha'dol nan palyu' ya himpulu ta waluy pulgada an mete"ah nan balin di kalesa ta mumpadadyuh pituh pulgada, ya na'al'altian di nunlene'woh. 32 Ya hay lukud di inata'nang nan pilidna ya duwampulu ta pituy pulgadah puntelonan nan pilidna, ya na'ohhay niyammah nan kalesa. 33 Ya hanan pilid ya nipaddung hinan pilid di kalesan punluganan di mi'buhul, ya namahig an gambang di niyammah nan balina, ya nan niyamman nihu'luban nan pilidna, ya nan iha'dolan di pilid.
34 Danen niyammah nan opat an dugun di kalesa ya na'ohhay aat di niyammaana. 35 Ya nan tu'yapna ya waday napali'uh nan nunlene'woh an balidan hiyam di pulgadah inabellogna, ya adi ma'ma"aan an munnonong hinan tu'yapda ta way mamdon. 36 Ya na'al'altian an amin nan muntigaw hinan nunlene'woh an ihinan nan palyu', ya an amin nan nunlene'woh hinan kalesah napaya'an an cherubim, ya layon, ya nan ayiw an palma. 37 Umat hituy aat di na'amman nan himpulun kalesa an numpapaddung di aat nan nahibug, ya numpapaddung di lukudda ya nan aat di niyammanda.
38 Ya nuntanag goh hi Huram hinan gambang ta impiyammanay himpulun palyu' ta nepong hinan hinohhan kalesa. Ya hay lukud di a'ongolna ya onom di umpi, ya hay aat di mittuh danum ya duway gahut ta han tulumpuluy galon. 39 Ya inhinana din leman kalesah nan appit hi agwan hi un hagangon di buhu'an di algaw hinan Timplu, ya nan lema ya inhinanah appit hi iggid hi un hagangon di buhu'an di algaw. Ya inhinana din ongol an tangkih nan appit hi agwan hi un hagangon di buhu'an di algaw an niyappit hi buhu'an di algaw.
40 Ya impiyamman Huram goh di banga, ya inadu, ya nan ongol an palyu'.
Nan Nitudo' an Gina'un nan Ongol an Timplun Apo Dios
(II Chron. 4:6, 10—5:1)
At lempah Huram an amin nan impatamun nan Alin hi Solomon hinan Timplun Apo Dios. 41 Ya hiya hatuy impiyammana:
Nan duwan gambang an tu'ud,
ya duwan o"ongol an ay palyu' an mihinah nan uddu' di duwan tu'ud,
ya nan kanhel an al'altin nan duwan nihinan nan duwan palyu' an wah nan uddu' di tu'ud,
42 ya nan opat di gahut an umat hinan agguy nabe'lag an habhabung an pomegranates an nabalatoy an nun'itayun hidin duwan kanhel an niyammah al'altin din duwan nipata' hinan uddu' di tu'ud an nihinan din duwan palyu',
43 ya nan himpulun kalesan nun'ihinan di hinohhah nan himpulun o"ongol an palyu',
44 ya nan himpulu ta duwan niyamman umat hi bakan nihinan di ongol ahan an tangkin ma'alih Nan Baybay,
45 ya nan banga, ya gaud, ya nan palyu' an ittuwan di danum an punwalhi.
Ya an amin hanan gina'un nan Timplun Apo Dios an impiyamman nan Alin hi Solomon ay Huram ya gambang an amin di niyamma. 46 Ya nan ali ya impiyammanay uklit an puntanagan hinan gambang hinan nundotal an lutah ad Jordan hinan numbattanan ad Soccoth hi ad Zarethan. 47 Hi Solomon ya agguyna impakilu hana nan gambang an niyammah gina'un nan Timplun Apo Dios ti do'ol, at an amin nan gambang ya agguy na'innilay damotna.
48 At hi Solomon ya impiyammana goh nan gina'un nan Timplun Apo Dios:
Nan balitu' an pun'onngan,
ya nan balitu' an lamehaan an pangipattu'an hi tinapay an bagin Apo Dios,
49 ya nan himpulun balitu' an ipattu'an di hilaw (an nan lema ya nihinah appit hi agwan hi un hagangon di buhu'an di algaw, ya nan lema ya nihinah appit di iggid hi un hagangon di buhu'an di algaw hinan way pantaw nan Me'gonan an Kuwaltu),
ya nan balitu' an habhabung, ya dilag, ya ipit,
50 ya nan balitu' an bahu, ya pun'olhangan, ya palyu' an malukung, ya nan palyu' an ittuwan nan incense, ya nan pangittuwan hi bala,
ya nan tulbo' di pantaw nan Nidugah an Me'gonan an Kuwaltu ya nan apantapantaw di Timplun Apo Dios. Ya an amin hana an niyamman gina'u ya balitu'.
51 Ya unat goh lempah nan Alin hi Solomon an amin nan tamun di Timplun Apo Dios ya nun'ipihigupnan amin din gina'un din ene'nong amanan hi David ay Apo Dios an silver, ya balitu', ya nan udumnan gina'u ta impipatangnah nan puntalepnan hinan Timplun Apo Dios.

*7:6 Hay ngadan ten lugal hinan New Testament ya Balkon Solomon (Jn. 10:23; Ac. 3:11; 5:12).

7:13 Nan spellingna an Huram (unu Huram-Abi) ya spellingdah nan hapit di iTyre, mu nan spellingna an Hiram ya spellingdah nan hapit di Hudyu. Hay ma'usal ete ya Huram ta ma'innilay nun'abhiwan nan spelling di alid Tyre an Hiram an nannag ay hiya (I Ki. 5:1).

7:21 Hay pohdonan ibaga ya hiyay mangiha"ad.

§7:21 Hay pohdonan ibaga ya hiyay mangipabi'ah.