20
Hay Nangubatan Ben-Hadad ad Samaria
1 Hi Ben-Hadad* Bahaom nan footnote di I Ki. 15:18, mu heten tagu ya hi Ben-Hadad II. an alid Aram ya inamungnan amin din tindaluna.† Na'at hidin 857 B.C. Ya niddum ay hiya din tulumpulu ta duwan a'ali, ya din do'ol an kabayuda, ya nan kalesan punluganan di mi'buhul, at nalammungdan nunti'id ta umuyda li'ubon ad Samaria, ya ginubatda. 2 Ya impehnag Ben-Hadad di hapitnah nan baalna ta umuyda alyon ay Ahab an alid Israel di, “Umat hituy pohdon nan Alin hi Ben-Hadad 3 an alyonay, Idatmun hiya nan pihhum, ya nan balitu'mu, ya nan a'ahawam, ya nan imbabaluymu ta bagi'.”
4 Ya tembal nan alid Israel an hi Ahab an inalinay, “Alyonyuh nan Alin hi Ben-Hadad an apu' di abuluto' an idat an amin nan odowona, ya mabalin an idat'u tun odol'u, ya an amin nan gina'un wan ha"in.”‡ Hay na'awatan Ahab ya mun'akak da Ben-Hadad hi unna abuluton, at mabaliwan nan babluyda.
5 La'tot ya numbangngad goh din baal Ben-Hadad, ya inaliday, “At hituy hinapit Ben-Hadad an inalinay, Ha"in ya nunhonaga' hi mangalah nan silver, ya nan balitu'mu, ya nan a'ahawam, ya nan imbabaluymu. 6 At hi ma'et hi umat hitun olas ad ugwan ya honogo' nan baal'u ta alikaponda nan abungmun ali ya nan numpunhituwan nan baalmu ta an amin nan way tigondah nan amnawanda ya alanda.”
7 At nan alid Israel ya inayaganan amin din a'ap'apuh nan abablubabluy, ya inalinay, “Innilaonyu an henen tagu ya un dumaladalat hi gulu! An waday hennagnah immalin ha"in an alyonay un'u idat nan a'ahawa', ya nan imbabaluy'u, ya nan silver, ya balitu"u, ya inabulut'u!”
8 Ya an amin din a'ap'apu ya an amin din tatagu ya inalidan hiyay, “Adim ahan dongdonglon henen tagu, ya adim unudon di alyona!”
9 At inalin nan Alin hi Ahab hinan baal Ben-Hadad di, “Alyonyuh nan Aliyun hi Ben-Hadad di, Inabulut'u nan penhodnan odowon, mu adi' ahan abuluton nan miyadwan odowona!”§ Manu ay agguy inabulut Ahab ti agguyna penhod an humukuh nan i'Aram ta humigupdah nan babluyna. At nakak daden nahnag an baal ta immuyda imbaag ay Ben-Hadad nan nambal Ahab.
10 Ya hi Ben-Hadad ya nunhonag goh ta alyondan Ahab di, “Hay ihapata' hinan bulul'un dayawo' ya pa"io' ahan nan babluymud Samaria, ya mid ah ma'angang hina an ta"on nan hupu', ya mabalin an patayona' hinan bulul'uh un adi ma'at!”
11 Ya hay nambal nan alid Israel ya inalinay, “Alyonyun hiyay, Nan mangidadaan an mangegtom hinan gina'un di mi'buhul ya adina hunnon an ipabagtuy odolna ta awni ta nangamung malpah di gubat hi un hiyay mangabak!”
12 Ya heden gutud di umin'inuman da Ben-Hadad ya nan ni'yibbanan a'alih nan tuldada, ya impa'inniladan hiya din nambal Ahab hi inalina. At hiya ya minandalna din tindalun inalinay, “Mundadaan ayu ta gubaton tu'u!” At nundadaanda ta umuyda gubaton nan babluy.
Hay Nangabakan Ahab ay Ben-Hadad
13 Ya immuy han propetan Ahab an alid Israel, ya inalinay, “Hi Apo Dios ya inalinay, Tinnigmu hadin do'ol ahan an tindalu? Adim ita'ot dida ti Ha"in ya idat'uy abalinam, at abakom didad ugwan an algaw ta way panginnilaam an Ha"in di immannung an Dios!”
14 Ya inalin Ahab hinan propetay, “Hay mangipangpangulun da'mih nan umuy mi'buhul?”
Ya tembalna an inalinay, “Hay inalin Apo Dios hi mangipangulu ya nan ungungan a'ap'apun nan tindalun ipapto' nan a'ap'apun di numbino'ob'on an provincia.”
Ya inalin Ahab goh di, “Hay mangipanguluh nan do'ol an mangete"ah nan gubat?”
Ya tembalna an inalinay, “Mi'id udum an he"a.”
15 At inamung Ahab nan ungungan a'ap'apun nan tindalun ipapto' nan a'ap'apun di numbino'ob'on an provincia, ya duway gahut ta han tulumpulu ta duwa. Ya inamungna goh an amin nan udumnan tindalun holag Israel, ya pituy libu.
16 At impadehdah din nuntongay algaw hidin gutud di umin'inuman da Ben-Hadad ya din tulumpulu ta duwan a'alin din bumadang ay hiyan wah didah nan tuldadan nun'abutong. 17 Ya hay nahhun hi nangipangpangulu ya din ungungan a'ap'apun nan tindalun ipapto' nan a'ap'apun di numbino'ob'on an provincia.
Ya impa'innilan din hennag Ben-Hadad an immuy nunhi'im an inalidan hiyay, “Na'uy nan tatagun nalpud Samaria!”
18 Ya inalin Ben-Hadad di, “Tigonyu ta unda ay umali an mi'gadyum ya tiniliwyu, ya adiyu patayon dida! Ya wa ay ta unda umalin mi'gubat ya tiniliwyu dida, ya adiyu patayon!”
19 Ya din ungungan a'ap'apun nan tindalun ipapto' nan a'ap'apun di numbino'ob'on an provincia ya impanguludan bimmuhu' hinan babluy, ya nitnudda din udumnan tindalun di i'Israel ay dida. 20 Ya unat goh nundidittumda ta intagandan numpapattoy ya an amin din hinohhan tindalud Israel ya numpatoyda din ni'gubatda, at numpangalayaw nan tindalun i'Aram, ya numpudug nan tindalud Israel dida. Mu hi Ben-Hadad an alin di i'Aram ya nunligud an nuntakay hinan kabayu, ya limmayaw, ya nitnudda din tindalunan numpungkabayu. 21 Ya immuy din alid Israel, ya nunhamhamda din kabayu ya din kalesan punluganan di mi'gubat, ya nidugah an do'ol di numpatoynah nan tatagun i'Aram.
22 Ya unat goh nalpah hana ya immuy goh nan propetah nan alid Israel, ya inalinan hiyay, “Adalom hi nahamad ta udmam nan tindalum, ya inhamadmun munnomnom hi atom ta midadaan'a ti heten umalin tawon ya gubaton da'yu goh hinan alid Aram.”
Hay Pidwan di Ni'gubatan nan i'Aram hi ad Israel
23 Ya nan u'upihyal nan alid Aram ya inalidan Ben-Hadad di, “Nan do'ol an dayawon di i'Israel ya madayaw hinan dudunduntug, at hiyaat unda mabi'ah, ya inabak ditu'u. Mu gulat ta nan nundotal di pangubatan tu'u at ditu'uy mabi'bi'ah ya un dida! 24 At atom ni' ta anom an amin nan a'ali an mangipangpanguluh nan gubat ta ihukatmu nan a'ap'apun di tindaluda. 25 Hay atom ya mahapul an udmam nan tindalum ta umat hidin ado'ol din na'ubah an nun'atoy, ya udmam goh nan kabayu ya nan kalesan punluganan di mi'gubat ta umat hi uyap din kabayu ya lugan an nun'a'ubah hidin hopapna. At atom ay hana ya mabalin an gubaton tu'u nan i'Israel hinan nundotal, at umannung an abakon tu'u dida mahkay!” At inabulutna din inalida, ya inatna.
26 Ya unat goh nadatngan heden miyadwan tawon ya inamung Ben-Hadad din tatagunan i'Aram ta nunti'iddah ad Aphek ta umuyda gubaton ad Israel. 27 Ya nundadaan goh damdama nan holag Israel, at na'amungda, ya nidatandah nan gina'un di mi'gubat, ya immuydan manamuh nan buhulda. At nan holag Israel ya nungkampudah nan hinagang nan binuhulda, ya itangdan umatdah nan duwan pampun hinan i"itang an gandeng, mu nan i'Aram ya lennapanda nan babluy.
28 Ya nan propeta ya immuy hinan alin di i'Israel, ya inalinay, “Umat hituy inalin Apo Dios: Gapu ta nan i'Aram ya inaliday, Hi Apo Dios ya Dios hinan dudunduntug ya bo'on Dios hinan nundotal at Ha"in ya ipa'abak'un da'yun amin hadin nidugah an do'ol an i'Aram ta way panginnilaanyun Ha"in di immannung an Dios!”
29 Ya numpundinammang di nungkampuan nan hinohhan i'Aram hinan hinohhan i'Israel hi himpiptuy algaw. Ya heden apitun di algaw ya intaganday gubat, ya hay pinatoy nan holag Israel hinan ohay algaw hinan tindalun di i'Aram ya hinggahut di libu. 30 Ya din udumnan agguy natoy ya numpangalayawda ta immuydah nan babluy ad Aphek, mu natu"in din hamintun allup nan babluy, ya nagatnan di duwampulu ta pituy libun dida. Ya hi Ben-Hadad ya limmayaw goh ta immuy nipo"oy hinan nali"udan an kuwaltuh nan ohan abung hinan babluy.
31 Ya immuy ay hiya nan u'upihyalna, ya inalidan hiyay, “Hay dengngolmih aat nan a'alid Israel ya ma'ahhimo'da, at iyabulutmu ni' ta umuy amih nan alin di Israel an pun'iyalewa'ohmi nan nun'apa"i an lo'ob hi gitangmi ya nun'elepotmiy talin hi ulumi ya un ami umuy hinan alin di Israel, at olom ni' ya adi da'a patayon!”
32 At inabulutna, at nun'iyalewa'ohda nan nun'apa"in lo'ob hi gitangda, ya nun'elepotday talin hi uluda ya unda umuy ay Ahab an alid Israel, ya inalidan hiyay, “Hi Ben-Hadad an baalmu ya mumpahpahmo' ay he"an alyonay, Adia' ni' patayon!”
Ya inalin han Alin hi Ahab di, “Undan wah na mah an matagu? Maphod ta matagu, at ibilang'u hiyah agi'!”
33 Danen u'upihyal Ben-Hadad ya hehennodday maphod hi pangimmatunan, at unat goh inalin Ahab di, “Agi',” ya nunnaudondan nambal an alyonday, “Oo, hi agim an hi Ben-Hadad ya matagu.”
At inalinay, “Umuyyu awiton ta iyaliyuh tu.” Ya unat goh nidatong hi Ben-Hadad ay hiya ya inayagana ta mi'lugan hinan kalesan punluganana. 34 Ya inalin Ben-Hadad ay hiyay, “Nan babluy* Hay ngadan daten babluy ya ad Ijon, ya ad Dan, ya ad Abel Meth Maacah, ya an amin di abablubabluy ad Kennereth ya ad Naphtali (I Ki. 15:20), ya mid mapto' ya ad Ramoth Gilead goh (I Ki. 22:3). an din penloh ama† Unu hi Ben-Hadad I (900-895 B.C.). ay amam ya ibangngad'un he"a, at mabalin goh an mun'amma'ah palengked Damascus hi puntendaanyu an umat hidin inat amah ad Samaria.”
Ya inalin Ahab di, “Iyabulut'uy akakam an dumalat hinan maphod an inalim.” At inhamaddan inyammay nuntulaganda ta nalpah ya pinakakna.
Hay Impa'innilan nan Propetah Amoltaan Ahab
35 Ya heden gutud ya wada han ohan propetan nangalih nan ligwanay, “Hay inalin Apo Dios hi atom ay ha"in ya hudpa'ona'.” Mu adi pohdon den ibbanan manudpa' ay hiya.
36 At inalin nan propetan hiyay, “Dumalat nan agguymu nangunudan hinan inalin Apo Dios at awni ta makak'an ha"in at waday ah'upam hi layon, ya pinatoy da'a!” Ya immannung an unat goh nakak ya dinamuna din layon, at pinatoyna hiya.
37 Ya henen propeta ya immuy goh hinan ohan tagu, ya inalinan hiyay, “Hudpa'ona' ni'!” Ya nunhudpa' den tagu, ya nidugah di nanugatnan hiya. 38 At nakak heden propeta ta immuy hinan pingit di kalata ta hodonay maluh hinan alin di i'Israel, ya dinu'panay angahnah lo'ob ta adi ma'immatunan. 39 Ya unat goh wan maluh han ali ya mun'alih hiyan alyonay, “Ha"in an baalmu ya immuya' hinan gagwan di nunggugubatanda, ya inyalin nan ohan tindalun ha"in han ohan buhul an tiniliwda, ya inalinay, Iyadugmu ta adi lumayaw, mu gulat ta ipalayawmu ya he"ay mapatoy hi bayadna, unu unmu bayadan hi tulumpulu ta opat an kiluh silver.‡ Hiyah ne do'ol ahan an pihhu, at mid olog nan tindalun mumbayad hi umat hina. 40 Ya ha"in an baalmu ya mi'id poto' di inat'u, at agguy'u tinnig, ya nunligud, ya limmayaw! At hay maphod mah hi ma'at ay ha"in nin?”
Ya inalin han alid Israel ay hiyay, “Nen he"ay nangipa'innilah nan numbaholam, at mahapul an mamolta'a.”
41 Ya inaan din propeta din lo'ob an nihophop hi angahna, at inimmatunan han alin hiyay ohah nan propeta. 42 Ya inalinah nan aliy, “Umat hituy hinapit Apo Dios an inalinay, Dumalat di nangabulutam hi nangipakakam hinan tagun inali' hi mahapul an mapatoy at nan pi'taguam di pumbayadmu ta he"ay mapatoy, ya nan tatagum di mibayad hinan tatagun numpangalayaw an ingnganuymun agguymu inunud ta numpatoymu.” 43 Ya heden alin nan holag Israel ya maguguluy punnomnomanan immanamut hi palasyunad Samaria ti ma'allungdaya ya ma'abbungot goh.
*20:1 Bahaom nan footnote di I Ki. 15:18, mu heten tagu ya hi Ben-Hadad II.
†20:1 Na'at hidin 857 B.C.
‡20:4 Hay na'awatan Ahab ya mun'akak da Ben-Hadad hi unna abuluton, at mabaliwan nan babluyda.
§20:9 Manu ay agguy inabulut Ahab ti agguyna penhod an humukuh nan i'Aram ta humigupdah nan babluyna.
*20:34 Hay ngadan daten babluy ya ad Ijon, ya ad Dan, ya ad Abel Meth Maacah, ya an amin di abablubabluy ad Kennereth ya ad Naphtali (I Ki. 15:20), ya mid mapto' ya ad Ramoth Gilead goh (I Ki. 22:3).
†20:34 Unu hi Ben-Hadad I (900-895 B.C.).
‡20:39 Hiyah ne do'ol ahan an pihhu, at mid olog nan tindalun mumbayad hi umat hina.