6
Kã́mabogↄↄzĩ
(Mat 12.1-14, Maa 2.23-3.6)
1 Kã́mabogↄↄe zĩ́ Yesu lɛ́ pã blɛ bua, ↄ̃ aà ìwaↄ pↄ́wɛna wòlo aa a suumpà ń ↄu, aalɛ só.* Iko 23.25 2 Ɔ̃ Falisieↄ ònɛ́: Bↄ́yãi álɛ yã́ pↄ́ dɛ wà kɛ kã́mabogↄↄzĩo kɛi? 3 Yesu wèmá à mɛ̀: Lá Davidi ń a gbɛ̃́ↄ kɛ̀ gↄↄ pↄ́ nↄana lɛ́ ń dɛ, i a kyokɛo lé? 4 À gɛ̃̀ Lua ua, à pɛ̃ɛ pↄ́ wa kàlɛ Luaɛ sɛ sò, a kpà a gbɛ̃́ↄwa,† 1Sam 21.1-6 pɛ̃ɛ pↄ́ gbɛ̃e lí sóo, sema sa'onaↄ bàasio.‡ Lev 24.9 5 Ɔ̃ Yesu ònɛ́: Gbɛ̃nazĩn Nɛ́ mɛ́ iko vĩ kã́mabogↄↄwa.
6 Kã́mabogↄↄ pãle zĩ́ lↄ Yesu gɛ̃̀ lousisikpɛu, àlɛ yãdanɛ́. Gↄ̃ɛe ku we, aà ↄplaa imia. 7 Mↄizi ikoyãdanɛdeↄ ń Falisiↄ lɛ́ Yesu kpakpa, tó a gbɛ̃́pi gbã́gbã kã́mabogↄↄzĩ, wi e yãdaaàla. 8 À ń làasoo dↄ̃̀, ↄ̃ a ò gbɛ̃́ pↄ́ a ↄ imiapiɛ: Fɛlɛ zɛ zã guu. Kɛ́ à fɛ̀lɛ zɛ̀ we, 9 ↄ̃ Yesu ònɛ́: Málɛ á láɛ. A zɛvĩ wà yãmaakɛ kã́mabogↄↄzĩ yã̀, ge yãvãiɛ? Wà gbɛ̃́ misi yã̀, ge wà aà dɛɛ? 10 Yesu wɛpã̀ńla ḿpii, ↄ̃ a ò gbɛ̃́ pↄ́ a ↄ imiapiɛ: Ǹ n ↄpi poo. Kɛ́ a pòo, ↄ̃ aà ↄ sù a gbɛu. 11 Falisiↄ pↄ fɛ̃̀ maamaa, ↄ̃ aa lɛkpàaĩ Yesuzi lá aa kɛɛ̀ yã́ musu.
Ìwa gbɛ̃ↄn kuɛplaↄ sɛa
(Mat 5.1-12, 10.1-4, Maa 3.13-19)
12 Gↄↄ bee Yesu bↄ̀ gɛ̀ wabikɛi sĩ̀sĩ musu, ↄ̃ a kú ń wabikɛa Luawao e gu gɛ̀ dↄ̀ò. 13 Kɛ́ gu dↄ̀, ↄ̃ à a ìwaↄ kã̀aa, à gbɛ̃ↄn kuɛplaↄ sɛ̀ ń guu à ń dílɛ zĩnaↄ ũ. 14 Gbɛ̃́piↄ tↄ́n kɛ: Simↄↄ pↄ́ à tↄkpàɛ̀ Piɛɛ, aà dãuna Ãndelee, Zaaki, Zãa, Filipi, Batelemii, 15 Matiee, Tomaa, Alafe nɛ́ Zaaki, Simↄↄ pↄ́ wì oɛ̀ Gínzĩao, 16 Zaaki nɛ́ Yudasi ń Yudasi Isaliↄti pↄ́ gↄ̃̀ Yesu bↄnkpɛde ũo.
17 Yesu pìlańnↄ à zɛ̀ gusalalaa, gu pↄ́ aà ìwa kĩniↄ ń bílao kuu. Aa bↄ̀ Yelusalɛũɛ ń Yude bùsuo píi ń ísialɛ wɛ̃́lɛ pↄ́ kú Tii ń Sidↄ̃o saɛↄ. 18 Aa mↄ̀ aà yãmai, mɛ́ kɛ́ aà ń gbã́gbã ń ń gyãↄ yã́i. Gbɛ̃́ pↄ́ tã́a lɛ́ ĩadamáↄ gbã̀gbã lↄ. 19 Gbɛ̃́pii lɛ́ wɛɛlɛ ↄkãwà, asa gbãa lɛ́ bↄ aà guu, àlɛ gbɛ̃́pii gbãgbãɛ.
20 Ɔ̃ à wɛsɛ̀ a ìwaↄ gwà à mɛ̀:
Báaadeↄn á gbɛ̃́ pↄ́ álɛ taasikɛↄ ũ,
asa kpala pↄ́ bↄ̀ Lua kĩ́i dɛ á pↄ́ ũɛ.
21 Báaadeↄn á gbɛ̃́ pↄ́ nↄana lɛ́ á dɛ gbãↄ ũ,
asa á kã́.
Báaadeↄn á gbɛ̃́ pↄ́ álɛ ↄ́ↄlↄ gbãↄ ũ,
asa á yáalↄ.
22 Báaadeↄn á ũ, tó wà zàágu mɛ́ wà gìázi,
mɛ́ wà á sↄ̃sↄ̃ mɛ́ wà á tↄbɛ̃ɛsì Gbɛ̃nazĩn Nɛ́ yã́i.
23 Gↄↄ pↄ́ yã́ beeↄ á lé, àↄ vĩvĩ ń pↄnao, asa á asea zↄ̃ↄ luabɛ. Beewa an deziↄ kɛ̀ ãnabiↄnɛ.
24 Waiyoo á ↄdeↄ,
a mɛ nama è kↄ̀.
25 Waiyoo á gbɛ̃́ pↄ́ á kãa gbãↄ,
nↄana a á dɛ.
Waiyoo á gbɛ̃́ pↄ́ álɛ yáalↄ gbãↄ,
á wɛ̃nakɛ, á ↄ́ↄlↄ.
26 Waiyoo ápiↄ, tó gbɛ̃́pii lɛ́ á tↄnasi,
asa beewa an deziↄ kɛ̀ ãnabi ɛgɛnaↄnɛ.
Yea ibɛɛzi
(Mat 5.38-48)
27 Málɛ o á gbɛ̃́ pↄ́ álɛ ma yãmaↄnɛɛ, àↄ ye á ibɛɛↄzi, à maakɛ gbɛ̃́ pↄ́ zaáguↄnɛ. 28 À samaa'o gbɛ̃́ pↄ́ aaì savãi'oɛ́ↄnɛ. À wabikɛ gbɛ̃́ pↄ́ aaì ĩadawáↄnɛ. 29 Tó gbɛ̃́ n sãnkɛ n gɛɛ dowa, ǹ ado dↄɛ̀ lↄ. Tó gbɛ̃́ n ulada sìma, ńsu giɛ̀ ń n danziioo. 30 Pↄ́ pↄ́ gbɛ̃́ gbɛ̀ama píi kpawà. Tó gbɛ̃́ n pↄ́ sìma, ńsu gbɛawào. 31 Lá á ye wà kɛɛ́, à kɛnɛ́ màa sↄ̃. 32 Tó gbɛ̃́ pↄ́ aa yeáziↄ ↄ̃ áliↄ yeńzi, bↄ́ sáau bee vĩi? Baa luayãdansaiↄ ìↄ ye gbɛ̃́ pↄ́ yeńziↄziɛ. 33 Tó gbɛ̃́ pↄ́ aaì maakɛɛ́ↄ ↄ̃ áli maakɛnɛ́, bↄ́ sáau bee vĩi? Baa luayãdansaiↄ ì kɛ màaɛ. 34 Tó gbɛ̃́ pↄ́ á wɛ́ dↄi à pↄ́ emáↄ ↄ̃ áli pↄ́ sɛ̃anɛ́, bↄ́ sáau bee vĩi? Asa luayãdansaiↄ ì pↄ́ sɛ̃akↄ̃ɛ a ea a lɛ́ gbɛu yã́iɛ. 35 Àↄ ye á ibɛɛↄzi à maakɛnɛ́, à pↄ́ sɛ̃anɛ́ wɛdↄisai, í asea zↄ̃ↄ e, íↄ dɛ Musude nɛ́ↄ ũ, asa ì maakɛ guluↄnɛ ń gbɛ̃vãiↄɛ. 36 Àↄ sósobi vĩ lá á Mae sósobi vĩwa.
Kↄ̃ tàae'ea
(Mat 7.1-6)
37 Ásuli gbɛ̃́ tàae eo, Lua a á tàae e sↄ̃o. Ásuli yãda gbɛ̃́ao, Lua a yãdaálao. À sùuukɛ ń gbɛ̃́ↄ, Lua i sùuukɛánↄ. 38 À gbɛ̃́ gba pↄ́, Lua i á gba. A zaa maa pↄ́ á gbɛ̃̀gbɛ̃ à wɛ̃̀ à pà yɛlɛlɛ káɛ́ á ula lɛ́u. Asa zaa pↄ́ ń yↄ̃̀u gbɛ̃́ɛ ↄ̃ Lua a yↄ̃unɛ sↄ̃.
39 Ɔ̃ à yãtaa ònɛ́ à mɛ̀: Vĩ̀a a fↄ̃ dↄaa vĩ̀aɛe? An pla ḿpii aa zu ɛuo lé? 40 Ìwa líↄ dɛ a diilao. Gbɛ̃́ pↄ́ yãdàda a làa dɛ lá a diiwaɛ. 41 Bↄ́yãi ńlɛ sɛ̃̀kↄna pↄ́ da n gbɛ̃́dee wɛ́u e, mɛ́ ńlɛ lí miↄna pↄ́ da n wɛ́u yãdao ni? 42 N gbɛ̃́ pↄ́ ńlɛ lí miↄna pↄ́ da n wɛ́u eo, kpelewa ńyↄ̃ e o n gbɛ̃́deeɛ aà to ǹ sɛ̃̀kↄna pↄ́ da aà wɛ́u bↄɛ̀i? Mↄafilide! Limiↄna pↄ́ da n wɛ́u bↄ gĩa, ní gu'e wásawasa kɛ́ ǹ sɛ̃̀kↄna pↄ́ kú n gbɛ̃́dee wɛ́u bↄɛ̀.
Gbɛ̃́ dↄ̃a a yãkɛawa
(Mat 7.15-27, 12.33-37)
43 Lí maa lí nɛ́ vãi io, lí vãi lí nɛ́ maa io. 44 Wì lí píi dↄ̃ a bɛwaɛ. Wìli kpa bo lɛ̀ líwao, wìli kukɛ kàelɛwao. 45 Gbɛ̃maa ì maa bↄ a sↄ̃̀ làasoo maaↄ guuɛ. Gbɛ̃vãi sↄ̃ ì vãi bↄ a sↄ̃̀ làasoo vãiↄ guuɛ. Asa yã́ pↄ́ kↄ̃̀ sↄ̃ guu ↄ̃ lɛ́ ì o.
46 Bↄ́yãi iↄ ma sisi Dii, Dii, mɛ́ ili yã́ pↄ́ má ò kɛo ni? 47 Gbɛ̃́ pↄ́ mↄ̀ ma kĩ́i à ma yãmà mɛ́ a kɛ̀, má ↄlↄɛ́ lá ade dɛ. 48 A dɛ lán ɛ̃bona pↄ́ ɛyↄ̃̀ zã̀zã à kpɛ́ kpàlɛ gbɛwawaɛ. Kɛ́ swa pà, í dàgua à kà kpɛ́pizi, i deeo, kɛ́ wa bò maa yã́i. 49 Gbɛ̃́ pↄ́ lɛ́ ma yãma mɛ́ àlɛ kɛo dɛ lán ɛ̃bona pↄ́ kpɛ́ kpàlɛ tↄↄlɛa pã ɛ̃yↄ̃saiwaɛ. Kɛ́ swa'i kài, ↄ̃ à kwɛ̀ gↄ̃̀ↄ. Kpɛ́pi ↄ̃̀ↄkpaa kɛ̀ zↄ̃ↄ.