42
Yakobo atuma bagala baage i Miisiri
1 Yakobo anayuvwa kwo mu kihugo kyeꞌMiisiri mukiri ingano, anabwira bagala baage: «E baana baani, kituma kiki mubwatiiri, munali mu lolana-lolana kwo? 2 Si keera nayuvwa kwo mu kihugo kyeꞌMiisiri muli ingano. Aahago! Niinyu mugendi tusumira yo, tutayiji kengeera twafwa noꞌmwena.»
3 Yabo bakulu ba Yusefu kwo bâli ikumi, booshi banagenda i Miisiri, gira bagendi gula yeꞌngano. 4 Si Binyamiini yehe, yishe atanasiima kwo amútume yo. Mukuba, âli mulumuna wa Yusefu, na yishe âli yobohiri kwo angakoli gendi komeereka.
5 Yabo bagala Yakobo, banayiji suma ingano i Miisiri, kuguma naꞌbandi booshi. Mukuba, mu kihugo kyeꞌKaanani, yugwo mwena gwâli kola mu gunuuza ngana-ngana.
Yusefu ageza bakulu baage
6 Mu kihugo kyeꞌMiisiri, Yusefu ye wâli kola mutwali mwiꞌdako lya Faraho. Ye wanâli kizi guliisa mweꞌngano ku bandu booshi. Kwokwo, yabo beene wabo, iri bakahika, banafukama imbere lyage, banahisa amalanga haashi.
7 Yusefu, mbu ababonage, anayami bamenya. Haliko, anayigira nga útabayiji, anatondeera ukubamamira, ti: «Mwehe, hayagi mwalyoka?» Nabo, ti: «E waliha, twalyoka mu kihugo kyeꞌKaanani, gira tuyiji suma.»
8 Yusefu, kundu akamenya bakulu baage, haliko boohe, batâli ki múyiji. 9 Birya birooto byo akaloota hiꞌgulu lyabo, anayami bikengeera, kyanatuma agababwira: «Nanga! Mweshi muli bagahirizi. Mwayiji gahiriza kino kihugo kiitu, gira mulonge ukumenya ubukaholwe bwakyo.»
10 Yabo bakulu baage, ti: «Nanga, e nahamwitu! Twehe, tuli bakozi baawe. Twayiji suma naaho. 11 Kwo utubwini tweshi, tuli twe baguma. Tutalyagagi bagahirizi, si tuli bandu boꞌkuli.»
12 Yusefu anakaviiriza ukubabwira: «Nanga, mwabeesha. Mukola mu yija mu kino kihugo kiitu, gira mukigandiize, mumenye ubukaholwe bwakyo.»
13 Nabo, ti: «Nanga, e waliha! Kundu tulyosiri i Kaanani, haliko tuli bakozi baawe. Tweshi, tukabutwa na daata muguma. Twâli riiri misore ikumi niꞌbiri, haliko umuzibo gwitu, gwasigala na daata. Noꞌgundi mulumuna witu, keera akafwa.»
14 Uyo Yusefu anashubi bamamira, ti: «Biri nga kwo keera nadeta. Muli bagahirizi. 15 Buno, ngola ngamùgera. Nashiikiza kwiꞌziina lya Faraho, mwami weꞌMiisiri. Uyo gundi mulumuna winyu, mútazi múleeta hano, mutagahalyoka. 16 Muguma winyu, ayami gendi múleeta. Naꞌbandi booshi basigale hano, bashwesirwi. Lyoki yibyo mwadeta, lyo tugalonga ukumenya akasiisa kaabyo. Neꞌri byangaboneka kwo mwabeesha, nashiikiza kwiꞌziina lya Faraho, mwami weꞌMiisiri, kwo muli bagahirizi.»
17 Lyeryo ngana, uyo Yusefu anayami balasha mu nyumba yeꞌmbohe, banabeera mwo isiku zishatu.
18 Ku lusiku úlugira izishatu, Yusefu anashubi babwira: «Niehe, nyamiri nzimbahiri Rurema. Aaho! Yuvwagwi ngiisi kwo mwangagira, lyo mulonga ukutuula ho. 19 Iri mwangaba muli bandu boꞌkuli, muguma winyu asigalage hano ali mushweke. Abandi batwalire imbaga ziinyu ingano, bwo zikoli shalisiri. 20 Si ulya mulumuna winyu, mukamúndeetere, halinde lyo nimenya kwaꞌmagambo giinyu gali goꞌkuli. Iri mwangagira kwokwo, mutagaki yitwa.» Yabo bakulu baage, banagira nga kwo akababwira.
21 Ha nyuma, banabwirizania: «Ku kasiisa, tukahubira mulumuna witu. E balya, si tukabona kwo âli koli shengusiri mu mutima gwage, anakizi tuyigonga. Kundu kwokwo, tutanamútwaza. Buno nyiitu tukola mu zeezirya ndaanya.»
22 Rubeni anababwira: «Ka ndakamùhanuula kwo tutagire mulumuna witu buligo? Halikago mutakanyuvwa. Na buno, tukola mu hanwa hiꞌgulu lyoꞌmuko gwage.»
23 Yabo bakulu ba Yusefu, batâli yiji kwo abayuvwiti. Mukuba, ikyanya âli kizi baganuuza, ha kati kaabo, hâli kizi biikwa woꞌkukizi basobanulira.
24 Haaho, Yusefu anabayihandula kwo, anagendi lira. Iri akayusa ukulira, anagalukira ho bali. Lyeryo, anayabiira Simyoni mu kati kaabo, anayami múfunda mu nyumba yeꞌmbohe, mu masu gaabo.
Bakulu ba Yusefu bagalukira i Kaanani
25 Uyo Yusefu, anakyula kwo ngiisi muguma wabo, ubusuuzu bwage buyijuzibwe mweꞌngano. Na zirya fwaranga za ngiisi muguma, zibiikwe mu busuuzu bwage. Anashubi kyula kwo babahambirage neꞌndanda. Yibyo byoshi, banabagirira byo. 26 Yago masuuzu gaabo kwo gâli kola mweꞌngano, banagashoneza ku bapunda baabo, banataaha.
27 Iri bakahika ho bâli kizi handa, muguma wabo anashwekuula ubusuuzu, gira aheereze punda wage ibyokulya. Yehee! Anagwana ifwaranga zaage ziri mbiike ha kanwa koꞌbusuuzu bwage. 28 Anabwira abaabo: «E balya, niehe, izaani fwaranga bazingalulira. Zeezino, nazigwana ha kanwa koꞌbusuuzu.»
Yabo baabo, mbu bayuvwagwe kwokwo, banashenguka. Banakizi lolana-lolana kwo, iri banalenga mwoꞌmusisi, banabuuzania: «Maki gano Rurema atugirira?»
29 Iri bakaba keera bahika mu kihugo kyeꞌKaanani, áhali yishe Yakobo, banamúganuulira ngiisi íbyabakoleka kwo, ti: 30 «E daata, umutwali wa mu kihugo kyeꞌMiisiri akatumamira bweneene, anatukeeka kwo ngeeka twagendi gahiriza ikihugo kyabo.
31 «Haliko twanamúshuvya: “E waliha, twehe tutali bagahirizi. Si tuli bandu boꞌkuli! 32 Tuli baana ba daata muguma. Tukabutwa misore ikumi niꞌbiri. Mulumuna witu muguma, keera akafwa. Na woꞌmuzibo, ye sigiiri na daata mu kihugo kyeꞌKaanani.”
33 «Lyeryo, ulya mutwali anatubwira: “Íbiganyereka kwo muli bandu boꞌkuli, muguma winyu asigalage hano, na mwe bandi mweshi mugalukire i kaaya. Bweꞌmbaga ziinyu zikoli shalisiri, mubatwalire ingano.
34 «“Si ulya mulumuna winyu, mukamúndeetere. Kwokwo, lyo ngaamenya kwo mutali bagahirizi, si muli bandu boꞌkuli. Mango mwamúhisa, lyo ngashwekuula uno, munahanguulwe kwo mukizi yiji dandaliza hano.”»
35 Yabo bakulu ba Yusefu, iri bakaba bakola mu fukumula ingano mu masuuzu, yee! Ngiisi muguma wabo anagwanana izaage fwaranga zagalukira mu busuuzu bwage. Iri bakazibona, kwo bali booshi na yishe, banatondeera ukuyoboha.
36 Haaho, Yakobo anabwira bagala baage kwokuno: «Ka muloziizi ukummalira abaana? Yusefu na Simyoni batakiri ho. Na buno mukoli loziizi ukutwala Binyamiini naye. Ala nie! Si yaga malibu gooshi, galyagagi kwiꞌtwe lyani!»
37 Lyeryo, Rubeni anabwira yishe: «E daata, uyu Binyamiini, iri ndangamúgalukana, unayami yita yaba bagala baani bombi. Nakuyinginga, we kongwa, unyemeere kwo ngamúgalukana.»
38 Haliko Yakobo, ti: «Umwana wani, mutangamúndwala. Mukulu wage keera akafwa. Na buno, uno ye koli sigiiri yenyene naaho. Aahago! Si mubwini kwo ngola mushaaja bweneene! Uyu mwana wani, iri angakoli gendi komeerekera mu njira, umukuume guganyita, kunabaagage hiꞌgulu liinyu.»