8
Yeesu a ndərə saakii aanə giŋwə ŋga Zayitunə.
 
Miitə kəshi ənji tə ki ka aləhiinə
Ma pukyatə hakii tsəɗakə, kə ənyi Yeesu aasəkə *yi ŋga Əntaŋfə. Ca dzə ka ndzaanə dasə ka dzəgunənə ka ənja. Patənə ŋga ənjə a dzə aaɓiikii. 8.2 Mat. 26.55.
Wata *maliminə ŋga bariya da *Farisanyinə a kira ka ci əndə'i minə ətə kəshi ənji tə ki ka aləhiinə, təya kəŋee ka ki akəŋwaciitii patə. Əŋki tii ka Yeesu, “Maləma, ma miina, kə kəshi ənji tə ki, kya aləhiinə. Ma agi bariya, kə bii Muusa, ma tsarə ŋga miitsa, see ɓələginə tə ki də kaalanə də faariinə. Ya əna, ya ha, iitə bii hə naaku agyanəkəya?” 8.5 Dzək. 22.22-24. Ma bii tii ha'ə, kaa təya shii təɓənə tə ci, təya shii upaa sə ŋga kəsənə də ci. Amma Yeesu a gwaŋaanə, ca naahətə uushi də ciinəkii a panə. 8.6 Mat. 22.15. Təya dzə aakəŋwa də laagwa ka ci uushi'inə, wata ca maɗətə, əŋki ci ka tii, “Ma əndətə pooshi sha slənyi 'waslyakəənə, wa ca 'watəgi kaalanə tə ki.” 8.7 Dzək. 17.7; 13.10. Wata ca ənə ka gwaŋaanənə ka naahənə a panə. Makə fii tii ha'ə, təya palə satii patə də rəŋwə rəŋwə. Iirə ənji 'watəgi palənə satii. Kə bwasee tii ka Yeesu ci daanəkii tii da miita. 8.9 Mat. 22.22. 10 Wata ca maɗətə, ca ba ka ki, “Mina, maatiinə da? Pooshi əndə mbəɗaanə bahə vii ka hə ma'inə kwa?” 11 Əŋki ki, “Pooshi əndə ɗii Slandana.” Əŋki Yeesu ka ki, “Nyi maa, paa nyi ka vii ka hə ma'inə. Duu saaku, amma ga ha slənə 'waslyakəənə ma'ə.”] 8.11 5.14.
Ɓərənə ka *duuniya nə Yeesu
12 Yeesu a ənə ka waɓənə ka ənji, əŋki ci, “Nyi nə ɓərənə ka duuniya. Ma əndətə ca nə'u tə nyi, paa ci ka wiinə agi təkunə, amma ka upaanə nə ci ɓərənə ətə ca vii əpinə ka ənja.” 8.12 1.5,9-10; 3.19; 9.4-5; 11.9-10; 12.35-36,46; Isaa. 49.6; Mat. 5.14; Luka 2.32; 2 Koor. 4.4,6; Af. 5.8-14; 1 Yooh. 1.5-7; 2.8; 3.14. 13 Wata əŋki Farisanyinə ka ci, “Hə saaku ca seeda agyanə naaku na. Pooshi gooŋga agi waɓənaaku.” 8.13 5.31-32. 14 Əŋki Yeesu ka tii, “Taa nyi saaki ca seeda agyanə naaki na, amma gooŋga nə waɓənaaki, acii kə shii nyi hatə shi nyi davə, kə shii nyi hatə nii kya dzə aadəvə əsə. Ma una, pooshi unə shii hatə shi nyi davə, pooshi unə shii hatə nii kya dzə əsə. 8.14 3.2; 7.28-29,33-36; 8.21-22,42; 13.1,33; 16.5,10,28; 17.8; 20.17. 15 Agi lanə nuunə gəŋwanə makə sətə kaɗeesəkə koonə, amma ma nyi, pooshi əndətə cii kya la ka ci. 8.15 7.24. 16 Taa ka lanə nə nyi maa, gooŋga nə la gəŋwanaaki, acii əntaa nyi daanəki ca la gəŋwanə, amma inə da Daadə. Ci sləkee ka nyi. 17 Ma agi bariya goonə, tə'i manaahəkii oo'i, maɗa kə shigi seedawanyinə bəra'i, maɗa uushi rəŋwə nə waɓənatii, ma sətə bii tii, gooŋga. 8.17 Dzək. 19.15. 18 Ma nyi, agi seedanə nə nyi agyanə naaki na. Ha'ə nə Daadə ətə sləkee ka nyi əsə, agi seedanə nə ci agyanəki.” 8.18 5.36; 1 Yooh. 5.9. 19 Əŋki tii ka ci, “Maanə Dəwa?” Əŋki Yeesu ka tii, “Pooshi unə shii tə nyi taa tə Daadə. Maci kə shii unə tə nyi, kaɗa ka shiinə nuunə tə Daadə əsə.” 8.19 5.18; 16.3.
20 Ma waɓəətsə baabii Yeesu, ca dzəgunə ka ənji asəkə yi ŋga Əntaŋfə baabii ci ha'ə. Waatoo a kumu ka hatə ci ənjə a ɗa viinə. Amma pooshi ənji kəshi tə ci, acii ma'ə saa'yaakii mambu'yamə. 8.20 2.4.
Waɓənə ŋga Yeesu agyanə hatə nii kəya dzə aadəvə
21 Yeesu a ənə ka waɓənə ka tii, əŋki ci, “Ka palənə nə nyi saaki, ka alənə nuunə tə nyi, amma agi 'waslyakəənə goonə nuuna məətə. Pooshi unə ka dzənə ka hatə nii kya dzə aadəvə.” 8.21 8.14. 22 Wata əŋki *gayinə ŋga Yahudiinə, “Kə bii ci, pooshi amə ka dzənə ka hatə nii kəya dzə aadəvə. Ya saŋə banə cii kəya moo banə oo'i, ka ɓələginə nə ci naakii nə nii?” 23 Əŋki Yeesu ka tii, “Ma unə, ŋga *duuniyanə nuunə, amma ma nyi, dadagyə shi nyi. Agi duuniyanə shigi unə, amma ma nyi, əntaa agi duuniyanə shigi nyi. 8.23 3.31. 24 Ci fii unə bii nyi koonə ka məətənə nuunə agi 'waslyakəənə goonə. Maɗa pooshi unə vii gooŋga oo'i nyi nə əndə daga ŋukə, weewee ka məətənə nuunə agi 'waslyakəənə goonə.” 8.24 13.19.
25 Wata əŋki tii ka ci, “Wu daa nə ha?” Yeesu a ba ka tii, “Nyi nə əndətə njii kya ba koonə daga ka 'watəginə. 26 Tə'i uushi'inə laŋə ətə idəpaa nyi ashuunə, ətə bahə nya lagi koonə gəŋwanə agyanəkii. Amma, ma Əndətə sləkee ka nyi, əndə gooŋga nə ci. Ma nya, see sətə fii nyi da makii banəki ka *duuniya.” 27 Pooshi tii paaratəgi oo'i agyanə Dii nə Yeesu ka waɓənə ka tii. 28 Wata əŋki ci ka tii, “Maɗa kə maɗee unə ka *Uuzənə ŋga ənda, ka shiinə nuunə oo'i, nyi nə əndə daga ŋukə. Davə shiinuunə oo'i, pooshi uushi cii kya ɗa də baawəɗaaki, amma see sətə bii Daadə banəki ka ənja. 8.28 3.14; 4.34; 5.18. 29 Ləɓə niinə da Əndətə sləkee ka nyi əsə, pooshi ci bwasee ka nyi daanəki, acii ma nya, taa guci patə ha'ə nə nyi ka slənə sətə ca kaɗeesəkə ka ci.”
30 Makə fii ənji uushi'iitə baabii Yeesu, laŋə nə ənjitə vii ka ci gooŋga. 8.30 2.23.
Dimuyinə da maviinə
31 Wata əŋki Yeesu ka ənjitə vii ka ci gooŋga, “Maɗa kə nə'utə unə dzəgunənaaki, ka ndzaanə nuunə ka lyawarənaaki ŋga tantanyinə. 8.31 14.15; 15.8. 32 Ka shiinə nuunə gooŋga. Gooŋgakii əsə na kavə tuunə ka ndzaanə ka dimuyinə.” 33 Əŋki tii ka ci, “Ma inə, jijinyinə ŋga Ibərahiima niinə, pooshi inə sha ɗii mavaanə ka əndə shaŋə. Mi saŋə ɗii cii kwa moo banə oo'i, ka upaanə niinə ndzaanə ka dimuyina?” 8.33 Mat. 3.9; Rooma 4.12.
34 Əŋki Yeesu ka tii, “Tantanyinə cii kya ba koonə, taa wu patə slənyi 'waslyakəənə, mava ŋga 'waslyakəənə nə ci ətsa. 8.34 Rooma 6.16,20; 2 Piita 2.19. 35 Ma mava, paa ci ndzaanə ka ŋga ənji yikii ha'ə uudənə əpinaakii. Amma ma uuzənə, kə ndzaa ci ŋga yikii ha'ə uudənə əpinaakii. 8.35 Shig. 21.2. 36 Maɗa kə kavə *Uuzənə ŋga Əntaŋfə tuunə ka ndzaanə ka dimuyinə, ka ndzaanə nuunə ka dimuyinə tanyi. 8.36 Gal. 5.1. 37 Kə shii nyi jijinyinə ŋga Ibərahiima nuunə. Amma wanuunə ka moo ɓələginə tə nyi, acii pooshi unə ka luuvə dzəgunənaaki. 8.37 5.18. 38 Ma nyi, agyanə sətə ɓaarii Daadə ka nyi cii kya waɓə. Amma ma unə, sətə bii dəsənuunə koonə cuuna slənə.” 39 Əŋki tii ka ci, “Ibərahiima nə dəsəniinə.”
Əŋki Yeesu ka tii, “Maci manjeevənə ŋga Ibərahiima nuunə tanyi, kaɗa sətə njii kəya slənə cuuna slənə. 8.39 8.33. 40 Ma nyi, gooŋgatə fii nyi acii Əntaŋfə cii kya ba koonə. Amma wanuunə ka moo ɓələginə tə nyi. Pooshi Ibərahiima sha ɗii ha'ə makə ətsa! 41 Ma unə, sətə ci dəsənuunə a slənə cuuna slənə.” Wata əŋki tii ka ci, “Ma ina, Əntaŋfə ci saakii nə Dəsəniinə rəŋwə dyaŋə. Əntaa mazaguyinə niinə.” 8.41 Dzək. 32.6; Isaa. 63.16. 42 Əŋki Yeesu ka tii, “Maci Əntaŋfə nə Dəsənuunə tanyi, kaɗa ka uuɗənə nuunə tə nyi, acii daciikii shi nyi, wanyinə ganə əsə. Pooshi nyi shi də baawəɗaaki saaki, amma ci sləkee ka nyi. 8.42 1 Yooh. 5.1. 43 Mi pooshi unə agi paaratəginə də sənə cii kya ba koonə kwa? Ma ɗii ha'ə, acii pooshi unə agi sə'watənə una fatə waɓənaaki. 44 Ma unə, manjeevənə ŋga dəsənuunə nuunə, waatoo *Seetanə. Nə'u sətə ci dəsənuunə a moo kaɗeesəkə koonə əsə. Maɓəələhiinə nə ci daga ka 'watəginə, paa ci sha slənyi gooŋgaanə, acii pooshi gooŋga ashikii. Ndilə ndilə tə sətə ashikii nə patənə ŋga jirakənaakii, acii majirakə nə ci, mapoo tə patənə ŋga jirakənə. 8.44 'Wat. 3.1-5; 1 Yooh. 2.4; 3.8. 45 Amma ma nyi, gooŋga cii kya ba, ci ɗii pooshi unə vii ka nyi gooŋga. 46 Wu saŋə agyuunə ca ɓaarii oo'i, kə ɗii nyi 'waslyakəəna? Makə gooŋga waɓi nyi koonə, mi ɗii pooshi unə agi vii ka nyi gooŋga? 8.46 2 Koor. 5.21; 1 Piita 2.22; 1 Yooh. 3.5. 47 Ma əndə ŋga Əntaŋfə, waɓənə ŋga Əntaŋfə cii kəya luuvə. Ma unə, əntaa ənji ŋga Əntaŋfə nuunə, ci ɗii pooshi unə agi luuvənə əsə.” 8.47 10.27; 18.37.
Yeesu tii da Ibərahiima
48 Wata *gayinə ŋga Yahudiinə a jikə ka Yeesu, əŋki tii, “Makə bii inə, ma hə, əndə *Samariya nə hə, əndə ginaaja, əntaa gooŋga bii inə kwa?” 8.48 4.9; 7.20; 10.20; Mar. 3.21-22. 49 Əŋki Yeesu ka tii, “Ma nyi, pooshi ginaaji ashiki. Agi ɗuunətənə nə nyi tə Daadə, amma ma unə, pooshi unə agi ɗuunətənə tə nyi. 50 Ma nyi, pooshi nyi agi alə ɗuunətənə goonə tə nyi, amma tə'i əndə ca alə ka nyi. Aashiki aashiki cii kəya la gəŋwanə əsə. 8.50 7.18. 51 Tantanyinə cii kya ba koonə, ma əndətə nə'utə dzəgunənaaki, paa ci ka əntənə shaŋə.” 8.51 5.24.
52 Əŋki tii ka ci, “Ma ənə ɗii əna, kə shii inə tanyi, tə'i ginaaji ashiku. Kə əntəgi Ibərahiima, kə məətəgi anabiinə əsə, amma wahənə ka banə, taa wu patə nə'utə dzəgunənaaku, paa ci ka əntənə shaŋə. 53 Ma dəsəniinə Ibərahiima, kə əntəgi ci. Ma nə hə ka banə, kə palee hə ka Ibərahiima kwa? Kə məətəgi anabiinə əsə. Wu saŋə nə hə naakwa?” 8.53 4.12.
54 Əŋki Yeesu ka tii, “Maci ɗuunətənə cii kya ɗuunətə naaki na, kaɗa ka ndzaanə ka uushi zaɓə. Ma əndətə ca ɗuunətə tə nyi, ci nə Daadə, əndətə bii unə ci nə Əntaŋfə goonə. 55 Pooshi unə shii tə ci, amma ma nyi, kə shii nyi tə ci. Maci ma bii nyi mashiimə nyi tə ci, kaɗa majirakə nə nyi makə noonə. Amma kə shii nyi tə ci, agi nə'utənə nə nyi waɓənaakii əsə. 8.55 4.34; 7.28-29. 56 Ma dəsənuunə Ibərahiima, kə ɗii ci mooɗasəkə oo'i, ka neenə nə ci ka shinaaki. Kə nee ci boo, kə ɗii ci mooɗasəkə əsə.”
57 Wata əŋki tii ka ci, “Wiitsə paa hə mbu'i taa fəzə tufə pu'unə! Iitiitə saŋə mbee hə ka neenə ka Ibərahiima?” 58 Yeesu a ba ka tii, “Tantanyinə cii kya ba koonə, tə'i nyi taabu'u pwayi ənji tə Ibərahiima.” 8.58 1.1; 17.5. 59 Makə fii tii ha'ə, wata təya ɗəmə faariinə kaa təya kaala tə ci, amma wata Yeesu a rarə'igi ahada ənja, ca dəməgi saakii asəkə yi ŋga Əntaŋfə. 8.59 10.31.

8:2 8.2 Mat. 26.55.

8:5 8.5 Dzək. 22.22-24.

8:6 8.6 Mat. 22.15.

8:7 8.7 Dzək. 17.7; 13.10.

8:9 8.9 Mat. 22.22.

8:11 8.11 5.14.

8:12 8.12 1.5,9-10; 3.19; 9.4-5; 11.9-10; 12.35-36,46; Isaa. 49.6; Mat. 5.14; Luka 2.32; 2 Koor. 4.4,6; Af. 5.8-14; 1 Yooh. 1.5-7; 2.8; 3.14.

8:13 8.13 5.31-32.

8:14 8.14 3.2; 7.28-29,33-36; 8.21-22,42; 13.1,33; 16.5,10,28; 17.8; 20.17.

8:15 8.15 7.24.

8:17 8.17 Dzək. 19.15.

8:18 8.18 5.36; 1 Yooh. 5.9.

8:19 8.19 5.18; 16.3.

8:20 8.20 2.4.

8:21 8.21 8.14.

8:23 8.23 3.31.

8:24 8.24 13.19.

8:28 8.28 3.14; 4.34; 5.18.

8:30 8.30 2.23.

8:31 8.31 14.15; 15.8.

8:33 8.33 Mat. 3.9; Rooma 4.12.

8:34 8.34 Rooma 6.16,20; 2 Piita 2.19.

8:35 8.35 Shig. 21.2.

8:36 8.36 Gal. 5.1.

8:37 8.37 5.18.

8:39 8.39 8.33.

8:41 8.41 Dzək. 32.6; Isaa. 63.16.

8:42 8.42 1 Yooh. 5.1.

8:44 8.44 'Wat. 3.1-5; 1 Yooh. 2.4; 3.8.

8:46 8.46 2 Koor. 5.21; 1 Piita 2.22; 1 Yooh. 3.5.

8:47 8.47 10.27; 18.37.

8:48 8.48 4.9; 7.20; 10.20; Mar. 3.21-22.

8:50 8.50 7.18.

8:51 8.51 5.24.

8:53 8.53 4.12.

8:55 8.55 4.34; 7.28-29.

8:58 8.58 1.1; 17.5.

8:59 8.59 10.31.