11
Natetenged Tung Pamlek Yang Dios Tung Nasyun Ang Israel Kung Unu Pay Nalagpakan Na (11:1-6)
Ta, yang panambing ang naa yang kadaklan ang mga masigka Israelu tung ni Ginuung Jesus, unu pa w̱asu ay nalagpakan na? Aningen ta w̱asu ang yang intirung nasyun ang naang Israel ang yay pinilik yang Dios atiing tukaw ang para mag̱ing mga tauan nang sadili, ya rang pisan ay ipinlek nang luw̱us? Abaa, indi ka enged magkatama tia. Ay maskin yuu puiding pangkelan ta basi ang belag̱an tama tia. Ay kipurki yuu ngani sasang Israel ka ang kanubli ni Abraham ig lug̱uraw ka ngani tung sam palanang pinamuaran ni apung Benjamin* 11:1 Ti Benjamin sasang ana ni Jacob ang tanirang mamag̱ana yay pinamuaran yang intirung nasyun ang Israel. ang pagkatapus belag yuu iplekay na, yuu ildaway na. Talagang indi ka man ipinlek ang pisan yang Dios yang mga tauan nang pinilik nang tukaw ang para tanira enged ay pakaayenen na. Simpri nag̱akdekan mi ra ka yang sasang napabtang tung kasulatan sigun tung ni Elias atiing tanya nagkig̱a ra tung Dios natetenged tung mga masigkanasyun nang mga Israel ang mag̱aning tung anya,
“Yawi, yawa rag teteleng. Yang kadaklan ang mga arumanung pinanuw̱ul mu kang magpalatay yang bitala mu tung mga taung naa, pinangimatay ra ilem nira. Pati mga batung tinarutug ang binuat dang darasag̱an ta mga ayep ang ya ag̱iintrigaay yamen tung nuyu, pinaggew̱a ra ka nganing nira. Dispuis pa, yuu ra ilem ang sam bilug ay nag̱aeped ang pagtuu ta ustu tung nuyu, ang pagkatapus nag̱atimaanaw ra ka nirang imatayen!” ag̱aaning 11:3 1 Mga Adi 19:10, 14.
Piru unu pay itinuw̱al yang Dios tung anya, kung indi, ya taa:
“Puira pa tung nuyu, may nag̱aeped pa kang pitung liw̱u nga laliian ang itinig̱anaw rang yeen ang indi ra ka namagluud tung katalungaan yang bultung atiang pag̱aningen ang ti Baal,” mag̱aning 11:4 1 Mga Adi 19:18.
Maning kang pisan tia yang laksu na tung mga panimpu ta simanyan. Ay kung ikumpalar pa tung kinadaramelen yang mga kaarumanan tang mga Israel, itang mga Israel ang nagtalig da yang mga sadili ta tung ni Ginuung Jesus ang nagpatapnay maning pa tung eperita ra ilem nira. Pininig̱ita ra nganing yang Dios ang mag̱ing mga tauan na natetenged ilem tung kaildaw nang ipinagpaita na tung yaten ang durung pisan agkabew̱ereng. Yang ipinagpinig na tung yaten, andang pisan ay kalalabten na tung mga buat-buat tang mga matitinlu, kung indi, natetenged ilem tung kaildaw nang atia. Kipurki kung yang ipagpilik na tung mga tau, asan da rin ipatielay na tung mga buat-buat nirang matitinlu, intunsis anda ra asan tung kaildaw na maniel yang ipagpilik na tung nira.
Yang Kadaklan Ang Mga Israel Indi Nangatultul Tung Kalibrian Ag̱ad Pa Sinagyap Ka Rin Nira Ta Maderep (11:7-10)
Ta, unu pay linagpakan yang nag̱ianingung naa, kung indi, ya ra taa. Yang sinagyap ta durug derep yang mga masigkanasyun tang naang mga Israel ang tanira mausgaran da yang Dios ang sumalu ra tung pagterelengen na, ya pay indi natultulan yang kadaklan. Kung indi, itang mga Israel ang pinilik yang Dios ang inildawan, itay natultul. Ang pagkatapus yang kadaklan, pinaw̱ayaan da ilem yang Dios ang asta mas pang nagpabengel ang indi ra ilem makleran yang kamatuuran natetenged tung kalibrian ang pinagtukud da ni Jesu-Cristo. Yang bag̱ay ang naa, magkapariu ka tung binuat yang Dios ang tukaw tung nasyun ang Israel ang yay nabtang tung kasulatan ang mag̱aning,
“Maning pa tung pinaelek na yang mga isip nira. Indi ra enged dumakat kung unu pay nag̱auyunan na ay indi ra ka ilem makleran ang asta ra ilem simanyan,” ag̱aaning§ 11:8 Deuteronomio 29:4; Isaias 29:10.
Midyu magkanggid-anggid ka tung sasang iningaluk ni Adi David tung Dios ang yang mga taung pamagpakigkuntra tung anya ya ray maning pa tung pakekbelen na yang mga isip nira ang maning taa yang palaksu na:
“Ay Ampuanung Dios, yang nag̱aingaluku tung nuyu, yang mga pagkalipayan nirang atia ta duru kag makatatalig ta mga isip nira ang tanira maraayen ka tung pagterelengen mu, buaten mu ra ilem ang maning pa tung sasang pakul ang mainalian da ilem tanirang makedkeran. Belsen mu ta magkabag̱ay ang taniray pagbalikan enged ta kasalanan. 10 Pakiklepen mu ra yang mga kinaisipan nira ang asta indi ra mangaintindi ta ustu tung nuyu. Palbatan mung pirmi tung mga kaliwag̱an ang katulad ka tung mga kirepen ang pirming nag̱apasakanan ta mga malelbat,” mag̱aning* 11:10 Mga Karantaen 69:22-23.
Durung Mga Taung Tag̱a Duma-rumang Nasyun Ang Nag̱apanapnay Yang Dios Ang Basi Pa Ra Ilem Duun Da NGa Paiw̱eg̱ay Na Yang Mga Israel (11:11-12)
11 Ta, unu pa w̱asu ay linagpakan yang pangatadlenganung atia? Aningen ta w̱asu ang yang mga kinasakpan yang nasyun ang naang Israel, atiing pagpakuindi nira tung ni Jesu-Cristo, duun da nga lambeg ang pisan tung kalainan ang asta tung sampa? Abaa, indi ka enged magkatama tia! Kung indi, maning taa yang nainabu. Natetenged tung pagpakuindi nirang atia tung ni Jesu-Cristo, yang Matinlung Balitang naa natetenged tung anya ilinakted da tung belag̱an mga Israel ug̱ud maintindian da nira natetenged tung kalibrian ang pinagtukud na. Ay yang pag̱asikad yang Dios asan ang basi pa ra ilem asan da nga paiw̱eg̱ay na yang mga Israel tung belag̱an mga Israel ang nag̱apanapnay na ang asta pati tanira mangalelyag da kang mampatapnay tung ni Jesu-Cristo. 12 Kung tung panambing nira tung ni Jesu-Cristo asan da nga paitaay yang Dios yang dumang mga tau ta kaildaw nang aw̱unda, ig kung tung panalyud nira tung kalibrian asan da nga pakaayenay na ta mupia yang belag̱an mga Judio, ig disir, kung kaw̱utun da nganing yang uras ang makumplitu rang pisan yang kinadakel yang mga Judiong pinilik yang Dios ang ya ray mamagtalig tung ni Jesu-Cristo, kapin dang magkatinlu yang pakaw̱utun na.
Gustu Na Ang Tung Pagparakaw̱utun Na Asan Da NGaeyangay Yang Mga Israel Ta Ipag̱iw̱eg Nira (11:13-16)
13 Ug̱aring nani pa yang sasang gustuung ianing tung numyu asan ang belag̱an mga Israel. Kumus yuu sasang taralig̱an ni Jesu-Cristong tinuw̱ul nang magparakaw̱utun yang Matinlung Balita tung maning tung numyung belag̱an mga Israel, yay pag̱apakdulanu ta dakulung kantidad na. 14 Yang sasang pag̱asikaru ay ug̱ud basi pa ra ilem ang tung pagparakaw̱utunung naa, asan da ngaeyangay yang mga masigkanasyunung mga Israel ta ipag̱iw̱eg nira tung maning tung numyung nag̱atapnay ra yang Dios, ang asta mangalelyag da kang mamagtalig tung ni Jesu-Cristong magpatapnay. 15 Sinambitu nungayna ang yang kadaklan ang mga masigkanasyunung atia ipinlek da yang Dios natetenged tung panambing nira tung ni Ginuung Jesu-Cristo. Kung tung pamlek na tung nira duun da ka nangatultul yang dumang mga tau tung dalan ang pagbalikan nira tung Dios, ig disir, kung yang mga masigkanasyunu ya ray mamagtalig tung ni Jesu-Cristo ang para asan da ka tanira nga risibiay yang Dios, yang kaalimbawaan nira, maning pa tung mga taung nagkarapatay ra ang pagkatapus pinamui si kang uman yang Dios. 16 May sasang riglamintung ibinutwan ni Moises tung nasyun yamen ang Israel ang ya ray gustuung buaten ang sasang pananglit. Atii kanay, kung may sang masang arinang lutukun da, yang sam parting tingkaw ang linutuk ya ra iprisintaray nira tung Dios. Kumus may kalalabten da yang Dios tung sam parting atiang ipinatkaw, pati yang nag̱aeped ang yay magdasun ang lutukun, ya ka 11:16 Mga Bilang 15:17-21; Ezequiel 44:30; Nehemiah 10:37a. May kalalabten da ka yang Dios tung tinapay ang tingkaw ang linutuk ay atii kanay ya ray gastus yang pamanirbian tung Dios duun tung pagtuuan nira tung anya. Yadwa pa may kalalabten da ka yang Dios tung kadaklan ang tinapay ang duminasun ang linutuk ay maskin panganen yang sasang tau, nagpailala rang lag̱i tung pagprisintar na yang sam parti ang yang kadaklan ang pakinaw̱angan na yay sasang kaayenan ang liit tung Dios.. Yang pisan ay kaalimbawaan yang intirung sang nasyun ang Israel. Kumus yang mga kinaampu nirang namamuad tung nira atiing primiru yay kinaw̱ig yang Dios ang mga tauan nang sadili, pati yang mga kanubli nira, may kalalabten pa ka enged yang Dios tung nira sigun tung mga kinaampu nirang atii. Yang sam bilug pang puiding ipananglitu tung bag̱ay ang naa, ya ra yang sang kapungul yang ayu. Yang maning pa tung laskaw na, ya ra yang mga kinaampu nirang atii. Yang maning pa tung mga sanga-sanga na, ya ra yang mga kanubli nira. Purisu kumus rinisibi ra nganing yang Dios yang maning pa tung laskaw na, pati yang maning pa tung mga sanga-sanga na, may kalalabten na pa ka enged tung nira.
May Sasang Nag̱ipaaman Na Tung Mga Tumatalig Ang Belag̱an Mga Israel (11:17-24)
17 Durung mga masigkanasyunung mga Israel ang ipinamlek da yang Dios natetenged tung panambing nira tung ni Ginuung Jesus. Yang kaalimbawaan nira maning pa tung mga sanga-sanga yang sasang ayung pag̱aningen ang olibo ang balaynen ang ya ray pinaglampang na. Ang pagkatapus yamung belag̱an mga Israel ang tinapnay ra yang Dios natetenged ilem tung pagtalig mi tung ni Jesu-Cristo, yang kaalimbawaan mi, maning pa tung mga sanga-sanga yang sasa kang olibong talunun. Ang pagkatapus maning pa tung ingkelanamu ra yang Dios ang ipinakapulit tung mga sanga-sangang nag̱aeped tung olibong atiang balaynen. Yang katuyuan na asan ay ang para maning pa tung kasiraanamu rang magsepsep yang payek yang ayu ang durug kasustansia ang duun ka manliit tung laskaw yang ayu. Bilang ipinalg̱uramu ra yang Dios tung kalibrian ang pinangakuan nang tukaw tung ni Abraham ang yay namuad tung nasyun nira. 18 Piru maski pang maning tia yang nabtangan mi, indiamu enged magpasaktar tung mga Israel ang atiang ipinlek da yang Dios ang maning pa tung pinaglampang na. Unu pa w̱asu ay ipagpabug̱al mi asan? Yamu maning pa tung mga sanga-sanga ilem. Piru kung disgrasia eyanganamu pa ta ipagpasaktar mi tung nira, demdemen mi ra ilem kanay ang belag̱an yang mga sanga-sanga ay pagpakdul ta sustansia tung laskaw yang sasang ayu, kung indi, yang laskaw na yay pagpakdul ta sustansia tung mga sanga-sanga na. Yang ilyag nang ianing belag̱an ang mag̱aning ang yamuy pinanliitan ta ikaayen yang mga Israel, kung indi, yang nasyun nira yay pinanliitan yang nag̱ikaayen mi simanyan tung ni Ginuung Jesu-Cristo. 19 Muya may asan tung numyung magsublang ang mangatadlengan ang yang mga Israel unu maning pa tung linampang da yang Dios ay ug̱ud ta yamu unung belag̱an mga Israel may lugar dang ipakapulitamu ra anya tung kapungul yang ayung atia. 20 Yang matuw̱alu asan, ee, matuud ka man tia. Ug̱aring ilem yang dapat ang demdemen ta, yang ipinaglampang yang Dios tung nira ay natetenged ang indi ra nangalelyag ang mamagtalig tung ni Jesu-Cristo. Ang pagkatapus ta yamu, natetenged ilem tung pagtaralig̱en mi tung anya may kadayunan mi tung nag̱abtangan ming atiang maning pa tung yamug kakapulit. Purisu belag̱an ang yay pagdakulan yang mga kulu ming magpasaktar tung nira, kung indi, mangamanamu ra ta mupia. 21 Kipurki kung indi nganing ipinalibri yang Dios yang mga Israel ang yay maning pa tung dating mga sanga-sanga yang ayu, kung indi, maning pa tung pinaglampang na, pati yamung maning pa tung ya ra ilem ag̱ipakapulitay na, talagang indiamu ka ipalibri na kung alimbawa indi mi idayun yang pagtaralig̱en mi tung ni Jesu-Cristo. 22 Purisu papatandaan mi ta maayen kung ya pa ag̱arig kaiseg yang Dios ang magpadangat ta parusa tung duma ig kung ya pa ag̱arig kainildawen ang magtapnay tung duma. Maiseg tung mga Israel ang atiang namanambing da tung ni Jesu-Cristo, piru durug kainildawen tung numyung belag̱an mga Israel sasa may sasa basta idayun mi yang pagpakumaal mi tung kaneeman nang atiing ipinagpaita na tung numyu. Ay kung disgrasia indi mi idayun tia sasa may sasa, pati yamu sakpen ka yang kaiseg na ang maning pa tung lampangenamu ra ka anya. 23 Dispuis pa, maski nganing tanirang mga Israel, kung indi ra ilem idayun nira yang panambing nirang atia tung ni Jesu-Cristo, kung indi, magsuku ra ka tung anyang mampatapnay, talagang risibien da ka enged yang Dios ang maning pa tung asan si ipakapulitay na tung dating kapungul ang pinaglampangan tung nira. Ay tia ya kang lag̱i ay masarangan nang buaten. 24 Kipurki isipen mi. Yamung belag̱an mga Israel, yang kaalimbawaan mi, maning pa tung mga sanga-sanga yang sasang ayung olibong talunanen ang nagkarasigpat da ang pagkatapus ipinakapulit da duun tung sang kapungul ang olibong balaynen, ag̱ad belag̱an kang lag̱ing yay natural na. Kung maning tia ya pay binuat yang Dios tung numyu, mas malpes ang tanirang maning pa tung dating sanga-sanga yang ayung atia ya ibalikay nang ipakapulitay tung dating kapungul nang pinaglampangan tung nira.
Kung Ya Pa Ag̱aring Maanluyan Yang Dios Yang Prublima Natetenged Tung Kadaklan Ang Mga Israel Ang Ipinagpelek Na (11:25-32)
25 Yamung mga putulu tung ni Ginuung Jesus ang belag̱an mga Israel, nag̱apasanag̱anamu ra yeen ta maning tia ay may sasang inegteman pa rin yang Dios ang tukaw ang simanyan ya ray ipinabunayag na tung yeen. Gustuung ya ray maintindian mi ug̱ud indiamu magpasaktar tung mga Israel ang may nag̱alandawan mi pa tung nira. Ya ra taa yang ipinabunayag na tung yeen. Yang pagpabengel ang naa yang kadaklan ang mga Israel tung Matinlung Balita natetenged tung ni Jesu-Cristo belag̱an ang mag̱aning ang yay magdayun ang asta tung sampa. Kung indi, asan da ilem negka tung uras dang makumplitu ra nganing yang kinadakel yang belag̱an mga Israel ang kada sang nasyun ang kumpurming magtalig tung ni Ginuung Jesus, ang asan da ka ngalg̱ud tung palaksu yang paggaraemen yang Dios ang naang baklu. 26 Kung mainabu ra nganing tia, yang kadaklan ang mga Israel ang atiang pamagpabengel duun da ngaeyangay ta ipagtalig nirang mamagtalig da ka tung ni Ginuung Jesus 11:26a Ya ra tia yang luluaan yang pag̱arampuen ni Pablo (10:1) ang duun ipapanaway yang Dios tung pag̱iw̱eg nira tung belag̱an mga Israel ang pinanapnay na (11:11, 14).. Kipurki yang bag̱ay ang atia naula kang lag̱ing napabtang tung kasulatan ang mag̱aning,
“Yang Mananapnay ang nag̱aelatan ta, sasa kang masigkanasyun tang Israel. Kung kumaw̱ut da nganing, yang papanaw nang magpanapnay tung yaten ang mga kanubli ka ni Jacob, punasanita ra anya tung mga paglalampasen ta tung kalelyag̱an yang Dios,” ag̱aaning§ 11:26b Isaias 59:20.
27 May sasa pang inaning yang Dios ang nabtang ka tung kasulatan ang yay gustuung isugpat tung naulitu ang maning taa yang palaksu na:
“Ya ra taa yang pangakuu tung mga Israel ang pampatawarenu tanira tung mga kasalanan ang nagkarabuat nira tung yeen,” ag̱aaning* 11:27 Isaias 59:21a; Jeremias 31:34.
28 Kung natetenged tung pagpasuag yang mga Israel tung Matinlung Balitang naa, yang pagpabetang yang Dios tung nira, kuari ra mga kasuay na ang asta duun da nga lakted yang balitang naa tung maning tung numyung belag̱an mga Israel ang ya ra kay ikinaayen mi. Piru kung natetenged tung pagpilik yang Dios tung nasyun nira tiing tukaw, tanirang sang nasyun nag̱agegmaan na pa ka enged, ay natetenged tung pinangakuan na tung mga kinaampu yamen atiing tukaw. 29 Ay kipurki yang Dios tanya, indi na ag̱umanen yang isip na kung tinu pay piliken nang para pakaayenen na 11:29 Roma 9:4-5. Pati yang pagpilik na tung nasyun nira, indi na ra ka pinag̱ineselan. 30 Kapurisu kung papagbilug̱unu ra yang gustuung ianing, ya ra taa. Ta yamung tag̱a duma-rumang nasyun, atiing indiamu pa nag̱apagtalig tung ni Ginuung Jesus, nagpasuag̱amu ka tung kalelyag̱an yang Dios ang nagpanadili. Piru atiing pagpasuag tung Dios yang mga Israel ang ti Jesu-Cristo ya ray pinanambingan nira, asanamu ra nga pakdulay na ta rugal ming mananged tung Matinlung Balita natetenged tung anya ang asta duunamu ra ka ngaildaway nang tinapnay. 31 Purisu kumus maning da ka man tia yang naispirinsiaan mi, puidi kang ya ra kay maispirinsiaan nirang mga Israel. Kipurki pati tanira namagpasuag da ka tung kalelyag̱an yang Dios. Pagkatapus tung pagpaita yang Dios tung numyu yang kaildaw nang nagtapnay, yang pag̱asikad na asan ang basi pa ra ilem ang asan da tanira ngaeyangay ta ipag̱intris nira ang asta mamagsuku ra ka tung ni Ginuung Jesus ang asan da ka ngaildaway yang Dios. 32 Ay ya pa ag̱ari, yang tanan ang mga tau, maskin mga Israel, maskin tag̱a duma-rumang nasyun, parariung pinamparurusan yang Dios tung pagparasuag̱en nira tung anya ang asta asan da ilem nga kulung ang katulad ka tung mga prisung ipinakalabus. Yang pag̱asikad na duun ay ug̱ud parariu kang maildawan na ang yay ultimu ilem ang mapagpalusutan nira tung pinagkulungan ang atia tung nira 11:32 Ikumpalar tung sinambit ni Pablo tung 3:11-19 may tung Galacia 3:22..
Yang Pagdayaw Na Tung Dios Natetenged Tung Kawawayangen Yang Isip Na Pati Tung Kantidad Yang Mga Kalalangan Na Asta Ra Ka Tung Pag̱erekelen Na (11:33-36)
33 Ang paneem-neemanu kung ya pa ag̱ari yang pagpapanaw yang Dios tung planu nang atiang durug tinlu tung mga Israel may tung belag̱an mga Israel, yuu rag sadyaay ta mupia natetenged tung kawawayangen yang isip nang andang pisan ay kategka-tegkaan na ig tung nag̱askean nang andang pisan ay pagkakulang na. Indi ta enged masangkad ang pisan yang mga kalalangan na asta yang pag̱erekelen na tung tanan ang bag̱ay, indi ta ka enged maintindian yang tanan ang palaksu na. 34 Uyun ang pisan tia tung mga bitalang napabtang tung kasulatan ang mag̱aning,
“Andang pisan ay taung nag̱asangkad yang tanan ang palaksu yang pag̱irisipen ni Yawi.
Anda kay taung mapagsugpat tung anya kung unu pay maayen ang buaten na§ 11:34 Isaias 40:13.
35 Yang Dios anday napautang tang kaneeman tung anya ang para ya ray balesan na tung yaten natetenged anday mapakdul ta tung anya ang belag̱an liit kang lag̱i tung anya,” ag̱aaning* 11:35 Job 41:11.
36 Nag̱askean tang matuud tia ay kipurki yang tanan ang pagkarainabu pulus lug̱ud tung kagaeman na ig tanya kay pag̱erekelen tung tanan ug̱ud tung uri luw̱us da kang ikadengeg na. Bag̱ay ang pisan ang tanyay dayawen tang tanan ang mga tau ang asta tung sampang anda enged ay katapus-tapusan na. Magkamaningan da ka man tia.

*11:1 11:1 Ti Benjamin sasang ana ni Jacob ang tanirang mamag̱ana yay pinamuaran yang intirung nasyun ang Israel.

11:3 11:3 1 Mga Adi 19:10, 14

11:4 11:4 1 Mga Adi 19:18

§11:8 11:8 Deuteronomio 29:4; Isaias 29:10

*11:10 11:10 Mga Karantaen 69:22-23

11:16 11:16 Mga Bilang 15:17-21; Ezequiel 44:30; Nehemiah 10:37a. May kalalabten da ka yang Dios tung tinapay ang tingkaw ang linutuk ay atii kanay ya ray gastus yang pamanirbian tung Dios duun tung pagtuuan nira tung anya. Yadwa pa may kalalabten da ka yang Dios tung kadaklan ang tinapay ang duminasun ang linutuk ay maskin panganen yang sasang tau, nagpailala rang lag̱i tung pagprisintar na yang sam parti ang yang kadaklan ang pakinaw̱angan na yay sasang kaayenan ang liit tung Dios.

11:26 11:26a Ya ra tia yang luluaan yang pag̱arampuen ni Pablo (10:1) ang duun ipapanaway yang Dios tung pag̱iw̱eg nira tung belag̱an mga Israel ang pinanapnay na (11:11, 14).

§11:26 11:26b Isaias 59:20

*11:27 11:27 Isaias 59:21a; Jeremias 31:34

11:29 11:29 Roma 9:4-5

11:32 11:32 Ikumpalar tung sinambit ni Pablo tung 3:11-19 may tung Galacia 3:22.

§11:34 11:34 Isaias 40:13

*11:35 11:35 Job 41:11