1 Nama balotee leẽ, Yeesu gii ca⁄i waꞌay gu marago, gi tosaa ibinaa kay kenga gu tlawa da didirige da Galilaaya. 2 Raqa da didiri loi da hida yaagii kurunkuriti daqa dosii, gi ilii raagiti ina. Sa gimbakee Yeesu gii dawa kay masuwaa wakayge, gi ibiidi teꞌesii. Raqatee da hida gi qaditi kenga gu tlawage. 3 Da hheꞌesi, ina gi kakaami gimba wa⁄a hari ilaꞌaaꞌaatimisu tuba,

“Itatiisa! Dooslimiisay waku yaa wana gi waaudi qaymoo dosii sa wincalaakharu kawa pisagaroo dosi. 4 Qatlay giyaa ilii wincalaakhaakhane, pisagaroo waka gi huhuꞌudi amooge, cira⁄oo yaagi khaydi, gi tosaa noꞌonti goõ. 5 Pisagaroo waka gi huhuꞌudi gurumaasiyage, daqa daa iliiwane tipa coko⁄o kilesi. Pisagarotee yaagi cira tiꞌiti teꞌesii, sa gimba daqatee yaa kontaaba tipa wa⁄a. 6 Inkoo, tleemaa da dihhi giyaa iliida⁄adi, barukee gwaa tiꞌidu gi tosaa moomooi, kara gi tosaa sluhhi, sa gimba kibeeri yaa konaaiiba daqa da iliimuta naraꞌa. 7 Pisagaroo waka gi huhuꞌudi tla⁄aã gu slanslawriige. Qatlay giyaa ilii tiꞌiti, slanslawrikee gi cira dinaraaray, gi ilaslaabi barukee. 8 Kara, pisagaroo waka gi huhuꞌudi hhapee da hhoige dii looi. Pisagarotee gi tiꞌiti, gi dinaraaraydi naraꞌa, goo⁄u waku gi laqwali waa mibeeri mibi, waku waa mibeeri lahhoꞌo, haa waku waa mibeeri tami. 9 Ina gu kooma eaa, akhasiye naraꞌa gimbaki.”

10 Da hheꞌesi, sirakoomiisee dosi gugi maasiri ina tuba, “Ha soꞌoyi caacaahhaahhamisida hida hari amoo da ilaꞌaaꞌaatimisu?” 11 Ina gigi ilaki⁄isi inay tuba, “Unkuray dangwaa pihhi caahharaa siiri da Tawaaloo da rawaa gu raw. Inay digaa pihhiiba. 12 Heedi gu kooma gimba gu Iliitleemu, ina sugumaa hiiroogisi hari khisla haa maa kona wa⁄a. Hikaꞌa goóba caahha gimbakee, gimati koomi see caahharatee da coko⁄o, dugoóti afii⁄utli daqa dosaa. 13 Haã na idoo sa giimaamise haa inay hari ilaꞌaaꞌaatimisu, sa gimba giyoómati khuꞌuniri see, yoó anaaiiba. Kara, giyoómati akhamisiyayi see, yoó akhasiyaaiiba, ma caahharaa see. 14 Daqa dooinay gimbakira gu Iliitleemu giyaa kaay hari amoo da tletimiisay Isaaya dugungii gaasi tuba,

16 Inkoo, Iliitleemu hangwaa ⁄aafi unkuray, sa gimba ilaa kokuna yoó arinayi haa eaa kokuna yoó akhamisiyayi. 17 Gu lou, sangu kaay tletimiisee wa⁄a haa hida wa⁄a gu koomee ibinaa daa tafaꞌadi, yaa konay kwayru gu arimaa gimbakee ga ariirintee, inay giyaa aniriiba. Slime yaa konay kwayru gu akhamisu gimbaki ga akhaakhamiside unkuray, inay giyaa akhasiriiba.”

18 Inkoo, Yeesu gi kaay sa inay tuba, “Itatiisa! Maꞌaana da ilaꞌaaꞌaatisatee da dooslimiisay na nahaã. 19 Qatlay heedi giyoó ilii akhasiye gimba gu Iliitleemu, gi may caahha, Sataanimoo yoóti cira khay haa gi tosaa hiica⁄asi gimbakira muunaiĩ koinaa. Heedi da hiĩ gooay, dugoóti ilaꞌaaꞌaatisi haa pisagaroo daa huhuꞌudi amooge. 20 Pisagarotee daa huhuꞌudi gurimaasiya da kooma hhafida hari waꞌay kosi, ti heedikaꞌa pahha goó akhamisa gimba gu Iliitleemu haa gugi cira ooyi hari hhaꞌaloo. 21 Teesaaqay see, ina giyoóti ⁄imbi qatlay coko⁄o kilesi, maꞌaana ina ti barukaꞌa pahha kibeeri kosi goóba muta waꞌayge. Qatlay dugoó ilii khaye ilahufidu baku labaꞌasu sa gimbakee, ina yoóti cira may ⁄imbaraa gimbakee.

22 Kara, pisagarotira daa huhuꞌudi slanslawriige, ti ilaꞌaaꞌaatisa da heedikaꞌa pahha, goó akhamisa gimba gu Iliitleemu, qariqaaqari dugoóti ilaslaabi ha toodora da khooroti, haa hiicoridu gu hindaqaruumaa. Sa gimbakee gimba gu Iliitleemu yoó slayaaba ⁄aamu. 23 Inkoo, pisagarotaꞌa daa huhuꞌudi hhapee da hhoige dii looi, ti heedikaꞌa pahha goó akhamisa gimba gu Iliitleemu haa gugi caahhi naraꞌa. Ina na heedikaꞌa goó slawa ⁄aamu waa mibeeri mibi, waa mibeeri lahhoꞌo, baku waa mibeeri tami.”

24 Yeesu gi kara kaay ilaꞌaaꞌaatisa waka tuba, “Tawaaloo da rawaa gu raw dagoóti hiidahhasi ilaꞌaaꞌaatisa haa heedi gwaa daamisu pisagaroo da hhoi pahha qaymoo dosii. 25 Inkoo, letu waka hari amasi, qatlay hida giyaa ilii qaaqaatiri, fa⁄ayaa gosi yaagi khay, gi daamisi efenferee tla⁄aã gu qaymoo da ganooge, gi tosaa waaudi. 26 Qatlay ganoo giyaa ilii tiꞌidi haa gi dinaraaray, giyaa ilii tlaatleesi laqwaloo, da hheꞌesi slime daay ca⁄i efenferee. 27 Tongee da looaykee gu qaymoo gi hadakayri daqa looay gooinay, sugugi kaayri ina tuba, ‘Looimoo goori, ugu haati daamisidi pisagaroo da hhoi kilesi qaymoo dooguu. Inkoo, efenferee yaani kaalaa hiica⁄adi?’ 28 Ina gigi ilaki⁄isi inay tuba, ‘Ti fa⁄ayaa niĩ teesaaqay laqi.’ Da hheꞌesi, tongetee tosi gugi maasiri ina tuba, ‘Inkoo, ugu slaꞌadaa dandiray maga tu⁄uru kayni?’

29 Kara, looimoo gooina gigi ilaki⁄isi inay tuba, ‘Hhanti tu⁄uru kayday, hoo ba⁄atii tu⁄untay ganoo sliimaa haa efenferee. 30 Maw ganoo haa efenferee, ma dinaraarayri sliimaa qatlay gu buꞌuru naqatloo. Qatlaykeesii hida gumaa buꞌumee sigimaa kaawa ambee, tu⁄uma gesaa efenferee, khiidima kana upaiĩ haa upaiĩ, maga da⁄ani. Da hheꞌesi, ganoo laga hiikurunkuriday, laga qaasa kayday kuugiya dooii da didirige.’

31 Tawaaloo da rawaa gu raw pisagariya da haradaali* 13:31 pisagariya da haradaali: Pisagariya da haradaali dati digiidakwi hari khisla, dama⁄aduu pahha slaqamisida. Pisagariyati bere dagaã daasi khaimoo gosi goó didiru, cira⁄oo see yoó hiidahhasiya tlehhinay cuuraiĩ teꞌesii. pahha slanqasi, daa hiioy ha heedi waku, gigi daasaraa kay qaymoo dosii. 32 Pisagariyati dati coko⁄i hari khisla tla⁄aã gu pisagaroo sliimaage. Teesaaqay see, bere dagaã daamisi gi tiꞌita, gu lou yoóti diirayda hari khisla ba⁄ay da baruũ goõ see. Kara, yoóti diiray gi khaimoo gu didiru tleehhita, cira⁄oo yoóti amoolaa khayda gi tleehheda cuuraiĩ koina daqa elemu kosii.

33 Tawaaloo da rawaa gu raw hamiira pahha slanqasi, daa hiioy ha hadee waka, gigii roogidi sliimaa haa debabuu tami gu gubaraa gu ganoo, da hheꞌesi gubarakee goõ gi tosaa sluufi.”

34 Yeesu yaati kakaami sa raqoo gu hida gimbakee sliimaa hari ilaꞌaaꞌaatimisu. Ina yaa kakaamiiba gimba lensee sa inay, gi may amotee da ilaꞌaaꞌaatisa haa idoo waka. 35 Gimbakee dugwaa hiigaasi daa kaay ha tletimiisay Isaaya tuba,

36 Da hheꞌesi, Yeesu yaa aareesi raqatee da hida, gi tosaa hiiday waꞌay gu marage. Sirakoomiisee dosi gugi ilii hadakayri ina, sugugi kaayri tuba, “Sandi ilakeeside maꞌaana da ilaꞌaaꞌaatisatira da efenferee da qaymooge waara.”

37 Yeesu gigi ilaki⁄isi inay tuba, “Dooslimiisay gwaa daamisu pisagaroo da hhoi ti Nanku Heedi. 38 Qaymoo ti khooroti. Pisagaroo da hhoi ti hida hhakaꞌa doó tawaaline ha Iliitleemu. Efenferee ti hida hhakaꞌa doó tawaaline ha Biriisimokira. 39 Fa⁄ayaa gwaa daamisu efenferetee ti Biriisimoo. Buꞌuruu ti hiifaakoo da khooroo, hida goó buꞌumee ti malayika. 40 Inkoo, idoo doó ilii tu⁄une gooay efenferee haa dagagi da⁄i aslaage, slime daganimaa ilii wana qatlay gu hiifaakoo da khooroo. 41 Nanku Heedi himaa ya⁄abi malayika dosi, maa hiikurunkuriri Tawaaloo da Iliitleemugo idadu sliimaa, goó ⁄isimee hida wakinay, ma hiihuuiri tlakwarooge haa hida goõ goó kanimisee sariyaa. 42 Inay himaa tooinaa hiikwahhiyay hida hhakee waꞌay gu tanuuri da aslaage. Teꞌesii, himaati ⁄aa⁄iyay haa himaati tluꞌunay ⁄atloo. 43 Da hheꞌesi, hhakee gu koomee ibinaa daa tafaꞌadi, himaati wanqiyay letu pahha daqa tawaaloo da Taataa gooinay. Heedi gu kooma eaa, akhasiye naraꞌa gimbaki.

44 Tawaaloo da rawaa gu raw ti idoo da kaari pahha daa yakwi qaymooge. Idotee dagaa ilii slay ha heedi waku, ina see giyaa kara yakwi. Ina hhaꞌaloo dosii gi naadiru kay khooslay gosi goõ giyaa kone, gi tosaa kirigi qaymotee.

45 Kara, Tawaaloo da rawaa gu raw ti heedi goó kirigima haa goó naadima slanqasi, hiĩ goó dabiida tlaa⁄u gu kaaru loi.† 13:45 Tlaa⁄u gu kaaru loi: Tlaa⁄u gu kaaru loi ti tlaa⁄u gwaa nakacu, gwaa hiigarangaaridu doó slaye kenga baku gu tlawa da didirige duguũ ilakhupisi waꞌay gu idadu gu colokhodayge pahha slanqamisee, gu koomee kalay gu hhou goó wanqa. 46 Qatlay giyaa ilii slay tlaa⁄u leẽ gu kaaru hari khisla, yaa waaudi gi naadiru kay khooslay gosi goõ giyaa kone, gi kirigi tlaa⁄ukee gu kaaru.

47 Kara, Tawaaloo da rawaa gu raw ti makumbaa da samaakii pahha, daa hiikwahhi waꞌay gu tlawa da didirige, gi ooyinti samaakii paslaapasloo. 48 Qatlay makumbatee giyaa ilii hacidi samaakii, hida goó ooyimee samaakii, gigi tooinaa duukhiri kenga gu tlawateesii. Da hheꞌesi gi tooinaa ibiidiri sa hiilehhidu gu samaakii gu hhou. Samaakikee gu hhou gi tooinaa gii slaslakhiri waꞌay gu kapapuu koinay, haa gi kwakwahhiri samaakii gu tlaku. 49 Teesaaqay daganimaa ilii wana hiifaakoo da khooroo. Malayika maa khayda, maa paslisiyay hida gu koomee ibinaa da tlakwi haa gu koomee ibinaa daa tafaꞌadi. 50 Da hheꞌesi, malayikatee maa hiikwahhada hida gu koomee ibinaa da tlakwi waꞌay gu tanuuru da aslaage. Teꞌesii, inay himaati ⁄aa⁄iyay haa himaati tluꞌunay ⁄atloo.”

51 Teꞌesii Yeesu gi maasi sirakoomiisee dosi tuba, “Unkuray gimbakee sliimaa guũ caahhadirii?” Inay gugi ilaki⁄isiri tuba, “Ee guũ caahhani.” 52 Da hheꞌesi gi kaay daqa dooinay tuba, “Inkoo, maarimuu gu sariyaa goó oowa gimba gu Tawaaloo da rawaa gu raw ti looay gu mara pahha, goó hiica⁄asa kitangeeriya dosaa idadu gu kaari gu ⁄abi haa gu segi.”

53 Yeesu giyaa ilii hheꞌesi kakaaru ilaꞌaaꞌaatimisukee, yaa waaudi teꞌesaa yaamu hhakeesaa, 54 yaa ki⁄i Nasareetige, tongoo giyaa ilii diray. Teꞌesii yaa tlaatleesi caacaahhamisu hida sinagoogi dooinay. Hida wa⁄a gwaa akhasee ina yaati bakairi, hingigi maamisiri inay haa inay tuba, “Heediki yaani kaalaa slay waawayki haa yonduki gu denu goó bakaꞌasa hida taqay dee? 55 Hiĩ caba ti nanku dakwidiisaykira? Iyoo dosi caba daganoó eteedina Mariyaa? Hhiee kosi caba niĩ Yakoobo, Yoseefu, Simooni haa Yuuda? 56 Kara, hhiee kosi gu tigay caba yoó sliimaa ibiidiyay tiꞌii haa dandiray? Inkoo, gimbaki sliimaa giyaani kalaa slay?” 57 Teꞌesii gi slahhaahhaairi hari khisla sa ina, gugi siꞌiri. Yeesu gi kaay sa inay tuba, “Tletimiisay yoóti dakusiyaaba muree daqeemoo sliimaa gi kaye, muretee giyoó slayaaba yaamu kosii haa mara gosii!” 58 Yeesu yaa yondiidiiba yondu wa⁄a gu denu gwaa bakaꞌasu hida Nasareetige, sa gimba inay gwaa ⁄imbiriiba ina.