1 Taa numanyan tung sasang kaldaw ang nag̱ipamaenay yang mga Judio tung pag̱urubraen nira, ti Jesus napanaw ra tung dalan ang naknga tung katriguan, kasiraan da ka tanira yang mga taung nag̱apangugyatan na. Numanyan tung pagparanawen nira, ya kay aplut-aplut yang mga aruman na yang mga kaluay yang trigu ang nag̱akerekese tung palad nirang pag̱adekem. 2 Numanyan may mga Pariseo asan ang ya ray namag̱istinggir tung nirang mag̱aning, “Ba tia, ayw̱at paglampasamu ra tung sasang urdinansa ta ang bawal ang mag̱urubraen ta maning tia tung kaldaw ang nag̱ipamaenay?” mag̱aning. 3 Numanyan anday dumang nagtuw̱al, ti Jesus. Mag̱aning tung nira, “Ayw̱a, indi mi pa ka enged nag̱amaresmesan yang sasang nabtang tung kasulatan natetenged tung binuat ni David atiing tanya duru rang suw̱uk na pati yang mga aruman na? 4 Indi w̱a, nagpakled tanya duun tung balay-w̱alay ang atiing pinagtuuan pa rin yang mga tau tung Dios atii kanay ang pagkatapus yang tinapay ang atiing sagradu ang ipinabtang tung katalungaan yang Dios, ya pay pinisik nang pinangan ag̱ad bawal ang panganen ta duma ang belag̱an mga pari? Piru maskin bawal, ya pay pinangan na ig ipinapaan na pa ka nganing tung mga aruman na, piru indi ka ipinakusalak yang Dios tung nira* 6:4 1 Samuel 21:1-6. 5 Purisu yuung pag̱aningen ang Maninga Tau yuu ray pamala tung mga tauanu kung ya pa ag̱ari yang pagturumanen nira yang katuw̱ulan yang Dios natetenged tung kaldaw ang nag̱ipamaenay,” ag̱aaning.

6 Taa numanyan, may duma sing kaldaw ang nag̱ipamaenay ang kuminaw̱ut si. Ti Jesus tanya, nagpakled da duun tung sasang pagsaragpunan nirang nagparakaw̱utun tung mga taung pamagsaragpun duun. Duun ka natagbu yang sasang taung napilayan da yang kalima nang tuu. 7 May mga Pariseo kag mga sag̱ad ang pamagpasakep ka. Nag̱apaniiran nira ta mupia ti Jesus kung magpamaayen tung kaldaw ang atiang nag̱ipamaenay, ug̱ud ya ray ipagpakusalak nira tung anyang ipagdimanda tung ustisia† 6:7 Naang mga Pariseo may naang mga sag̱ad, may urdinansang pinanubli nira tung mga kinaampu nira ang yay nag̱apapaktelan nira ta mupia ang yang laksu na maning taa. Kung may tau unung impurta ra tung kamatayen, yay puiding mataw̱angan maskin tung kaldaw ang nag̱ipamaenay. Piru kung belag̱an dilikadu ang puiding ielat tung dumang kaldaw, atia unu bawal ang taw̱angan, ay tia unu sasa unung ubra ang dapat amlig̱an tung kaldaw ang nag̱ipamaenay.. 8 Piru ti Jesus, kumus naskean na rang lag̱i yang nabtang tung mga kinaisipan nira, purisu dayun dang nagkalalangan tung napilayan yang kalima nang mag̱aning, “Ala kemdenga ra kanay ang mangay tani tung parada,” mag̱aning. Numanyan kumindeng da ka man yang napilayan ang minangay asan tung parada. 9 Pagkatapus dayun dang nagbitala ti Jesus tung mga taung atiang pamagpaniid tung anya ang mag̱aning, “Yuu may talimaanenu ra rin tung numyu. Ay pa w̱asu ay magkatamang buaten tung kaldaw ang nag̱ipamaenay ang ita magbuat ta sasang ikaayen ta sasang masigkatau tang ilibri tung malain u ang ita magbuat ta sasang ikalain ta sasang masigkatau ta ang yay magakdan na ta ikadiadu yang pagkabetang na?” mag̱aning. 10 Numanyan pinaneleng-telengan ni Jesus tanirang tanan. Pagkatapus dayun na rang inaning yang napilayan ang, “Ala, iunat mu ra tiang kalima mu,” mag̱aning. Tamang tamang ag̱iunat na, naulikan dang pisan yang kalima na. 11 Numanyan yang mga Pariseo, pagkaita nira tia, pinanungkukan da yang mga isip nira ta kasisilag̱en nirang subra tung ni Jesus. Purisu numanyan, dayun da nirang pinagkeresenan kung unyen pa nira.

12 Taa numanyan, may pira pang kaldaw ang nagtaklib, ti Jesus nagpaelak-elak da duun tung kabukiran ang para mag̱arampuen da tung Dios. Nagdamal da duun tung pag̱arampuen na. 13 Numanyan atiing kaldaw ra, yang mga taung nag̱apangugyatan na, ya ray pinaguuyan nang mamagpalenget tung anya. Pagkatapus ya ray pinamilikan na ta sam puluk may durua ang ya ray binuat nang mga taralig̱an na bilang yang pag̱aningen ang mga apustul na. 14 Ya taa yang mga aran nirang pinagpilik na. Ti Simon ang yay pinapuanggaan na tung ni Pedro, ti Andres ang ari ni Pedro, ti Santiago, ti Juan, ti Felipe, ti Bartolome, 15 ti Mateo, ti Tomas, ti Santiagong atiang ana ni Alfeo, may ti Simon ang atiang sam bilug ang kinasakpan da rin yang sasang partidung durug iseg yang pagbaratukun nira tung gubirnu yang mga tag̱a Roma. 16 Magdasun ya ra ti Judas ang atiang ana ni Santiagong sam bilug, may yang tukayu nang atiang sam bilug ang ti Judas Iscariote ang tung uri ya ra ka man ay nagyaring traidur tung ni Jesus.

17 Taa numanyan ti Jesus nagparanek da, kasiraan da ka yang baklung pinagpilik na. Mangalensad da nganing tanira tung datal, duun da ka kaw̱utay nira yang mga taung buntun. Yang duma nag̱apangugyatan na kang lag̱i, yang duma duun mamanliit tung baskin ay pang banwaay tung sakep yang Judea, ang yang duma duun mamanliit tung siudad mismu yang Jerusalem. May duma pang alalawid pa ka enged yang pinanliitan nira ang ya ra yang siudad yang Tiro may yang siudad yang Sidon, ang yay nabtang tung binit yang bakayan. 18 Yang inangay nirang tanan tung ni Jesus, ay gustu nirang mamagpamati tung anya ig tanira pamaayenen na tung mga laru nira. Ay may asan ka tung nirang pag̱aekel-ekelan ta mga dimunyu. Numanyan pagdangep nira tung anya, luw̱us dang pinampamaayen na. 19 Dispuis tanirang tanan namag̱impurta ra ang basta madeen ilem tung anya. Kipurki may ketel ang pagliit tung tinanguni na ang ya ray pinagmaayenan nirang tanan.

20 Pagkatapus numanyan, ti Jesus naneleng-teleng da tung mga taung nag̱apangugyatan nang atia ang mag̱aning tung nira, “Ta yamung kumpurming mga maliliwag̱en ang anda ray magtalig̱an mi tung mga sadili mi, teed mi tia agkatinlu yang nag̱abtangan mi! Ay yang nag̱ikatinlu na asan, lug̱uramu ra tung mga taung pamagpagaem tung Dios. 21 Ta yamung nag̱apasaran da ta pasuw̱uk numanyan natetenged ilem tung pagpakignunut mi tung yeen, teed mi tia agkatinlu yang nag̱abtangan mi. Ay sipurki tung uri maning pa tung pabialenamu ra yang Dios tung sasang kaayenan ang indi enged ang pisan mapasiring-siringan. Ta yamung nag̱ampayan da ta kapupungawen ming duru numanyan ang kung kaisan ya ray nag̱ipanangit mi, teed mi tia agkatinlu yang nag̱abtangan mi. Ay sipurki tung uri talagang yamu ray patalangkaken ka enged yang Dios natetenged tung kasadyaan ming duru. 22 Dispuis, kung alimbawa, pakulainenamu yang mga masigkatau mi natetenged tung pagkererengen mi tung yeen ang pag̱aningen ang Maninga Tau, kung ya ra kay indi ipagsapet nira tung numyu, ubin ya ra kay ipag̱insultu nira tung numyu ang yamu kaskasen da nirang mag̱ing malain tung pagterelengen nira, tay tia duru rag tinlu yang mabtangan mi. 23 Purisu kung buatanamu ra nganing nira ta maning tia, magpakasadyaamu enged ang yamu ag̱alikting-likting. Yang ikasadya mi asan ay natetenged asan da nga pruibaay ang may ibles ka man yang Dios tung numyung durung pisan agkadakul yang kantidad na ang ya ra kay nag̱ibaratu na tung numyu duun tung langit. Kipurki pati nganing yang mga manigpalatay yang bitala na atiing tukaw, pinamuatan ka ta mga aruman nira ta magkapariu ka tung buw̱uaten yang mga kanubli nira tung numyu. 24 Piru ta yamung mga manggaranen ang yang kamanggaran mi yay nag̱apanalig̱an mi, kanugunamu. Ay kipurki nag̱apapsawan mi ra yang tanan ang kasadyaan ang tegka ra ka ilem asan. 25 Ta yamung nag̱apagpagustu ra numanyan tung tanan ang nag̱alelyag̱an mi, kanugunamu. Ay kipurki tung uri maning pa tung pasubkanamu ka enged yang Dios ay pakapasanamu anya tung sasang kaayenan ang anda enged ang pisan ay katapus-tapusan na. Ta yamung panalig tung pagkabetang ming maayen numanyan, ang ya ra kay nag̱ipagtalangkak-talangkak mi, kanugunamu. Ay kipurki tung uri papungawenamu ka enged yang Dios ta duru ay pawaraanamu ka anya tung ultimung kasadyaan ang ya ray pagtangitan mi. 26 Dispuis, kung dayawenamung pirmi ta kadaklan, kanugun yang pagkabetang mi. Anday dumang panganugunan mi asan, ay natetenged tung uri, sasay panampetan mi yang mga tau ta namagtukaw ang namag̱imu-imu ta bitala ang ya unu ay bitala yang Dios buat. Kipurki yang mga bitala nira, ya kay nauyunan ang ipinagdayaw tung nira yang mga masigkabanwa nira ang ya ra kay pinanliitan yang mga irinsia yang mga taung pamagdayaw tung numyu.

27 “Piru tung numyung pananged da tung yeen, nani yang pag̱ianingu tung numyu. Gegmaan mi yang mga taung pagpakigsuay tung numyu, asta yang pagdemet tung numyu, buatan mi ka ta ikaayen nira. 28 Kung iampuamu ta duma tung Dios ang ituluy tung kalainan, anday dumang ibales mi tung anya, tanya si kay iampu mi tung Dios ang pakaayenen na. Asta yang mga taung mga manlelepes tung numyu, ya ka, iampu mi ka tung Dios ang para pakaayenen na. 29 Kung alimbawa may manampaling tung numyu, italiling mi yang duw̱aling emet ming ipatampaling. Kung alimbawa may magreg̱es ang mangalaw yang panlamig mi, paw̱ayaan mi ra ilem. Pati lambung mi, kung talagang eklan na ka, ipatug̱ay mi ra ilem tung anya ta paluas. 30 Kung may mandawat tung numyu, pakdulan mi. Kung may mangkel tung mga kasangkapan mi, indi mi bawien tung anya, kung indi, paw̱ayaan mi ra ilem. 31 Yang dapat ang buaten mi tung duma ya ra yang matinlu ang yay nag̱alelyag̱an ming buaten nira tung numyu. 32 Elat kanay, kung yang gegmaan mi, ya ka ilem yang nag̱agegma tung numyu, unu pa pay dayawen yang Dios tung numyu asan? Ay napakitablaamu ka ilem tung mga taung pagpasuag tung anyang pagpakasalak. Kipurki maski nganing tanira, yang nag̱agegmaan nira, ya ka ilem yang nag̱agegma tung nira. 33 Dispuis kung yang taw̱angan mi ya ka ilem yang mga taung pagtaw̱ang ka tung numyu, unu pa pay dayawen yang Dios tung numyu asan? Ay napakitablaamu ka ilem tung mga taung pagpasuag tung anyang pagpanandili. Kipurki maski nganing tanira, yang magtaw̱angan nira ya ka ilem yang mga aruman nirang pagtaw̱ang tung nira. 34 Kidispuis pa kung yang ag̱apautang mi ya ka ilem yang mga taung nag̱akumpiansaan ming tagbayad, unu pa pay dayawen yang Dios tung numyu asan? Kipurki napakitepengamu ka ilem tung mga taung pagbatuk tung anyang pagpanadili. Kipurki maski nganing tanira, yang magpautangen nira, ya ka ilem yang mga kaarumanan nirang nag̱akumpiansaan nirang tagbayad. 35 Kung indi, ta numyu, gegmaan mi yang mga taung pagpakigsuay tung numyu, buatan mi ka enged ta ikaayen nira. Kung may magministir tung numyung mangutang, pautangen mi, maskin anday kumpiansa ming tagbayad. Ay kung maning tia yang usuyun mi, tung uri may ibles yang Dios tung numyung durug tinlu. Kipurki maning tia pagpailalaamu ra ang yamu mga anaamu anyang matuud, ay pagsug̱utamu tung anya. Kipurki durug kaayen tung tanan ang mga tau, maskin tung mga malain ang mga tau ang indi maskeng magdemdem yang utang nirang kaneeman tung anya. 36 Kumus tanyang nagyari rang Ama mi, mainildawen tung tanan ang mga tau, yamung mga ana na, dapat kang sakaen mi yang ug̱ali na ang yamu mainildawenamu ka tung mga masigkatau mi, maskin tung ninu pa.

37 “Indiamu ra enged magtag̱am ta sintinsia tung mga aruman mi ug̱ud indiamu ra ka sintinsiaan yang Dios. Kung may aruman ming nagbuat ta malain, indiamu ra mag̱aning ang yay dapat ang parusaan ug̱ud indiamu ra ka parusaan yang Dios. Patawaren mi ra ka yang kumpurming nagbuat ta malain tung numyu. Atia, bunayag da kang patawarenamu ra ka yang Dios. 38 Magpamakdulamu ka tung mga kaarumanan ming may mga kaministiran. Atia pakdulanamu ra ka yang Dios yang mga kaministiran mi. Yang kaalimbawaan yang pagparakdulun na tung numyu maning pa tung gantangan ang magyekyeken na pang nag̱idasek ang pakuw̱ungan na pa ngani baklu pa ibukbukay na tung bebtangan mi. Kipurki kung unu pang pitikay ang usuyun ming magpamakdul tung mga kaarumanan mi, ya kay usuyun yang Dios ang magpamakdul tung numyu,” ag̱aaning.

39 Taa numanyan nagpagngel da ti Jesus ta sasang pananglit ang mag̱aning, “Ayw̱a, tinu pay nag̱aintindian ming buray ang magpangaas pang magguyud tung aruman nang buray? Kipurki kung ya pay buaten na, anday duma, matukaw-tukaw ra nganing, pariu ra ka ilem tanirang mangabugsu tung lungasug. 40 Yang sasang taung pagpaugyat belag̱an ang yay landaw tung pag̱ugyat tung anya. Piru kung makumplitu na ra nganing yang pagpaugyat na, asan da magluang magkapariu ra ka ta ug̱ali yang nag̱ugyat tung anya‡ 6:40 Maayen pang ikumpalar tung 1 Juan 2:6..

41 “Ta yamung naanad dang magtag̱am ta sintinsia tung duma, ayw̱a kaya ang yang maning pa tung letek ka ilem tung mata yang putul mi, atii pala yay nag̱apadekdekan mi ang pagkatapus atia ngani tung mata mi may mag̱abatang ang yag keketeg ang indi mi pala nag̱adipara? 42 Ayw̱a palangaasan mi pa ka enged yang putul ming aningen ang ‘Maimu ilem putulu, kuaten ta ra tiang letek tung mata mu?’ Ang pagkatapus atia ngani tung mata mi may sasang mag̱abatang ang yag keketeg ang indi mi pala nag̱adipara? Abaa, yamu ilem agpagpakaayen-ayen! Kaministiran ya ra kanay ay tukawen mi rang kuaten yang mag̱abatang ang atiang yag keketeg tung mata mi. Atia manadlaw ra yang paneleng mi ang para tung matinlu yang panguat mi tung letek ang atia tung mata yang putul mu.

43 “Ag̱aningenamu ra yeen ta maning tia ay telengan mi ra ilem yang mga ayu. Anday ayung matinlu ang sayud yang nag̱ipamurak na. Anda kay ayung sayud ang matinlu yang nag̱ipamurak na. 44 Kipurki yang sasang ayu, tung burak na nga pruibaay kung matinlu u kung sayud. Simpri yang mga sapinit indi pamurak ta pumangga ig yang aruma indi ka pamurak ta langka§ 6:44 Tung bitalang Giniriego maning taa: “Yang mga balag̱en ang tenekan indi pamurak ta ubas ig yang aruma indi ka pamurak ta igus.”. 45 Yang taung maayen, maayen ka yang nag̱ipalua na, ay natetenged ang ya kang lag̱i ay nag̱ipabalay na tung isip na. Pati yang taung malain, malain ka yang nag̱ipalua na ay natetenged ang ya ra kang lag̱i ay nag̱ipabalay na tung isip na. Ay simpri, kumpurming unu pay nag̱ipabalay yang sasang tau tung isip na, indi maimu ang indi na ipalua ang ibitala.

46 “Ayw̱a, magkatama w̱asu ang aningenaw numyung Ginuu mi ang pagkatapus indi mi kag tumanen yang nag̱ipanuw̱ulu tung numyu? 47 Kung tinu pay pagpalenget tung yeen ang para magpamati tung nag̱itulduku ang pagkatapus ya ra kay tumanen na, yang kaalimbawaan yang taung atia maning taa. 48 Tanya maning pa tung sasang taung pagpakdeng yang balay na, ang yang akad na, durug dalem. Sinangkad na yang kabatuan ang ya kay pinamugsuan na yang mga adili na. Numanyan pagkatapus ta pagpakdeng yang balay na, kinaw̱utan da ta palempan, pati yang balay na binungsaran da ka yang beek. Piru indi ka enged naunu pa ay durug baked yang pagparakdengen yang may balay. 49 Piru kung tinu pay pamati tung bitalaw ang pagkatapus indi na ra ka ilem tumanen, ya si kay nag̱ipananglitu tung sasang tau ang tung pagpakdeng na yang balay na, ya ra ilem ag̱iakarakaray na tung ulit yang tanek. Duun da ka ilem ipalg̱uray na yang mga adili na. Pagkaw̱ut yang balyu, pati yang balay na binungsaran da ka yang beek, gulpi ra ilem ang nagkalipuat. Gew̱a rang pisan yang balay ang atii,” ag̱aaning ti Jesus duun tung nira.